ZONDAG 15 MEY 1855.
ZEVENDEN JAERGANG. N" 319.
Onze Handelsbetrekkingen met Vrankryk.
DE HERVORMING DER KIESWET.
AELST, den 14 Mey 1855.
Wat zyn de besliiytsels van het
verslag van M. Jaques
Pit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagleekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 e., dien der
annoncen op 20 eentimen den drukregel. De persooncn dio
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry macnden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveerdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen beeft, hy mag op onze onpar-
tydighevd rekenen; aen deze zullen wy plaets in onze kolon-
nen'verleenen en dezelve ondersleunen. Dit weekblad zal
verder gewagen van alle broéhureii, schriften, hoeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De namen der persoonen die ons ecnige
stukken zouden begeeren mede te declen, zullen geheyin ge
houden worden, ten zv wy i n regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene siukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld elc. vraglvrv toe te
zenden De redactie van dit blad gelast zich mei al wat den
druk aeugael.
CUIQUE MJUM.
DEN DENDERBODE
De geruchten die te Brussel in omloop zyn nopens de
hervatting onzer onderhandelingen met Vrankryk om een
definitief handelslraktaet tc sluyten, zyn verre van gunstig
te wezen. Het schynt dat die onderhandelingen nog zoo
gauw niet zullen hernomen worden integendeel, men
verzekert dat den minister van buytenlandsche zaken van
Vrankryk zon verklaerd hebben dat er geene noodzake-
lykheyd hestaet om die onderhandelingen te hernemen en
dat Vrankryk met den tegenwoordige» staet van zaken
te vreden is.
Wat mager oorzaek zyn van die onverwachtte verandering
in de fransche diplomatie ten opzichte van Belgiën? Als
M. II. De Brouckere de zaken van ons gouvernement in
handen nam, scheen hy in de bcsle eensgezindlicyd met het
keyzerlvk gouvernement te zyn heden is alles verkoeld en
schynt men van elkander afkeerig te zyn, by zoo verre, dat
Vrankryk, in plaets van de handelsbetrekkingen te hervatten,
liever den statu quo blyft behouden. Nogtans Vrankryk
heeft zoo wel belang dan wy in een traktaet waerdoor do
wederzydsche betrekkingen uytgebreyd worden. Zou er dan
al wederom eene politieke oorzaek zyn? Wy weten liet niet,
doch oordeelcn dat ons kabinet voorzigtig genoeg is om
tegen den gevel van eenen zoo magtigen gebuer niet
Ie botsen.
Wy willen er niet dieper ingaen om die reden Ie zoeken,
"tis den oogenblik niet om onderstellingen te maken, maer
wy moeten hier wederom verklaren dat ons ministerie zeer
onvoorzigtig handelt met ons voortdurig in Vrankryk door
eenen franschman te laten vertegenwoordigen. Noyt heeft
men ergens in de diplomatie een dergelyk misverstand
ontmoet en nu byzonderlyk omdat het fransen afgezantschap
het neteligste, liet voornaemste en meest onrustwekkend
voor Belgiën is. Wy zyn verzekerd dat alle andere gouver
nementen het belgisch kabinet uvt dien hoofde afkeuren.
Wat vertrouwen kan eenen vrcmdeling aen eene natie
inboezemen En dan nog wat is 't voor eenen vremdebng?
Het is eenen man die, gelyk iiet genoeg gekend is, de gene-
genhcyd met heeft van den keyzer en dit zeer waerschynlvk
om wel gegronde redensTen anderen, als men ziet
wat rol zynen broeder hier in Belgiën speelt van namelyk
alles te willen omkeeren, alles te bederven van hier eene
stelselmalige en vyandige oppositie tc doen aen alles wat
strekt ten voordeele onzer nalionaliteytals men overlegt
wat onuytwischbare sporen van volksverleyding en gods-
diensthaet hy hier gezamentlyk met zynbn socialistischen
ambtgenoot Frèrc nagelaten heeft, dan zeggen wy dat het
dobbel onstaetkundig en dobbel onvoorziglig is zttlken
vertegenwoordiger in Vrankryk Ie blyven behouden.
Het is ook gekend dal den gevallen minister Rogier geenen
voorstaenderisvaneen handelstraktaet met Vrankryk. Als hy
met zynen vriend Lebeau in 't zelfde kabinet zetelde, heeft
er zicit de schoonste gelegenheyd acngeboden een traktaet
te sluyten, maer dit koppel doctrinarissen hebben dan het
aenliod dat htm door het fransch ministerie gedaen wierd,
hardnekkiglyk verstootenDen broeder word verdacht
de zelfde grondleer te belyden en daerom komt het ons
wonder voor dat er ten dien opzigte in de kamer nog geene
interpellation gedaen zynWy gaen niet verder.
Pauca intilligenti.
HET HOLLANDSCII ARAEGSTUK.
Hoe meer wy dit vraegstuk en de crisis die het veroor-
zaekt, overwegen, hoe meer wy moeten bekennen dat het
geenzins den protestanttréffelyk man is die ze te weeg
gebragt heeftmaer wel die algemeene regeringslooze
liberalersbende van afbrekers, francmacons en vvanden der
samenleving die het ongeluk zyn van allo landen zelfs van
Turkyën.
Die rampzalige liberatersbende is in Holland gelyk zy
overal is, zy wilt de vrvheyd van godsdienst en de politieke
geiykheyd, maer zy wilt die voorrechten voor liaer alleen.
Zy wilt dat den naem van protestant alleen den weg opene
tot alle plaetsen, ambten en gunsten, en dat de twee vyfde
onderdanen van Holland in eenen staet van zedclyke sla-
verny en verslooting gebonden worden, omdat zy katholyk
zvn. 'T is dus de afjonstige, de nydige baetzucht, gepaerd
met een ongelukkig fanatismns diehetvoornaemslc stookvuer
zyn van de driften die tegenwoordig in Holland gloeyën.
Wy hebben hiervan ook de ondervinding in Belgiën.
Als de liberalcrs-francniaQonsparty in 1848 aen t roer
kwam, begon zv eenen openbaren kruystocht tegen al wie
van liaer gevoelen niet was de ambtenaers dit: verdacht
waren katbolyke principen te belyden, wierden afgesteld
en door liberaters vervangen deze die eene gunst van
't gouvernement verlangden, wierden eerst onderzocht, en,
bevond men dat zy vrienden van godsdienst en priesters
waren, zy kregen niets, terwyi alles Imn ten overvloede
wierd toegeslaen zoohaesl zy als openbare vvanden der
geestelyken en zeden te boek stonden deze die eene
ehristeivke opvoeding hadden ontvangen ol hunne kinderen
in katbolyke gestichten geplaetst, wierden onweerdig ge
oordeeld'bet minste ambt te bedienen, meteen woord daer
onzen-liberalershaspel eenen god- en zedeloozen boelis,
was het dan eene goede aenbeveling van te durven vloeken,
de papen te verwensehen, 'svrydags en 's zaterdags vleescb
te eten, en vooral van francmacon Ie zyn, omdat die lioe-
danigheyd alleen alles wat god- en zedeloos is in zich zelve
vervat.
De Imllandsehe liberaters dan willen dat de katholyken
gelvk zyn aen de Ierlandei's, en dus is het naluerlyk dat
zy iiunoc geliefkoosde middelen gebruyken van namelyk,
door eerlooze listen, het grauw legen de katbolyke kerk
regeling op te hitsen, in hoop dat zy aldus de publieke
geiykheyd van alle godsdienstige gelool'sbelydenissen zullen
verhinderen. Nogtans dat de ircifelyke verdraegzamp pro
testanten het wel weten, zy zullen aen de roofzuchtige én
regeringslooze aenshtgen der francma^onssecte niet ont
snappen, want indien deze secte van daeg aen de katholyken
de vryheyd ontneemt in naem van 't proteslanlismus, zy
zal niet lang wachten die zelfde vryheyd te ontnemen aen
de gereformeerde zelve, welke, als eonservateurs, zoo wel
de vvanden der secte zyn dan de katholyken.
'T is de taktiek van liet nieuw ministerie Doncker-Curtins
die, gelyk men weet, een der voornaemste kopstukken,
van de francmacons is, van te spekuleren op de zoo gezegde
godsdienstige vooroordeclen, om tot zyn doel te geraken,
van uvt alle openbare ambten te sluyten al deze welke of
treffelyk, of katholyk zyn of die hy met de kaikoenzweep
niet kan doen dansen. Aenziet Doncker-Curtins als eenen
tweeden Ycrhacghen en gy zult de zaek van Holland wel
begrypen.
GEVOLG VAN DIT TWEEDE I.V/.IGT VAN
DONCKER-CLRTIUS.
Het francmagonsministerie van Doncker-Curtins rekent
dat het, doorzyne godsdienstige taktiek, er zal in gelukken,
met de aenstaende kiezingen, uvt de kamers te slooten
niet alleen de katholyken, maer zelfs de verdraegzamc
protestanten, het rekent kamers op te vormen die nytsluy-
telyk ministeriele slaven zullen bevatten.
Ten dezen eynde maekt een hollandsch blad, De Tyd van
Amsterdam, dé bemerking dat ecnige deze taktiek als be
hendig aen/.ien, maer dat zy in tegendeel als gevaerlyk en
onbehendig zou moeten voorkomen.
Gevaerlylc, omdat het door de kiezers optelossen vraeg
stuk uytsluytelyk staetknndig is en slechts staetkundige
gevolgen kan hebben.
Onbehendig, omdat men, zonder zulks te willen, de
tweedragt aenblaest en omdat de katholyken, vernederd en
bedrogen, die slechte behandelingen niet zullen kunnen
verdragen zonder alle gevoel van eygenweerde van kant
te stellen.
Het is onmogelyk dat het tegenwoordig ministerie lang
aen 't roer blyve; in Holland gelyk in Vrankryk en Belgiën
begint men de gevaren te beselfen die de francmatjonsche
behecrsching oplevert ziet er den koning nog zoo klacr
niet in, of eerder is by styfhoofdig, dat hy verwachte wat
er van komen zal, want wélhaest zal de franemayonsparty
hem ook volgens hare grillen willen doen ptoeyën, en
weygert hy zulks te doen, zoo zal hy ook aldra hare schijn
bare genegenheyd verliezen. En tot wie zal hy zich wenden
als hy de'katholyken en verdraegzamc protestanten van
hem zal afkeerig gemackt hebben Dit moet hy weten,
maer 't geen hy te vreezen heeft, is dat het lot, 't geen
zynen grootvader in Belgiën is overgekomen, in zynen evgen
persoon wel zou konncn vernieuwd worden. De zelfde oor
zaken hebben gewooneiyk de zelfde uytwerksels.
In de zitting der volkskamer van 5 dezer, heeft 51. Jaques
zyn verslag over de menigvuldige petitiën belrekkelyk de
hervorming der kieswet neergelegd. De kamer heeft bevolen
dat dit stuk zou gedrukt en uytgedeeld worden en dat men
den dag, om er over te beraedsiagen, later zou bepalen.
Het is nog al te verwonderen dat niet een lid het woord
genomen heeft om zich te verzekeren of de beraedslaging
gedurende dezen ziltyd zal plaets hebben en of dezen te
bepalen dag al of niet verwyderd is. Dit is nog te verwon
deren zeggen wy, omdat de vraeg van hervorming zoo
gewigtig i's voor de algemeene belangen des lands en de
stevighèyd onzer nationale instellingen. Niet dal wy twyfelen
over de gunstige gestemdheyd der kamer opzigtens de
inwilliging van de zoo reglveerdige vraeg der petitionna-
rissen, neen, daeromtrent zyn wy gerust en denken de
kiezers te mogen verzekeren dal er aen hunne wensehen
zal voldacn worden, maer 'I is min of meer onbetamelyk
dat liberaters van den kaliber van Rogier, Verhaegiien en ek'.
victorie zingen, de ineerderbeyd der kamer als onverschillig
aeu de magligc volkstem afschilderen, en aldus wederom
den tyd hebben 0111 dopen eencr francmagonsintrigiie te
maken. Daerom roepen wy de aendacht der meerderheyd
op deze zaek in en drukkeii den algemeencn wenscb uyt
dat de ware vaderlanders der kamer, door eene motie van
order, de beraedslaging over liet verslag van 51. Jaques
zoo veel mogclyk bespoedigen.
Daer wy liet verslag niet kennen, konncn wy deszelfs
inhoud niet onderzoeken, doelt zyn van gevoelen dat het
beslissend zal zvn om onze vooruylzigten te verwezenlvken.
liet algemeen petitionnement spreekt Inyde genoeg, den
wenseli der natie is klaer genoeg nytgedrukt om verdere
uylleggingen te konnen ontbeeren. De liberale hairklievery
zal wel alles in le spannen hebben, noyt zal zy er in geluk
ken den algemeencn geestdrift te verlammen die zich voor
de hervorming verklaerd daeraen geen gehoor geven, zou
als eenen smadelyken kaekslag aen de volksmacht toegebragt,
aenzien worden.
De besliiytsels van dit verslag luyden voor de neerlegging
op het bureel der inlichtingen. Ofschoon zulke verzending
dikwils als eene verzending naer den griekschen almanak
aenzien worde, kan zulks hier het geval niet zynintegen
deel men mag er uyt besluyten dat deze verzending in eenen
gunstigen zin aen de wensehen der petitionnarissen gedaen
is, want eene verzending naer den minister, zelfs met ver
zoek van uytlegging, zou zoo gunstiglyk niet beantwoord
hebben aen het verlangen van eenen goeden uytslag om de
hervorming te zien verwezenlvken. Door de neerlegging op
het bureel van inlichtingen, laet de commissie aen de kamer
het gedacht gevoelen van de initiatief le nemen in .liet doen
van eenen voorstel ten eynde de kieswet te veranderen, in
geval liet ministerie daeraen te kort bleef.
Wy ondervinden hoe nuttig de wetgevende initiatief
geweest is, door de grondige hervorming en verbetering
die de kamer aen de partydige kwelwet op de burgerwacht
toegebragt beeft, geheel 't land juyclit er aen toe en kan de
kamer niet genoeg bedanken. En nogtans, die zoo noodige
als patriotickc hervorming heelt plaets gehad tegen wil en
dank van het ministerie; de kliek van Rogier-Verhaeglien
heeft alles aengewend om die stemming tegen te honden en
't land onder dit willekeurig en kostelvk soldaetjesspel
gebukt te houden. Voor de tweede stemming bad die kliek
al hare kalkoenen ziek en gezond, ruyvende en geruyfdo
byeengezweept om de hervorming te dóén mislukken; maer
ailes was vrugteloos, de kamer hield zich by liaer eerste
beslnyt en vond er behagen in den kalkoensnuyter van
51. Van der Neusen nog een lengsel aen tc zetten, en den
keolkrop van den grooten Rogier nog wat te doen zwellen.
5Icn ziet dus dat het petitionnement voor de hervorming
der wet op de burgerwacht niet vrugteloos is geweest en
hoe zeer "t land dankbaer is aen de leden der kamer die
de initiatief genomen hebben. Hopen wy dus dat het met
de kieswet ook aldus zal gaen, en dat het land eene dobbele
dankbaerhevd aen de meerderheyd der kamer zal te hfi-
titvgen hebben, want de hervorming der kieswet is dobbel
gewigtig voor de algemeene belangen des lands.
