ZONDAG 9 JANUARY 1853.
JAERGANG. Nr 351.
AELST, DEsv 8 January 1855.
DE AKTEN VAN HET MINISTERIE ROGIER.
ONZE DIPLOMATIE.
Liever'spreken dan bersten.
A og al M. Devaux.
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteckening van den dacrop volgenden Zondag.Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op i fr. 50 c., dien der
annóncen op 20 een li men den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschrvven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plact-
scn. Indien iemand reglveerdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heelt, hy mag op onze onpar-
tydighevd rekenen; aen deze zullen wy plaets in onze kolon-
ne*? verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
I
CUIQLE SUUM.
verder gewagen van alle brochuren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden, -t De namen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeeren mede te deelcn, zullen gcheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
tedoen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annonccn, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk acngaei.
DEN DENDERBODE
Nu dat het land van dezen vremdeling ten deele verlost
is, begint men klaer te zien. Men vraegt niet wat goed hy
gedaen heeft, want er bestaet geene reden om zulke
vraeg te doen, maer men onderzoekt wat al kwaed hy
aen 't land toegebragt beeft. Waer men zich keert of
wend, men hoort niet anders dan klagen en morren over
en tegen bet bestuer van dien man, welken alles op zoo
goeden voet gebragt bad om onze nationaliteyt, onaf-
hanglykheyd en alles te verspelen.
1. Wy hebben in de volkskamermannen, welke
voorzeker kennis van diplomatie bezitten en volmaek-
telyk de nyverheyds- en handelsbelangen van Belgiën
verstaen; welnu, wie is er van hun die den minsten
diplomatieken akt van Rogier goedgekeurd hebbe Nie
mand, integendeel, niet eenen dier akten is aen de af
keuring of laking ontsnapt. En wat heeft Rogier weten
te antwoorden? Eenige onbeschoftheden en, volgens zyne
oude gewoonte, persoonelyke aenrandingen bybrengen...
2. Wy hebben gelykèlyk in-de kamers afgeveerdig-
den die aen de landbouwdistrikten toebehooren en zich,
door grondige kennissen, in den landbouw onderseliey-
den. Niet eenen van die leden heeft de minste goedkeu
ring konhen geven van al wat M. Rogier beweert, ten
voordeeie van den landbouw, gedaen te hebben, en dit
niettegenstaedde de verpletterende sommen die hy hier-
aen verkwist heeft. Wy ondervonden dat die afgeveer-
digde geene harde woorden genoeg gevonden hebben om
de klagten van den landbouw, over de ongelukkige graen-
wet, uyt te drukken. Eu wat jammerkreten hoort men
niet gedurig opryzen over den doodslag, dien Rogier
aen de stokeryën, den tweeden onderstand des land-
bouws, beeft toegebragt. De nieuwe wet heeft de stoke
ryën zoodanig ontzenuwd en verlamd, dat een groot deel
opgehouden hebben te bestaen, en dat deze die nog
werken, het slegts met de grootste moeyte, onder gedu
rige kwellingen en hairklieveryëri kóïmeii volhouden
Dat men de declaration raedplege, en men zal zien hoe
groot de vermindering der stooksels is.... En dan komen
die fransche kwakzalvers onophoudelyk uyttrompetten
dat zy den belgischen landbouw zyn komen redden en
doen bloeyën
5. Als men overweegt boe Meester Rogier gelukt
heeft in de .vernietiging onzer zeevaert met, door onvoor-
zigtige en aen de belgische belangen scbadelyke traktaten,
onze visschers te pramen hunnen stiel te verlaten, men
zou weenen van spyt. Wy hadden eene byzondere viscli-
vangst, 't was eene soort van visch die öp de engelsche
kust niet te vinden is; welnu, de listigheyd vanRogier
is zoo -verre gegaen, dat hy een traktaet gesloten liéel't,
't geen aen Engeland toelaet dien visch op onze kusten
te komen vangenKan men trouweloozer eene
nyverheyd vernietigen en eene geheele bevolking, die
slegts van de vischvangst leefde, in de diepste ellende
dompelen
4. En wat zullen wy zeggen van liet rampzalig
traktaet 't geen Rogier met Vrankryk aengegaeu had
Eylaes de vreesverwekkende landverhuyzing, den drey-
genden ondergang der lynwaednyvëriieyd etc. waervan
wy getuygen geweest hebben, antwoorden klaer genoeg
aen die vraeg; zeggen wy dus enkelyk dat, had dit trak
taet moeten uytgevoerd worden, het met de ongelukkige
Vlaenderen en andere lynwaedstreken gedaen was.
o. Voor wat nu de godsdienstige gevoelens betreft
die Belgiën voornamelyk kengcljetsen, wat heeft 't minis
terie Rogier niet al gedaen om die te verdooven eit
vernietigen? Alles is aengewend om dat duyvelsch doel
te bereyken, noch geld, noch verderf, noch kwellingen
tyn daer toe gespaerd. Ook heeft de afkeuring óver dit
punt in de kamer niet ontbroken. Men mag zeggen dat: al
leden, (want de uytzondering is kleyrij hebben, als
eiken der godsdienstige gevoelens, der familie, des
ygendoms etc. öpvolgelyk bet woord genomen om eene
pvoeding te schandvlekken waéruyt zedelyklieyd en
itholyken godsdienst gebannen zyn. De vip-krenking
ier christelyke liefdadigheyd waeraen bet ministerie
Rogier zich insgelyks schuldig heeft gemaekt had, beeft
»k luier deel in de sehankvlekking gekregen... Eyndelyk
1 is ongelooflyk boe een ministerie, in vier jaren tyds,
met zoo helscben yver al de zedelyke, politieke en stoffe-
lyke belangen van 't land hebbe konnen verkrenken en
ondermynen... En dan zyn er nog verslaefde schryvelaers
die zulk ministerie gedurig hosanna amen en alleuluia
toezingen
Ti S-frT
In de beraedslaging over den budget van buytenland-
sche zaken, heeft men de hooge jaenvedden beknibbeld
van onze afgeyeerdigde by de vremde hoven, en men
beeft gelyk gehad, men kan niet genoeg de gespaèrzaem-
beyd voor 's lands uytgeputfe geldkas aenprediken, want
men ziet dat dien budget jaerlyks langs om meer zwelt...
En dan zyn ministers gelyk Rogier, nog niet kontent met
die gedurige opzwellingen, zy springen met de twee
voetjes over den budget en zondigen nog op de vyf vol
gende jaren, met eene onbeschaemdheyd die geene palen
kent.
Het geen ons in de beraedslaging liet meeste verwon
dert, is dat er niet eenen representant de minste aen-
merking gemaekt hebbe over de wyze op welke Belgiën
by de vremde mogendheden vertegenwoordigd is.
Wat moet men ervan denken dat eenen FRANSCHMAN
onzen vertegenwoordiger is in Vrankryk, en nu op bet.
oogenblik belast is met zaken te verhandelen die, sedert
ons najtionael bestaen, noyt zoo belangryk geweest-zyn
Welk vertrouwen kan hei. land in tlien individu hebben,
by die aen 't zelve teenemael vremd is Er is een waer-
lieydsvol spreekwoord dat zegt
NIEMAND IS 1-ATItIOT BL'YTEX ZYN LAND
Eu ten anderen, wat waerboi-g kan eenen republieks-
gezinden, in hoedanighcyd van monarehieken vertegen
woordiger, aenbiedén Is liet niet geweten dat M. Fir-
minus Rogier te Parys, in zyn buys, lieymelyke vergade
ringen van republiekanen toeliet .la, dit is'geweten, en
zoodanig geweten, dat er 't ft-anseh gouvernement zich
bitterlyk over beklaegd beeft
Kan men nog vertrouwen in Firminus hebben, als men
gezien beeft wat kennissen, wat verstand, wat slimheytl en
wat belang hy voor de belgische zaek, in bet rampzalig
traktaet Rogier, heeft getoond T is waer, bet tweede
traktaet is zonder hem gesloten en M. De Brouckere heelt
voorzigtig geoordeeld dien vremdeling niet te gebruyken
maer wy vragen, als hy geene trouw verdient, of bét niet
aenstootelyk en hoogst scbandclvk is hem eene jaervvedde
wan VYF-EN-DERTIC Dl'VZEND FRANKEN Ie laten op-
stryken Wat zou men zeggen van eenen menscb
die eepe vergiftige slang in zyncn boezem zou verwarmen?
Als men dit alles overweegt, zou men niet zeggen dat
er in geheel Belgiën niet een treffelyk, bekwaem en
kundig man te vinden is, om ons in Vrankryk te verte
genwoordigen Dit zegt men in Vrankryk en men is daer
ten uytersten verwonderd dat den koning zulken keus
gedaen hebbe.... Nogtans wy hebben vaderlandslievende,
bekwame en regtzinnige mannen genoeg op welke wy
mogen rekenen, en ,dio 'tland met. eer en vrugt by liet
l'ranseli bof zouden vertegenwoordigen. Als dit zoo is,
waerom ons langer door eenen vremdeling compro-
metteren waerom liern niet dadelyk teruggeroepen
waerom hem seffens niet afgesteld Dit zyn vragen die
wy aen onze vaderlandslievende volksvertegenwoordigers
ter overweging geven met dringend verzoek de zelve,
zoo haest mogelyk, in den zin des volks op te lossen
M. Dcvaux volksvertegenwoordiger van Brugge, die
geheel Belgenland en de 11. Kerk wilt besturen, zegt dat
liet cbristeiyk ondenvys het welk in de zondagscholen
gegeven word, maer goed is voor de klevuo kinderen,
in wiens naem spreekt M. Dcvaux is bet*in den nnem
van God, van de Kerk, van bet gonvernemeiit of van het
volk Wie heeft, er aen Devaux de niagt of hel n-gi ge
geven om aen de dieaaers des Heeren'regels en wétten
oortescbryveu i Meynt by niisseliien dat by Paus van
Roomen is 0111 dat by van eenige persoonen paus van
Brussel en van de doctrinarissen genoemd word Don
man vergist z.ieii want de Delgen kennen M. Devaux en
zyne hoedanigheden, zyne leeringen, zyne werken.
Maer is het Wel waer dat bet Christelyk ondenvys van.
de zondagscholen maer goeS is voor de ldeyne kinderen.
Laet ons eens zien.
Daer word aen de kinderen geleerd dat men God boven
al moet beminnen en dat men niets mag doen of leeren
bet geen stryd tegen zyne wetten of heylfgen wil. Het
scbyiil dat eenige onzer vermaerde wetgevers van Brussel
deze Goddelyke leering niet kennen. Immers, zy willen de
wetten van God en zyne Kerk over bet hoofd zien, zy
beknibbelen, verachten en miskennen de zelve, zy perssen
liet volk jaerlyks zes millioenen af om de leering van God
te bevëgten in alle parochiën, dorpen en steden.
Men leert daer aen de kinderen dat den vrede, de
vreugd, liet geluk, de eer en glorie te vinden zyn in de
deugd*'en dat de onrust, bet verdriet en ongeluk, de
oneer en schande voortkomen uyt de ondeugd. Hoe
seliandelyk word deze bemelsche leering door zommige
opperbazen niet miskend als zy ons geld gebruyken om aen
goddeloozen kruyskens van eer te geven,'om gekende
bedriegers en bankroetiers op alle wyzen Ie bevoordee-
ligen, en om vremde en verbasterde''broodschryvers te
begunstigen, op conditie dat zy, door hunne gazetten en
boeken, bet. geloof der Belgen vervalschen en hunne
zfden bederven.
Men leert nog op de zondagscholen dat liegen en be
driegen, stelen en rooven, zonden zyn met sleerten, die
stryden tegen Goil en de menschen, zonden die tweemae!
moeten gestraft worden. Zou men durven zeggen dal
zommige wetgevers deze leering kennen als zy ons,
zonder iioodzakclykiievd oi groot nut, ja zelis int ons
verderf en ongeluk, boven staet en conditie, belasten
De kinderen van de zondagscholen weten, gelom en en
gevoelen dat zy hunne ouders inwendige en uytwendigo
eer, gehoorzaemheyd en beiiulpzaeiuheyd schuldig zyn.
Zouden onze volksvertegenwoordigers deze wet we! ken
nen, zy die ons jaerlyks 32 millioenen gaen vragen voor
eene ongelukkige bloedwet of rekwisitie, waerdoor ervan
vele werkzame en brave kinderen (den troost, onderstand
en cenigen steunstok der ouders) parademannen en halve
duyvels gemaekt worden
Men leert, daer ook, dat den man maer eene vrouw mag
hebben, dat bet hotiwelyk niet kan ontbonden worden
dan, door de dood,, en dat bet houwelyk, om voor de
oogen van God en de Kerk wettelyk te zynj moet geschie
den voor den eygen pastor en twee getuygen. Zouden de
groote mannen deze leering niet kennen, zy welkers
gedragzy die, door hunne wetten, den höuwelvken
band willen breken, zy die de overspeelders wettige
getrouwde noemen op conditie dat do ongelukkige hun
seliandelyk gedrag publiek maken.
Om het kort te maken, wy vreezen niet te zeggen dat
duyzende kinderen van de zondagscholen beter onder
wezen zyn in den Godsdienst als menige groote mannen
en weigevers van Brussel
Niets is aerdiger dan de taktiek der vyanden van den
godsdienstzy randen scliaemteloos maer ook zoo onver-
zigtig aen, dat hunne aenrandingen tegen hun zelve koeren
en aldus zyn zy dikwils zeer gunstig aen de zaek die zy
bestryden.
In eene der laets'e zittingen van de kamer, waerin
over het staetsonderwys beraedslaegd wierd, is M.
Devaux ter hulp Van M. Rogier gekomen, op 't oogenblik
dat dezen laetsten onder 't gewigl. der bewysredens en
foyteri verpletterd wierd. Den schild van M.' Devaux, in
ilaets van Rogier te beschutten, heeft slegls gediend om
icm meer en meer te drukken en deszelfs nederiaeg meer
te beslatigen want al 't geklap van den Bruggeling
Devaux kwam uyt op bet ydel en ongegrond gezegde dat
het oudmvys door de priesters, en onder bestuer dér
gcestelykheyd, veel te wcnschcn overliet, en dat 't onder-
wys door den slaet gegeven, ALLEEN vojlledig en in al
deszelfs takken volmaakt gegeven word!!Dien
Brugseben representant beeft liet voorbeeld gevolgd van
bet otutoozcl i'erbond i an Aelst 'twelk, over eenige weken,
durfde sehryvcu dat de leerlingen uyt de staetssyliolen
veel slimmer, verstandiger en knapper kwamen dan deze
uyt de priestersküllegiön, want, zegde 't Verbond, de leer
lingen uyt de staetsscholen konnen nog zoo wel salueren,
zich nog zoo ivgt houden, nog zoo snedig antwoorden en
nog zoo wel den muskadin spelen dan de leerlingen uvt
de pnpcnkollegiën
