ZONDAG 7 DECEMBER 1851.
ZESDEN JAERGANG.— Nr 275.
AELST, den 6 December.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr.'SO c., dien der
annoncen op 20 centiinen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenderf kos
teloos eene annonce van 10'drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveêrdige klaglen of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heéfl, hv mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden.Denaemender persoonen die ons eenige
stukken zouden begeèren mede te deelen, zullen gebeym ge
houden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogl alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry loc te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQUE Sl'UM.
STAETSONDERWYS IN PRUYSSEN.
De gouvernementen die-golooven een land wel te kon-
nen bestueren zonder godsdienstige elementen, zouden
zeer wel doen eene les te neérnen aen 't géén den koning
van Pruyssen komt te doen nopens 'topenbaer ondenvys,
dat in zyne staeten ingerigt word. Deéze les zou byzon-
der wel passen aen onze twee dictators Frère en Rogier
welke, in plaets van 't godsdienstig onderwys te bescher-
mén, alles inspannen om hef te vernietigen, om 't gezag
der katholyke geestelykheyd tegen te werken en den
invloed waertoe zy alleen in 't godsdienstig onderwys
regt heeft, teenemael te verydeleu.
Het pruyssisch gouvernement komt dan 't godsdienstig
onderwys aen de Kerk weder te geéven. Dit gouverne
ment bepaelt zich daer by niet, maer vraegt, dóór eenen
omzendbrief van -1 October lest, dat de geestelykheyd
alleen zich uytsluytelyk met dit onderwys gelieve te
belasten, daer by bekennende dat niet.slegts 't geestelyk
gezag alken daer toe magt hééft, maer er alleen toe be
kwaam is
In dien gewigtigen omzendbrief slaet 't pruyssisch
gouvernement gansch en geheel zyn rcgl van toezigt
aen 't geestelyk gezag af; want, zegt den brief, WY
HEBBEN DE INNERLYKE OVERTUYGING DAT DEN
BLOEY VAN HET ONDERWYS AFHANGT YAN
DESZELFS VERBAND MET DE KERK, EN DIT VER
BAND WILLEN WY MEER EN MEER VERNAUWEN.
Zoo dan. dit gouvernement welk, over weynige jaeren,
de bisschoppen in ballingschap zond, en de katholyke
schooien kettersch wilde' tuaeken, dat zelfde.gouverne
ment komt nu bekennen dat bet mis was en van hoe
groot gewigt den bystand van den godsdienst in deéze
ongelukkige tvden is, om de maetschappy van de regeé-
ringlooslievd te bewaeren en ze te beschutten tegen de
schroomelyke baldadigheden die het Jacobinismus in
Vrankrvk, tvdens de vi-eeslyke revolutie van 93, pleégde.
Ja, 't is eene les die dóór twee kerels welke zoo lood-
zwaer op Belgien drukken, zou moeien begreépen wor
denMaer ongelukkiglvk j en vóór onze straf, wy
zyn nog verre van daer: alle dagen zien wy 't tegen-
strydige eu wy gevoelen dat al hunne neygingen strek
ken om den godsdienst onzer voorvaders te vernietigen
en 't land in oenen afgrysselyken doolhof te jaegen........
Belgen, peyst er wel op, moet gy er de jammerlyke ge
volgen van ondergaen, gy zult "niet konnen zeggen dat
gy niet gewaerschouwd zyt geweést....
NOG EEN GEWIGTIG BERIGT.
DelgenBelgenOp uwe hoede Wy
gaen u nog een berigt afgeéven om te bekragtigen wat
wy hier hoogcr zeggen
Als men de dagbladen onzer twee ministers nalet, zon
dé verwerping van het art. 11 der successiewet die
mannen in groote gramschap gesteld hebben.... Eenen
hunner warmste verdedigers, den Mcssager de Gand, zegt
in zeer klaere wóórden dat Vermits den Sena'et niet
wilt dat er regten betaald worden van de goederen die
a gegeéven worden voor do noodwendigheyd van den
a GODSDIENST en randen MIMEN, men laeter zal
doen gelyk in 1789, MEN ZAL 'T KAP1TAEL AEN-
GBYPEN TOT BETAELING VAN 'T GÉÉN MEN
HEET GEFRAUDEÉBDE REGTEN
Dit is eene waerschouwing die 't blad 'der ministers
doet aen de KERK en aen den ARMEN.... en na die
eerlooze bedreyging, voegt dit blad er de volgende zin
snede by welke genoegzaem de neygingen aentoont...
<t Men riskeert zelfs nog de intresten der verschul-
digde som niet, met eenen uytstel te geéven aen de
lieden der doodc hand, om dat, op weiken oogenblik
men ook de betaeling zal eyssclien, men zeker is
eenen solvabelen schuldenaer te vinden.... De eygen-
domuien die dóór de stemming van den Senaet vry
van regten zyn, zullen eene geuoegzaeme borge zyn
voor de 10 ten honderd die men vraegt en zelfs vóór
de intresten tot den dag der algeheele vereffening.»
Wat verschil is er nu, vraegen wy. tusschen de be-
taelde gazette van Frère en Rogier, die deés plunder-
stelsel belyd, en dit van Proudhon, 'tgeén verklaert
dat den eygendom eenen diefstal is Geen.... Past dus
op, Belgen
AL OF NIETZOO WIL IK TIET HEBBEN!
ln. zynen geest van absolutismus en oppermagt gewend zich
t ministerie slegts met de kamers, by vorm van' VUimalum, te
handelen. Het wilt in Belgien 'thaetelyk hollandsch regiem
wederinvoeren bet wilt dat dewetgeëving niet meer gemagtigd
zy verbeteringen of veranderingen aen de welsontwerpen van
't gouvernement toe te brengenbet wilt nog eene onzer
grondwettige vrylieden vernietigen waerby de kamers't regt
hebben de artikels te verbeteren, te verdoelen en te wyzigen....
AL OF NIET Zie daer 't bevelwoórd van Frère't is aldus
dal liy zyn despolismus in Belgien wilt uvloeffenenDe
verslaeving is reeds zoo verre in de kamer gekomen, dat deéze
zich tegen niets nicer verzetzy gewend zich aendedwinge-
landy, zy durft niets meer wcygeren, niets in de ontwerpen die
de ministers haer opleggen, meer wyzigen.
Den senaet is min siaefscb, by durft zich verzetten. Men
beeft zulks gezien in de fameuze bloedzuygerswclhy heél't
Frer eeenigzinsden duym doeu leggen voor hei princiep der wet
die, ofschoon slegt en onreglveérdig, veel verbeterd is.... Den
senaet heéll dit nog geloond dóór de verwerping van den art.
11 van 't zelfde ontwerp, waerdoór Frère in groole gramschap
is geweest, omdat hy in zyne hoop bedroógeu is, van naemelyk
door dit art. den godsdienst en de iiefdaedighevd der kalbolvken
te konnen kwellen
Vóór de wet op de openbaere werken heeft M. Van Hoorebeke
t bevelwoórd van 't kabinet, en vóór den senaet den zoo u-il ik
het van Frère, doen gelden. Den vasten bussel van vzeren
wegen, vaerten en LUÏKSCIIE WANDELINGEN, onder naem
van ailevding der Maes, maeken een geheel uvl dat niet kan
geschonden worden.... Men stemt met deelkens, dit is waer,
doch dat is maer om de formalitcyten van 't spel te gebrui ken.'
Den senaet heeft berigt ontvangen dal hy VOOR GÈVVIGTIGE
REDENS geheel den kelk moest uitdrinken.... Al of nietis de
irotsche zinspreuk onzer opperme'eslersen men voegt er bv
Indien gy wevgert, zal men u al deéze welke rcgl tol we'rk
hebben, op den hals zenden Dit is zuvver soeialismus....
Doch den senaet schikt zich moeyefyk naer die dictatoriale
handclwvze, by slryd by verzet ziclizyne rede verergert zich;
zyne onafhanglyklievd slact op.... M. D'esmancl word'gram, hy
protesteértM. De Royer zelf scliynl misnoegd.... Den minister
boud aen enden senaet wykl,-geheel den liberalen
monsterkoek is gebakkenDen minister zegt al lagebende
Die goede menschen gelooven weézenlyk eene groote massa
openbaere werken gestemd le hebben Vv gelooven aen elkeen
een broksken van den liberalen koek gejond te hebben maer
hoe bracf zyn zy boe hebben zy niet bemerkt dat er in die
stemming maer een ding serieus "en uytvoerlyk is naemelyk de
ffflisier-werken, de wandelingen wacrincde ik de goede stad
Luyk gae begiftigenDe 8 miliioeneu die ik daertoe reeds
indevnyst heb, zullen myne herkiezing en welligt die van
mynen vriend Delfosse verzekerenO'gy braeve senateurs,
gy helpt my zoo netjes uyt den krot; wcést bedankt over uwe
goedheyd.
DE LIBERALISTENPARTY EN IIAERE TOLKEN.
Wy zien alle dagen dat die partv niet zeer mocyelvk is in
den keus haerer middelen, als 'I er op aenkomt van te gelukken
v ,llrnVk0nneT 5', 0I,Ze Pro,uhvel ,lie T Voorwerp der aen-
lia i zv h J u la»S voor dat die party aen T bewind was,
nad z\ bedreygd rcvolutionnairlvk 't werk des kon^res te
vermengen. Dit werk is 't „agtspook der orangisKanc-
s?aen S v e r n I en ei -d b,eSt"Z':a hul moct onder limine
I j PletR rd worden. Die dreygementen zyn dfkwils
vernieuwd geworden, maer nooyt met zoovéél stoutmocdi»lievd
of woede dan sedert de kiezing vóór den senaet. Eeneminïs-
tcricelc gazelle die le horlrvk gedrukt word en welkers vóór
•SSartikê^e."er-1)eSlU,erder ecne" '-koinruissarisis,
„eelt artikels die nog al onvoorzigtiglyk de nevgnmen haerer
patrooncn ontdekken. Zie hier een slaelkeu '1 géén weérd is
rypelyk overwoogen te worden
De geestelykheyd ligt boven, (spreékende over de kiezina)
'eweenelyken en gevaervallcn zegenprael der leugentae m
v dweepery over de heylige zack der reglveèrdighevd en waer'
hevtl..... Hoopen wy dat 't kwaed T géén den CleVge te Kor-
ón l8 ?Cl" 'e j l'°"r de bevollii"k van andere deelen des
lands zal konnen.hersteld worden Indien deéze lioóp ornrn-
grond ware, is er geenen anderen m iddel om 'Hand le redden
dan ecne herziening der GRONDWET. Fn in wolli
DREYGENDE OMSTANDIGHEDEN zou die I. rzièning
moeten gebeuren? ng
De Chronigue de Courlrai. die deéze daedzaek bvbrengt, zegt
mfiTvmi 'IHiï f1lr°kkr" "'1 "V' du" "dminis-
™u,f 'tamackers. kortryk, drukkery van Aimé Roppe
18M, N» .46 van 28 sept. lest, bladz. 2 kolon f. P
Als men zulken aki van onbescliaemde stoutighcyd ziet wv
bei liaelen liet, de lieffelvke lieden moeten beginnen ie vreezeii
want eene party die zulke schandalige zinsneden besuier-
en durlt afgeéven, is bckwaem tot allesIs 'tniet te "er
wonderen en le beweenen dat er in geheel de welgeéving »eene
enkele stern is die den moed heeft aen 't ministerie imèrpcl-
le doen nopens de schriften van dien agent des «ou-
vernements r"u
DEN VZEREN WEG VAN DEN STAET.
OlDcieéle stukken, zegt het bruseelsch blad, den Phare
slaelsyzereuweg jaerlyks Vt diiyzend francs
pat ucr exploitatie meer kost, dan de vzere wegen die dóór
byzondere maelscliappyén geêxploileéid worden. Dit blad
vraegt dan wanneer onze wetgeévenile kamers (Ie oogen zullen
openen over dien gapenden afgrond die jaerlyks zoo veel mil-
menen insloH en eyndelyk bedreygl geheci de natie te vér-
zwelgen. Kwaede tongen iiesebuldigen onze agtbaere van
Comperagic, van medepligtighevd, ter oorzaek der gunsten
diezy trekken tiytditlvn melkkoeyken, genaemd den' vzeren
weg, waer hunne verste Kozyntjcs zelfs plaelskeus aen krv'gen
Daerop antwoorden wy dal alles mogelvk is, bclmlvcn
omhoog vallen...... Iels vveéleu wv zeker,' niiemelvk dat dé
DnY7A'n'FPi!?rBaei' !lcn yzeren vveg 7 MILLIOÈNEN 400
ür RANf.S toed ra egt ol verliest, in plaels van er zoo
èmf aCf)r "!""enMaer, zoo véél aen winnen, dit is wat
.-,iof, Dender bode, gy vraegt hel onmogelvk, zal iemand /■•••-
gen...... Doch wy zynmei eene antwoord gewapend die aileu
lege»ucrper den mond zal sluyten
En wat is dit vóór eene antwoord liet is deéze van Meester
Benedicttis Bruncau, welken aen ons zelve hééft gcsclircévm
hvstuerders der spoórlyn van Jurhise, EENE
ALGUL.F.Lb O.SAIHAnGLYKHEVD VAN FORT li VN gcwön-
nen heeftr is 'tgeén wv nooyt hebben konnen verstoon
Srt i in|i X IS ;,al 'Jeu «aet, die eene spoórlyn héén Va„
80 ,1 100 nivleu lengde, jaerlyks 7,400,000 fr. verliesi iCi v v!
leden ecner maetschappy, die nauwelvks 8, 10 a 12 mvlcn
spoorweg heelt, er in korte jaeren eene algeheele onafhaim-
-V y v?" op byeen raspenHit is maer oo rotte
wyzc uylleggelvk, le weclen Dal er nog andere nicusehcti
moeten zyn buyten de Spellemaekers, die ryk worden bv
t veilles...... Onder deeze zullen dan voorzeker moei"n
plaetst worden degecne die zieli met de door den slael iaerkl s
verloot en millioencn gesmeérd en aengevel hebben
