ZONDAG 10 NOVEMBER 1850.
VYFREN JAERGANG. Nr 216.
AELST, den 9 November.
Dit blad verschyhl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag.Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoenen die
vóór een geheel jaer inschrvven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plant
een. Indien iemand reglveêrdige klagten of gegronde rekla-
men in "t algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rèkenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenigc
stukken zouden begeëren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen* worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van di» blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQUE SUüM.
BOUW DER BELGEN EN WOEDE DER FRANCMAQONS.
Iq een haerer laelste Nrs zegde de Emancipation, en vervol
gens hebben een groot getal dag- en weekbladen 'l zelve
gezegd, naemelyk dat eenen diplomaet een wel bedagt wóórd
nopens den rouw over onze Koningin zou uytgesproken hebben.
Zie dacr, zegde den diplomaet, een volk dal niet alleenlyk moed
maer bovendien vernuft bezithet beweent wat hel verliest
en 'l behoud 't géén hel hééftDe Emancipation wist waer-
schynelyk niets van 'tgerugt dat te Brussel in de hooge kringen
in omloop was, nopens eene scherpe antwoord die eenen anderen
diplomaet, ter zelfde gelegenheyd, aen eenen onzer gelukkig-
maekers gegeéven hééft. Deéze antwoord die ons uyt de eerste
bron was medegedeeld, hebben wy zaterdag benevens de-
onbeschaemde gezegdens die ze hadden uytgelokt, afgegcé-
ven, doch wy zullen hier een en ander herhaelen op dal den
leézer te beter den grond van dcés artikel zou verstaen
Eenen hooggeplaetstcn Belgischen' liberalist, die genoeg
gekend is wegens zynen maeonieken oorsprong, en wiens eerste
naemletter is Frère, sprak deézer dagen met den ambassadeur
eener nabuerige mogendheyd. Den ambassadeur zegde diep
getroffen te zyn dóór de algemeene droefheyd die hy in Belgiën
zag over het afsterven der KoninginDen liberalist ant
woordde; dat die droefheyd zoo reglzinnig of zoo groot niet
wasdat zy eerder een huychelspel was dóór de priesters
aengestoókt.... Den ambassadeur hoogst verwonderd, gelyk men
kan oórdeelen, antwoordde Maer als de geeslelykheyd hier zoo
véél invloed hééft dien rouw algemeen dóór 'l land te doen deelen,
dan moet zy maglig zyn, en moet gijlieden slegts aen l hoofd
zyn tegen den dank der mccrdcrhcyd' zoo dat gy zult moeten
gacn denken om pak en zak te maeken en tg vertrekken
Wie zou 't gelooven dat de driften zoo verre gedreéven
worden! Maer indien dit feyt waer is, gelyk wy geenzins
twyffelen, dan kan men debri tevreden heyd der 1 i bera 1 is ten kliek
afmeétcn.... Die kliek onlwaerl dat 't. godsdienstig gevoel in
Belgiën nog leévcndig is en zelfs de overhand heeft, dat er den
godsdienst nog al zynen invloed bezitdie kliek is gedwongen
ie erkennen dat den Belg slegts groot is dóór zyn geloof, en dal,
indien ons land aen de laelste maetschappelyke opschuddingen
of algemeene omwentelingen ontsnapt is, het aen den godsdienst
te danken is, dat het 'tgodsdienstig element is 'l welk 's lands
grootheyd, 's lands geluk uytmaekt en aen 't zelve de rust en
d'onafhanglykheyd gewaerborgd heeft....
De fransche omwenteling van 1848 heeft ons aen geheel de
wereld doen kennen, de gelegenheyd gegeéven ons in al de
kragtdaedigheyd van onzen aerd te'toonen en de bewondering
van volkeren en souvcrcyncn te verdienen. Onze instellingen,
de wvsheyd onzes Konings hebben voorzeker groolelyks gehol
pen om ons de rust en orde te behouden, en dit in weerwil der
slegte voorbeelden van buyten en aenhilsingen van binnen
'l land, in weerwil der talryke misgreépen, onreglvcèrdigheden
en schandelyke akten der liberalisten, verbonden met alle
woelzugtige en onruststoókende partyen maer die oorzaeken
alleen zouden magteloos geweest zyn om dit uylwerksel te
weeg te brengen, en ongetwyffcld zouden wy d'algemeene
wanordens niet ontkomen zyn, zonder den kalholyken geest
waervan 'f belgisch volk doordrongen is.
De Belgische natie heeft altyd de godsdienstige belangen op
den eersten rang geplaetst; in 4788 gelyk in 1850, waren die
belangen de eerste en voórnaemsle reden die haer deed han
delen in 4848 waren 't al wederom die zelfde belangen welke
de Belgen 't meest bezig hielden, wanneer er mannen aen
't staetsroer kwamen, welkers ongodsdienstige geneygdheden
ons mei groole reden verschrikten want al waer 't woelzugtig
Iiberalismus 'l zy dóór geweld, 't zy dóór intrigues de overhand
kreeg, was 't den kalholyken godsdienst, waren 't de vrvheden
der kerk die eerst de uylwerksels der haeldraegende revoluli-
onnairen gevoelden.... Ér was niets meer noodig om 't Belgisch
volk vaster acn zyn cnationale onaflianglykheyd,acn zynegrond-
wettige vryheden en aen zynen souvereyn, die er den getrouwen
be waer der van is, vast te kleéven.... Was dit volk ougeloovig
geworden gelyk een groot deel der fransche natie, gelyk
het grootste deel der volkeren van Duylschlandhad het
alleenlyk zyne lydelyke belangen geraedpleégd en ioegegeéven
aen de slegte neygingen die den mensch naluerlyk aengeboren
worden en die de francmagonsche-liberalistische drukpers zoo
zeer had aengeprikkeld, was dit volk tot dien rampzaligen slaet
vervallen geweest, het zou ook 't vacpdel des opslands hebben
ontrold en zich wclligt geworpen in (le armen van eenen zyner
magtige nabuerenHerhaelen wy hel, eene enkele zaek hééft
Belgiën in zyne nationale onafhanglykheyd en orde gehouden,
en dit is het belang vóór zynen godsdienst.
Belgiën komt dien eerbied, die liefde vóór 't gezag, vóór den
persoon des Koning op eene schitterende wyze te doen uylschy-
nen ter gelegenheyd van 't önherstelbaer verlies zyner welbe
minde Koningin. Spreéken wy heden niet van den rouw dier
zoo edelmoedige als getrouwe natie; iedereen deelt er in,
iedereen verwonderd dit, ter uytzondering der maconische
secle die in woede verkeertmaer indien de deugd der doórlug-
lige aflyvige hel voorwerp dier droefheyd en dier bewondering
is, zoo is 't den godsdienst, het catholicismus die dit volk
gevoelig maeken aen de deugd, die dergelvke ccrbewyzingen
opleggen waerdoór deéze vereerd worden die ze verrigten zoo
\^el als deéze vóór welke zy verrigt worden.
Dat er onze staatshoofden dan op denken! Zouden zy niet
pligtig en meynecdig zyn, moeiten zy, dóór hunne wetten of ak
ten, dóór hunne grondstelsels en persoonelvke afgekeerd heden
poogen dit godedi.cnslig gevoel of gel dof in de natie te verzwak
ken, dit gelooft géén zoo wel 't werk der Voórzienigheyd over
Belgiën uyllegl..... Maer^at geheel 't land op de hoede zy,
want er is niet aen te twWelen of 'l nieuw politiek zoekt niet
anders dan dit geloof te vernietigenft;;, men weéte-het wel, de
kliek lacht wel met d'onafhanglykheyd en nationaliteyt van
Belgiën, 't zal haer genoeg zyn haer werk van vernieling le
koimen bekroonen... Men denke er aen wanneer 't nog tyd is...
DE LEDEN VAN IIET KONGRES EN DE KOLOM.
Zoo wy in ons laetste Nr zegden en met daedzaeken beweézen,
hel kan geene regtzinnigheyd zyn, maer hel moet oogenver
blinding, valschheyd en goochelary weézen van den kant onzer
klubsminisiers eene kolom op te reglen ter ecre van de consti
tutie maer deéze begoocheling daer Belgiën op deézen stond
getuyge van is, gaet nog verder, terwyl onze ministers dóór
T opregten deézer kolom niet a Heen de constitutie willen cercn,
maer ook de auteurs der constitutie, de Leden van liet Nalionael
Kongres die de constitutie hebben gemaektdeéze cerbewyzing
die openbaerc erkentenis in zich zelve beschouwd, is billyk,
reglveèrdig en zeer wel verdiend, en hier tegen hebben wy
niets in te brengen Belgiën is eene eeuwige dankbaerheyd
schuldig aen de leden van hel Nalionael Kongres maer als wy
in oogmerk neémen, dat het onze klubsministers zyn die deéze
eer en erkentenis acn de leden van hel kongres willen bewyzen,
dan zeggen wy dat deéze eerbewyzing niet reglzinnig is, noch
kan zyn, ingezien hunnen handel, hunne werken deéze lofbe-
tuvging legenspreéken. Hoe handelen onze ministers met de
leden van het kongres, naemelyk met die leden welke getrouw
zyn gebleéven aen den palriotieken geest die 't kongres hééft
gekenmerktdie getrouw zyn gebleéven aen de grondregels die
in't kongres zyn vastgesteld? Hoe handelen onze ministers
met die mannen de welke in 4848, in 4850 nog de zelve
gevoelens hebben die zy hadden in 1850, in 1851 Die nu nog
peyzen gelyk dan? Hoe handelen onze ministers met de leden
van 't nalionael kongres die in 1847 geen deel hebben willen
maeken van 't klubskongres die hunnen naem niet hebben
willen schandvlekken met het progamma te activeerden, of te
onderteekenen, in 't klubskongres is gesmeed en vastgesteld
Als wy deéze vraegen moeten beantwoorden, dan zyn wy verpligt
te zeggen dal onze ministers al zulke kongres-jedeu behan
delen als visch agler slaek als persoonen die nergens vóór
goed zyn als mannen die niet bekwaem zyn, of geene trouw
inboezemen om eenige openbacre bedieningen te bekleeden
ais mannen die zelfs niet meer weèrdig zyn van in de kamers
le verschynen, en het mandaet uyt le oeffenen van volksverte
genwoordiger of van seuateur En nogtans vóór die mannen
die onze ministers veragten, versmaeden, verstooien, vervolgen,
daer reglen zy eene kolom vóór opdie willen zy voorde
oogen des volks met eerbied omringen Kan de gevevnslheyd,
de schynheyligheyd, de valschheyd verder gedreéven worden??
"Wel hoe men zal die verdienstvolle mannen van alle bedienin
gen berooven men zal hemel en aerde roeren om hun den
toegang tot de welgeévende kamers te sluyt'en, en men zal ter
zeiver tyde aen die mannenhulde bieden, een monument opregten
om hunnen naem te vereeuwigen Den luysterlyken riaem van
die mannen zal met gouden letters geschrceven staeu op eene
bronze kolom, maer dien zeiven naem mogen de kiezers niet
schryven op hun stembiljet, of zy werken legen het inzigt,
tegen het motd'ordre van onze ministers Neen zeggen wy,
dit konnen wy niet uytleggen noch begrypen, ten zy met rond
uyt le verklaeren, dal die kolom hel afbeéldscl is van valsch
heyd, van logentael en bedrog ten zy met te zeggen dal onze
klubsministers bezig zyn met de Belgen eenen blinddoek vóór
de oogen te binden maer Belgen blinddoeken gaet zoo ge-
makkelvk niet wy, van onzen kant, zullen op onze hoede zyn
om niet geblinddoekt te worden van ministers die uylgebroeyd
zyn in het liberalisten kongres, die uylgebroeyd zyn onder de
vleugels van vrymetzelaers, van republiekaenen, van anarchis
ten, van socialisten, vyanden van slaet en godsdienst.
VIERDE ALGEMEENE VERGADERING DER KATHOLYKE
GENOOTSCHAPPEN VAN DUÏTSCHLAND.
Belgen, wcést op uwe hoede 't is ook uwe zaek.
Deéze vergadering is le Linz van 25 lot 2-4 sept. lest, gehou
den geweest. Al de streéken van Duylschland hebben er af'ge-
veèrdigde gezonden welke, te samen een getal van 500 uyt-
maekten. Onder deéze waren staetsmannenrcgl.sgeleerde,
goneésheereu, sehryvers, kunstenaers, keopmaus, landslieden
etc. De geeslelykheyd was er vertegenwoordigd dóór twee bis
schoppen MMgrs Zuyler van Linz, en Valentin van Ralisbonne,
en dóór verscheydene andere prelaeten, kanonikken, pastors
en religieuzen.... Behalve de afgeveérdigde, hebben meer dan
5000 persoonen dagelvks de openbacre zittingen bvgewoond.
Den 25 had de voórbereydende zitting plaels; den advokaet
Pulciani van Inspruck, gaf verslag over den trooslelykcn toe
stand des godsdienst in Tyrol, welken aldaer in vollen bloey is
in weerwil der ongehoorde poogingen die 't radicalismus aen-
wend om die waerlyk kolholyke bevolking te bederven. Den
lecraer Siebold van Keulen, hééft T katholyk grondstelselder
liefdaedigheyd in vergelyking gesteld met 'ibedrieglyk en nyt-
wendig grondstelsel van liefdaedigheyd der francmaeonsctie-
liberalistische secle; hy dééd de vruglbaerheyd van 'teerste
en d'onvrugtbaerhcyd van 't tweede uylschyneo Hv wydde
met eene treffende welspreékendheyd "uvt óver het blyvende
ryk der armen en over de weèrdigheyd aen 't zelvo door Gods
Zóón zelf gegeéven dóór dien Hy 'onder deéze ter wereld is
gekomen en tot zyne dood toe geleéfd hééft.— Den abt Donnin
van Weenen, sprak over de vrugten dóór T katholyk genoot
schap in die hoofdstad voorlgebragt, en over de hoop die hv
koestert in de vereeniging van alle verstandige kraglen om
't kwaed te bevegten.
Des anderdags wierd de eerste algemeene zitting dóór den
bisschop van Linz geopend. Den eersten redenaer die't spreék-
gesloelle beklom, was den boekliandelaer Pastel van Ralis
bonne. Hy sprak over Y onzeggelyk goed 't welk de confereu-
tien van 'l genootschap des H. Vincentius a Paulo in Duylsch
land le weég brengen, waer zy de algemeene en levendigste
erkentenis verwekken. Den geleerden Ebechani van Kelhiem,
ontwikkelde 't geddgl en 't doelwit der katholyke genoólschap-
pen, naemelyk van De clirislelykheyd in de familiëu te doen
weérkeeren, de vryheyd der kerk verdedigen, maer byzonderlyk
die kerkvryheyd mogelyk maeken vóór al de leden, welke eene
samenzweering van verderffelyke sectarissen besloólen heél't
le vernietigen, 't géén het voórnaemsle oogwit is der werkingen
en listen der franemacons-logiën etc. 'T is lot dit eynde dafde
kragtinspanningen moeten strekken van al deéze welke gevoe
len wat pliglen zy hebben en zien dat de samenleving met
reuzenschreden uaer eenen afgrond van regeéringlooshevd,
aedebederf, plundering, moorderv, heéngesleépt zal worden,
indien de ontwerpen der volksverleyders dóór geene groote
middelen verydeld worden. De verblindde en bedorvene gou-
vernementcn hebben zich in de armen der vrvmetselaery," die
schóól van communismus, geworpen zy hebben de kerk "e-
kelend die hen alleen kon redden; zy verdrinken dagelyks°in
den stroom der valsche leerstelsels en in hunne cvgeno
boosheden
De tweede algemeene vergadering is met eene redevoering
van den leeraer AYick van Breslau, geopend. Den redenaer
is met vuer tegen den geest der logentael uvtgevaeren die alle
standen der samenleving bederft. Na M. Wiek, is den leeraer
