ZONDAG T APRIL 1851.
VYFDEfl JAERGAAG. A1' 240.
AELST, den 2 6 April.
DE ZAEKEN VAN VRANKRYK:
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annonccn op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveêrdige klagtcn of gegronde rekla-
men in 'l algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aén deéze zullen wy.plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weékblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel acn deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. Denaemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeèren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan >vy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoneen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQUE SUÜM.
Thans ziet men duydelyk dat de eerste slaelsmanncn van
Vrankryk beginnen te gevoelen dat het hoog jtyd word acn de
lotbestemming van dit groot land te denken en het zelve te
trekken uyl dit slach van tusschenregeéring waerdoór het met
reuzenstappen naer zynen ondergang geleyd wordMaer dat
wy, Belgen, er ook ernsliglyk aen denken; geene natie heeft
zoo veel belang dan wy dat Vrankryk een vast bestuer hebbe,
'tgeén naemelyk aen geene vergrooting wilt denken; wy heb
ben een llisquons Tout gehad om meé te lagchen, maer wy
zouden wel een tweede, dat zou gemeynd zyn, kounen krygen,
en waerdoór wy, op eenen vroegen morgend, ons koningryk en
onze onafhanglykheyd naer den weerlicht zouden zien vliegen.
Deéze vrees word ook meer en meer gegrond op dit oogenblik
dat wy onder een stoutmoedig bestuer gedrukt zyn, 'tgeén
niet anders denkt dan aen zyne driften, en aen zyne party;
't geen, in plaels van 't algemeen welzyn en 't geluk van 'tland
te beherligen, er slegls op uyl is om deéze te kwellen en als
verworpelingen te behandelen die van een ander gedagt zyn
of weygereu d'hand te leenen om de zeden te ondermynen en
T katholyk geloof te vernietigenNevens dien drift van on-
verdraegzaeinheyd en vervolging, ziet men er bovendien 't b'e-
lagchelyke dwars doórschynen als 'l ware om de zwakheyd
van 'l bestuer nog meer te bevestigen. AVant kan er iets dwae-
zer en ongerymder worden uytgedagt dan de portefeuille van
oorlog te zien in d'handen van den schoolmeester van Arras
Peyst dien franschraan dal hy een allesbegrypend verstand bezit
en zoo wel een leger zou besluercu dan een troepken schoól-
knaepen 'T is meer als belachelyk maer tevens onrustbae-
rend; want moesten wy heen of morgen de diensten van ons
duerbelaeld leger noodig hebben, wat zou er van te verwaglen
zyn als het zonder hoofd is, te meer daer het, door die moed
willige verlaeling van geleyde, zich dagelyks ontmoedigt en
zyne slevigheyd verliest, indervoege dat men welhaesl zou
mogen vraegen of Belgiën zou in staet zyn een leger op de
been te brengen geschikt om eenen uytlaudschen aenval te
beveglen Of dit niet juyst is T geéu meu zoekt 'om de over
weldiging te vergemak kei y keu
Een nieuw dagblad 'tgeén te Parys verschynt en als tolk der
bewaerende party oplrpéd, toont, in eenen artikel, waervoór
het ingerigt'is en ho'e zeer deszelfs stigters de dringende nood-
zaekelykheyd gevoelen van alle middelen te gebruyken om
Vrankryk uyt den neleligen slap te trekken waerin het zich
bevind. Zie hier eenen uyttrek van dien artikel
c Alle voórloopig stelsel is heden meer dan oyt gevaerlyk.
Vrankryk hééft voórnaemclyk een definitief stelsel noodig
om de maelschappelyke grondzuylen te vestigen en de deur
aen al de vernielende hersenschimmen te sluyten. Een voór-
j) loopig stelsel hééft slegls ontoereykende middels tegen
t> 't kwaed dal ons verslind; men kan met dergelyk stelsel
oogenblikkelyk de regeéringsloosheyd beveglen en inloomen,
j> maer er niet weézenlyk over zegepraelen. lieden hebben wy
de orde boven op, maer in den grond doel de regccringsloos-
heyd voortgangwy gevoelen het alle, want wy zyn op onze
hoedeuyt vrees dal den storm morgen uylbersle etc.
In Vrankryk is iedereen op zyne hoede, men vreest vóór den
volgenden dag, men haeslzich ook om eene definitieve orde te
hebben, men ziel dat het socialismus en de regeéringsloosheyd
vreesselyken voortgang doen, en in Belgiën la^hl men niet die
/wede, men spot met deéze welke vóór 't social ismus en de
regeéringsloosheyd bedugt zynintegendeelonze mannen
voeden T volk in de socialistenleer, en in plaêts van de be
waerende party te helpen om ons vaderland van dien geessel
te behouden, 't is legen haer dat zy eenen doodelyken oorlog
voerenBelgen peyst er op.
GEENE OVEREENKOMST METDE KATHOLYKEN
Deéze wóórden zyn, op de bank der ministers, tvdens de be-
raedslacging over de fameuse grondkredielwel, gelost gewéést;
wy twylielen geenzins of zy komen uyt den mond van den
vreeselvken Broeder Orbanus, want deézen wael, die d'onver-
draegzaemheyd op '1 voorhoofd gemerkt hééft, voert eenen on-
genadigen oorlog tegen de Katholyken; zynen afkeer tegen hun
is zoo hevig, dat hy een zuyver Calvinismus verraed en hun
eerder zou willen vernietigen dan er zich mede te verstaen
Dit is eene waerschouwing De katholyken van Belgiën moe
ten weélenop welke wyze hunne beslüerders hen willenleydenf
de katholyken moetenopdehoedezyn en inaetregels neémeuom
onder de slagen der vryheydschenders niette bezwyken. Maer
zal men zeggen, die wóórden hebben geene andere toepassing
gehad dan aen 'l verschil van politieke, bestuerlyke en par
lementaire denkwyzeDoch hel tegendeel kan niet geloo
chend worden; de neyging, het doel, de zending zyn te wel
gekend; men kan niet onbewust zyn dat hel eenen maelschap-
pelyken oorlog, eenen godsdienstoorlog is die onlsteéken word
en dien 't ministerie op eene fanatieke wyze onderneémt; 't is
de socialistenkoórts die Belgiën aenvalt en dóór 't ministerie
word aengeblaezen; het beslryd de zaek eener wereld waervan
de vrybeyd en liefdaedigheyd de draeyspillen of aspunlen zyn,
en dit om eene wereld te doen zegevieren waervan de vryheyd
onmogelyk is en waer de liefdaedigheyd verbannen is. Dit
is't gevolg van dit schrikkelyk tweegevegt 'tgeén in Europa
aengevangen is tusschen de waere en de valsche vryheyd;
lusschen de waere en valsche menschlievendheyd; tusschen
't waer en 't valsch christendom; tusschen 't Evangelie die ons
gemaekl hééft die wy zyn, en de verkeerde uytleggingen van
deézewelke het inroepen om het te verdelgen.
Nogtans moet Belgiën, 'tgeén zoo zeer bedreygd is sedert
dat het onder 't francinacons-socialislisch despotismusgevallen
is, worstelen, het mag geenen moed verliezen, het moet al
zyne kraglen vereenigen om den vyand te verpletteren die
onzen ouden godsdienst komt bestormen, onze vryheden en
onafhanglykheyd vernietigen; hel moet al zyn geloof byeen
schaercn, kraglen zoeken in de overleveringen, in de gfebruy-
ken, in de zeden, in de burgerlyke en afgezonderde deugden,
en die als eenen schild aentrekken om de worsteling te door-
staen.... Belgiën zal de vryheyd, den eygendom, de familie, de
regtveérdigheyd, de gelykheyd te verdedigen hebben.... En wat
zyn die geheyligde wóórden anders dan hel Christendom onder
zoo véél vormen? Dat de verscheydcnheyd der woórdeno ns hier
de grootheyd en eenvoudigheyd der zaeken niet Verduyke
't is eenen "godsdienstoorlog en wel den schrikkelyksieu die
oyt Europa aengevallen is, 'lis in eenen godsdienstoorlog dat
't vraegstuk opgelost word van te weélen of 't géén wy nog van
den godsdienst over hebben, ons zal byblyven of niet.'T is
dan eene worsteling waeraen alle chrislene ziel moet deel
neémen, alle lafherligheyd in zulk dringend gevaer, is een
schelmstuk
ENGELSCHE MAETSCIIAPPY TER VERBETERING
VAN DEN LANDBOUW.
In Engeland hééft zich eene maetschappy gevormd met een
kapitael van 25 millioenen fr. 1" om den landbouw in Ierland
ter hulp te komen en de ongelukkige akkermans van de ellende
te bevryden 2° om de bebouwing van den grond te verbetereu
en er meer voórdeeleu uyt ie trekken. Men zegt dal die maet
schappy voorgenomen hééft eene groote. uytbreyding aen de
vlasteélt te gcéven zy stelt zich vóór onze beste Viaendersche
landbouwers te komen uytlokken om in Ierland de bebouwings-
wyzen traglen in te voeren waervan wy tot nu toe de eenige
bezitters zyn gebleéven.
Over dit ontwerp handelende, drukt den Impartial van
Brugge, aerlsininisterieél .blad, eene zeer groote vrees uyt
over 't lot zvner provincie en zyner medeburgers hy zegt dat
het met de Vlaenderen gedaen is, dat den ouden voorspoed gact
vervangen worden dóór de kankerende ellende van Ierland
Wy kounen niet dan de bezorgdheyd van dit blad loóven
maer hééft hel, terdeézer gelegenheyd, niets te zeggen over de
handelspolitiek van een kabinet waeraen het sedei l zoo lang
stclmaeliglyk alle sóórten van wierook gebrand hcéft? Dit aen
de nieuwe politiek zoo verkleéfd blad heéi't gevonden, gelyk
wy, dat de kamer véél tyd verspild hééft aeu de beracdslaeging
der ongelukkige kredielwet van M. Frèrehoe is dit blad niet
verwonderd over de vuerigheyd met welke den uylvinder van
dit kwakzalvers ontwerp is te werk gegaen om zyne allerna-
deeligste plannen dóór te dryven, dan wanneer den brugschen
konfrater ziel dat zy slegls gesmeéd zyn om Belgiën te
socialiscéren en den goeden geest die by onze buytenliedeu nog
heerscht, te bederven, en in welke plannen M. Frère wederom
al zyne holle bespiegelingen en zynen afkeur vóór alle vraeg-
sliikken van pralyk hééft ten toon gesteld?
'T is van heden niet dat de lynwaedkwis ie 't land en de ka
mers bezig houd en dat de vrees beslaet dat die nyverheyd onzen
grond zal verJaelen gelyk reeds groolendeels gebeurt; maer
wat hééft M. Rogier met zyne handlangers niet al gedaen om
die nyverheyd ten gronde te helpen Het ware te lang om de
lysl op te sommen van al de middelen die iiv hiertoe gebruykt
hééft en dit alles, wel te verstaen, al te roepen en te doen
roepen en schrvven dal hel vóór Belgien's welzyn isEu
inderdaed, zien \vy niet dagelyks hoe zeer hy den invoel
en 't gebruyk der engelschc mekauiek garens begunstigt? Zien
wy niet dat-het gouvernement in een slaelsgevang eene groote
lyuwaedweévery ingerigt heelt en dit byna uytsluytelyk met
vremde mekaniekgarens? Dit is zoo nauwkeurig, dat den
minister van Justicie, in een aen de kamers medegedeeld
verslag over do fabricatie van Russias in 't gevang van
Sl-Beniard, hééft beslaligd dat van de 5 millioenen die er aen
deéze fabrikatie besteed zyn, er enkeiyk negen duyzend frank*
handgareu is verbruykt lerwyl de overige 27 honderd duyzend
fr. uylgegeéven zyn vóór den aenkoop van vremde mekaniek
garens Waerlyk, by het overschryven van dergclyke ollicicéle
stukken ontvalt de pen ons van spyi, naemelyk omdat wy de in
zweef en kommer gewonnen penningen der ongelukkige burgers
zien verspillen om eene vremde natie te bevoordeeligen en
daerdoór de eenige nationale nyverheyd die wy bezitten, ten
gronde te ruineéren.... Men zal het zien, blyven al die zoo
gezegde liberale slimmigheden duereu, ons vaderland zal
welhaesl zyne eygeuc uytvaerd te zingen hebben, en de ver
drukkers zullen, gelyk Piialus, hunne handen wasschen.
ZEDELYIvHEYD EN ONBAETZUGTIGTIGHEYD DER
LIBERALE VOLKSVERTEGENWOORDIGERS.
Zie hier eenen uyttrek van eenen art. dóór den Journal
d'Anvers afgekondigd, hy zal niet véél verwonderen ofschoon
hy nog al zeldzuem zy, want 'i is maer al te wel gekend dat
gewis en zedelykheyd moeyelyk om vinden zyn iu 't woorden
boek der libera listen die ons heden bestueren:
Wy zyn nieuwsgierig te weélen, zegt uil blad, of de gazet-
ten der liberale meerderheyd bel volgende fevl zulleu leu-
geustralfen MM. Goois en Lebeau zyn M. den fiuantie-
M minister ridderlyk ter hulp gekomen om de stemming over
'i grond krediet dóór te dryven. Deézen onderstand, zegt men,
was verre van belangloos le zyn; integendeel, met vóór het
grondkrediet le pleylen, rekenden MM. Lebeau en Gools
geen krediet aen 'l ministerie over hunue redeVoeriii" en
devoiren te geéven, welke devoiren zich eenvoiidiglvk vóór
eiken deézer twee heeren bepaelden aen hel bekomen eener
plaels van directeur der toekomende grond krediet kas.
Den Observuteur (wie zou het gelooven bevestigt deéze
lyding. Zie, hier hoc (lit blad er over spréékt
Indien leden der kamer die voórgaendelyk ineermaels de
liuaucicele politiek van 'l kabinet beslreédèn hadden en die
levendig de instelling eener grondkredielkas ondersteund
hebben, bestuerders van die kas benoemd wierden, wat zou
'i land zeggen Wy verzoeken de Indépettdancc ons des-
wegens haer gedagt te laeleti kennen. Zouden de meest be-
klaeglyke onderstellingen niet gedaen worden? En zouden
zy geenen ernsligen schyn van gegrondheyd hebben? Wv
gelooven nutteloos daer dieper in le treedon, men zal ons
verstaen. Maer om beterden persoon te doen kennen dien
hy bedoelde, voegt er den Obseruatcur by Dal de Indcpen-
dance wel nadenke op de schoone wóórden uytgespro-
ken dóór M. Lebeau, in de beracdslaeging op de "wel der
onbevoegdheden. Kr mag zelfs geenen schyn gegeéoen ioorden
m die de onafhanglykheyd van tenen volksvertegenwoordiger zou
iwyffelaglig mackenzegde alsdan M. Lebeau.
In legen wóórd ighevd der openbaere denoneiatie van eenen
onzedclyken akt, vraegl men: Welk is de Coinedie d-e de
liberaele broeders speélen? Want, zie daer den pres'deut....
die zich lot M. Rogier wend om hem te vraegen: welke is de
rol die uwen vriend Lebeau spéélt? Men zegt dat hy zyne stem
ming, zyne redevoering en zyne onafhankelykheyd verkegt hééft,
en dit vóór eene plaels by de grondkicdicikasMen moet
bekennen dat het stiglend is en dat de liberaelen zeer zedelvk
zyn.... Maer dit moet niemand verwonderen want die kneépen
