Wit en Zwart, of de betaelde
drukpers.
Als dn dry liospicieledcn MM. Goussnrt, Th. Dommer en
Pieter Van den Sluys nu hunne demissie gegeven hadden
en het komediespel, op zyn Rogiers, hereyd was, van na-
melyk aen de weesjes een smeekschrift op te dringen, het
geen zy moesten aflezen en waerin den President 011 zvne
medeleden gesmeekt en gebeden wierden van toch hunne
demissie te willen intrekken, wierd dit geheel geheym ge-
houden. Ondertusschen slofte en bofte men dat de weesjes
7.00 droef waren, dat zy noch eten^noch drinken, noch
rusten, noch werken konden omdat z.y dien teerderen en
vaderlyken president met deszelfs vriendelvke assistenten
gingen verliezen; men stroeyde overal rond dat er onder
de weesjes eene mismoedighoyd heerschte van den eenen
kant, en van den anderen eenen vastberaden wil van alle
poogingen in te spannen om toch hunnen besten President
te behouden; dat die poogingen zouden bestaen in een
hertroerend smeekschrift en zelfs in eenen knieval, was
bet noodig, om M. Goussart te bewegen.... i\Tu, M. Gous-
sart, die van te voren bewogen was en slegts zvne demissie
gegeven had om van importance te zyn en de lessen van
vader Rogier na te volgen, stemde toe???!!!... van, aen
't hoofd der'geheele Commissie, naer het weeshuys tegaen
en zich te latenvergezellen door het kollegie van Bur
gemeester en Schepenen, MM. Cumont, linpens etc. 0111
aldaerdit fameus smeekschrift voor hem te hooren aflezen
en de tranen langsde wangen der weesjes te zien afhollen...
Een kwart vóór dat de kommissie, met geheel dien libe
ralen toestel, ten getalle van twaelf wel uytgedoschte man
nen, naer het weeshuys kwam, was een lid alles gaen
inspecteren en de komst tier doorluchtige karavaen aan
kondigen
Eyndclyk er ontstaet een geroep Zy zyn daer
Elk op zynen post Den lieer Burgemeester gaf de eer
aen M. Goussart, den man had er eenen splinlernienwen
bril op gekogt, nieuwe schoentjes doen maken en zyn beste
fraksken aengedaen waerop het eerekruysken hing ie pron
ken.... Hy begon, gelyk wy over acht dagen zegden, op
zyn beste te klappen om de weesjes in verrukking te krv-
gen, maer hy zag welhaest, door zynen nieuwen'bril, diil
die jonge gemoederen yskoud waren, dat er niets aen te
doen was, integendeel dat zy naer niets vurig verlangden
dan van hem verlost te zyn.... De omstaenders die reyk-
halzende en ten uytersten nieuwsgierig naer het warm
smeekschrift wagtten, zagen de vrugtelooze devoiren van
M. Goussart, en bemerkten dat zynen neus tot 4 112 cen
timeters boven zynen bril zwol. het smeekschrift hing op
den zolder te droogen, en den man riep nvt in de biiler-
heyd van zyne zielJe saccombe avec deshonneur dit is te
zeggen ik ben van de maere beredenik ben den lieclu af,
ik heb ergestaen Moest ik my daerom eenen nieuwen
bril koopen, den bril dien ik heden kryg, is nen bril voor
myn levenEn onder dit gejammer, trok de verbaasde
liberale karavaen, langs een ugterpoorljcn het weeshuys
uyten den eersten komedie-akt was misluktStultüs,
sagacem dam vult imitariperitAls nen kneukel wilt
den fynaerd spelen, valt hy door de mande
Men vraegt of hel, waor is dat het armbestuur van
Aelst eene groole somme geld op intrest heeft uytge/.et, en
of het daerom is dat het gemeentebestuur onderstands-
gelden aen het weldadigheydsbureel wevgert. Indien het
waer is dat die som uytgezet is, dan kan men nylleggen
hoe het komt dat men aen de arme ongelukkige twee
maendeu onderstand heeft afgetrokken. Aldus is het voor
zeker niet moeyelyk gespaerzaemheden aen te stippen als
men hard genoeg is aen den hongeriged te kunnen zeggen
ziet, gy hebt 1111 eenen of twee dagen gevast, vast er nu nog
een paer dagen by'T is een vastenWy verzoeken,
indien het gezegde van het uytzetten der soni onwaer is,
het zelve te logenstraffen
Men klaegt hier in de hospicen dat er zoo weynig
testamenten of legaten aen liet. huys van ongeneesbaren
geschonken worden. Wy zullen aen de klagers zeggen dat
z.y daerover niet moeten verwonderd zyn, en d..t het op
geen beteren staet. De liberalen houden den duym in de
vuvst, dit is te zeggen dat z.y meer hóuden van opstryken
of pluymen dan van aelmoessen te geven, en de katholvke,
brave, liefdadige menschen willen hunne giften niet. be
stellen in handen van mannen in welke z.y geen vertrouwen
hebben
.-. liet Verbond en deszelfs opsteliers hebben zaterdag
verklaerd dal zy ook francmacons zyn en het zich eene
eer rekenden francmacons Ie zyn Wy wisten wel, van
over lang, dal de klubisten vaii Aelst godsdienst- en pries
tershaters waren, ofschoon zy honderdmael daer tegen
geprotesteerd hebben maer 1111 hooren wy uyt hunnen
tolk dat zy francmacons zyn, dit is te zeggen openbare
vyanden van autaer en troon, gasten die met de kerkelvke
excommunicatie op den rug loopen, gasten die men als de
pest moet vlugten, omdat z.y, als verrotte lidmaten, van het
groot katholyk ligchacm der heylige Kerk afgesneden zyn,
gasten eyndclyk aen welke men de kerkelvke begraving
moet weygerenWy zullen hierop terugkeeren.
.-. liet Verbond van zaterdag zeevert al wederom in den
zelfden zin over de zaken van den Denderbodé. 'Tbladje last
gedurig in den donkeren en zou geern vete zaken welen;
wy raden aen het zelve dat het maer goed zou alles door
snuffelen, en. als het wel geipformeerd is, dat het dan maer
1 afkome, wy zyn bcroyd de handschoen op te rapen maer
het Verbond mag met geene onderstellingen oi' gissingen
voor den dag komen, want dan zouden wv zeer genegen
zyn om het. zelve, met zynen tweedrn handschenkorres
ponden t, vierkantig uyt te lagchen.
Sedert eenigen tytl is het Verbond van Aelst een waer
vuylblek. Al de vuyle artkiels, de schnrftigste zaken die in
de Broedermin, de Vluenische Stem, den Pachter, het
Brugsche Vrye en andere prulbladjes versehynen. worden
des zondags nadien in het Verbond opgenomen, liet laetsle
X'van het Verhond was byn'a geheel uyt die schaudbladen
gecopieerdDeze week lazen wy in 'de Broedermin eene
lange litanie van al de jaarwedden onzer geeslelykhevd.
Wy verwagten dat die litanie van daeg in' 't Verbond 'zal
opgenomen zyn, wy zullen er dan zaterdag een pilleken
tegen leggen..".......
M. den minister van binnenlaudsche zaken komt de
gouverneurs der provinciën Ie berigten dat, by gebrek aen
een behoorlyk lokael, de nationale tentoonstelling der voort
brengsels van land- en hofbouwkunde, die dit jaer te
Brussel moest, plaets hebben uytgesteld is. Ons dunkt
dat M. Pierrot ook weet dat de verschooningen gemankt
zyn 0111 er zich van te bedienen Les excuses sont faites pour
s'en servir. Neen, M. Piercot 't is omdat men met de expo
sities overal begint te lagchen en te spotten, met een woord,
dat men ze naer weerde schat.
Hy liet acMikoinen van hel nieuwe politiek in 1847, hoorde men
niel anders dan wy willen de onaflianglykheyd van hel burgerlijk
besluer. L)it wierd gezongen op alle voozen, dil zag men alle dagen
in al de dagbladen die van hel Liberaters-stelsel eenige abonne
menten oi'andere voordcelen le verwaglen hadden, ais zy eens
aen hel roer zouden gekomen zyn. He aenitoudendheyd onzer
verlichttenin altyd hel zelfde le herhalen, deed eyndeling zom-
mige persoonen iwylïelen of er daer niet van was, en of onze
Bisschoppen misschien niet iuderdaed le veel drukleu op de
beslissingen van hel voormalige ministerie. Doch de waerheyd
kon dieswegen niet lang verdoken blyven, want ongelwytleld zou
men in de bureelen dei- verscheyde minisleriëu eorrespondenliëu
ontdekt hebben die onwederleglykc bewysstukken zouden ople
veren dal dc ministers zich met de Bisschoppen verslonden in hel
besluer van hel land.
Het ministerie van den Augusly stelde aen hel hoofd Yan
zyne programma in groole Idlers. De una/hanglyklieyd van liet
wereldlijk besluer. Dit was noodzakclyk om zoo le verrechlvecr-
digen hel geroep en gelier der belaelde dagbladen, en oiu het
land le doen gelooven dal de bisschoppen lol nu iuderdaed onder
duyins hestuerd hadden. Ter zeiver lyd leverden onze reforma
teursverlossers van Viae aderen Redders van den landbouw
Yoorslaenders der nyverheydYersprcyders van hel licht etc. etc.
zich over, elk in zyn respeclif ministerie, aen de nauwkeurigste
doorsnufleliug om de grondslagen le ontdekken van eenen wel-
gecondilionneerden aki van beschuldiging tegen het voorgaende
miuislerie. .Maer den uytslag van alle die navorschingen strekte
tol niet, zoo als zy zelf in de kamer kwamen bekennen, maer zy
loonden aen de gene die zich door dat gezwets hadden lalen ver-
leyden, dat hel met die ongervmde beschuldigingen gelegen was,
gelyk mei de gene die den Venerabelen Verhacghen in vroeger
lyd had uylgevonden van hel herstellen der tienden en andere
van dien aerd. Denk noglans niet, dat dezen uyislag de minste
verlegentheyd haerde aen de mannen van de nieuwe politiek;
zy hadden dat allemael voorzien, en als zy geheel het land deden
weergalmen van die ongegronde beschuldiging, wist niemand
beier dan zy, dal al dil gekwekkel valsch was.
Maer opgevoed in de school van die leeraers, welke geschreven
hebben Liegt maer toe, er zal altyd iels van geloofd worden
hadden zy in die lastering eenen middel gezien om tot hun eynde
le komen, z.y waren aen hel roer, en bekrcundefl zich weynig met
tie middels dit; er hun gebragt hadden.
Onderlusschen kwamen de lytlsomslandigheden hunne inzich
ten op eene wonderbare, maer door tl;; logiën voorziene wyze,
dienen. De Republiek in Vrankryk, tien opstand van Hongarinën,
den woelgeest der Rhyn-provinciën, immers de gisting die door
gausch Europa hecrschle, gaf hun een bewys van de magt waer
over tie francmacons in dil oogenblik beschikten. Van daer die
irolsehheyd in den handel van onze nieuwe ministers, die onge-
loovclyke sloultnoedighcyd, met welke Fiere, tlien voornamen
tolk van het nieuw politiek aen tie kamer en hel land durft komen
•verklaren, dal hel ministerie zyne onaflianglykheyd aen de klubscn
vcrkogl heeft, dal de yeheymc socieleylcn hel land wezentlyk bestu
ren, en da! de ministers voorlacn, slegts de uylvoerders zyn van dc
bevelen van hel liberavl Congres liet geen. over eenige maen
deu, hel voornaemsle grief hy de natie was, en als eenen lylel
voorgedragen wierd, om hel voorgaende miuislerie omver te
werpen, wierd nu door hel nieuwe politiek ingeroepen als eenen
lylel van eer, en openllyk erkend als wezentlyk besiaende Dit
is ongelooilyk, maer ongclukkiglyk is bel eene daedzaek Wat
zal onderlusschen hel gedrag zyn der drukpers Hel schynl dat
hier get nen iwyll'el kan besla*1». Die schryvers, welkers slem nog
verdoofd is door hel luytlkelig geroep van onaflianglykheyd van
besluer, zullen ongelwyflëld woedend worden naer de verklaring
van het miuislerie, en tic uytdrukkinge» zullen hun ontbreken
om het nieuw politiek te schandvlekken Wy hebben aen het
hoofd van onzen artikel gesteld Wil en Zwarten hier word dit
opschrift verrechlveerdigd; want hel gene zoo berispelyk voor
kwam als by lauier onderstelling besiaende by hel voorgaende
miuislerie, vind nu als wezentlyk verklaerd by val, in alleGazel-
len door belaelde schryvers opgesteld, en verre van le» minsten
de handelwyze hunner palroonen in stilte le betreuren, beweenen
zy maer eene zaek, te welen, van maer twee handen te hebben
om tie aklen van hunne voogden loe le juychen Het waer hier
de plains om ons iiytiebrevtlen nopens de gevoelens van veronl-
weerding tlie ons bezielen jegens tlie verbasterde drukpers, die tie
hevligheyd barer zending vergetende, haren invloed gehruvkt 0111
hart; lezers le misleyden, maer wy zouden het bestek van een
artikel le buylcn gaen; daerom bepalen wy ons aen deze lierrinne-
ringen, wel overt uygd tlal zv niet zonder nul zullen zyn, al dien
den zy maer outdoor hel voorledcne onze wackzaemhevd lever-
wekken voor het loekomende. X....
De zaken worden allenskens klaer Voor alle kalholyken, dit;
hunne aentlagl gevesligtl hebben op de doenwyze en inzigten van
tie kluhsmamien, was er geenen iwvfel tlal tie lusschenkómst der
priesters in de gouverneinenlscholen enkelyk gevraegd wierd door
schynhevligheyii. Maer de voorloopers der vrymeiselaers kunnen
zich nici langer inhouden M. .Verhaegen heeft eerst in tie kamer
zyn gedagl verklaerd, tlal het Ie wenschen ware v;fn geen gods
dienstig onderwys te hebben, noch in tie middelbare scholen,
noch zelfs in tie lagere scholen. M. Verhaegen word gevolgd door
tien Mcssager de Cand, tlie openlyk zegt Gou gave dal M.
Piercot niets bekwame van de bisschoppen. Ver van een ongeluk
le zien in hel uylsluylcn van de geeslelykhevd uyt hel middelbaer
omlerwys, ik zou er een goed in vinden dat de priesters volstrek-
lelvk huyleu gezet, worden, zelfs nvt hel lager onderwvs.
Dat is spreken tip eene verslaenhare wyze. Wv"bobben ook
liever zulke wanden, tlie zeggen wat zy willen, dan die mannen
tlie met hunne zeem woorden •dc kalholyken willen bedriegen. Het
is van heden niet tlal wv welen hoe 'Lgetlagt der francmagous
hestaei; wy kenden van over lang hunne inzigten gebaren de
leering der priesters le vragen en dezelve onmogelvk te maken
door de pnacnveerdelyke voorwamlen, of de priesters voor dek
mantel le doen dienen. De mannen mogen gerust slapen, zy zullen
de bisschoppen niet bedriegen; M. Piercot zal van tie bisschoppen
niet meer bekomen dan M. Rogier, want de bisschoppen handelen
niet uyt jaloerschheyd ol' uyt koppigheyd, maer slegts uyt pligt,
zy willen noch mogen hun gezag met de voeten laten trappelen,
noch zich medepliglig maken van tie verleyding der Ralhoiykc
ouders. Maer het is niettemin eene koslelyke zaek, de bekend
making van de inzigten der omwentelfngspartv die in Belgiën
bestaet. Geene priesters, geenen godsdienst voor tie jongelingen,
hoe jong zy zyn mogen; Belgiën moet goddeloos worden, en om
Belgiën goddeloos te maken men moet den godsdienst uyt de
scholen bannen! (Thouroutscli-blad.)
Vlierzele, den 25january 1853.
Mynheer den Opsteller
Wy hebben met het levendigste genoegen uwen voorstel ont
vangen, van ons eenpariglyk lol tic wetgevende kamer le wenden,
ten eynde de kieswet in dezen zin le zien gewvzigd worden dat er
de menigvuldige onreglvecrdigheden die dezew'el bestempelen, uyt
verdwynen. Die onreglveerdigheden bewyst gy in uw blad van
voorleden zondag, op eene onwedcrleggelyke Wyze, en al wie dooi
den party geest niet lol zoo verre verblind is, dal hy de tasle-
lykste waerhetlen miskenne, zal bereyd zyn te beleyden, dat den
geest der constitutie, die Al de Belgen gelyk stelt voor de'wetT
iiooyl opentlyker is tegengesproken geweest, dan door de thans,
besiaende kieswet, geschenk van hel rampzalig ministerie van
den 12 Augusly.
Gedoog noglans, Mynheer, dat ik UI. eenige bemerkingen mede-
deele, die wy hier, by het lezen van uwen voorstel, onder ons
kiezers gemaekt hebben.
Ongelwyflëld zal de verandering die gy aen de kieswet wilt te
wege brengen, eene wezentlyke en kostbare verbetering zyn voor
verre het meeslen deel der buy ten-gemeen ten, maer, ons dun kens,
zal zy die gelykheyd die gy beoogt, allenvolgens de constitutie,
le doen genieten, niet daerslellen. Wy, voor eerst, kiezers van
Vlierzele, wy ontwaren niets in uwen voorstel, dal ons in het
byzonder kan aenprikkelen om op dien voet le pelitionneren.
y zullen immers krachlens de bedoelde wyziging, blyven naer
Aelst gaen kiezen, twee sterke uren van ons huys, gelyk le voren,
want Aelst is onze Canton-plaets. Wy weien wel dal men in het
maken der wellen, de byzondere belangen eener localiteyt niet
kan in aeudagl nemen, en dal het algemeen welzyn bel cenig
rigtsnoer moet zyn van den wetgever. Maer bemerkt wel, Mvnheer,
dal menigvuldige parochiën zich in het zelfde geval bevinden van
Vlierzele. En zonder verre le zoeken, wal zal Bavegem winnen
by hel nieuw stelsel? Zullen de kiezers dier gemeente niet eenen
ganschen dag moeten slagtólïëren benevens ons om hun borgerlyk
regl 111 uwe stad le komen uytoeffenen En Erembodegein dan
Wal zullen dc kiezers, van Érembodegein zeggen, als zy door
Aelst (alwaer zy gewoon waren le kiezen), langs Erpe en Borsbeke
naer Hcrzelc zullen moeten ryden en twee barrieren betalen
Gy ziet, Mvnheer, ik spreek maer van onze gebuere parochiën,
maer indien in een Enkel Canton die anomaliën zoo menigvuldig
zyn, wal zou hel zyn, doorzochten wy de omstreken van GeeVaerds-
bergen, Ninove, Eècloo enz. In dil laetsle Canton naméntlyk,
zullen dc 140 kiezers van Maldegem, Ooslwynkcl en Middelburg
in Zeeland, twee en dry uren verre moeten blyven gaen stemmen
naer Eecloo, en levens legen de verandering dei- kieswet gaen
protesteren als onvolledig.
Myn dunkens, Myuh. zyn deze bemerkingen reeds genoeg om
LI. te overtuvgen dat de verandering die ons voorgesteld word,
niet zal beantwoorden aen de aigemeenc verwagling, en by gevolg
hel eynde niet zal bcreyken dat gy u voorsteld, van al de Belgen
gelyk te maken voor de wet. Maer wat zal het met hel voorgedra
gen stelsel zyn in geval van Balolering Thans, wannéér den
kiezer eens liet sacrificie gedaen had van zich naer de stad te
begeven om le stemmen, hy zegde den dag is toch verloren,
een uer langer blyven kan niet tol de zake maken, en hy bleef om
den uyislag le kennen, en was het noodig, eenen tweeden keer le
stemmen. Maer wat zal er gebeuren alswanncer er zal le baloteren
zyn onder de nieuwe kieswet? liet is niet mogelyk dat men in den
cent ruien bureau, alle de processen verbal vroeglydig genoeg ont
vangen hebbe van Geeraerdsbergen, Ninove, HeVzele etc. om den
zelfden dag den algëmeenéu uytslag te kennen en de noodige
ma et regels te nemen voor de balolering, indien hel geval zich
aen bood. Dus, ons briefken ingestoken zynde, blyft 'ons maer
terug te keeren naer onze parochie, maer in d'onzckerheyd dat
Mynheer den Dislrict-Kommissaris ons de toekomend^ weke nié
eenen wel beminden zal zenden, waer by wv verzocht worden te
komen baloteren, dat is te zeggen onze onkosten verdobbelen en
nog eenen dag le slagtofferen. Om al deze redens Mvnheer, hebben
wy besloten hel project van petitie Ier onderteekening niet aen-
lëbieden, voor al eer wy UI. gedagl zouden kennen nopens onze
aen merk ingen. En in het vast betrouwen dat gy ons zult gelieven
een afdruksel toe te sturen van een smeekschrift aen de kamer,
om elk in zyne parochie te mogen stemmen, hebben wy d'eer te
zyn met agling. Versclicyde kiezers van Vlierzele.
Deze aen merk ingen zyn voorzeker gegrond, en wy waren met
de zelve niet onbekend als wy ons ontwerp van petitie neerschre
ven, maer wy hebben eene reden die ons aenport om de kiezingen
in de gemeenlens zelve niet te vragen. Deze reden zouden wy niet
geerne in T publiek werpen omdat zy ontwerpen zon doen ontstaen
die gemakkelyk konnen verwezenlykt worden, welkers verwezen-
lyking wy zónden konnen beklagen. Wy hopen welhaest de gele-
geuheyd te hebben onze reden mondelings aen den geëerden
briel'schryver mede te dcelen
De geagte kiezers- medeouderteékenaers van bovenslaenden
brief moeten egter niet denken dat wy er legen zyn dal de petitiën
strekken om de algemeene en provinciale kiezingen in elke
respective gemeente te doen geschieden neen en wy vinden er
zclls geene beenen in dat de gemeenlens aen wie het goeddunkt,
in dien zin pelitionneren. Ons ontwerp van petitie 'kan blyven
dienen, men hoeft slegts de woorden' hoofdplaats van 'l kanton
le veranderen door hel woord GEMEENTE, en alles is gedaen.
Indien noglans het stelsel van in de hoofdplaetsen'der katons
te kiezen den voorkeur in de kamer verkrvgi, dan moet er ge
werkt worden 0111 aen zoinmige te ver afgelegene gemeenlens de
facullevl te verwerven van, op vraeg des gemeenlebesluers, inde
nacst gelegene kantons Jioofdplaels te mogen kiezen, in afwagling
dal de zoolang bedoelde nieuwe kantonnale omschryviug verwe-
zenlykl worde. ïn alle geval mogen de gemeenlens pelitionneren
voor 't een of T ander stelsel, maer 't byzonderste is dal zy jie-
lilionneren «;n alle gelyk pelitionneren. Vóór dal hel vraegslük in
de kamer zal te berde komen, zullen wy allo mogelyké inlich
tingen geven.
De volgende benoemingen van schepenen zyn gedaen
Van de gemeente Hemelveerdegeui, arrondissement Aude-
naerde, M. L. Bauwens, in vervanging van M. J. Moreels, tot
burgemeester benoemd.
Van dc gemeente Maeter, zelve arrondissement, M. J. De Vos,
in vervanging van M. L. Roman, wiens ontslag aenveerd is.
Van de gemeente W'ortegem, zelve arrondissement, M. P. F.
