ZONDAG 16 FEBRUARY 1831.
VYFDE3V JAERGAAG. Ar 230.
AELST, den 15 February.
Dit blad verscliynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagleekening van den dacrop volgenden Zondag. Den prys der
inschryving, bv trimester, is bepaeld op 4 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 cenlimen den drukregel. De pcrsoonen die
voor een geheel jaer inschreven, mogen alle dry macnden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
seii. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen hééft, by mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gcwaegen van allo krochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. wacrvan een afdruksel aen deszells opsteller zal wor
den toegezonden. De naeinen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begecren mede te dcelen, zullen gehevm ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
le doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragjvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wal den
druk aengaet.
CLIQUE SUCH.
DEN DENDER-BODE
MISPLAETSTE KOLERE VAN M. FRÈRE TEGEN M. MALOU.
(ZITTING VAN 6 FEDRY.)-
Zie bier een aerdig geval wacrop wy tic orpstige acndagt
onzer Icézers inroepen.
Ter gelegenheid der gedeponeerde staelen of rekeningen
over 'tgebruyk der 3 I 2 millioen fr. in 1848 en 1841) gestemd
tot onderhoud van den volksarbeyd of nationael werk, welke
rekeningen gedeellelyk tloór M. Rogier op 't bureel der kamer
waren gedeponeerd, heeft M. Osy voorgesteld dat al de reke
ningen zouden gedeponeerd en eene commissie benoemd wor
den om dezelve le onderzoeken. Deézen voorstel wierd onder
steund van den eencn kant en beslreéden van den anderen,
zoo dal er moest ter stemming overgegaen worden om te wee
ten of de kamer den voorstel zon aenncémen of verwerpen.
De stemming had plaets door reglstaen en blyven zitten; eene
eerste proef scheen iwyffelagtig, maer de tweede deed uyt-
spraek over de zaek en '1 gevraegd onderzoek wierd besloeten.
In de twee proeven stonden al de ministers, ter uylzondering
van M. Rogier, met de helft der liberale jaknikkers regt TEGEN
den voorstel van M. Osy Deéze zeer merkweèrdige daedy
zaek IrofM. Malou, geweézen ünancieminisler, welken de mi
nisters, die geweygerd hadden hunne rekeningen te lacteu
onderzoeken, verzogt van het onderzoek van zyne rekeningen
te stemmen.
Op deéze vraeg springen MM. Frère en Tescli van gramschap
op, tieren tegen M. Malou, schreeuwen Item toe dalhy hun
lastert en in volle kamer beschuldigt dal zy hunne rekeningen
niet durven maeken etc. etc. Maer daer was den knoop niet
gelegen; er was enkelyk kwestie te weélen ol er de commissie
zou mede belast worden, daer in was 't gewigt van die stem
ming gelegen Welnu, M. Malou had doen opmerken dat die
tieeren.'die ministers welke geduerig op hunne drydobbele
regtzinnigheyd stoffen, legen 'l onderzoek hunnereygene reke
ning gestemd hadden, en zulks ziende, had hy hun aengepord
te stemmen om de rekeningen van hem, Malou, aen een onder
zoek te onderwerpenWy agten noodig dal 't publiek de
egthevd deézer daedzaek kenne, le meer omdat de '.ndcpendance
eit al' de belaelde minislerieéle broodschryvers eene geheel
verkeerde opgaef van dien parlementairen voorval gedaen en,
volgens hunne gewoonte, 'l publiek met eene alierschandigste
logen vergast hebben.
Maer a propos, van dien voorval, M. Frere, die met zyne
waelsche onbeleefdheden en kwaedwillige aentygingen nog al
gereed is, hééft er zich wederom eene veroorloofd die 'l uyt-
werksel niet gehad hééft 't gcén hy er van verwagtle, zyuen
kwakzalvers- of thcalertrek is Iccnemael misvallen. Zie hier hoe:
M. Frère had geschreeuwd dat 't voórgaende ministerie
onweltiglyk gebruik had gemaek.t van 200,000 fr.; dit was
de som die deGendsche fabriekanten in 1847 hebben genoóten.
De klaere en onbewimpelde uitleggingen van MM. De Theux
en Malou, alsmede de volstrekte slilzwygendheyd der Gend-
sche afgeveêrdigde, hebben genoegzaem die gunst, aen de
voórnaemsle gendschc nyverheyd door 'l voórig hestuer loege-
staen lydens de rampvolle crisis van 1847, verregtveêrdigd.
Hel is overigens zeer wonderlyk dal de tegenwoordige minis
ters, die, sedert 1848, 400,000 franken aen gcndsche indus
trieel en fabriekanten hebben uitgedeeld, nu als een grief of
onvergeéflyke faut aen MM. De Theux en Malou konten le
laste leggen van er 200,000 tot' het zelfde eynde 'le hebben
toegeslaèn, en dit nog wanneer de noodzaekelvkheden honderd
mael dringender waren als nu Maer om nog meer de
slegt gcplaelsle gramschap, de overtollige jwaelsche stoutig
heid van meester Frère benevens deszelfs onhehendigheyd te
doen uytschvnen, zullen wy hier doen opmerken dat die som
van 200,000' franken voor 't grootste deel, naemelyk 175,000
franken niet dóór M. De Theux maer wel door M. 'Rogier zelf
zyn uylgegccven Zie daer hoe de venynige aentyging van
M. Frère in 't stinkend modder valt en hem zelf zoodanig
bespat, dat hy van alle kanten bevuyld is 1 En onder zulk
beheer blvven de reglzinnige Belgen gehukt liggen Wy zyn
nieuwsgierig le weéten wal er van 't ondeizoek der rekeningen
zal geworden; MM. Malou en De Theux hebben verklaerd dal,
indien hpnuc uvtgaef niet als wettig aengenomen word, zy
bereyd zyn de 25,000 fr. uyt hunne borze le hetaelcn1 Zullen
Frère, Rogier etc. dit ook doen
EEN WOORD OVER 'T MANDEMENT VAN DEN AERTS-
BISSCIIOP VAN PARYS.
Sedert eenige dagen is geheel de liberalistenpers in vollen
triomph; de huerlingen en bedekte hudgetvreéters van den
ministerieélen haspel zyn onlemmelyk geworden; hunne vreug
degeroepen en lofzangen worden op alle toonen afgegeéveu;
hunne uyldaegingen legen derzelver politieke bekampers ken
nen gecne paelen immers de klubsgaslen zyn, volgens zy
denken, zoodanig op '1 gemak gesteld, dat zy de handschoen
durven werpen aen alle dag- en iveékbladen die vóór de vry-
lieyd van kerk, godsdienst en voor de grondwettige voórreglen
slryden.... En waerom al dit lavvyl, waerom al die stoutigheyd
en onbeschaemd gezwets? Enkelyk om dal den aertshisschop
van Parys een uytgestrekl mandement uylgegeéven heéfl dat
voor doel" hééft de geestelyklieyd van zyn bisdom te verzoeken
zich met geene politieke zaeken te bemoeyënBy het leézen
van dit mandement maekten wy geene zwaerigheyd er daede-
lyk ons gedagtop te zeggen, maer ivaren niet te baestig hetzelve
in 't publiek te brengen omdat wy verwagten dat onzen on-
voórzigtigen konfrater het Verbond, ons hieromtrent slof zou
geleverd hebben hem en zyne aenhangers een lesje te geéven...
'T géén wy verivagt hebben, is inderdaed gebeurd; 't Verbond
verheft dit mandement tot aen de wolken, aenziet het als een
beroemd meesterstuk van opstel en grondbeginselen ivaerin de
vadcrlyksle raedgeévingen, zuyvere gevoelens, aenwakkering
tot liefde, rust en eendragt, edele denkbeelden van verdraeg-
zaemheyd, verhevene smeekredens van den kerkvoogd tot zyne
onderhoorige medewerkers in den wyngaerd des Heeren, en
nog meer andere schoone dingen doórstraelenDaerby word
den Dendcr-bodc ook niet gepaerd, maer beschuldigd van ver-
blindlteyd, van schande, van partydigheyd, van veroórdeeling,
van vuygheyd, valschheyd, ongodsdiensiigheyd etc. etc. dit
alles omdat wy nog over dit mandement niet gesproken hebben.
Doch zoo gauw niet, konfrater, zet u wat ueder, vriendje,
en loop u zeiven niet voórby, want wy hebben met u en al uwe
kliekebroers wat te klappen. Vooreerst willen wy ul. zeggen
dat den aertshisschop van Parys inoel weéten wat hy le dóen
hééft, en naer 't schynlweét dien weèrdigen prelael zulks.zeer
wel, want hy zich wagl zich met de zaeken van andere bisdom
men le bemoeyën; zyn mandement, zegt hy, is uylsluytelyk lot de
gecslelykheyd van zyn bisdom gerigt, omdat zyn bisdom schier
allyd eene uylzondering maekl aen den regelaldus niet trillende
onderzoeken wal er elders le doen slaclEn waerom verzwy-
gen 't Verbond en zyne trouwanten die zinsnede Omdat zy
hun tegen gaet, omdat zydaerin de voórafgaende veroórdeeling
van hunnen opgesmcukten ivoórdenprael en bedriegelyke ver-
leyding vinden
Den aertshisschop van Parys mag aldus in zyn mandement
spreéken, wyl, sedert de omwenteling, den godsdienst nouyt in
de politieke geschillen is vermengeld geiveést; wyl den gods
dienst in vrankryk nooyt zoo vry, nooyl zoo weynig is bestormd
of vervolgd geweésldau nu; wyl er de geestelyklieyd nooyt zoo
geëerbiedigd, nooyt meer dóór den staet, in 't vry uytoenehen
haerer heilige pligten is beschermd geweest etc."etc. Dit zyn
zeer gegrondde reden om welke den aertshisschop, in zyn man
dement, de geestelyklieyd van zyn bisdom acnwakkerl zich
buiten alle politieke parlyën te houden... Maer zou hy wel de
zelfde lael voeren indien er in Vrankryk gelyk in Relgiën eene
party aen 't roer was die het getnnnt heéfl op den ondergang
der kerk en derzelver bedienaers, die dóór alle verderfelykó
leerstelsels, dóór geweld en onreglveèrdigheyd, dóór misken
ning van wetten en dóór de scliandelykste voorbeelden etc.
den godsdienst ondermint, dezeden bederft en aldus ons nog
kalholyk landeken in den afgronJ poogt te storten Zou den
aertshisschop van Parys in zyne mandemeutcn aldus spreéken,
had hy dit alles le bestrvden, gelyk w v hier in Relgiën te doen
hebben Voórzeker neen, want in plaets van de werking
zyner geestelyklieyd dóór zyne wóórden te verlammen, zou
het, onsdunkens, zyne pligt zyn dezelve aen tevueren
En loch, wy vraegen of L. H. den aertshisschop van Parys,
zyne geestelyklieyd wilt onttrekken aen alle hoegenaenide
medewerking in politieke zaeken, en ze wilt veroórdeelen lot
liet leézen haerer mis en brevier, tot eéten, drinken en slaep'en
gelyk den francmacpnsboel hier wilt doen verslaeu Hierop
zullen wy antwoorden dat dit belagchelyk ware en met zyne
eygene akten zou slrydig zyn. Het is nog niet lang geldled
dal den zelfden prelael sterk genegen was vóór de stigliug eens
dagblads dat moest gcheclen worden Le Monileur Calholigue
Lniverselden aertshisschop hééft hy den vremden eigen
handige brieven gezonden om die uytgaef, welke niet viemil
aen de politiek zyn moest, aen te beveélen.... Men zon ons
konncn opwerpen dal den prelael van gedagt veranderd is
maer wy zullen antwoorden dat zyn mandement niets algemeen
bewysl; en al ware zulks nog zyti gedagt zyne persoonelyke
deokwyze, ofschoon wy ze eerbiedigen, zou zy ons nog niet over-
luygen, nog min zouden wy ze aenzicu als eeu absoluet gezag
waertegen geen beroep meer valt.
7,. II. den bisschop van Langres, een der voórnaemsle lichten
van 't Franselt bisschopschap, een der schoonste en edelste
karakters van onzen lyd, hééft over dit punt een onweder-
leggelyk schrift in 1 licht gegeévcn onder titelOver de
slilzwygendheyd en depubticitcyt.... Een groot getal fransche
bisschoppen onder 'l koningdom zoo wel als onder de Republiek
(wy onderlynen dit woord oiodat men door 't zelve heter den
zin zal versta™ der slilzwygendheyd die men aen de geeste
lyklieyd wilt opleggen) hébben in politieke dagbladen gcschreé-
ven. In alle slaeten van Europa zyn er dagbladen waeraeu
geeslelyken hunne mederwerking feenen mei toestemming der
overhedenzeer dikwils hebbende pauzen goedgevonden aen
dergelyke sehryvers, welke zich op de verdediging des gods
dienst toelegden, vleyënde blyken van goedkeuring legeéven.
Omler andere zullen wy hier ëcu voorbeeld aenhaelen dat zeer
wel Ier zaeke komt.
Zyne Heyligheyd, Pius IX, geraedpleégd zynde dóór den
bisschop van Langres, welken dóór zyne pligten van afgeveêr-
digden in de fransche kamer uyt zyn bisdom moest afweézig
zyn, ternyi zyne hisschoppelyke pligten hem venvvderd hiel
den van de kamer, Zyne Heyligheyd, zeggen wy", magtigde
dien prelael zyn manduel van afgeveèrdigden te behouden,
mel't inzigl van 'I goed dat hy aen de kerk, in de fransche verga
dering deed en kon blyven voortdoen.... Z. II. den bisschop
van Parys heéfl gesproken, zullen de francmacons en libcra-
lislen zeggen, maer wy zullen antwoorden dat Roomcn ook
gesproken hééft, en dal deéze sententie eerst moet komen eer
wy in deés vraegsluk vóór 'l Verbond of zyne aenhangers zullen
de vaen stryken.
Wy willen egler niet zeggen dat onze geestelykhen op
preék- en in bieglstoelen, waer zy uylsluytelyk als dienaers en
als priesters Gods werken, de volksbedriegers en zedebeder
vers met naem en stuk openbaerlyk moeten aenvallen, neen,
dit willen wy niet, maer wy gelctovcn dat liet des priesters pligt
is als burger, als vriend van zyn vaderland, als voórstaemier
onzer godsdienstige en politieke' vrylieden, als beschermer dei-
zeden etc. le zorgen en al zyne medewerking te verleenen om
te beletten dat eenen hoop God- en zedeloos gespuis aen al die
zaeken eene heyligschendende hand kome slaen en aldus een
geheel volk pooge ongelukkig te maeken
Ten slotte zullen wy hier zeggen, om 't Verbond en zyne
schreeuwers den mond ie sluylen of te openen, geli k zv goed
vinden, dat het aen de francmacons- en liberal'islcnbïaden
niet is onze bisschoppen om les te zenden naer Vrankryk, zoo
min als het aen de fransche hisochoppen zou toekomen aen
de Belgische te willen bsgeéven in dergelyke zaeken moet
eiken bisschop volgens pligten geweélen zyiie eigene geeste
lyklieyd heslueren; daervoór ook is den eenen volstrekt onaf-
hanglyk van den anderen; 'tgeén den eenen als heylzaem en
noodzaekelyk aenziet, kan aen den anderen, tloór de omstan-
dihheden, teenemael verkeerd voorkomen etc... Wy hebben
hier nog al veël op te zeggen, als Y 1 erbond ons hierop nog
inlerpelieért, zal alles voorde pinne komen.
LIBERALISTISCHE TREFFELYKilEYD.
Men léést in den Journal de Bruxelles van 12 febrv
Om een eynde te stellen aen bewecnelyke kwellingen,
deed de eerw. Overste der Hospilalicre Auguslyner-Znslers
van Brussel, in naem der Congregatie, op Ia julv 1850, den
voorstel die dóór 'l algemeen hestuer der Ilospicién'van Brussel
wierd aengenomen, naemelyk dal de Zusters liet Sl-Jcans-
hospitael zouden bediend hebben op zelfden voel ah bel Sl-Pielers-
hospilael en dat hel moederhuys elders zou gcplartsl worden.
De voórnaerdcn der overeenkomst wierdeu slegts op 3 janrv
4851 geteekend.
