ZONDAG 10 APRIL 1833.
ZEVENDEN JAERGANG. --- N" 341.
liet kabinet Rogier-Frère en den budget.
AELST, den 9 April 1855.
HIER IS DE GROOTE KWAKZALVERY
'Tisnoyt wel voorde Francimicons.
DENDERBELANGEN.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder dc
dagtcekening van den daerop volgenden Zondag.—Den prvs der
inschryving, by trimester, is bepacld op fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centiinen den drukregel. De persooncn die
voor een geheel jaer insehryven, mogen alle dry maenden kos
teloos cene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plael-
sen. Indien iemand regtveerdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang le doen beeft, bv mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aea deze zullen wy plaets in onze kolon-
uen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewagen van alle brocburen, schriften,, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden.Denamen der persoenen die ons eenige
stirkkeu zouden begeeren mede ie dillen, zullen gebeyin ge-
lioudeii worden, ten zy wy iu regie gedwongen wierden dezelve
le doen kennen. Geene stukken wacrvau wy de opstellers niet
kennen, zullen in* ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zen don De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aeugaet.
DEN DENDERBODE
Wy hebben zondag lest doen opmerken dat, indien eenen
annen duvvcl zich aen dn minste ontvremding ten nadeele
van den staet moest pliglig maken om zynen honger of dien
van zyn huysgezien te stillen, hy dadelyk zou vastgegrepen
en in 't kot gesteken worden, maer dat het schynt toege
laten te zyn dat eenen minister, zonder toelating der wetge
ving, groole sommen uyt de staetskas uytgeel'l, zonder dat
hy daervoor de minste straf inloopt, jlen kan deze be
merking meer verstaenbucr maken, als men ziet boe liet
gewezen klubskabinet de grondwet miskende met willeken-
riglyk overgrooto sommen, die door de kamers noch gestemd
noch toegelaten waren, naer beliefte, uyt de schatkist te
gebruyken.
'T is voornainelyk in het ministerie van 't inwendige,
tydens dat Rogier minister was, dal zulke ergerlyke akten
gepleegd zyn. En dacrby, de sommen die dezen vrëmdeliug,
op eygen hand, heeft uytgegeven, zyn geene kleync sommen,
hy ging er in 't grof door, want het was met honderde
duyzende franken te gelyk Rogier bekreunde zich weynig
met de grondwet, hy geloofde zich almagtig en behandelde
Belgiën gelyk eenen Dictator handelt met een overwonnen
landNeen, dezen vrcmdeling geneerde zich in 't geheel
niet den oppermeester te spelen wanneer 't hem in den kop
schoot of wanneer den partygeest zulks vereyschte.
Men vind in de documenten der kamer twee uytgaven
aengeslipt die Rogier, zonder er door de wetgeving toe
bemagtigd te zyn, gedaen heeft; de eene beloopt tot de som
van ACHT HONDERD TWËE-EN-NEGENT1G DUYZEND
FRANKS, en de andere tot NEGEN HONDERD DUYZEND
FRANKS, le samen een bagalelleken van by dc TWEE
MILLIOENEN FRANKS Moet men niei alle scliaemle
verloren hebben en hoogst stoutmoedig zyn om zulke
akten te durven plegen Maer 'I is niet alles, dit is nog
maer een staelken; mogten wy de documenten der reken
kamer eens doorsnuffelen, wy zonden eene menigte andriy
feyten van zelfden aerd aentreffen, want er moet nog ecu
deel bvgevoegd worden der buytengcwoone kredieten die
't ministerie van T inwendige gèvraegd en bekomen heeft
onder voorwendsel van het werk te begunstigen en 't geen
aerkeevdelgk gebruykt is om de gewoone kredieten te vergrou-
tcn die door de kamer in den budget voormen en bepaeld zgn.
Eu ten anderen, is het niet genoeg gekend dat, gedu
rende de vvf jaren, tydens welke het liberatersministeric
geheerscht heeft, den budget noyt anders dun geveynsd
was? de ministers zyn den budget te buylen gegaen telkens
dat zy wilden, want zy waren altyd zeker volle absolutie
te krygen van de versiaefde meerderheyd die 's lands alge-
mcene belangen stelde agter de belangen barer noodlottige
party.
Ja, 't is hierin dat al wederom de groote kwakzalvers- of
het bedrog der iiberaters-francmayons te vinden is. Wat
hebben zy in Imn programma niet al beloofd Gespaer-
zaemheyd, regtveerdighéyd, goede trouw, eerbied voor de
grondwet, i-egtziiuiigheyd en vooral eene groote openbaer-
heyd van hunne akten. Al die betooverende woorden
blonken in dit programma, en nauwclyks was het gekend,
oi het moest voor een eerloos samenweefsel van leugens
gehouden worden. Sedert 1848 is den budget van 't inwen
dige met meer dan een milliocn franks verzwaerd. Waer is
dit geld naer toe Wy weten het niet, maer wat wy welen,
is dat het is gaen vliegen; misschien zal de byzonderc
commissie, die door de volkskamer is ingesteld om de
consciëntie van den vremdeling te onderzoeken, liet aen
t land doen kennen. Wy komen te zien dal de boerensohool
van Ruvsselede alleen aen den staet ZEVEN HONDERD
TWEË-EN-TACHENTIG DUVZEND VYF HONDERD
FRANKS gekost heeften 't getal der kinderen die in
deze school 0111 les geweest hebben, beloopt tot 800, zoo
dat er voor ieder kind omtrent duyzend franks aen de
arme eonlributiebetalers is afgeperst.
Dit komt ons wat duer 0111 wat onnoozele en ongegrondde
Iniidkouwtheoriën gehoord te hebben. Maer zouden wy hier
niet mogen vermoeden dat het acnlecren van den landbouw
hier het voorwendsel is, (liet kind moet toch allvd nou
iiiiem hebben) om een ander onderwys te geven Is het
planten van palaten, kooien en savovën niet liet masker
o 11 de fianemacoiisi-he inzigten Ie veriiergeu En dient Irct
geld nvt de staetskas niet eerder 0111 aen de jonglieyd van
buytcn de opvoeding en zedeleer der logiëu in te planten
Er moet noglans pad en perk gesteld worden aen die
willekeurige en oiigrondwelligc verkwistingen diode minis
ters zich veroorloven zonder eens le denken dat er eene
schikking in dc constitutie staet wacrhy de wetgevende
kamer verpligt word dc ministers in beschuldiging le stellen
als zy de constitutie overtreden of onwettige akten plegen
want als dit aldus straffeloos voortgaet, dit mishriiyk zal
dagelyks veld vinden en op 't eynde zou Relgiëu wel aen
eenen nest van sirooperyen gaen gelyken.
'T zyn de wetgevende kamers die moeien waken dat onze
instellingen niet geschonden worden T zyn dc kamers die
moeten waken dat dc geldkas van 't laiul tegen de willekeu
rige roofzucht in veylighcyd zy 't zyn de kamers die hare
niagt en gezag moeten gebruyken 0111 het kwaed legen Ie
houden en te bestraffen. Wy (wylfelen geenzins of men is
gewaerschouwd en wy hopen dat de navorseliingen gaen
beginnen 0111 dc pligtigc le ontdekken wy hopen dal geene
lioegeuaemdc beweegreden op liet geweten der afgeveerdigde
van 't volk zal invloed hebben, en dat zy gecnen anderen
leyddraed zullen volgen dan dien van hunne gewctcnspligt,
dit is te zeggen van getrouw te blyven aen den plegtigen
eed dien zy hebben afgelegd, namelyk van de grondwet
te doen onderhouden.
Ter gclcgcnheyd der meerderjarigheyd van den koning-
lyken erfprins en der feesten die door geheel Belgiën
gevierd worden, ziet men al wederom den eerloozen geest
der fruncmaeoiisgazelten doorstralen. Den tolk van Rogier,
den Précurseur van Antwerpen, valt op eene lasterende
wvze tegen de katholyke Belgen uyt omdat 1111. de
bisschoppen bevelbrieven hebben uytgeveerdigd opdat de
Kerk zich met de blydschap der natie zou vereciiigen. Den
Précurseur is scliaeinleloos genoeg 0111 nvt te braken dat
onze prelaten dezen middel gebruyken om scliviiheyliglvk
den soiivereyn te vlevën, maer dat het bedekt.' iuzigt der
katholyken is, van onze grondwettige instellingen te vernie
tigen, en van den koning naer hunnen kant le krygen om
den doodsteek aen onze constitutie, liet gehevligd werk van
hel patrioliek kongros, toe le brengen.
Indien wy niet wisten dat die slegte bladen bedorvcne
lezers eu domme aenlioui-ders hebben, wy zouden aen die
ellendige schriften niet willen antwoorden, wy zonden ze
veragten, want er niets zoo ongerymd, niets zoo dwacs,
niets zoo beestig is dan de katholyken te beschuldigen van
de grondwet le willen vernietigen.
Wy zouden aen die bladen wel eens vragen Welke zyn
de beste Vaderlanders Welke zyn deze die regtziiniigst
aen het werk van het nationael kongres verkleefd zyn
Zyn liet misschien dc liberators? Zyn het de fraiicniaeons?
Zyn het dc socialisten Is het den vremdeling Rogier van
welken men dagelyks niets anders ontmoet dan akten van
despotismns en die alle oogcnblikkcn bewyst dat hy geeneu
den minsten eerbied beeft voor de grondwet, die ze alle
dagen miskent, die ze in hare voornuemsle schikkingen
vernietigd heeft, die er geene boenen in vind van met g<-
heele vragten geld uyt de staetskas le verspillen zonder daer
loe gronduiettiglgk door de kamers bemagtigd le zvn, iels
wat hy niet doen kan zonder zynen eed van gelroiiwlicvd
aen de grondwet te verkragten Zou den Précurseur
daerop eens durven antwoorden Wy zullen hem, niettegen-
staeinie hy gepatenteerd is 0111 te liegen en te lasteren, eens
duglig op 't Iyf springenMaer den Uenderbode zal geen
antwoord weerdig zyn, en daermeë zal alles wcderlegd zvn.
WAT HOORT F.N El ET BIEW WIET AL...
Eenen ellendigcn afgevallen priester of walgelyken
aposlaet die (e Brugge een schandschrift opstelt, waeriii liv
dagelyks al wat heylig, zcdelvk en deftig is met modder
bespat, en 't geen ons liet abominabel schimpschrift en inert
dat den Sansculotte Mar.it, tydens het schrikbewind van
Robespierre, (I) uytgaf, was onlangs voor de assisen wegens
lastering aengeklaegd. Den jury heeft hem vrygesproken,
maer het hof heeft hem, by lyfdwung, lot ul de 'proceskosten
veroordeeld. Zie daer eene vryspreking door den ju y, en
(t) Wy moeien hier doen aeiiinei iujn dat den Ldoedliond lioiie-
spierre ook van Arras wasI'auea intelligent!.
èene veroordeeling door de segtbank. Wy zullen ons met
de uytspraek van den jury niet bezig houden, maer eenige
aenmerkingeii maken over eene getuygenis die in deze zaek
gegeven is door zekeren sieur Perneel, bedienden in dt
bureelen van M. den gouverneur van West-Vlaenderen, en
opsteller ran het klubsblad, I'Impartial de Bruges. Zie hier
wal die getuygenis bevat, wy nemen het uyt een gendscb
blad over
5 Ik ben in den derrie du Commerce gegacu me t M.
Bogacrt, waer ik zegde dat den koning van de katholvke
party niet meer wilde, en voegde ei by dat, indien zy
j den koning legen zich had, er een vermaerd order was het
1 welk hem zon konnen van kant lielpen, gelyk het met den
paus Glcmens XIV gedaen had. Ik weet niet dat ik gespro-
n ken heb van aen den koning eene pille te. geven. Ik heb gë-
1 sproken Van het uqua tofana, en iemand heelt er op
a gezeyd dat is eene pille
Zie daer welke bediende M. den gouverneur in zyne
bureelen gebruyktIs dit niet sliglend voor liet hoofd
eencr provincieMen zegt dat deze getuygenis agterdogt
aen '1 ministerie heeft geluierd en dat er nvt leggingen over
gevraegd zyn maer men zal antwoorden dat dit gezegd is
0111 le iagchen, dut men zelf niet geloofde wat men vertelde,
dat het een enkel spotlernytjc was.... Doch liet is met zulke
spotternyën, door eenen gouverneur in zvne bureelen
gedoogd, dat men de maelschappy naer de regeVingsIoosheyd
drvft en aen 't volk de leerstelsels van God- en zede-
looslieyd, van Iiaenslroopery eu moordzucht opgiet
Wie is den nioordenaer van den Oostenrykse'hen keyzer
Behoort hy aen dc katholyke of aen de liberale lruncina-
eonsparty Zyn het Katholyken of Liberalen, Jesuiten of
Fraiiciiiaeons die le Berlyn op liet punt geweest hebben
eenen Moedigen oproer te doen iiylbersten liet
onderzoek bewyst dat liet de gelieyme klubscn zyn die dezen
verselirikkenden oproer gesmeed hebben. Zie nier wat een
dnytseh blad, de Volks-llalle er van zegt: «Al dc kerels die
vaslgegreizen zyn, belmoren aen die gewaeirdc genoot-
schappen van weldadighegd (francmaeons) die reeds sedert
i lang de acndugt der politie verwekken en die hunnen
1 oorsprong uyt liet radikalismus van 1848 genomen
hebben. De zoo gezegde gezondhevdsgeuoolsehappeii
lellen alleen 25 duyzend leden, waervan er een alleen
11 duyzend voor liarr deel opleverde
I' is aldus dal de kopstukken der Francmaeons de wer
kende klassen bederven en het zaed hunner venynige
j leeringen verspreydenAl de gouvernementen hebben
reeds ondervonden dat, al waer er fraiicmaeonslogiën zyn,
noch rust uoeh zekerheyd le vinden zyn en dal de souve-
rynen moeten beven op hunne troonen én de treffelyke men-
sclien voor limine eigendommen en huil leven.
Wy durven verzekeren, zonder vrees van geleugenstraft
j le worden, dat hel getal Fruncniarons, tydens de vyf jaren
dat liet klubsliberalisinus beslnerd heeft, in Belgiën inerkc-
vermcerderd is want het is gekend dat, 0111 eene plaets te
bekomen van dit ministerie, men moest francinayon zvn.
Dit legt zich nvt boe eenen gouverneur, welken zyne plaets
van het kabinet Frére-Rogier ontvangen heeft, kangedoogen
dat er iu zyne bureelen pennelekkers zyn die zulke schan-
dige lael voeren als deze van sieur Perneel.
De kanier beeft voorleden dynsdag hare werkingen
hernoineii. In die zitting is onzen aglbaren afgeveerdigden,
.M. De Naeyer, op zynen voorstel teruggekeerd 0111 bv
500 duyzend franks, gestemd voor de verbetering des
denders, nog een krediet van twee millioenen te krygen.
Den aglbaren spreker heeft byzonderlyk pp de ontoerei
kendheid der eerste subsidie aeiigrdrongeu en aen 't mi
nisterie O rcgtvecidigheyd en billykhcyd des voorstfis
bewezen, zoodat den niinisler van openbare werken zulks
heeft moeten bekennen en stellig beloven'dat het gouver
nement in de volgende budgetten sommen zal voordragen
j 0111 de iioodimnvei-belei-ing aen den Dender loe le brengen.
Als .VI. De Naeyer die verzekering had, heeft hy er in
toegestemd zynen voorstel in le trekheu, want zegde hv.
den tegenwoordige» staet van zaken kan niet langer mem
blyven duren al de kredieten die voor de werken in Vlaen
deren zyn uytgeslekeii, zyn ontoereikend, zoo is het niet
de vuerl. van Schipdonek, met de verdieping der vaert van
Gcud naer Brugge, met de verbetering des denders enz.,
ienvyl de stibsidiën voor de Macs eu andere werken in het
Walenland uyt te voeren, toereykend zvn.
