ZONDAG 25 MEY 1851.
VYFDEiY JAERGANG.— N 244.
AELST, den 2 4 Mey.
VAERT VAN JEMMAPPES NAER AELST.
Dit blad vcrschvnl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagleckening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 l'r. 50 e., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer insohryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eenc annonce van 40 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rekla-
men in 'l algemeen belang té doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolon-
nen\erleencn en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewacgen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszei I's opsteller zal wor
den toegezonden.De nacmen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeèrcn mede te deelen, zullen gelieym ge-'
houden worden, ten zy wy in rt'gtc gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogl alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CHIQUE SUUM.
De ontginners der houillemvnen van het westen van Bergen
komen aen hunne vertegenwoordigers in de volkskamer eene
memorie toe te stueren om hen te doen aendringen dal het
gouvernement in de delvingswerken dier vaert zou tusschen-
komen, met aen de uytvoerende maelscliappy een minimum
intrest van hel daertoe'benoodigde kapitael te waerborgen.
'T géén wy vraegen, zeggen de petilionnarisscn, vóór de vaert
vAn Jemmappes \iaer Aelst, 't gouvernement zal hel ongetwyf-
feld doen vóór andere lynen, als b. v. vóór den spoorweg van
Luxemburg. Wy zyn verre van heterover te beknibbelen,
maer wy gelooven enkelyk te mogen doen opmerken dal wy
regl hebben tot de uytvoering der vaert van Jemmappes, dal
dien bevaerweg van de grootste nuttigheyd zou zyn vóór 't land
in T algemeen,vóór de arrondissementen van Bergen, Alh en
en Aelst in 't byzonder.... Zie hier eenige zinsneden lelterlyk
uyl die memorie gelrokken
De uvtvoeririg langs de deodervalley eener vaert naer de Neder-
schelde,'zou, onder een oogpunt van algemeen belang beschouwd,
voorzeker van vcél grootere nuttigheyd zyn dan die der zyvaert aen
de Maes, dan die der vaert van Luyk nacr Earoche, dan die der vaert
van her ent ha is naer Antwerpen, dan die van de spoorbaen van
Luxemburg etc. etc. En nogtans 't schynt dat er 'i gouvernement van
afgezien hééft, dat de belangen der dendervalley en der houillemvnen
van de Borinages aen 't zelve teenèmacl vremd zyn. De uytvoering
langs de dendervallev eener vaert van Jemmappes naer Dendermonde,
moet voor ons het dobbel voordeel opleveren dat de hollandsche
schepen aen onze oevers zelve konnen komen laeden en ons aldus
de moeyelykheden en de onkosten te spaeren van overslag en ons in
staet te stellen onze houillekoolen in 8 dagen te konnen vervoeren
ten pryze van 3 fr. 20 c. de ton, terwyl den omweg langs Doornyk
en Gend 3 weéken, somtyds eene maand vereyschteen ons 4 fr. 50 c.
kostte. Dit was ten and ren eene nieuwe aenzienelyke merkt openen,
want de belatigryke dendervalley zou o ibetwistelyk eene der voor-
spoedigste nyverheyds-slreéken van geheel ons land worden indien
zv dien bevaèrbapien weg hadIn legenwoordigheyd van al die
fêyten, hebben wy ons geregtigd geoordeeld 't gouvernement te
p verzoeken middels te heraemen om de opvorming eener maélsehappy,
x ter uytvoering dier vaert naer de Nederschelde, te vergemakkelvkon.
ffv hebben gevraegd dat den staet de uytvoering diër nuttige onder-
ne'éming behulpzaem zv door de waerborg ran een minimum ran
intrestU zy door de vergunning eener groots subsidie. Wy
zeggen de wetten van 16 mcy 1845, van 22 maert en 18 mcy 1848,
a van 17 july 1849 en 4 juny 1850, hebben eene soinmc van
a 7,690,000 fr. verleend aen bet maeken der zyvaert aen de Maes. Sedert
a tien jaeren hééft men aen de verbetering der scheépvaert op de
a Maes 3,700,000 fr. besteéd; de twee sectiën der vaert van Zelzaete
a (die tot nu toe slegts in 't belang van de ryke eygenaers der polders
a zvn) hebben 4 000,000 fr. .gekost; de canalisatie ,dcr kempen
a hééft 5.900,000 fr. gekost; de vaert van Deynze naer Schipdonck
a 2,000,000 fr.; 't gouvernement hééft niet geaerzeld 2,'(00,000 fr.
B te besteéden aen de stapelplaets van Antwerpen die egter uytslnyte-
a lvk van plaetselyk belang is. En nogtans zvn de ontvangsten der
a Maes vei re van aen die der schelde te mogen vergeleéken worden,
a De vaerlen der Kempen brengen niet genoeg tot haeren onderhoud
a op; de andere leveren geenc opbrensten op. Indien den geldelyken
toestand aen 't gouvernement toegelaelen hééft openbaerc geldmid-
a delen te besteéilen aen werken van onrcgtstreéksche nuttiglieyd en
a raedselagtige opbrengst, zoo zal het cemakkelyk zyn deel te neémen
a in de uytvoering eener zoo regtstreékscbe en v oordeelige onderneé-
ming waeruver hiei gewaegn word. Ten anderen, wy vraegen bier
a noch 12,500,000 fr. gclyk voor de nfkooping der concessie van de
a Sambre-noch 7,840,0jO fr. voor de zyvaert der Maes; onze wen-
a seben zouden meer dan vervuld zyn, indien den staet, voor de vaert
a van Jemmappes naer Aelst, iets min dééd dan by voor de vaerten
a dei Kempen enzoo véél als hy voor die van Schipdonck gedaén hééft.»
De petitionnarissen 'ivraegstnk raekende nopens den yzeren weg
van Ath naer Aelst, maeken de volgende opmerking die wy ter ernstige
«verweéging aen onze leézers aenboveélen.
a Op'teerste zigt schynt dien yzeren weg gcdeellelyk voor llene-
b gauw en gedeeliclvk voor Oost-M. bestemd, maer een grondig onder-
a zoek bewvst welhaest dat, onder betrek van koophandel, nyverheyd,
a landbouw cn algemeeneq voorspoed, die twee provinciën er geen
a boegenaemd nut zullen uyl trekken; zeggen wy meer De dnrr-
p stelling eener spoor'uaen in het denderdalis, in ele fcgemroor-
t dige omstandigheden, eene der hete een elykstc feylen. Want, men
a moet het zich niet ontreynzenden staet den yzeren weg ran Ath
op Aelst exploitecrendc, zal noch willen noch konnen deel neémen
in hot delven eener racrt, en, in tegenwoordighey d der drey-
i qende concwrentie ran den staet, zal niet eene maélsehappy zich
dorren gelasten met de uylroering d!ër zoo gewigtige ais nuttige
onjerncéniing. Wy zeggen het, omdat hei allerbelagchclykxl is
te willen honden stacn, dat eenen yzeren weg ooyl roord"eliglyk
eene racrt kan vervangen roor wat h^t verroer ran grorc, be-
lemmerende of zican?'icigtige koopicnercn betreft, dit zoo wel
onder betrek van bcwacring der koopwaer als onder dit van den
r ervoer prys.
Wy denken dat deéze bemerkingen, die wy slegts gcdeellelyk
aenkaelen, zullen verslaen worden dóór al wie de waere be
langen van liet distrikl Aelst ter herle néémt, cn wy durven
gelooven dat er welhaest naer de volkskamer reklamatiën tol
het zelfde eynde dóór de gemeenten der belangryke dender
valley zullen gezonden worden; dat wy ten minsten eens zullen
te samenspannen om aen geheel 't land te belooncn hoe zeer
wy allyd als paria's behandeld worden; dal men ons allyd weél
te vinden als er kwestie is de hoogste belastingen te betaelen,
maer dat men ook ons geld wéét tegebruyken tol voorspoed
van andere streéken en om ons in de ellende en verlaetenïieyd
te doen verkwynen. Wy hoópen dat die maélsehappy welhaest
zal konnen opgevormd worden en dat er veéle kapitalisten
deel zullen in neémen. Is hel zeldzaem dal wy dergefyke aen-
beveélingen doen, 'l is omdat wy de handelwvze van zekere
fynaerds hebben leeren kennen voórtaen zal zulks nog
zeldzaemer gebeuren sedert wy vernomen hebben dat zy
in wevnig lyds, eene algchccle onafhanglykheyd van forluyn
hebben weclcn byeen le foe ff den. Het voórhandig geval zy dus
aenzien als eene uylzondering aen onzen algemeenen regel
van welkers goeden uylslag wy de innige overtuyging hebben.
POLITIEKE SCI1ALKI1EYD EN AFVAL FRERE-ROGIER.
Die twee ronkende woorden die voornacmelyk op't bert van den
eersten minister zullen blyven liggen, zyn uyt den mond gekomen van
den volksvertegenwoordiger Orts, welken voorzeker geene» klerikael
is dit bevvyst dat iedereen in Belgiën voor de akten van den vremde-
ling Rogier begint te walgen. Daerop heéfl den impopulairen minister
gepoogd te antwoorden; maer hoe 'i Do->r eene lange redevoering die
hem zoodanig met eygenvvierookwolken omringdp, dat den man sciiier
onziglbaer was gewordenllem hoorende. spreéktn, zou men gezegd
hebben dat wy zonder grondwet, zonder waerborg vnn vryheden zyn;
dat by, vremdeling, den ee.nigen uytdeeler onzer vryheden en voor-
regten is. Men zou bet niet gelooven, hadden wy de debatten der
kamer niet! Antwoordende op de bytende aenrauding van M. Dumor-
tier, beeft M. Rogier gevraegd Zyn de kerken gesloten 1 Worden
de priesters vervolgd Bemoeyt 'I gouvernement zich met het
Jtenocnicn der bissrhoppe/i 1Will het zich 't r>gt aenmati-irn
pastors te benoemen Jacgt 't gouvernement de broed-rs d r
a christelyke schooien weg En daeruyt beslnyt den schoolmeester
dat er op 'i (iapilolium moet geklommen en dat de goden n>oei bedankt
worden over 't geluk dat Belgiën geniet eene nieuwe politiek en voor-
naemelvk eenen verdienstelyken man, gelyk den Citoyen van Arms te
bezitten Gelyk men kan denken, beeft de kamer met dit onnoozel
gezwets hertelyk gelagchen. want elkeen wist dat wy eene grondwet'
hebben die van 1831 dagteekent
By bet hooren van die woorden, hebben ongetwyfield verscbevdene
leden de volgende bemerkingen gemaekt Indiener dergehkc bal-
daedigheden of Robe«picrsaktcn nu in Belgiën niet gepleegd zvn, is dit
aen M. Rogier te danken l.n toch, is de bedekte handelwvze van de
nieuwe politiek eylaes. niet al te kragtdaedig om 's lands zcdelykhevd
te ondermynen, zonder dat er moet overgegaen worden tot openbaerc
vervolgingen, zonder dat de p iesters nacr de Gayenm» moeten verban
nen, de bisschoppen van hunne stoelen gestooten en de kerken geslno-
ten worden Het is maer al te vvacr dat den geest van boo ;heyd en
vyaridelvkhevd tegen de Kerk en haere dienners den giond i-% der
büdendagscbe liberalistcnopinie, dat de afgekrerdbeyH de zelfde is die
het protestanlsch liberalismus van den koppijen Willem gelcvdde-
rr is nog meer, want buyten flit alles hebben 't scepticismus en de
samenzweèring tegen allen stelligen godsdienst hunne vaendels ont
rold 'T is egter jammer dat Rogier met r.ynen goddcloozen aenhang
niet gewoegd hebbc datgeéne uytlevoeren Waervan zvnen mond zoo
overvloedig spzak omdat er welligt zyn bert vol van was, dan eerst
zou ,hv ontwaard hebben dal de Belgen, ofschoon verduldig, toch
BELGEN zyn, dit is te zeggen, dal zy niet zouden geaerzeld hebben de
hand aen 't zweêrd te slae» om de overweldigers hunner godsdienstige
voorregten en vryheden te bestraffenWillem, Van Gobbelscluov,
Van Maancn etc. hebben h-t ondervonden. Wy moeten deé'ze slof slac
ken, want wy zouden mogvlyk wat te verre giien.....
ANDER DRAMA DER ZELFDE POLITIEK.
Na zyne redevoering, hééft M. Rogier een ander klugtspel nenge-
vangen. Na cone stemming wncrdoo.r art. 4 van bet wetsontwerp op de
erffenisscn verworpen wierd, bereydden veéle leden der heyde denk-
wv7en zich om de kamer te verloeten, maer meester Rogier springt op
en schreeuwt met rnlérr. Er Irstn"! rrnr initio]: rf, zitting op lo
sohoiion too hoest het 4 uereo is!.... liet woorricl.rn laltirl klonk
slegt in d'ooren, voornncmclvk omdat het nvt den mond van ennen
fraosehmati, van eenen rienrf ling kwam..'... Dacri lik ontsla-n c,
leévendigeu-ckkmatiiin door geheel de kamer, van all kamen schreeuwt
men tegrn die onboschofthoyd, tegen die schaemtelnnslieyd 'T is Is
ree!lloept men, wy mogen na dereelvke inel nint meer'hlwen
Hel gedrnyseh word langs om st rker, veéle leden vraegen 'l woord.
Nogtans komt Rogier leiug op 't grén hy ge/.egd heeft, hy herhaeli 7vn',
onheschaemde woordrn en lira,-kt gelic I nne gal tegen d leden der
regterzv uyt.... Men legkhem: doe uwe oogen open,"gr ruil jien dal
er meer van uwe vrienden dan van uwe tegenstreéveis weggarn en
steekt het in uwen kop niet dal veéle leden derlinkerzv niet lor 'wah'rns
toe van uwe onheschaemde schoolmeesters beledigingen vermoevd
ryn. Men gaet voort met gerngt t' maeken en hndskëêls te Imchén
zoodanig dat men waerlyk zon gezegd hebben dal hel eene srhnnl'is die
eyndigi.Men verhiel opvolgelyk de tael en Ot. Rnussel roept al
uvtgaen:'t is onbelaemelyk, laet ons weggnen, den minister heél'l de
politie der kamer niet.... Van alle kanten rm-pt men r> hehoort aen
den voorzi ter.... M. Rogier begint beleefder te spreéken, hv word
benauwd, men zou my wel konnen wegschoppen, denkf hv 'a 't is om
dat ik geloof, hakkelde hy toen, dat. indien de zitlingén niel langer
dueren, wy met ons werk niet zullen gedaen krvgen Versehev-
denc stemmen roepen hem loe doer uwe opmerkingen op eene
beleefde wjze, zjt parlementair., BI. D Reeesse d"ie njtreraen
was, komt wéér binnen on stnert M. Rogier ljytende woorden lui- Den
voorzitter schorst de ziriing op. M illaniHus' interpoli,-érl hevig J|
Rogier en behandnll den minister op eene rouwe manier....
Deézco voorval die. in de zitting ran 1« deézer plneis hoéft gebod en
de onhscbofthev d ven Heester Rogier die alle pade huvten gaet
hebben niet alleen slegt nytwerksel op de vergadering geiiad, "nacr
ook op'I publiek der tribe,ion. ken ernstig daghlnd >«u llnissél zE|
dat M. Rogier op den Regter EorrinsuJttinihttsu begint le hekken'
Eenige degen nadien hééft den Cifoyen ren Arras, gevoelende dat iiy
VERWERPING VAN DEN HAETELYKEN EF.D.
Gelukkig voor't katholyk Belgiën M. Frère cn zvnen f.ancma-
consohen haspel zyn op het gewigtig vraegsfuk van den eed geklopt
geweért. Deéze die aen den katholyken godsdienst eenen doodelvken
baet dra,'gen hadden de katholyken w illen eenen toer speélen tcï rvr l
de l.iberalres-Orangislen wcnschten rueriglyk eenen neus le zeilen
aen d,- patriotten van Is»), zoekende, aen geheel de wereld (e brwyzcn
dat deéze eene euveldaed begaen hebben met hel dwingelandig lol'der
Hollanders af te schudden... rngteloos hééft meester l'rère, btgestaen
door zvnen eersten adjudant, D. Hosse, de eene agleruvtkruvp'mg voor
en de andere na gedaen ont zyne meerderheyd te behouden deéze
hééft hem egler in den brand gelaeten omdat zv zich niet' wilde
bezoedelen met hel complot van penen mnconisoiien slag aen den
godsdienst en eene bloedige leng, nstralïing aen onze omvvenfeli,,,. toe
te brengen...'T is oenen troost voor Belgiën te zien dat liet land'mw
ten meerderen rieele zy ne onde Ireffelykhevd beweert
De stemming was schitterend, de godsdienst-en vryhevdbaetnrs zvn
in 't modder gevallen de verwerping van dor. onr'egtveérdigen,
onredely ken en onstaelknndigen eed is geschied mei 52 stemmen h"„e,i
39 Onder deéze 39 bevinden er zich nauvvelyks G efgeveerdigde der
Vlaenderen,' naemelvk Mil. Bruneaii, Cnmonl, li'hondt, Lió'fmnns.
Peers en Van lloorebeke
Gelyk men ziet, staen onze twee ministciicéle slaèven al wederom
aen 't hoofd in het stemmen diër zedeloo/.e schikkingGelukki lvk
voor ons distrikt dat zy ons teeneniael vremd zvn. Den eenen, M. Brii-
neati, die in de gazetten sto- fi dat hy eene algeheel.? onnfham-.hkheyk
vnn forluyn bezit, (boe, wéét hy best) is van Fn hden 'anderen,
M. l.nmont, is eenen vremdeling, eenen fransebman, waervan men niet
weet of hy tydelyk de nooriige formalileyten volbiagt beéfl o n
in 't belgisch parlement te mogen zitten. Op diens voorhoofd zou cr een
byzonder merk dienen geprent te worden omdat by, hv het stemmen
VOOR den' eed, in bert cn 'ziel overtuygd was dat den eed eenen
OVZEDELYKE» dwangmiddel is, hoogstens goed om bet geweéten van
den belanghebbenden te verklapte».... In een opetibaer gesprek 't géén
wy zelve met M. Cumont gehad hebben, hééft hy ons die openbnere
belydenis gedaen en rondnyt gezegd dat, als den eed 7.011 deel maeken
van de wet op de erffenisscn. hy er TEGEN zou ges'emd hebben, omdat
bv den eed als eenen zedel007.cn dwangmiddel aenzag Nn is de gek-
genbeyd daer om te toonen dot by een woord heeft, en ziet, M. Cumont
stemt VOOR eenc schikking die by voorbp als imfnorael of zedeloos
veroordeeld had Maekt dan staet op woorden of helofien van derge-
lyke mannen Wat trouw, wal agti.-ig, wat eerbied verdienen i\'1
Mag men vnn bun niet zeggen Meliora doclus, pessima s-guor
Ik erken bet goed, maer volg bet kwaed
