Door besluyt van den algemeenen raetl der hospiciën, wierd
het kwartier, dat de religieusen bewoonden, baer de helft
afgenomen den 20 december laelsl, indervoege dat de eerw.
moeder zich gedwongen vond de zieke zusters in eene haerer
kamers op te neetneu. Vreczende dat de zusters dóór die opeen-
hooping zouden ziek worden, verliet zy eyndelyk op 10 deézer
maend 'l Sl-Jeans-liospitael, met twaelf zusters, waervan er
negen invaliede zyn die in 'l hospiiael dóór den lasli.
ziektmdieusl teeheniael uytgeput zyn of ér ongeneéslyke ziekten
hebben opgedaen. De zusiers hebben zich vereenigd in een
buys in de Aschstraet N° 1) in afwagting dal zy van 'l gouver
nement de bemagligtng bekomen dit buys, in naem der corpo
ratie die door key/erlyk dekreet van 15 november 1810 erkend
is, aen te koopen. Deéze wooning verstrekt baer lot moéderluiys
om er nieuwe novicen te kweeken en er eenige beladende
zieken op te passen. Wie zou 'i herlverscheurend tooneel
konnen ofsehelsen l geen plaels had op 'l oogenblik van
'i vertrek, wanneer die lieylige dogiers, die engels van liefde
op de aerde, haere eerweèrdeoverste, voorbeeld aller deugden,
al snikkende on-lielsdeu
Den algemeënen bestueringsraed der hospiciën weygert de
meubels te laden die de zusters bezitten, ten zy zy bewyzen
dat die meubels den eygendom zyn dor Corporatie.... Aoglans
lieldaedige persoenen hebben zieli verhaesl alle noodige'meu
bels te schenken aen die edelmoedige dogiers welke zich in
1850 verliaeslle.i haere eygene matrassen van onder zich aen
de gekwetste van september te geéven, én dan zeltfe de eene
op slrooyzakken en de andere op eenen stoel den nagt over
te brengen f
Zie daer de belooning die de omjankbaere wereld, of eerder
den godsdienst- en religieuscnhaet vóór de lieyligsle zelfsop-
olleriug, vóór eene meételonze niensehen liefde, vóór helden
deugden te geéven beeftZie daer wat er niet die lieylige
dogiers gedaen word, dan wanneer zy gekromd ouder den last
der zwakheden, dóór waeken, vasten, geduerigcu walgelyken
arbeyd veroorzaekt, niet meer konnen werken Zie daer de
vergelding die de booslieyd, de bedorveniievd vap 'l heden-
dagseii liberalismus te geéven hééft aen deéze welke aen de
wereld hebben vaervvel gezegd, haere gezondlievd, haere rust,
haere furluyn, haer leven, immers alles hebben opgeoilerd om
den armen by te slaen dan wanneer by van elkeen verhielen is,
dan wanneer hy in de meeste ellende verkeert en meest walg
aen de wereld inboezemtMaer gaen wy daer niet dieper
in, hoópen wy dat die dagen van booslieyd niet lang meer
zullen dueren en dal die francma<;onssecte in haere akten zelve
tie dood zal vinden. Evenwel konnen wy ons niet onthouden
aen een hospicielid onzer stad, die ons onlangs eene zoo
scliooue beschrvving deed van de deugden der brusselsehe
hospiciebesluerders, te vraegen, of dit nu die reglveêrdigheyd,
die treffelykheyd is waerdoór, deéze bèsluérders de agting
hunner medeburgers ten vollen weêrdig zyn en waer hy alle
«ogenblikken inlichtingen gaet neéinen, om onze gesligten op
zelfden voel te bcsluerenIndien deéze vracg met ja moet
beantwoord worden, dan zien wy geen ander middel dan onze
pen te scherpen, en al jammerde men nog zoo luyd, al vloekte
men nog zoo vcél, al dreygde men alles, ónze scherpste pylen
tegen die bewerkers toch af te rigtcn lol dat eyndelyk onze
medeburgers 't vonnis zullen uylspreéken
huys ook byna lecy staet, zegt Meester Louis den boer zal
H lock al belaclcn.
Wy hebben dan geschat, dal de onkosten vóór den aenkoop
van dat buys, de reparation aen bet zelve gedaen, het bouwen
van bel klcyn en groot werlihuys, te samen wel vyf duyzend
[rancs gekost bobben, (veéle zeggen dal men de'kosten met
geeno zeven duyzend francs zal betaelen). Nu dan, deéze vyf
duyzend of zeven duyzend francs gevoegd by de negen duyzend
voor den aenkoop van 'L buys, maeken de ronde som van
veertien duyzend of zestien duyzend francs.
Mag men uyi bel aengehaelde niet gerustélyk besluyten, dat
de leerwerkhuyzen ten platten lande, véél te kostelyk zyn
voor de gemeenten moet men dit in bet byzonder niet zeggen,
voorde gemeente van Oordegein, die geen 2000 zielen telt
(zelfs maer een weynig meer dan 1800), en waer van eenderde
arm is...) Proficiat, Meester Louisgy baelt er eere van, gy
hebt aen Oordegein een allerschoonste presentje gedaen, voor
hel bagalellcken van veertien duyzend a zestien duyzend fr.,
gelyk jtiysl zal blyken, als uwe fameuze rekening eens voor
gocd iutn den klaeren dag zal konten. Omiertussehen proficiat,
Lowieken ryd en rotst nu maer, doel maer speélrevskens naer
Gend en Brussel vour bet armgesligl, doel maer"bedewegen
naer Aelst, spéélt maer ruyterin bel zand, lael u maervryven
door Gbarelken, laet u maer gendsche plaeslers leggen zoo
veel bet u lust; in een woord doel alles wal gy wilt, uwe ge-
dagtenis zal te Oordegem nooyt vergaen den verloóren kost
dien gy daer gemaekl bebl,^ zal er alle longen van u.doen
spreékeu, den naem van Meester Louis zal er eeuwig vermaerd
zyn- Om voortgezel te worden.
OVER DE LEERWERKHUIZEN.
(Vervolg.)
Wy gaen onze verhandelingen over de Leerwerkhuyzen te»
platten lande herneémèn en voorizelten.
De onafbanglyke nieuwsbladeren hebben reeds dikmaels aen-
nterkt dat onder de leerwerkhuyzen, welke men hier en daer
sedert dry jaeren hèéfl ingcrigt, er menigvuldige zyn die zeer
vcél le wenscheu bieten. De klagtcn zyn zeer genteen i" wegens
de overgroote geldsommen die zy aen de gemeenten en bel'
land kosten; 2° wegens bel mysterieus gebniyk van de geld
sommen 5" wegens liet baelzuglig gedrag' van zotnmige ex
ploitanten, alsook wegens de aerdige samenslcliing van eenige
commission, die met bet loezigt der leerwerkhuyzen belast zyn;
liet is ook tyd, dal de bevoegde overhoyd zieii met deéze zaek
ernstig bozig boude, dat zy een nauwkeurig verslag over de
leerwerkhuyzen cyssche en de misbruiken kragtdaedig doe
ophouden, liet is hoog tyd, dat hel volk keniie wal er met
zyne penningen gebeurd, en dal men' de publieke opinie vol
doening geéve... Den Bcndcr-bode meent hel zyne toegebragt
le hebben, om aen te lootten, boe gegrond op zotnmige plac't-
sen bovengemelde klaglen zyn; en wei vook eerst, dat-de leer
werkhuyzen ten platten lande overgroote geldsommen kosten,
en dus ie lastig vallen voorde gemeenten. Dit blykt ten over
vloede uyt alle de byzonderlieden, welke wy wegens bet leer-
werkhuys van Oordegem hebben medegedeeld, en op welke wv
konten aétttiringcu; byzonderlieden welke nooyt door iemand
van die ze aengacu zyn tegengesproken geweest, cn waer over
mannen die volle kennis van zaeken bezitten, hebben geóór
deeld, dal den üeiider-bodc wel verre van dekoslêu en lasten,
door gemeld lecrwerkhuys veroorzaekt, overdroéven le hebben,
eerder beneden de waerheyd gebleven was. Wy schreéven dan
I" dat er over twee jaeren op liet sterk aendringeii van den
beer burgemeester ten koste van de gemeente Oordegein een
huys gekogl wierd vóór de sontme van negen duyzend francs,
ten minsten een tierde le veel, ja gelyk veéle zeggen den helft lè
véél Nudit buys, gekogl om voor Leerwcrkhtiys le dienen,
en waer aen men veéle reparation gedaen hééft, staet ONGE-
lSRliYKT. Schoon profylje, maer vóór u niet, goede meuseben
van Oordegem; want Meesier Louis lacht iu zyne vuysl en zingt,
tien boer zal l al betaelen. meesterstuk van gezond versland, wyslieyd en geleerdbeyd
Wy schreéven 2° dat men agter dit huys van negen duyzend i gepreézen word!Waerlyk onzen konfrater beeft eene
trancs een werkhuys gebouwd hééft vóór twaelf getouwen, en slegle dalcérplaels gekoózen, wy! de ooren van 'l schaerbcéksch
PiLLEKENS.
Byna de helft der representanten zyn sedert een paer
wecken naer buys gekeerd of gaen naer dé kamer niet, omdat
de beracdslaeging op dé reglerlyke livpolbeék hun te droog
valt. Indien men slegts de leden betitelde als zy aenweézig
zyn, er zouden voorzeker zoo veel agter d'baegloopers in dè
kamer niet geteld worden.
.-. A propos der gedeponeerde rekeningen over de uytdeeling
der subsidiën, die de kamer zal le onderzoekeu hebben, maekt
den Journal du Commerce van Antwerpen de volgende be
merkingen
Hel schynt dat 't onderzoek dier rekeningen in de kamer
aenleydiug zal geéven lot lievige woordenwisselingen. Men
vind er ontzettende presentjes in gedaen aen indnslrieélen of
koopmans waervan 't meeslendeel geenen lioegenaemden dienst
aen 'l land beweézen en van welke er eenige gaten in de maen
geboord hebben. Er is daerin eene waére verkwisting van
's lands penningen gelegen, verkwisting die wy nieuwsgierig
zvn le zien goedkeuren dóór dour de ininisterieéle meerderheid
die, na de kiezingen van 8 juny 1848, met iuyder stemme
gespaerzaemheden evschte. Aldus zyn er dry millioencn en
half uylgedeeld, en dit om te behaegen, men wéét bet gemak-
kelyk, aen de gunstelingen der nieuwe politiek. Hoe treffélyk
eenen minister ook zyn moge, nooyt mag er bent loegelaeten
worden aldus de staetspenningen te verspillen, want bet
willekeurige en de kameraedery speélen er altyd eene groote
rol in. a
Het publiek vraegt le regt hoe de kamer zal goedkeuren
by voorbeeld de soumie die zy er in vinden zal en die
besteed is geweest vóór de- fameuze boeren schóól van
Oudenburg, die niet meer bestaet, en waervan den hesteerder,
eenen franscltman, nog by voorldueriug een wagtgeld van
2000 fr. geniet. Deéze die er figureert vóór 't leerwerkhuys
van Bevereu by Audenaerde. De 56 duyzend franks waer-
ntede eenen aelsterschen filou schampavie is gespeeld.
Deéze die andere gekruysle en ongekruyste, dikke en lange,
smalle en korte, Rogierislen hebben opgesti eéken en voor ge'eh
duyt voordeel aen nyverheyd, handel of iverkmansarbevd
bybrengeu
.-. Ai nbelvncend iiEtiiGT. Ingevolge de stemming van den
budget van liet leger, brengen wy ter kennis van het geëerd
dalai de gemoeulens die geenen windltaeu op baeren toren
bobben, zich mogen tot de liberalisle party wenden; zy zullen
er daer genoeg vinden.
N.B. Zich te adresseéren aen den opperwindbaen Rogier,
minister; in zyne afweézighcyd aen den minister Frèrel son
compere el compagnon.
.-. Minister Tescb opvolger van den kwelduyvel de Haussy,
die nu lot aen zynen hals in 't goud staet, beeft over al de
goederen van alle kloosters en lieldaedige gesligieu van Bel-
giën, een algemeen onderzoek bevolen en de volgende gedrukte
vraegen aen al die kloosters en gesligten des lamis toegezonden:
1° De aenduyding van het gestigt2° Hel tvdstip zyner
instelling; 5" lioo en dóór wie bet bestuerd Word 4°
Deszelfs middel-bevolking in 1848, 1849 cn 1850; o" Het
getal persoenen aen welke bet gestigt jaerlyks ter hulpc komt
(5° Het beloop der gewoone en ougewëone inkomsten en
ontvangsten7" Het beloop der gewoone en ongewoone
uylgavon, beslueronkoslen en andere.
Wy raedeu al de bestuerders en bestuersters van kloosters
of gesligten die van 'l Gouvernement niet afhangen, de minis-
terieéio vraegen onbeantwoord le laeten en bet bullctynsken,
wacrop die vraegen gedrukt slaen, mei hollandschen lak
le decoreéren
mei den voel stampt. Den man zou beloofd hebben niét meer
te stampen als by liter en daer een vet belaeld teslamentlzou
te scbryven hebben. 4
MIDDEL OM DE AERDAPPELS TEGEN DE ZIEKTE TE
BEVRYDEN.
Eenen onzer vrienden beéft voorleden jaer palaten ge-
woiii 1'° 111 8eener voege dóór de plaeg zyn aengerand ge
weest eenen overvloedigen oogst en daer by vrugten van de
beste hoedacnigheyd hebben opgeleverd. Hiertoe beéft bv 'tvol-
e'e',!m,.T i :f1l'llrU!'ktI{> heéft °P «Ie le planten aerdappeis
eemrc bandvollen rouw zout geslroavd eu ze dan ligtelvk met
een weynig water besprenkeld; indien staet beéft bv 't'nlant-
soen veertien dagen bieten liggen en vervolgens" geplant.
Neten dees plantsoen beeft bv van de zelfde sóórt van aerd
appeis geplant die deéze bewerking niet onderenen luidden
maer ook deeze zyn, gelyk andere aerdappeis, dóór de plae«
aengerand geweest... Wy raeden de landbouwers aen deéze
proel le tteemen.
Men schrylt uyt Roomen aen do Bilancia van Milaneir
Al de dagbladensprcéken van aenboudmgen die le Roomen
111 te Napels zyn gedaen geweest; doch zv zeggen geenzins wat
daeryan deoorzaek is. Zie ze hier. Mazzini beéft in Zwitserland
(Ie Stc-\ehme uyt de middeleeuwen wéér opgewekt. De leden
ueTu -,s?oclat,c yerpligten zich de persodnen te Vermoorden
we ke door de geheyme rcglbauk worden aengeweézen. Die
rrgtbank beeft Pius I\ en den koning van Napels veroordeeld
en tien aenhangers zyn naer Roomen gezonden geweest om
dit vonnis ten uylvoer te.brengen. Dit wierd dóór Zvvitseriaiid
bertgl. Hel hotel, de Valk, te Roomen was de plaels alw-ter
de saemgezwoornen zich vereeuig'den. Daer hel leven van den
Paus in kwestie was, beéft den genera,d Gen,eau zelf aen ,e
hoold willen zyn, wanneer men tot bonne aenboudius overgiu"
NATIONAIE MlLICtE. PLAETSVERVANGING. Het Ivdslip
nadert op welk de ouders «cl. vinder, hunne ku.dereé ,onr
de "«tiunalc nuhe.e le doen verv„„Sen. Dit is ,„„r veéle een tvds.ip
van verdriet, vnn onkosten en ongehoorde Doevet,kheden, nne.'nehk
«li. ij hunne kinderen willen doe,, re.nplaceéren. Met reniplncnnléu
rUve hm,dolenn, heeft zjne moeyel,klievd, geloop elc. on dan no
dikwils „Is er Rroole onkoslen aen gedaen ivo, worden rv ofaekcurd
ntcl lliaelsplnippven vnu welke men niemand kent, to doen hebt,en, is
Scant yk wat blyft er dus te doen Inlichtingen die ons, nopens de
brusselsehe nmetsdiappy, welke voor agent heéft M. F. Steloman
deercr stad rvn gegeevcn, laeten ons toe cn porren on. -«Its am de
ouders, welke de mok aeogaal, te zeggen dut mm zich gern.telvk
daerop mag betrouwen rullende ry er alle gen,uk en waerl.org vinden
De^ld '"r"1 h" °"a "Jl e,lltlodei;°." De gebroeders en rosters
Itewilde, die binnen dcete gemeente, ledent drv vier meren no-
eenen ruymen tyd hebben verbleéven, ryn wederom alhier aeuaekontaa"
Uyt eenige concerts van instrumenten en rung, die rv reeds alhier'
telkens voor een groot geret,clmp hebben gegeéveu, blvkl klaerlvk dat
z.y stced, ui de mmiekkimst eenen grooten stap hebben godaen
- benen gcagten vriend,raegl ons oen half abonnement'op den
Journal de lirue voor 't oogenblik is zulks onmogetyk.
- By koninglyk besluyt is M. Genis, ontvanger te Oordc-ern
III de zelfde boedaeuigbeyd naer Morsein (bvAniwerpen)wer'
piaelst. M. V anderbeken, ontvanger teSefzaete is ontvanaer
te -Sotlegem benoemd.
Omdat geheel de stad met de onbegrypclyke dwaesheyd
van -'t Verbond, vóór 't afgeéven zyner onuoozele julfer-biegl,
gelagcben beéft, beéft dit blad aen zich zelf uyt Schaarbeek
eenen brief geschfeéven, waerin het bieglaitikel als een
dat er niet een getouw in start. Dit werkhuys staet nok ont/c-
bruykt. Maer dat doet er niets toe, zegt Meester Louis, den
boer zal 't al betaelen. YYy schreéven 5-' dat men nog een ander
werkhutjs gebouwd beéft vóór vyflig getouwen, en'd.tt er geen
twintig Oordegemselie weevers in werken. (De arme niensehen
immers werken liever 't buys, om dal dit ben vcél gemakke-
lyker en profyiiger is). Maer wat gééft bel, dat bet groot tccrls-
dier er te wyil uytkoinen oin niet daedelyk onlwaerd te worden,
i Zoo bekrompen is onzen konfrater dat by niet wéét dat zotten
bun zelve pryzeu eu ezels geérn hunne eygene veesten
j gerieken
Men verzekert dat, Ier gelegenbeyd van den Jubilé, Pater
I Janus in zontmigé gemeen lens zynen dienst gepresenteerd
heéft, maer overal bedankt is geworden ontdat liy zoo ligtelvk
Er zyn dikwils betwistingen ontstaan aengaende de
hoppe, welke naer vremde lauden verzonden of op onze merk
ten ten toon gesteld word. Verscheidene burgemeesters uvt
bet kanton Leniuek hebben daerom aen het gouvernement
inagLtgiug gevraagdont eene kommissie in te rigten die gel-tst
zou zyn met, des noods, de liojtpe te merken, die naer den
vrentden gezonden word.
w>' le(izc" 'n ccn geud.sch blad Men bemerkt als iels
zonderling, dat met een miitislcrieé! dagblad liet op zieli durft
neemen liet dagorde dóór generael Rogier aen liet leger toe
gestuerd, te verdedigen. Tot hiertoe is M. Rogier den eeni"~
slen Belg die scbaeniteloos genoeg is om bet leer le hele
digen, eu lot de oilicioieu en omierolliuicreu eene tael te voeren
die des le verfoeyelykcr is, daer zy de leegste scbvulieyliubevii
aen den dag legt -
7 De Smet, coadjutor te wanzele, is tot onderpastor te
Neder bra kei benoemd, tn vervanging van M. Temmerman
oiHsla^geever.
M. jfiéatze, kapcilaeu van St-Maebarius le Gend, is lol onder
pastor der hoofdkerk benoemd.
By koningiyk besluyt van 9 february word een subsidie
van oOO Ir. aen.den gemeenleraed van Erpe (Oosl-Vlaeuderen)
verleend, tot bet berstelleu der pastory van die gemeente
Men scbryft uyt Baelegem,fëbtuaryIn den ua<>'t van
8 lot 9 deézer, is in onze gemeente eenen bevigen brand otit
slaen. Omtrent elf ucren 's avonds begonnen, stond in in min
dan een kwartier nors, ganse!) de sehner, stallingen enz in
brand by d'heer Helleput, bakker in deéze gemeente.
Vóóraleer tic klok deéze ramp aankondigde, waren reed,-
eenige persooneu tocgeloopen, en aen bun gelukte iiel een deel
van liet gezaagd hout van den wagenmaker Schokkaert le
bevrvdeii, alhoewel bel ander deel cioór bel vuer verslonden
de schade nog tot boven de 500 IV. beloopt, lusgelvks iicbbeti
zy de koeyeu van d'heer Helleput kunnen redden.
Versebeydene persooneu hebben uitgemunt, maer het is aen
onzen lieer pastor, wiens oubesehroomdeu moed eu koelhevd
in de hevigste gevaren, en waervan by reeds in de hevigste
gevallen alhier blykens gegeéveu beéft, toe te scbryven daUtet
buys behouden is, eu alzoo dry vierde van hct'dorp, 't «ene
reeds in asscbe zoude gelegd zyn, indien de aenhoiidende
poogingen de vlammen niet liaddeu kunnen overmeesteren
Den minister van openbaere werken beéft beslist, dat de
produkiep vaii Belgische nyverheyd, vóór de wereldtentoonstel
ling le Londen boslemd, koptefoos langs den rvkspoórweg tot
Antwerpen zullen worden vervoerd. Deéze voórwerpen zullen
le Antwerpen ontvangen worden door eene gedelegueérde com
missie, van het departement van 'binneniaudsclie zaeken en
onder zyne bewaeking iu het hangar geplaelst worden.
In bel glazen-paleis, in bet Hydepark, le Londen, is aen
de Bybelmaetschappy 'de noodige plaels ingeruvmd om' exent-
plairen van Bybels iu honderd vyflig verscbiljciidc taelen le
kunnen ten toon stellen.
