BERIGT.
ZONDAG 51 AUG! STY 1851.
VYFDEft JAERGANG.— A' 258.
AELST, den 50 Aiigusty.
Dit Iliad verschynl dos Zaterdags in don namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschrvving, bv trimester, is bepaeld op 1 fr. »0 c-, dien der
annonccn op 20 eenlimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschrvven, mogen alle dn maenden kos-
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen Indien iemand regtveerdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang'te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydighevd rekenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolon-
ncn verjecnen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gevvaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden.Denaemender persoonen die ons eenige
stukken^ zouden begeèren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, teiTzy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Gcene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogl alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk acugaet.
CUIQL'E SCUM.
DEN DENDER-BODE
Van heden af zyn Bureel en Drukkery van
DENDER-BODE verplaetst naer de LANGE ZOL1-
STRAET N° 21 alwaer voórtaen alle brieven, geld,
inededeelVngenetc. vóór den Dender-bode bestemd, zullen
«toeten gestuerd worden.
officier acngedaen, herstellen, dééd stappen hv Z. M. den
Konin", om M. Uallart lot officier der Leopolds-orde te doen
benoemen. Ongelukkiglyk was M. Hallarl op revs, en't
slegls by zyne wederkomst dat hy kennis van 't besluyj kn
l was
eéi
voórnaemstc sleunpilaercn van liet gevoorderd liberalismus,
dóór eencn boezemvriend van M. Rogier, door M. Lebeau,
welken in zyne laelste redevoering in de kamer, gezegd heéfi,
dat het schandalig spektakel't géén den linancieminister, nu
I IJ HO DtyllOl llVlli". J f 11*1 O 1 O
den Sleets zyn hert raedpleégende, schreef hy daedelyk cenen I geeft, met, om zoo te zeggen de belgische schatkist aen de
I i - I. I no ,1 jii'iid Aiieill I D iel or i I.1 1 w,.,11,. riI cl111 ,11.l I.Hl *1 «n
DEN LUYTENANT-KOLONEL UALLART EN
CUARLL ROGIER.
v weéten dat den vremdeling, den Franschman Rogier
«rctÊ is om de Belgen te straffen; 'l is den aerd van zomtmge
sehoólnieesters hooveêrdig te zyn, geen medelyden te hebben,
"eene vergiffenis te geéven wanneer hunnen hoogmoed niet
gestreeld word. Meer dan eens heeft er M. Rogier 't voorbeeld
van "ceéven, en 't is voórnaemelyk de afstelling die zyne
liefste kaslvding is omdat hy daerdoór de vivres aen denge-
•kastvdden afsnyd'tgeén de grootste straf is. Men heeft dit
van in d'ecrsie jaereu der revolutie gezien; den eersten keer
dat M. Rogier minister was, was hy niet besehaenid van, om
zich over eene parlementaire oppositie te vreéken, brulacHvk
«enen trcffelyken dislrikl-kommissaris af te stellen.... Komen
wv ter zaek
'Benen der dapperste en agtbacrsle officieren des legers, den
luyienanl-koloncl Hallarl, komt een nieuw slagtoffer van den
schoolmeester van Arras, exminister van oorlog ie zyn. Deezen
officier welken in liet beleg der Citadel van Antwerpen, had
uvfvmunl door zyne dapperheyd en zyne talenten, welken de
franschc troepen "zelfs hadden bewonderd, en wiens plannen
van aeuval tegen de Citadel den grooten generael Havo zoo
aocd en wvs vond, dat deéz.eii beroemden veldheer dezelve
teenemael volgde dien zelfden officier Hallarl, voor wiens
verdiensten den franschen generael, opperhoofd der genie van
"l fransch leger, zich hy koning Leopold begaf om liet cere-
kruys van deézens orde ten voórdeele van dien deltigen Belg,
die alsdan kapiteyn was, te vraegen en hem aen te bevoelen
als cenen der uytmuntmdsle oflki' ren der genie die hy oyl ge
kend had, dien man komt afgesteld te wordenMaer, gacn
wv no" wal verder om heler de zaek teverstacn
'De Leopoldsorde was nauwelyks ingesteld, of den kapiteyn
llallarl was den eersten van alle Belgen aen wie het ridder-
kruvs geschonken wierd. Nadien bekleedde hy de verlie-
venste de verdienslelyksle plaels van 'Hand, die van gouver
neur der prinsen; hy bediende dien gewigtigen post met zoo
véél iever en koude, dat wvlen onze doorluchtige Koningin
vóór de diensten van kolonel Hallarl, jegens luiere kinderen,
z.oo vcél anting had, dal zv als eene pligt aenzag die agtmg in
liaer testament op de zielroerendsle en vleyendste wyze uyt
te drukken, M. Hallarl verzoekende een der schoonste werken
uyt hacre bibliotheek, als onderpand haerer levendige erken
tenis te aenveêrden.
In t leger, was den luytcnant-kolonel Uallart a 1 tycl hooger
in ■'i-acd of in dienstouderdom gewéést dan den luylenant-
kolonel Weiiersedert twee'jacren was er eene plaels van
kolonel open, en sedert twee ja eren was Hallarl doér den
insuecteur-generael der genie, M. Goblet, voórgedraegen.—
Na de benoeming van generael Anoul, toen Magistei Rogier
de portefeuille van oorlog aflegde, porde dcézen iaelsten den
nieuwen minister aen, by voorkeur, den luytenanl-kolonel
Weiier te benoemen tolde plaets waerloe M. Hallarl sedert
iwee ia eren voorgesteld was geweest. Maer den nieuwen mi
nister Anoul, ue hooge hoedanigheden en groote diensten van
den luitenant-kolonel Hallard kennende, weygerde dien akt
'van onregtveèrdighevd tegen te teekenen. Doch eyndelyk
kwam "el vk den' Journal de Bru.xelles en de Emancipation
„„„en °de kamaraderie te zegevieren, en een kouinglyk be
sffiyt tegengeteekend Rogier, kwam in 't ministerie... Den ge-
iMiraci-niinister van oorlog zoo zeer gepymgd als veront
neêrdi"d. en willende cenigzins die oneer eencn voorlreffelyken
brief "vol weerdigheyd en eerbied acn den oorlogsminister
waerin hy de grootste dankbaerheyd uytdrukle omdat den mi
nister aen dien akt van onregtveerdigheyd niet had willen
medewerken, er byvoegende dat hy het ridderkruys den eersten
der Belgen en zulks voor diensten op hel slaglveld beweézen,
bekomen hebbende, hv het zelve mei eer en irolschlicyd mogl
draegen; maer dat, voor wat 't kruys van officier der Leopolds
orde belrefte, gegeéven ter vergoeding cener ondergaene 011-
re»tveêrdigheyd, hel zelve hem slegts eene gunst kon errinne-
ren, dat hy revolgelyk M. den minister verzogl hem toe te
laet'en deéze eer te' weygeren. Men weet dal, op deéze weyge-
ring, M. Hallarl eene dubbele afstelling ontving, gelvk wy over
acht dagen gemeld hebben.
'T is mocyelyk te gelooven dat die vraekneeming regtstreeks
van generael Anoul'kome: maer van waer is zy gekomen Is
het 'van den vremdeling Rogier Men weet liet niet, maer
laeter zal riieu zeggen en 'i publiek zal uvtroepen Zie dacr
wederom iets vap "den vremden minister.
DE ERFENISWET EN DEN SENAET.
Als men do ministerieéle gazetten hoort jammeren, zou men
zeg"en dat de verwerping der erfeniswet door den Seiiael eene
algeheeleomiverping in den financietoestand zou veroorzaeken.
Men schat de opbrengst van die nieuwe belasting op tivee mil-
lioenen... En dan, lioe zou de verwerping eener zoo wei mg
belaugryke som ("als men ze vergelykt met den hoop millioenen
die in nauwelyks drv jaereu tyd is gaen schuyffelen) dit uit
werksel konnen heblieu Maer, antwoorden de betaelde hucr-
liogen, de vremde landopeéters i alles is vereeuigd iu de
ontwerpen die M. Frère voórgedraegen hééft.
Inderdaed, dit is 't plan van den geldminister, hy heeft
geen ander doel dan geheel 't pak ontwerpen te doen stem
men, weynig schéélt hem den sleglcn toestand der schatkist
of de vrees eener bankroet... Dit alles is vóór meester Frère
onverschillig als hy maer de aileyding oi de kanalisatie der
Maes of de verbinding dier rivier met de Schelde en andere
gunsten voor Luyk"bekomt; 't is genoeg als den l.assyn van
Luyk alleen en uy'lsluytelyk bevoórregl is
'T Is pm alles te krygen wat hy begeert dat M. rere zyn
despotismus en zyn Dictatorschap legen de mecrderlieyd der
kamer gebruikt heelt, ltaer beletlende den bundel ontwerpen
te scheyden," en gebiedende den zeiven in zyn geheel te aen
veêrden; moest er iets dat vóór Luyk gevraegd is, geivevgerd
worden, die weygering zou tot voorwendsel dienen om de wet
niet af te kondigen....'. Maer 't zal de iveygering der 2 inillioe-
nen van de successiewet niet zyn die de w el over de openbaere
werken zal divarsboomen, meester I'rère zou middel genoeg
vinden, hy zou nog verborgene kasfens in dc geldkist vinden
waer nog iets in te brokkelen zyn zou om de werken voor
Luyk to begint*™ en te voltrekken. Moeten er laeter andere
gestemde werken naer den giieksehcu almanak gezonden of
reeds .begonsle opgeschorst worden, wat zal dit aen Frère
geéven, hy zal de" werken voor Luyk verkreégeu hebben en
hierom dóór liet Waeleuegoïsmus wéér naer de kamer gezon
den zyn.... Dit is alles wat dien minister wenscht.... Droevig
voóruylzigt vóór Iïelgiën
PILLEKE1VS.
.-. De aenkomst aen het slaetsroer van M. Frère, gevoor-
dcrden-liberalen minister, zal een lydslip in onze parlementaire
eu gouvernementele jaerboeken uytmaeken. ïleéit men ooyl
gezien dat cenen linancieminister de slaelsgelden ter verspil
ling aenbied gelyk M. Frère doet Men zou schier mogen zeggen
dat'den budget ter plundering aengehoóden word; aen de
1-apslc en roo'fzugtigsle het beste deel. 'T is een waer seliandael
dat noyt in een' land gehoord ol gezien is gewéést. Dit onzc-
delyk schouwspel is in ai zyne afschouwelyke lcelykheyd
afgeschetst geweésl, niet dóór eenen klerikaal, gelvk zelfs de
treffelykste en
en consoórteu
waere patriotten van 1830 dóór M. Frère
genoemd worden, maer wel dóór eenen der
plundering over te leveren, alle aenzieu doel verliezen aen
'l vertegenwoordigend stelsel, 't géén gevaer loopt aen de
schalpligligun h.ièlelyk te worden, indien omweêrdige samen
spanningen van plaelselyke belangen nog nieuwe belastingen
kwamen veroorzaeken.
.-. liet Belgisch volk is reeds liet incest belast van geheel de
wereld en, men bemerke liet wel, 't is slegts sedert liet besuicr
van den koppigen Willem dat Belgiën openbaere schulden
gekend heeltte vóóren en zelfs onder het geldverslindend
stelsel van 't fransch keyzerryk, wist hel niet wat eene nationale
of openbaere schuld was.... 'T is slegls sedert dat den geldaf-
persenden Willem gezogl hééft zich ten nadeele van 't publiek
te verryken, niet ten laste der natie te leggen en lot pari te
doen klimmen de oude hollandsche fondsen, waervan hy, zoo
niet den eenigsten toch den voórnaemslen opkooper was, dal
er in Belgiën eenen Grootboek van nationale schulden is
geopend gewéést.... Welnu, dit edel werk van den verbannen
hollandsc'hen bloedzuiger word lieden gevolgd doói minister
Frère en dit wel op eene breede scliael, zoodal wv de zvvaere
scliuldeu, vvaerouder Belgiën zoo jammerlik gehukt' ligt en die,
cenen dag, de oorzaek van zynen val zullen zyn, aen 't verma-
ledydde orangismus verschuldigd zyn.
Het openbaar krediet reeds geschokt dóór zoo vcél rni-
neérende verbintenissen, zal bovenniaele dóór die vóór Belgiën
pluvm-poliliek te Ivdeo hebbenen, welverre van 't land te
verryken, welverre van den goitverncmenls-invloed of actie te
versterken, zal men eenen reuzenstap naer de staatsbankroet
gedaen en wettigt at de overwinningen van. 1830 in gevaer
gesteld hebbenZou men misschien niet moeten vraegen ol'
dit we! eene berekende daed is om de revolutie der Belgen
tegen Willem van Nassau te zien vcroórdeelen en 'l orangismus
te doen zegepraelen
.-. Oin den maelregel derzoovolksverplettercndeuytgaeven te
verregtveêrdigen, steil men de acnnudering vóór van 'l vrceslyk
jaer -1832 als 't eyndc der politieke wereld. Om alle bewee
gingen van 't kleyn volk te voorkomen, zegt men, moeten alle
ermen in 'l werk zyn, men moet tragten 't werkvolk van straet
te houden Maer verstandige Jieilcn redentvrc.it anders, zy
bevveéren het tegenstrydigc, en iu de voóruytzigten van
M. Frère nopens hel fanp-us 1832, veroórdeelen zy de omwerpen
van den geldiuinisterzy veruórilcelen de zelve, zy aenzieu
ze ais gedrogielyk en verre boven de kraglen van ons uytgepot
Belgiën en. hvgevolg, ais zeer gevaerlyk
Wat er in 18L8 is voorgevallen, bevvyst dit genoeg. Als
dan hebben de aen de vvetgeéving voórgedraegene middelen,
ofschoon zeer redelik en in goede proporliën, niets konnen
doen, niets ïiygedraegen tot de voórlrcfl'clyke rust die alleen
iu Belgiën geliieerschl hééft tydens de vreesselyke revolutie iu
een nabiirig*ryk. Alsdan hééft men de nietigheid erkend aller
pooging om" gevolg te geéven aen het wetsontwerp dal, daegs
voor die sc link luierende gebeurtenis, was voórgedraegenDe
voorgestelde maetregels hebben geen kwaed konnen doen
omdat de onluytvoering noch onlusten, noch onlevredeniieyd
kon verwekken. Maer, wat zal 'l zyn moesten, 'l nacsle jaer,
al die omwerpen begonnen zyn, als er een leger werklieden
te been zal zyn, geheel 't land door in sterke brigaden vereeuigd,
ais den werkloon bovenniaele zal geklommen zyn, hoe en waer
zal men dan de kapitalen vinden om die werken voort te zetten?
Hoe zullen de maetschappyën zich konnen vereeuigd houden
Noodzaekelyk zullen die maetschappyën zich gepraetnd vinden
ofwel van onmiddelyk een groot getal arbeiders weg te zenden,
ofwel by't gouvernement hulpmiddelen te komen vraegen,
gelik niet alleen spoórwegmaetschappyën, maer zelfs nyver-
heydsgestiglen gedaen hebben, om voorlduerend de werklieden
te konnen"hetaelcn, onder bedreyging van er een groot deel al
te danken en ze aldus op straet te werpen......
Zie dacr hoe Frère en zyne mannen voórzorgende maet
regels neémen wal zou men denken of zeggen van dergelyko
politiek 'T ware moeyelyk te raeden, indien men ongelukkiglyk
geheel de waerheyd niet moest vermoeden, dat naeotelyi, die
'politieke inzigtcn als persoonélyke, als electorale inzigten
moeten aenzieu worden, waerdoór eenen scbandelyken primo
milii de overhand op do algemcene belangen des lands Hééft