WAT IS DEN LED EN W A EROM WILLEN I)E 39 HEM WEER
INVOEREN
Den agtbaercn heer Rodenbach die allyd eenen zoo fynen takt in de
gewiglign zaeken heelt, hééft ons eene levendige schels van den ped
gegeéven die veel stof tot nadenken oplevert. 'T is, zegde hy, eene
premie voor den mcyncedigcn, en ik wil de affairens niet maeken
van den verraeder en van den schelm ten nadeele van het treffelyk
man. - M. De Decker hééft openlyk de redens der herinvoering
van den eed, voorgebragta 'T gouvernement, zegde hy, wilt, door
't herinvoeren van den eed, eenen l.laem op onze roemryke omwrn-
teling van 1839 werpen 't is met hertzeer* dat ik den lof van het
vervallen gouvernement hel) hooren uytgalmen l was zeggen dat
de grieven van 183) ongegrond waren, en dat deéze welke de
omwenteling bewerkt hebben, slegtseen handvol ruststoorders waren»
Deés gezegde hééft Broeder Orbanus gestoord, maer 't was slegts een
lugchsp :1 van zyn n kant, want 't is te wel gekend dat al zyne neyging,
sedert hy minister is, strekt om al wat met onze omwenteling in ver
hand staet, af te keureu, de c'h ar te die zy hééft voortgehragt te vernie
tigen, te doen gelooven dat al de grieven die wv tegen den dwingeland
Wlilem hebben ingebragt, pruilen waren, en dat wy groot ongelyk gehad
hebben hem te vervangen door koning Leopoldliet zyn de zelfde
redens die den President-N enerabelen voor den eed hebben doen
j'leyten maer 't géén nog al aerdig schéén, was dat den Venerabelen
eener lVaucmacons-logie van godsdienst kwam spreéken en zich tot de
geestelvklieyd wendde, om liaer te verzoeken al haeren invloed op de
geloovige te docu gelden, ten eynde de valsehe eeden te voorkomen
en nog aerdiger was het voorM. Verhaegen die, in zyne kiescirculairen,
«enbevool er niets ran le zeggen aen AI. den Paslor, en die, als
nfgeveêrdigden der logiën, de gouden pen was gaen draegen acn
Eugéne Sue en hem geluk wenscheu over de fraeye manier op welke
deezen zedebederver de priesters in zyn onsterfelyk werk, de My stères
de Paris, behandeld had
ONTSLAG NAN HET MINISTERIE. Ten gevolge van sinds ecnigen
Ivd bestaende oneenigheden onder de ministers, als ook ten gevolge der
stemmin" over den eed, hebben de leden van het kabinet ge? amen tl yk
liun ontslag aen den koning aengehoden. Z. M. hééft M. Verhaeghen,
president der kamer, gevraegd om hem te raedpleégen, wdke raed-
pleéging zonder gevolg is gebleéveu, gelvk die van den president van
den'senact M. Liedts, gouverneur van Brahand is ook ten paleyze
oulboden maer tot nog toe wéét men er niets van... MM. De Brouckere
en Dumon-Dumorlier zyn ook ontboden om geraedpleégd te worden.
Wat wv gelooven, is dat al de ministers het kabinet niet zullen ver-
laeten en dat er welligt al wederom eene liberale komedie op handen
is waeruvt eene herplaeslering van ministerie zal voortspiuyten. M.
Rcier, om niet wederom naer zyn oud schoolmeestersambt te moeten
ieru"kecren, zal hevmehk alles inspannen om aen 't schotelken te
meen blyven en zvne 21 duyzend fr. te blyven genieten. De helgische
penningen blinken toch zoo schoon ind'oogen van den ciloyen van Arras.
M. Vanhoorcbeke spéélt nog algcêrn minister, en dus zal hy gemak kelyko u
overhaelen zvn; M. Tesch ziet er ook winst aen en vind bovendien ple
zier om, gelvk zynen voorganger. De llaussv, paepen en nonnen te kwel
Ion; M. D'Hoffschmidl is den verzoeningsman in de geschillen; deézen
zal dan behouden blyven; voor wat Broedor-Orban aengaet, dit is eenen
vzeren kop die zich mog'lyk zou konnen verwyderen, omdat hy zyne
óiitworpene plannen niet kan uytvoeren.... Hoe het zy, in al de liberale
vossenstreéken lieb'.'en wy geene trouw, als er een ander ministerie
ral benoemd zyn, dan eerst zullen wy uen de ministers dem'ssie ge
looven.
ninnTVft Zullen de Delgen Rogier kwytgeraeken
1 ILLLliLi\9* za| moeyelyk gaen, want, de fran'scltmans
alszy ziel) met Belgisch zweet koutten vellen, gelyken nog al
wel aen de lastige vryörs die, worden zy langs voóren uytge
jaegd, langs aglér wéér binnensluypen. Noglans zyn wy zeker
dal de 9/tó der Belgen zich zouden verhoesten hunnen penning
by le brengen ten eynde Rogier met al wal hy Itier bezit, lol
Arras toe le helpen frankeéren, onder voórwaerde, dat hy
noovt den belgischen grond meer belreéde.
Sedert dal de ministericéle krisis gekend is, heerscht er
eene buylengewoone levendigheyd onder de kleerntaekers.
Yeélc van die induslrieélen zyn reeds gesproken om de kazak
van menige liberale plaels,- subsidie,- kruyskens- en linljes-
zoekers te keeren, ingeval hunne palrooncn dóór andere ver
vangen worden.Maer 'l zal mis zynLet er op.
.-. Men zegt dat M. Rruneau de schoenen van de voelen
loopt om een vetbelaeld ministersposljc le krygen. Naer wy
vernomen hebben, zou by by den eenen en anderen zyn gaen
smeeken, bidden en krysschen om loeit eenige recommandatie
te krygen; doelt Tscbynt dat er bent overal geanlwoórd is dat
hy le gauw eene algeheclc onafhanglykhcyd van forluyn ge-
kreégen heéfl en dal zulke ntinislersaen de Belgen niet gelyken
Moesl het liberalistcuminislerie voor goed in duygen ge
vallen zyn, wy zyn zeker dat er welltaesl veel subsidiegaslen,
tlie met ontzettende sommen van 'l gouvernement in devuyst
zitten, zouden schampavie speélen d la mode de Ricard
hnpens etc
Wy hebben over eenigen lyd opgemerkt dat cr in de
kamer een liberael stemliedeken beslael en 'tgeén begint met
de wóórden Allard, Anspach, Bruneau, Cans, Cools, Cutnonl
etc. Wy delieéren wie bel zy ons eene liberalisten stemming
sedert a 4 jaereu aen le wyzen die niel met dil voisken
begint. Aldus was bel weer ntel de kwestie van den eed. Heb
ben VOOR gestemd Allard, Anspach, Bruneau, Cans, Cools,
Cumont, d'Aulrebamle, de Baillel (llyacliinllie), de Baillel-
Lalour, de Brouckere, Delescluse, Del fosse, Deliège, de
i'ilteurs, Depouboii, de Slecnhault, Destriveauv, dTloll'schmidl;
d'Hont, Dolez, Dutnonl (Guillaume), Fiere, Lange, Lebeau,
Liefmans, Mascart, Mercier, Moreau, Oils, Peers, Pierre,
Prévinaire, Rogier, Rousselle (Charles), Tesch, Tltiéfry, Van
lloorebeke, Verhaegen, Veydt. Maer, proficiatzy zyn met
bunnen neus in de modder gevallenWy hebben vernomen
dal die mannen, na de stemming, omtrent eene halve tonne
gesuykerd water gedronken hebben otit de bilterheyd tever-
dryvên die hun dóór die nederlaeg veroorzaekl was.
Den Gceraerdsherschen pronkappel en zynen sleépdrae-
ger. Meesier Lievens, hebben geradig gevonden over de ge-
heyntzinnige dood vatt den ongclukkigen Pollaert, geen wóórd
meer te reppen, uyt vrees van zich aen de galg te klappen,
in den lyd egter wisten die twee kwanten geheele kolommen
in den Gcerardsbcrgeiuier vol te zeeveren over de dood van
jofi'rouw S.... Den Fsculaep legde geheel de ziekte uyt, by wist
tot hel laetsle symptoom aen te duyden, bet getal polsslagen
was hem bekend, de zweetdruppels wist by te lellen, hy bad
opgerekend boe dikwils per minuet de overledene de oogen
open en toe gedacn bad, hoc dikwils zy gedronken bad, of het
uyt een tasken, kopken, glazeken of lepel was, met een wóórd, j
hy was au courant van alles; maer nu dat het een geheymziitnig j
geval geld van eenen armen, veriaeten sukkelaer, welken, 1
zonder medccynen, zonder verzorging, zonder bieglen of be-
reglen slegler als den elIcndigslen boosdoener, in de gevan
genis hulpeloos gestorven is, zonder dat den pronkappel bet
naekeu der dood gewaer is geworden, nu, zeggen wy, weéten
den doctor Burgemeester of Meester Lievens in den Geeraerds-
bergenaer geen enkel wóórd meer te zeggen.... Wat is hiervan
deiede? Omdat zy gevoelen dalzy in de pers zitten en dóór
geene middelen dien a^t van schandelyke verlaeling konnen
verregtveèrdigen..... Verdienen zulke doctors hel eerekruys
Burgers van Geerardsbergeu antwoord zelve Men vraegt
andermael
1* Waerom hééft burgemeester Van Santen den lyder
's ntaendags naer het hospilael niet doen voeren ingezien de
zwakheyd des aengehoudenen en vermits de gemeente Bievene
er vóór betaelde
2° Waerom heeft doktor-burgemeester acn Pollaert noch
geneesmiddelennoclt ziekenspys, noch ziekenoppas doen
geéveu
5" Waerom heeft hy hem hulpeloos als eenen martelaer
laelcn sterven zonder zyne HH. reglen; zag hy, verslandigen
liberalen geneéslteer, niet dat dien man de dood op 't lyf had
4" Om welke reden is er bevel gegeéveit den naem van den
overleden op den inschryvingsboek van het gevang NIET
le p la eisen
o" Waerom moest die dood zoo gelieym gehouden worden
Waerom moest bel lyk zoo gauw uyt. de voelen zyn Waerom
moest dil gebeuren op eene uer dal alle man aen tafel was
O" Waerom beeft men aen Pollaert, vóór wie de gemeente
betaelde, de zelfde hospitaliteyt niet verleend als aen andere
vremdeliitgen die niel beladen?... Als b. v. acn zekeren Joan
nes D'hondl-Bonée, die, alhoewel vremd aen de stad zynde en
vóór welke niemand betaelde, in den winter van 1849-1850,
door ugldrukkclyk bevel van den colonel schepenen in 't hospi
lael wierd opgenomen ten nadeele van de stadsgenoólen, alwaer
hv tot den dag zyns overlyden (19 janry 1850) den goeden
oppas met de gunst van pronkappel hééft gehad.
Maer halte-la was deézen Joannes D'honl, deézen rottd-
reyzenden kramer, niel den moederlyken vollen neéf van
onzen schepen colonel Clarcus ruber
Tervvyl er eenen anderen zedelyken, deugdzanten ouderling,
aen de slad beboorendc alle medelyden weêrdig zynde, vader
van een aenlal kinderen, zonder werk, ('die wy by lyd en stond
zullen noemen) naer zich te vörgeéfs véél rnael aengeboóden
en verdere verzoeken aen de administrateurs Vincke De Clcrcq
en pronkappel gedaen te hebben, onbermherlig wierd ver-
stooten, en ach moet men hel zeggen, in geene woonst, maer
in eenen stal hulpeloos, als eenen kwynenden verlaeteling in
den ellendigsleu toestand is gaen sterven (Hierop konten wy
terug).
Eenen brief uyt Deynze, aen een gendsch blad gerigl,
zegt, dal men te Deynze in T geheel niet verwonderd is over
bel bankroet van den frauskillou Ricard. Iedereen verwaglte
er zich aen. M. Ricard was zoo diep dóór de mande gezakt, dat
hem slagter no.ch bakker nog krediet willen doen, zelfs niel al
gaf hy een handleeken, zoo groot als zyn buys.
Wat de inwooners van Deynze verwonderd, is, dat bet gou
vernement, zoo vremd aen dien toestand schéén. Niettemin
lag hel fabriek" Ricard, om dus le zeggen, aen de poorten van
Gend, en men wcét zeer goed, dal'eenige verkleéfde persoonen
aen liet gouvernement, den gouverneur van Oosl-Vlaenderen
verwittigd hebben, over den wanltoópigen toestand van
monsieur Ricart.
Hoe bel zy het is droevig, dal wy zulke daedzaken
moeten aenhaelen; de schade die dil failliet in Antwerpen en
elders meésleépl is aenzienlyk. Daerom is de bescherming van
hel gouvernement, waerop dien fransehen chevalier zyn kre
diet bouwde, nog des te meer le bclrcuren. Het zy eene les,
eene harde les vóór hel vervolg.
M. De Jaegher, gouverneur van Oosl-Vlaenderen, is
voorleden zondag in onze slad gekomen en hy M. Evit gaen
middagmaelcn. De tafel stond van daegs le Voóren gedekt en
mei opene vensters aen al de voórbygangers ten toon gesteld
wat meer is, er stond eene annonce in T Verbond van Aelsl die
de pragtigheyd der tafel aenkondigde Eenige vieze snaeken
vroegen of Smerdis eertyds ook in den radyzengang vensters
openzette om zyne tafel le loonen
Zondag was het parade der burgerwagt onder kommando
van Smerdis. Geheel de slad beéfl wederom dien belagcbelykcn
hoovbussel op een afgewerkt peêrd konnen bewonderen. Men
hééft ons verzekerd dat hel gezigt alleen van dien rnyter ge
noeg is om den hoogst verveélenden last van bet soldaetjesspel
te doen vergeéten
.-. Men beéfl acn den kolonel bevelhebber eenen eeresabel
aengehoden welken, volgens den Vaderlander, een nutteloos
wapen is vóór M. Dommer, aengezien hy zich in kiezingen en
anderzins gcmakkelyk zonder sabel kan verdedigen.'
Na de parade is er op de groole merkt eene zeldzaeme
klugl te zien gewéést. Na dat Smerdis porlez armes pn armes
au'bras gekonimandeérd had, is !iy,v mei bloolcn zweerde al
jpujjjoddoiivl) dal T vuer uyt de sleenen sprong doch waervoór
geen enkel kind zich wilde myden, alleen naer buys
gelrokkenHalfweg wierd den behendigen ruyler, dóór T
gelach van 't publiek gewaer dal by, als eenen anderen Don
Quicholte, met bloolen sabel naer den windmolcnstryd optrok..
Wy durven als zeker afgeéven dat, eer'de vleeschmassa
van Smerdis in petto op het peêrd gehcéscben word, het oud
dier geduorende een paer neren dóór den knegt moet getemd,
vermocyd en teenemael afgemat worden, zoodanig dat de arme
beest telkens vóór eene'parade te schudden en le beéven
hééftIndien zulke gasten op eenen afgewerkten ezel reédeu,
dan ten minsten zou het edel peèrd niel onleerd worden en zou
er opregt broederlyke liefde bestaen, vermits den eenen den
last vau den anderen verduldig verdraegen zou.
.-. Ter eere van M. Evit junior dient er te worden aenge-
slipt dat bet gaslmae! pragtig was en dat alles in de beste orde
is afgeloopen, behalve dal Smerdis eene sauspan op de kazak
van M. de Jaegher schynl geslort le hebben. Dit was egler te^
verwonderen, daer deézen keer Smerdis niel zat maer slegts'
tweemael half vol was. Deés incident heeft geene verdere
gevolgen gehad; Den heer Cornelius die sterk vóór de propre-
leyl genegen is, hééft eene servet uyt 't fabriek van onzeü
nieuwen kommissaris genomen en de vette plek uyt de kazak
van den heer Gouverneur tragtenuyt le doppen.... Vriendekens
van eender gedagl helpen allyd elkander gelyk schippers en
voórlieus malkanderen overzetten.
Den avond der garde civiek parade hééft bet bal geweest
op het stadhuys; maer de balzael was zoo ledig dal de feest
aen eene boeren uyivaerl geleékDe geziglen der kopstukken
zagen er zoo lang, zoo droog en zoo smal uyt, dat zy dóór den
ouden man scheénen aengedaen te zyn.... Tot dansen was er
weynig lust, Smerdis egter wilde toch probeéren eenen flikker
te maeken, maer hy gevoelde dat het wat gevaerlyk was, hy
ook was afgewerkt zoo wel als zyn peèrd uyt die afinaliing
was er eene slappigheyd in de beenen gevolgd welke weygerden
dit aerdig botervat nog le draegen, zoo dat die f<?lc manquée
welhaest opgeschept was en M. De Jaegher les licux moest
verlaelen met de overluyging dat zyne komst te Aelsl gelyk
was aen die van eenen bond in den hutsepotDit zal dién
talenlvollcn staetsman een weynig doen agleruylpeyzeu en
onze kliekgastcn doen gevoelen boe verre zV hier gekomen zyn.
NOG EENE CREATUER DER NIEUWE POLITIEK.
Onder dit opschrift ^eéft den Organe des Flandres, van f.end, een
artikel dat de. benoemiiif; van onzen nieuwen dislrikt-kommissaris op
haere juyste weerde schal. 'T jammert ons dat den D*11 der-bode zoo-
kleynis en dat wy ons, uyt dien hoofde, moeten Liepuelen by eenen uyt-
trek uyt dit weljjedagt artikel. Doch, men zal er uyt zien dat wy het
alleen niet zyn die ons tegen zulke belagchelyke en gedrogtelyke
benoemingen verzetten. Zie hier eenige uyttrekken uyt 't artikel van
onzen gendschen konfrater
M. Rogier schynt aen die klas van mensehen te behooren die niets
geleerd of vergeéten hebben inderdaed, in de nieuwe benoeming
die hy gedaen hééft van eenen distrikl-kommissuris van Aelsr,
hééft hy wederom de dwaeliugen gevolgd die hy in 1847 begonnen
had. De Carton, De P. De Smet, de Boyaval, de Raeymakers, hebben
eenen pendant te meer in den geleerden koopman van ssrveeten,
kolen, keersen, schavelingen enz. die aen den naein van Dommer
beantwoord, en die door zylie nulliteyl aen den minister van 't inwen-
dige eenen goeden blok hout ge-:cheéneu hééft om er eenen dislrikt-
kommissaris uyt te kappen.
Wy zouden M. Dommer ziel» majestueuselvk in zyne nieuwe
bediening en spreékwoordelyke onweéteoheyd hebben laeten drn-
pecren, maer noch hy, noch de zyne hebben het gewild zy hebben
er malgré bon gré eenen verslandigen, eenen grooten man willen vau
maeken en hebben uldus de aendagt op bet troetelkind van M. Rogier
ingeroepen.
Den Organe gaet voort met een artikel af te gcéven dat in den
fllessager d Gand en de Jndépendance afgekondigd is en 't geéa-
eene uytbondige bewierooking is van M. Dommer gelyk aen die
van 't onnoozel Verbond van Aelst.
Den nieuwen commissaris en zyne onvoorzigtige vrienden, zegt
den Organe, hebben dus eenen onverzadelyken dorst naer de
openbaerheyd wy gaen bun die onschuldige voldoening van
eygenlirfde gratis geéveu.
Voor wat de bestueren der omliggende gemeenten aengaet, weéten
wy dot zy het geheugen niet verlooren hebben van het uytsteékend
gedrag Van zekere personnagie tydens de kiezingen zy hebben zyne
rastbryden weèrdigheyd weéten te schatten, die, zoo het schynt,
bestaen in bet uytdeelen van doorslaende argumenten, en in beledi-
gingen te werpen naer 'thoofd van perbiedweêrdige geestelvken
wt-lke hun bnrgerregt kwamen uytoeffenen. Voor wat de wetk-
t zaemheyd betreft, tnen zou kwalyk gekomen zyn om die te betwiste»
aen eenen induslrieélen waegbals die opvolgelyk e» gelyktydiglyk
geweést is bureelgar^on in het commissariaet, koopman in peèrdcn,
in lynwaed, iu kooien; fabriekant van servetten en alle soorten vau
n weéfsels, kolonel der burgerwagt, onderneémer van kiezingen en
b levering van keêrsen, schavelingen, bessems en bessemsteélen enz.
b ten dienste der wagthuyzenspeculant in turf eu andere brond-
b sloffen, enz. enz
t- Vergeet en try dc bestuorumblen niet die hy tcgcmcoordig bekleed
en bewonderen wy een oogeublik dien overdreéven lof waervnn de
aen den Messnger en de Jndépi ndance toegezondene artikels
b (benevens het Vei bond) gewaegen. M. Donuner is enkelyk schepeu
te Aelst, en aldus met de openbaere werken belast. Nu, wat hééft
b hy ooyl gedaen Niets, niets, niets, eu dit begrypt men gcmakkelyk.
b hv had te véél bezigheyd met zyne eygene belangenHy was, wel
b is'waer, provinciael raedslid, maer hy hééft er nooyl een enkel
b woord gesproken, geenen enkelen regel gcschreévei», omdat
b Ten anderen, met die zielroerende verloochening die hem kenmerkt,
b weygerde hy alt yd ootmoediglyk de eer van 't minste verslag over de
b minste zaek op te stellen, het géén ons toelaet te zeggen dat hy zoo
b volstrekt onweétend is in de eerste besluerlyke grondbeginsels als
b in die der syntaxis en schryftrant, 't géén, overigens, volstrekt nut-
leloos is by de nieuwe politiekEyndelyk voor wat aengaet die
b zoogezegde zegepvaelen (serenaden, verlichtingen, eeresabels, bals,
b discoursen van Smerdis en tutti qunnti) men wéét wat die dingskens
b koste 1 als zy door kolerietj-s 111 stedekens georganiseérd worden.»
lie wel onvoorzigtige lofluyters van M. Dommer, waer zyt gy nu?
Had gy niet beier gedaen van den bek in de pluymen te houden 'T is
nu den eenvoudigen Dender-bode niet die er op zweept, 't zyn nu
ander gazellen den Vaderlander, den Journal des Flandres, en
andere liberale gazetten hebben uwen man gehekeld durft nu eens
zeggen dal dit alles de waerhevd niet isNVv hebben gezwcégen,
maer gy hebt ons nytgedaegd duor uwe dwaeze loftuytingeii, en weést
verzekerd dat men ons de handschoen niet straffeloos toewerpt, wy
zullen meer klappen, als gy niet braef zyt...
LAETSTE TY DIN GEN OVER T MINISTERIE.
Men gelooft, volgens de dagbladen en nieuwsmaeren van Brussel dat
de demissie der ministers wel gemeend is en dat zy niet zal ingetrokken
worden. Niettegenslaende al die geruglen, blyven wy by ons gedagt, en
wy wenschen vueriglyk dat het uytvalle, die demissie is een aepenspel,
't welk met eene wederaenneéming der portefeuille zal afioopen. Als
Rogier van zynen ministerieélen zetel moet gerukt worden, dan zal er
den muD niet geheel meer zyn, er zal een stuk van den minister aeu den
zetel blyven plakken, want den man i* er aen gelymd
De kamer hééft haero zittingen opgeschorst tot hoe lang weéten
WY niet. 42 liberale volksvertegenwoordigers hebben te Brussel
eene gelieyme vorgadeiing gehouden om over den ministerieélen toe
stand te raedpleégen. De 5 ministers waren er tegenwoordig; zy hebber»
er eene hekeling over hunne willekeurige eu stoute akten gekreégen.
