ZONDAG 20 JULY 1851.
VYFDEN JAERGANG.— N 252.
AELST, den 19 July.
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
iuschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoneen op 20 een li men den drukregel. De persooncn die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
aen. Indien iemand regtveêrdigc klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, by mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaeis in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewacgen van alle brocliueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszei Is opsleller zal wor
den toegezonden. lie naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeèren mede Ie doelen, zullen gebevin ge
houden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen, (leene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogl alle artikels, annoneen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. He redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CLIQUE SLUM.
KATHOLYK BELGIËN, OP UWE HOEDE
Het verslag van M. Lebeau en de briefwisseling der Bisschoppen
nopens art. 8 der onderivyswel.
Zie hier wederom eene kabael door 't ministerie gesmeed
om de bisschoppen aen te randen en hun by't publiek te
beschuldigen. Het ministerie dry ft de lisligheyd zoo verre, dat
het van eene verslaefde meerderheyd der kamers wilt gebruyk
maeken om de akten der geeslelyke overlievd welliglyk en
burgerlyk te doen beoórdeelen. Hel ministerie wilt dal de leden
dier meerderheyd als kerk- of concilievaders oplreédeu en
't gedrag der bisschoppen onderzoeken en vonnissen Gelooft
de liberale kliek dan dat zy er in gelukt is zoodanig den geest
en 't versland der Belgen te verderven, dat de Belgen dermaete
verzedeloosd zyn, dat zy nimmer iets konnen begrypen noch
in slaet zyn de minste grondbeginselen hunner religie te
kennen Dat de ministerieéle verlcydcrs het wel weélen,
hunne strekkingen en heymelyke Verderfmidiiels zyn er nog
zoo verre niet in geluktei- is nog gezond óórdeel en godsdienst
in Belgien, en MM. Frère, Roigier en Cic. zullen veeleer naer
den weerlicht vliegen dan de Belgen zich zullen laelen foppen.
Om die listige kabael ledoen gelukken, heeft't ministerie
den.keus gedaen van den Groolen Doclrinans Lebeau liet
aenzag den goeden uytslag als zeker, zoo haest er dit groot
verstand zich wilde mede bemoeyën want dat hy zoo wel de
zaek van 't ministerie zou geplevt hebben dan die der Joódsche.
Kabbyns. Laet ons eenen blik op dit verslag werpen en ont
dekken wy eens de arglistigheyd en kwaede trouw.
iste PUIST.
'T is na eene aendagtige. Icézing en onpartijdige studie der
stukken dóór 't ministerie verschaft, dat de middenseclie
tot liet besluyt gekomen is do voorstellen des gouvernements
te aenveêrden vóór wat art. 8 do:- wet aengaet,, en aen dit
besluyt de gocdkcurinq voegt van 't gedrag der ministers.
De sectie heeft zich eerst moeten vraegcu of hel gouvernement
alles gedaen heeft wat de wetgeéving voórschiyft, al wat
de weerdigheyd van gezag toclael om de uylvoering van
art. 8 te weég te brengen en ten tweeden, of, by gebrek aen
die uytvoering, er niettemin moet in voorzien worden om de
wet vóór het nackende schoóljaer in voege te brengen. (Zie
daer hoe verre die macónisehe kabael strekt.)
De eerste vraeg, zegt M. Lebeau, denkt de middensectie
zonder aerzelen met ja te moeten beantwoorden, verzekerd
dal die meening zal gedeeld worden dóór al wie aendagliglyk
de ministerieéle briefwisseling zal leézen, waerin de kloek-
heyd in l voórslacn der principcn van de wetyepaerd gaet
mei de gcmaitigheyd en de ogling voor de persoonen.
Wat bcleekenl dit? Dal hel ministerie niet koppig geweest
is, dat bet gehandeld hééft gelyk de wetgeéving het had bevolen
toen art. 8 gestemd is geweest, en dal hel, in zyne briefwis
seling, aen de bisschoppen geene onbelaemclykheden hééft
gezegd. Indien de briefwisseling geene grove onbetaemelyk-
iieden vervat, zoo blyft het verslag van M. Lebeau le min ten
agler om boosaerdige en smacdelyke aenlygingen legen de
bisschoppen uyt te braekenmaer, gelyk wy aendagliglyk de
briefwisseling geleézen. hebben, zoo zullen wy zeggen dat wy
er' die k{ockhcyd in bel verdedigen van grondstellingen en die
gcmactigheyd niet in vinden welke, volgens M. Lebeau, die
kloekmoedige verdediging hoéft voorgezeten.
Hoe heeft bet kabinclondcr de debatten 't art. 8 aengenomen
en hoe hebben de merkweêrdigsle redenaers der meerderheyd
er den zin en de praktische gevolgen van uylgelegd Had men
niet olïicicélyk beloofd met de geestelykheyd le hernemen en
administratieve waerborgen te geéven, van zoo loegeévcnd
mogelyk zyn, van dóór de uylvoering de gaeping diode wel
gèlaeten bad, aen te vullen etc.? Wat er M. Lebeau ook
Van zegge, de onderhandelingen bewy/.en niets van dit alles.
Als de opperhoofden van den kalholyken eerediensl (aen welke,
zoo ik denk, men de bevoegdheyd in godsdienstige vraegstukken
nopens de kennis hunner pliglenyan geweien en vera ntwoór-
delykheyd, zal toe kennen) aen 't gouvernement de moeyelyk-
lieden doen kennen die hunne medewerking ontmoet, ïiet
ministerie, in plael6 van te tragten die moeyelykhoden ?y doen
verdwynen, bepaelt zich de bisschoppen te beschuldigen dal zy
met voórbehoudingen en wantrouwen te werk gaenhet port
de kerkvoogden aen, zich aen 't gouvernement toe te betrouwen,
zonder hen de minste daedzaekelvke medewerking' aen te
bieden.... Al de reglen der geestelykheyd zullen zich bepaelen
by de enkele benoeming van eenen godsdienslleeraer en de
inspectie van 't godsdienstig onderwys. Zie daer wat M. Lebeau
eene verdediging van grondstellingen noemt, zie daer wat hy
agling vóór de persoonen en vóór de besluylen der kamer heel...
Zeggen wy liever: Ziedaer hoe M. Lebeau 'i publiek wilt
bedriegen en de bisschoppen beschuldigen
Hadden de bisschoppen het gedagt niet gehad eene vriende-
lyke overeenkomst le treffen, zy zouden van in den beginne
geweygerd hebben in onderhandelingen le treéden. Do redens
van dergelyke w'eygering zyn lalryk en duyzendmael sterker
dan de argumenten of eerder de hairklieveryën der kloekmoe
dige ministerieéle verdediging.... De onderhandelingen zyn
slegts den 51 October begonnen, dan wanneer er reeds veéle
en de voórnaemsle maetregcls van uylvoering van art. 8 geno
men waren.
2dc PUNT.
Het is misschien locgelaelen le betreuren, zegt M. Lebeau,
dat de bisschoppen gedagt hebben eénen o/Jicieélen en publie-
ken maetregel te moeten eysschen, geschikt om de moeyelyk-
heden uyt den weg le ruymen.en om den toestand te bepaelen
dien men aen de geestelykheyd geéven wilt. Daer uyt konnen,
volgens ons, de voórnaemste oorzaeken van gebrek aen over-
eenkomst, 't géén wy hier met spyt beslatigen, vooiTspruyten.»
Dit spyt moet noglanszoo rcglzïnnig niet zyn, want indien
dit voórnacm en welligt eenig argument gegrond is, dit verwyt
moet aen 't ministerie toegesluerd worden. En inderdaed,
waerom bad het, lydens de beraedslaging, toegeévingen en
administratieve waerborgen beloofd die de voórwaerden der
stemming geweest zyn Waerom vraegde hel ministerie, van
in den beginne der onderhandelingen, dat de geestelykheyd
zelve de voórwaerden haercr medewerking zou doen kennen
Waerom erkende het dat er noodzaekclyk eenen vorm van
overeenkomst en van eenen olïicieélen akt aen de te nèémen
schikking te geéven was, indien 'l gedagt van M. Lebeau
moest gevolgd worden.... Maer daerover moet zoo véél niet
geklapt worden, vermits de slegle inziglen der ministers ge-
noegzaem te zien'waren. Als 't ministerie rcgizinuiglyk
godsdienstig onderwys wilde, waeruyl vruglen te' trekken
waren, waerom dit in de wet niet bepaeld waerom eerst de
wet gestemd en dan nog administratieve waerborgen geweygerd?
Waerom eerst geëyscht dat de bisschoppen zich naer den "wille
keur en capricen van de ministers zouden regelen Moesten
wy met het ministerie handelen, wy zouden liet, met zvnc
administratieve waerborgennaer de galg laelen loopcn. cn
ronduylacn de ouders prediken, doen prediken eu beuyzen dal
de wet op het midden onderwys maer gemaekt is om den gods
dienst le verdrukken, om de valsche stelseis van een goddeloos
liberalismus aen de jongheyd in te planten, om de zeden te
bederven en aldus aen de opkomende jeugd eenen hact legen
geestelykheyd eu tegen alles wat met dezelve in verband slaet,
in te boezemen. Het ministerie zou in zyne kollegiëu alle
leeringen zoo kellcrsche, schismatieke als andere doen onder-
wyzen, en dit onder loezigt van de katholyke bisschoppen,
welke ons in den catechismus, van onze teere jeugd, hebben
doen kennen dat wy de samenspraeken der ketters zorgvuldig
moeten schouwen, en nu zouden zy dit vérdwaeld ministerie,
tegen de wetten der kerk, gaen helpen in dit onderwys aliens
done, 'lisommeé te lagchen.... Nog eens, wy verbaden hel,
wy zouden die liberalisten-volksbedervers laet'en geworJen en
ze zelfs met hunne administratieve waerborgen wandelen zen
den. Wy zyn verzekerd dat de Belgen genoegzaem 'l gewigt
van de duyzende redens zouden verstaen die men tegen zulke
monsteragligc leering kan doen gelden.
3dtó PUNT.
M. Lebeau wilt dóór listige slreéken opvyzen dat men nie
mand, ter oorzaek zyner godsdienslbelydenis, mag uyt de kol-
legiën sluyten of dwingen tol eene andere geloofsleer over le
gaen.
Wv antwoorden hierop dat er geene kwestie is van iemand,
om zyne godsdienslbelydenis, uyt le sluyten ofte verstooleu;
dit is voorzeker nooyt in 't gedagt onzer bisschoppen gekomen;
maer wat hier dient opgemerkt te worden, is dat het'volstrekt
i'imoodig is dat alle soorten van geloofsgczindheden in de
schooien van Bclgiën onderwcézen worden.
Indien 't ministerie van de helgische koilegiën en atheneums
nesten van alle geloofsleeringen wilt maeken, dan mag hel
beginnen met calvinistische, lulhersche, melodische, schis
matieke en andere kellcrsche Iceraers uyt te zoeken en met
eene vette jaerwedde le bezoldigen; gelyk hel reeds ongeink-
kiglyk vóór zekere hooge schóól gedaen hééft; bovendien zal het
libera listen genoeg vinden welke, zoodoór hunne vóór bééld en als
dóór hunne wóórden, 'de veélwyvery van Mahomet aen de jeugd
van België» zullen inplantenHoe lief dit er zou uytzicn,
zal eenieder wel bevatten.
4dc. PUNT.
Om de kabael en de trouwloosheyd te voltrekken, wilt M
Lebeau aen 't publick doen gelooven dat de belgische Bisschop
pen en geesleiyken geduerig meer en meer 't wereldlyk gezag
willen overweldigen. Zie hier hoe den man zich uytdrukt
'7' is dal er nevens 't geloof van dm Christenende gevóeligheyd
van den burger bestacleene vrees dat de onafhanglykheyd van
't poliek gezag bedrcygd worde.» Men zou aen M. Lebeau
konnen vraegcu wie dien belgischen Burger is wélken vreest
dal de geestelykheyd 'tburgerlyk gezag zou overweldigen;
néémt het ministerie en deszelfs verslaefde meerderheyd weg!
en er zal in Bclgiën niemand gevonden worden die er zou op
denken; integendeel, de overgroole meerderheyd van Bclgiën
om niet te zeggen geheel Belgiën, ziet en is ovértuygd dat het
ministerie op niet anders werkt en geene andere iieygingen
hoéft dan 'l gezag der geestelykheyd le ovei wcldigen en te vcr-
nietigen, en aen de Catholyken de vryhéden le onlneémen die
hun dóór de grondwet gewaerborgd zyn.
PILLEKENS.
.-. In de provinciale zitting van 10 july hééft M. Evil Junior
eene som gevraegd van 1000 fr. vóór een interigten stand bééld
aen Dirk Marlens. Op deéze vraeg, is M. Van der Donckt opge-
ireéden en hééft dezelve hestreéden, doch zonder met dii
ontwerp van regtveêrdige huldebewyzing aen onzen daórluch-
tigen Marlens le schimpen en te spotten, gelyk hy op eene
onbesehaeriide wyze, in eene voórige sessie van den provincialen
raed, gedaen hééft. Over die ongepaste en domme beschimping
hebben wy aen M. .D.D.ons gedagt gezegd, en zynwv wat hard
in onze uytdrukkingen geweest, wy bchlaegen hei ons geénzins,
integendeel wy zouden het wederom gedaen hebben, had M.
Van der Donckt zyne schimpredens hernieuwd. Den zelfden
sprcéker is ziefi komen beklaegen dat hy naeinlooze brieven
rliesacngaemle gekreégen beefl die van geleerde persoonen
geschreéveu {waren dit is mogelyk, daermede hebben wy ons
niet te bemoeyën, enkelyk zullen wy er op zeggen dat deéze,
welke naemlüözè brieven aen iemand schryven, ougemeenc
lalfaerds zyn, welke niets dan veragling verdienen en waer
in ede M. Van der Donckt'zich geenzins moet bekreunen... Maer
nu is er wat anders
Op di- gezegdens van M. Van der Donckt, is M. Evit
Junior gelyk eenen onbescboften blafhond, in eene tae.I die
zyne radyzen afkomst en aerd verraed, komen uylschiclen.
legen een blad van Aelst, 'l géén hy, z inder bewys, èuweérdig
/.egt een dagblad genoemd te worden, maer w el eenen poel
die de belediging en den laster uytbraekl tegen al wat agtbaer
en treffelyk is etc. etc. Dat M. Êvit bier op den Dendcr-bodc
zinspeélt, is vóór niémand een geheyin, en dacrom zullen wy
hem vraegen of hy wel een enkel agtbaer of irefl'elyk man zoii
konnen noemen welken in ons blad zou beledigd óf belasterd
zyn geweest? Durft hy in 't Verbond, welks voóruaemen op
sleller M. Evit Junior is, eenen eygen naem bekend maeken
dien wy zouden belasterd of beledigd hebben, wy zullen de
akten van dien persoon openbaerlyk onderzoeken, dezelve
nevens onze gezegdens plaelsen eu dan 't publiek laelen
oórdeclen of by wel den naem van agtbaer of trefïëlyk ver
dientEn wal meer is, wy zouden van M. Fcrdiuandus Evit
willen weélen of hy zich zeiven aenziet en openhaer zegi eenen
aglbaercn of treffelyken persoon le weézen dal by ons hierop
aulwoórde en wy nok zullen hem anlwoórden.... En toch, ais
den Dcndcr-bode al wat treffelyk en agtbaer is, belastert en
beledigt waerom daegt M. Evil en zyne makkers, die de ge-
zwoórene vyanden van den Dcndcr-bode zyn, ons vóór den
regler niet? De kliekmannen liggen sedert dry a vier jaeren op
den loer om ons eens eens te konnen vangen en dwars doói
