Waer gaen wy naer toe
PILLEKENS.
staet. Het is niet noodzakelyk te doen bemerken dal dien
kerel niet hert en ziel het gouvernement aengekleefd is en
al zync werken en leeringen goedkeurt. Wie weet of tie
ifrancmaQons dien ongelukkigen, om z.yn gedrag te beioonen,
igeenen schoolkyker zullen noemen en aenstellen om de
meesterssen te onderzoeken.
Ongelukkige Belgendie zoo veel moet zweeten en ar-
Iteydcn om, met uw eygen geld, 't gpnvernementeel onder-
wys te betalen het welk meer om meer de oorzaek word
van het verderf uwer kinderen en van de vernieling van het
vry onderwys wacr voor gy in 1829 gepelitionneerd en in
1850 uw bloed vergoten hebt.
Wilt men eens zien hoeverre den1 partygeest en den blinden
haet tegen dc priesters eenen mensch kan brengen, men leze de
■volgende woorden van den Journal de Bruges
o Indien er in Belgiën vylïig duyzettd Bussen waren die ge-
zworen hebben aen hunnen keyzer in alles gelrouwig te zyn en
blindelings te gehoorzamen, indien die liassen stonden onder
het bestuer van oversten die door denzo ltd en mul van gctroti-
wigheyd en gehoorzaemheyd verbonden zyn, zotrhel gottver-
i nemenl Van Belgiën niet moeien scbrikkutt 'V.olacn, er beslaet
in ons land een vkei. op,norf.11 gevakii. Ie weten, nn OI'.FSTFI ÏI.HFV!),
dk entKsrrais die onder een vreemd hoold, onder eetieit roomsehen
gencrael slaen, denwel keil geenc andere hevelen geelt dan tint
n het oppermeeslerschap van den Paus Ie bevoordeel igui, en om
door alle middelen tie instellingen van ons land Ie vernietigen,
Wat wilt dan den Journal dc Bruges met die nylzinnige woorden?
Waren er vyflig duvzend Kussen in 'l land, in de voorwoorden
die hel dagblad stelt, het zon voor hel gouvernement ectto drin
gende pligt zyn van er dezelve gevvapender hand uyt te drvveit
tnaer, zegt den liberalitisclten sehryver, de printers zyn veel. gc-
vaerlykcr dan de Russen zelfwill hy dan dat-al do priesters u\t
liet land gedreven worden als Vyandeu van den Slael Geciien
anderen zin kunnen zyne woorden hebben.
Tol nu toe had liet verbasterd lilieralismus zich vergenoegd
met aen de priesters het genot der grondwellelyke vryheden,
benevens andere burgers te weygeren nu wiHen zy htm behan
delen als eene bende van wilde kozakken die tn ons lanu gevallen
zyn om hetzelve te verwoesten
In Holland vergenoegd zich een dol proleslantismus met de
vryheden en regten van den kalholyken godsdienst te verkrenken
door ongetloogzamc wellen in Zwitserland en in Piëinont verge
noegd zich het socialismus melde goederen der katholyke kerk
te verbeuren in Belgiën wilt het vuyge Iihcralismus nog verder
gaen hel wilt de kalholyken als vyanden des vaderlands aen tie
vraek van het volk overleveren; het wilt ons als iets erger, als
gevaerlyker dan een vyandelyk leger doen aenzien?
Waer gaen wy dan naer toeSlandatrd
Wy lezen in den Yperling Wanneer den 9 january
1830vader Willem, hetgehate en scbeuringvoedende onder-
wysgesticht hetwelk men Collegium Philosophicum noemde,
afschafte, gaf by voor oorzaek van dit besluytOm dal er
geenc reden is, zeydc hy, van de onkosten dezer stichting,
door de schatkist van den Staet langer te doen dragen.
Wonderlyke woorden, door de kracht der waerheyd aen
den dweepzuebtigen dwingeland onttrokken Konden
onze staetsmannen dezelve wel overleggen Meen er is
geen reden van de onkosten der liberale scholen door de schat
kist van den Staet langer te doen dragen.
Konden onze Yperscbc raedsheeren die woorden dikwils
voor de oogen hebben, dan zonden zy niet meer 50,000 fr.
uyt de uytgeputte schatkist der stad gebruyken om een
doodgeboren gesticht eenigen adem van leven in te blazen
Neen er is geen reden van de onkosten van het kom-
HUNAEL KOLLEGIE DOOR DE SCHATKIST VAN DÉ STAD LANGER TE
DOEN DRAGEN.
Liberalen wilt gy een liberael kollegie betaeft liet met
liberale vyffrankstukken want wy zullen eerlang bctoonen:
dat er groote en onwederlegbure redens beslaen om de onkosten
van het godsdienstlooze en geldinslokkende kommunale kolle
gie niet langer door de schatkist van de stad te doen dragen.
Het lmwelyk van den hertog van Braband met eene
aertshertogin van Oostenryk, mishaegt ten boogsten aen de
roode apostels en aen de exclusieven van dc rogieriaensrhe
party. Het buys van Oostenryk is te kathotyk, en bet
buwelyk van den belgisclten erfprinsmet eene kleyn-docbter
van Matia-Tberesia, van gelukkige gedachtenis, is eenen
akt van klerikalismus, van acliteruytkruypery, van Ifclit-
doovery. Aldus lamenteeren de apostels van bet commtr-
nismus en van liet exclusivismns aldus klagen en liryschen
de gazetten van MM. Verltaeghen en Frère. Van over lang,
hadden de tolken van. MM. Frère en Verhaegltcn gezevd
dat het macr dc kosters waren die zich in Befgicn over
dat lmwelyk konden verblyden, en heden vind men in een
ander excinsief blad, iels wat nog erger en liatelyker is.
Dit blad beweert dat bet lmwelyk van den hertog van
Braband met de aertshertogin van Oostenryk, nul en van
geener weerde zal wezen, dat liet geen buwelyk zal zyn,
en dat den erfprins niet zal mogen aenzien worden als voor
de wet getrouwd, omdat het lmwelyk niet publiek, en op
het stadhuys niet geschied. Den exclusieven apostel be
roept zich op art. 191 van den eivielen wetboek, welken
zegt'dat een buwelyk welk niet publiek word aengegaen,
kan en mag aengerand worden. Maer, wie, in Gods.naem,
kan aen de publiciteyt van een lmwelyk twyllelen van welk
geheel Europa spreekt, welk te YY'eenen by procuratie reeds
gecelebreerd is, welk te Brussel acn bet stadhuys is aen-
geplakt, welk in Ste-Gudnla-kerk van den predikstoel word
afgeroepen, welk in bet paleys tc Brussel, in bet by wezen
van meer dan 50 persoonen, godaen word, welk door
talrykc getuygen onderteekend word. en van welk bet
proces-verbael in alle gazetten zal afgekondigd worden.
Kan een buwelyk meer publiek zyn
Men begrvpt dat dergelykc ergoteriën geen antwoord
verdienen; indien wv er gewaeg van maken, bot is enkelvk
om te doen zien, tot welke ellendige middelen zommige
persoonen hunnen toevlugt nemen, om bet buwelyk van
den hertog van Braband aen te randen, omdat dit lmwelyk
door hun met geeue goede oog aenzien word. Yadcrl
kt XST- EN LETTERNIEUWS.
Dynsdag lest beeft de solemneele prysdeeling in bet
kollegie der Eerw PP. Jesuiten alhier plaets gehad en wierd
voorafgegaen door een indrukwekkend tooneel, de Martel
dood van den II. Agapitus, die in de Kerk den 18 Augusty
gevierd word.
Deze vertooning verraed tn-baren samenstel eene rnees-
terlyke pen die opvolgelyk de kracht der waerheyd van
't katliolvk geloof en 't geweld der valsehheyd van de af-
godery t'n een waer daglicht plaetst en beurtelings de
gemoedsaendoeningen van bewondering en verontweerdi-
ging in volle beweging weet te stellen.De wyze op welke
dees stuk in 't algemeen is gespeeld geweest, de krachtvolle
botlding en de ongemackte gesticulatie der akteurs, hunne
gevoeldeuytdrükkingen en overtuygende spreekwyzc komen
te gelyk eene onbetwistbare proef daerstellen dat meesters
en leerlingen er zich deftig op toegelegd bobben om het
uytgeïezen publiek met een stuk van letterkundige weerde
te vergasten, en den ouden roem te verreglveerdigen dien
bet kollegie van Aelst sinds lange jaren geniet.
YY'at vervolgens den luysler dezer plegtigheyd is komen
verheffen, is liet l'raey muziek, de geest-verrukkende elioor-
zangen wacrmede de uytvoering van bet tooneolstuk by
tusscbenpooz.en doormengd was. Immers de twee uren die
de talrykc vergadering dacr doorgebragt heeft, zyn twee
uren van genoegen, stichting en allerleerzaemst lydverdryf
geweest, en dat bvzonderlyk op onze dagen dat de grond
leer des waren godsdienst door dc booze zoo hardnekkig
als stoutmoedig aengerand word. YY'y achten ons gelukkig
een zoo deftig gesticht in onze stad te bezitten 't geen,
zonder eene duyt aen de schatpligtigen te kosten, bet hoofd
kan bieden aen die geldverslindende staetsgestichten, waer
godsdienst en zedeleer, als rclmls, op straet zyn geworpen
en niets anders dan onheylvolle uytslagen konnen ople
veren...... Moglen wy er toch haest van verlost zyn
Hei is nog geen jaer geleden dat wy de groote voldoening
hadden aen onze landgenoten te mogen aenkondigen dat den wel
eerweerden lieer Van Puyvelde, pastor Ie Gysegliem, oud professor
in de kollegië» van Aelst en St-.Yicolaes, er eyndelyk, op liet
gedurig aendringen van Z. II. den bisschop en van alle vrienden
van goede opvoeding, had in toegestemd te Gysegliem een nieuw
jongenspensioniiaet le openen, omdat er zich hier in 'tomliggende
een volslagen gebrek aen goede opvoedingsgestichten liet gevoelen.
Volgens onze verwachting, nam hel nieuw pensionuaet van
Gysegliem in weynige weken zoodanig toe, dat Z. II. den bisschop
genoodzaekl was hy hel bestaende personneel twee gecslelyke
professors le benoemen om de cursissen naer belmoren te regelen,
om het onderwys in dit nieuw geslicht op eenen vasten voet te
stellen en deszelfs toekomst le verzekeren. En ziet, wat is den
uvtslag van die groote opofferingen, van die vaderlyke bezorgdheid
geweestHa troostelyk is hel voor ons en voor alle vrienden van
vry onderwys en zedclyke opvoeding hier te mogen bestatigen dat
dien uvtslag de verwachting van elkeen verre overtroffen heeft
Wy, voor ons deel, zyn letterlyk bedrogen noyl zouden wy hebben
durven verhopen te zien 'I geen wy donderdag te- prysdeeling in
dit gesticht gezien hebben. Wy zeggen liet ronduyt, wy vcrslaen
ons niet aen 'l geen de eerweerde heoren hesteerder en professors,
in een zoo kort tyd bestek van een enkel schooljaer, melde jonge
lingen gedacn hebben om, door deze, een zoo onwedersprekeiyk
bewvs van grondige bekwaemlieyd te hebben doen aen den dag
leggen.
Be verscbeydene alleen-eu tweespraken die er in de fransche
Vtaemsche en duytsclie talen nylgegalmd zyn, en dan bet knoddig
eu fyir tooneclslukje Lc Charlatan, dat er op gevolgd is, waren
gedurige stappen naer een buytengewoon en onverwacht goed
succes-bet welk dc aenbevelingen die wy en andere vrienden van
deftige- opvoeding nopens liet nieuw pensionuaet van Gysegliem
hebben gedaen, meer dan ruymschools is komen verreglveerdigen
en staven.-
Eerst en vooral eene zoo zuyvere uytspraek dat. zy voor geene
gestichten inoel onderdoen, vervolgens eene viye maër bescheydene
en welgemanierde houding die den jongeling aenbevclcnsweerdig
ma-eki. doch bvzonderlyk liet goed vast hebben der rollen die met
aplomb, gezetheid nauwkctirigheyd en ztdkdanig gevoel gespeeld
zyn geweest, dal do bewondering en voldoening op het gelael der
aenwezigen te lezen stonden en bun beslgenreende loejuyebingen
en bravo's deden afgeven. Korlom, wy hebben in deze omstan-
diglieyd meer en meer stof geput om iiet ponsionnael van Gysegliem
meer dan nvt aen 't vertrouwen der ouders aen te bevelen bun
verzekerende en om zoo te zeggen ons borg stellende dat hunne
zonen daer eene opvoeding zullen ontvangen waermede zy zich
onbevreesd overal zullen mogen en durven aenbieden, en die niet
alleen tot eer van hunne leermeesters, maer ook lol eer en welvaert
hunner familiën zal strekken
Wy konnen deze regelen niet eindigen zonder aen de achtbare
lieeren hesteerder en professors onze herlelyke gelukwenschingcn
toe te stieren bun levens, ill naem der beschaving en goede zeden,
bedankende voor al de opofferingen die zy, in 't belang der stude
rende jeugd, hebben gedacn. Wat die eerweerde beeren mogen
verwachten, is den bloey van hun gesticht, de zegening van
ouders en binders en de zoete overtuyging van voor Godsdienst en
Vaderland wel en met veel vrucht gearbeid le hebben.
Voorleden woensdag hebben de kiezers van liet dislrikt
Dcnderinonde bunnen grooien ketel moeien gebruykfn om een
koppel liberaterskandidalen al' le koken die de klubsparty voor de
mtionale vertegenwoordiging wilde doen kiezenDaer bet nog
al moeyelyk is harde koppen malsch te krygen, hadden de kiezers
eene goede greep polassche in den ketel gedaen en ziet. op een
paer uerkens tyd waren de liberalerskandidaten MM. Cools en
daer ergens eenen onnoozelen Thcpot van Zcle zoodanig malsch
gekookt, dat er de zwaerde afviel net als van ccne hoerenhesp
die tweemael 21 uren zou gezoden hebben. Op 1141 stemmen
bekwam er M. Van Gromphaul, kandidael der conservateurs,
1018, M. Cools 1 en den Tbepot van Zele 01
Het Verbond van Aelsl zal hierop zeggen dat de denkwyzc der
liberatcrs-francmaQons veld wint.'
.-. ïer gelegenheyd der opgemeldc kie/.ing, bad den francma-
Qonsklub van Brussel eenen gebeelen ballot beledigende laster
schriften naer Deudermonde gezonden om de kandidatuer van
M. Gromphaul le bestryden en deze van M. Cools te verheffen.
In dit schimpschrift stond M. Cools zoo netjes geschilderd, ver
guld, geverwd en geplaesterd, dat men hem voor eenen nieuwen
heyligen uvt China zou genomen hebben die wel drymael de
marteldood, nen keer in 't neerduylsch, nen keer in zyne moeder-
tael en nen keer in 't vlaemsch, ondergaen heeftDe conser
vateurs wierden er in beledigd en met den naem van, krecflen-
gangers betiteldMaer zulkdanig was het uylwerksel van
't schrift, dat die krecflengangers de liberale zeerloopers zoodanig
vooruytliepen, dat M. Cools en zyn vriendeken nog lagen le koken
als M. Gromphaul reeds volksvertegenwoordiger uytgeroepen was.
Den grooien Neus van Brussel had dit misschien geroken want
hel schrift was uaemloos en zoo slordig als eene verwelkte Cool...
Hel Verbond vraegt ons hoe het komt dat wy aen zyne
liberale vrienden zoo veel ruyterszalve verkoopen Wel konfratery
de antwoord is zeer eenvoudig, namelyk: omdat andere menschenr
geene ruyterszalve noodig hebben gelyk de liberaters die gewoon
zyn altvd gesmeerd en geplaesterd le loopen
'T Verbond is in eeneheyligegrainschap legen den Dcnder-bode
omdat wy in uaein der gecslelykheyd niet antwoordeu wat zy zou
doen in geval den reessem dwaze indicn's en daCs van den onnoo
zelen konfrater eens verwezenlykt wierden. Den sul jammert eo
treurt gelyk oenen hoef die gegeesseld word omdat de Bulle van
Bonifacius Mil niet loelaet den vuylerik en den lasteraer te
spelenMaer konfrater, waerom wilt gy u aen die bulle gelegen
laieu, gy verloochent toch den Paus, gy beledigt en schandvlekt
hein gedurig, gy maekt uwe Al en huif inschryvers toch alle
kellervën wys, wat moet gy u dan aen die bulle stooreu? Volgens
de builen van Luther en Calvyn moogl gy al doen wat Bonifacius
VIII u verbied sedert verscheyde maenden zyt gy ecuen kom
pleten geus, eenen opregten protestant geworden, doet dan maer
gerust voort volgens de leer van Luther en Calvyn en wacht het
eyndeken af.T is waer het waren ook twee onbeschofte
vuylerikken, doch dit belet niet dat zy lieden nog zeer veel
navolgers tellen
Maer konlrater, waer blyft uwe antwoord op onze eenvou
dige vraeg 'T is niet genoeg te zeggen dat het dwaze raedsels
en grove beestigheden zyn, dit is geen antwoord, uwe lezers
zelve bekennen en zeggen ronduyt dal gy eenen dommerik zyt
indien gy op dit vraegsken niet kont antwoorden. Wy zullen het
u nog eens herhalen u aenradende al uw verstand byeen te
perssen, misschien zal er toch iels uytkomen. Zie hier konfrater
Gummarus
Indien 'M. Van der Neuzen, Meester RogierBroeder Orbanus
Meester Flankacrl, Bobcspierkcn of gy zelf eens moest op uwen kop
gaen, wal zoud gy met uwe voelen en bcetien doen
Allons couragie, konfrater, daer is maer eenen INDIEN in eu
niet eenen DATantwoord eens goed, dan krygt gy zaterdag een
schoon beddeken want wy hebben T een'en 'tander in portcfolie
dal wy uyt plaelsgebrek moeten verschuyven.
By herderlyken brief van den kardinael-aertsbisschop
en de bisschoppen van Belgiën, gegeven te Meclielen den
28 julins 1855, word bet tocgestaen aen alle de geloovigen,
die cr de vraeg van zullen doen, des zaterdags vleesch te
eten, uytgenomen nogtans, op de zaterdagen waerop men
verpligt is te vasten, te weten de zaterdagen van den vasten-
tyd, fjuaterlempcr en vigiliën van Sinxen, Kersmis, O. L. V.
Hemelvaert, Allerheyligen en de Solemniteyten van dc HH.
Petrus en Paulus.
SijS?"0 Wy zullen hier aen onze geadite lezers opmerken
dat liet gebod van 's zaterdags vleesch te derven niet afge
schaft noch ingetrokken is, en dat, als men van de toelating
wilt gebruyk maken, men de dispensie aen zyncn deken of
pastor MOET vragen zonder echter verpligt te zyn de
redens daervan te geven. De vaders, moeders of verdere
hoofden des huysgezins, mogen die vraeg doen voor of in
naem hunner huysgenoten en zelfs voor al de persoonen
welke zy aen hunne tafel zouden ontvangen. De dispensie
zal al tyd toegestaen worden.
PROGRAMMA van de huwelyks-plegtigheyd van Z. A\ 11.
den hertog van Braband met II. K. en K. II mevrouw
Maria-lIendrika-Anna, artshertogin van Oostenryk.
Het civiel buwelyk zal den 21 augusty, ten 1 uren, in eenezael
van het paleys van Brussel, gevierd worden.
Het geluyd der klokken en eene salvo van 101 konoiischeuten
zullen de plegtigheyd aenkondigen.
Het geeslelyk buwelyk zal den 22, in de Sle-Gudula-kerk ge
vierd worden.
Hel geluyd der klokken en eene salvo artillerie zullen daegs te
vooreu, ten 8 uren des avonds, die plegtigheyd aenkondigen.
Den stoet zal ten 11 uren 15 minuten uyt hel paleys vertrekken
om zich naer de kerk te begeven.
Het vertrekken van den koning uyt hel paleys zal door een salvo
van 21 kanonscheuten aengekondigd worden.
De borgerwacht der hoofdstad zal zich op de Paleyzen-plaets en
in de Koninglyke-slraet in slagorde scharen.
De infanterie-lroepen van liet garnisoen zullen op de Koning-
iyke-plaels per bataillons in massa geschaerd worden.
Den stoel zal de plaels der paleyzen. de Koninglyke-slraet, de
Kongres-plaets,dc Linie-slraet.de Wilde-Bosch-straeidoortrekken.
Ily zal zich in het volgende order in beweging stellen.
Twee eskadrons, muziek «»en het hoofd
Twee rytuygen met twee peerden (gala-livrey)
Dry^rytuygen met zes peerden (gala-livrey)
De militaire huv/.en des konings en van den hertog, van Braband;
Het ryluyg van Zyne Majesteyt
Het rytuyg van Z. K. K. den graef van Vlaenderen en van II. K.
H. prinses Charlotte.
De militaire overheyd en de officieren le peerd van de borger
wacht en het garnisoen der hoofdstad, aen hun hoofd hebbende
den oppergenerael der burgerwachten en den Inytenant-generaeL
hevelhebber over de divisie
Twee eskadrons zullen den stoet sluyten.
Zyne majesteyt en hunne koninglyke hoogheden zullen langs
het groot portael in de kerk komen, waer zy zullen ontfangen
worden door den kardinael-artsbisschop, de bisschohpen en de
geestclykheyd.
Zyne. Eminencie zal officieren en de bisschoppen zullende
plegtigheyd bywoonen.
Een salvo van 101 kononschcuten zal gedurende de plegtig
heyd gelost worden.
Plaeisen zullen regis en links van de koninglyke estrade voor
behouden worden voor hel diplomatiek korps, de ministers, de
leden der beyde kamers eu de hooge overheden.
Plaetsen zullen insgelyks voorbehouden worden voor de per
soonen die, zoo als openbare ambtenaren, kaerlen zullen bekomen
welke, op bevel des konings, in persoonlyken naem zullen afge-
gcleverd worden.
By den terugkeer uyt de kerk, zal den stoet de Bergslract, de
Groenselmerkt, den Magdalene-steenweg den Berg van hel Hof,
de Koninglyke plaets, en dc plaets der Paleyzen te volgen.
