ZONDAG 16 OCTOBER 1835.
ACHTSTEN JAERGANG. Nr 571.
AELST, den 15 October 1855.
Oproep van het ministerie tot de liefdadig-
heyd
Wat was er noodig geweest
VAN DENDERMONDE NAER AELST.
DE LAADVERRABERY!
De klerikale drukpers en 't Ver
hond van AelsL
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN 1 OCTOBER 18oö.
1° Tni 7 uri-n 30 min. 'smorg. tiner Dendermonde, Mechelen, Brnssel. Anlwer-
pen, Leuven, Luyk, Vcrviers, Aken, Keulen, Hasselt. Gend Doornik en Rjssel.
2° Ten 9 uren 's morgens naer Dendermonde, Brussel, Antwerpen, Leuven,
Thienen, Luyk, Verviers, Aken en Keulen.
30 Ten 11 uren 30 minuien des morgens naer Dendermonde, Gend, Brugge
Oostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
4» Ten 2 uren namiddag naer Dendeimonde, Mechelen, Brussel, Anlt\eipcn
Leuven, Thienen, Landen, Luyk, Yerviers, St.-Truyën. llnsselt, Aken.
5<» Ten 5 uren 30 minuten namiddagnaer Dendermonde, Gend, Bruggo
Oostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
6° 1 en 8 uren 00 minuien des aronds, naer Dendermonde, Mechelen, Biussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen en Gend.
CLIQUE SLUM.
1° Ten 0 ur. 25 tn. 's morgens.2° Ten 8 uren 10 minuten 's morgens. —3° Ten 9
uren 45 minuten 's morgens. 4° Ten 12 uren 15 minuten namiddag. 5°
Ten 2 uren 40 minuten nam ddag. G° Ten 7 uren 's avonds.
Zullen te Gvsegem slillestaen i
AF.LST, ten 7 ure n 30 minuten 's morgens, 11 uren 30 minuteu voor middag
ten 2 uren en ten 5 uren 30 minuten namiddag.
Tan DENDERMONDE ten 8 uren 10 minuten 'smorgens, ten 2 uren 40 mi
j en ten 7 uren des avonds.
Voor alle rigtingen moot men te Dendermonde van konvoy veranderen.
Dit blad verschynl dos Zaterdags in den namiddag onder de dagteekening
van den daerop volgenden Zondag.Den prys der inschrvving, by trimester,
is bepaeld op 1 fr. 50 e., dien der annoncen op 20 centimen den drukregel.
den denderbode
Den minister van 't inwendige komt aen de gouverneurs
der provinciën eenen omzendbrief te sturen, waerin Iiy
eenen oproep doet tot de liefdadige zielen, om deze aen
te sporen de noodlydende, in dezen duren tyd, by te staen.
Het is noodig.'zegt den minister, dat het bestuer inaet-
regels berame om de uytwerksels eener algemeene duerte
van levensmiddelen Ie verzachtenHet gouverne-
ment, voegt er den minister by, zal nieis verwaerloozen
it om eenen zoo betreurlyken voorval te voorkomen.
Maer wy zyn verpligt te vragen wat bet gouvernement
doet, wat het reeds gedaen heeft 0111 die onrustbarende
prysverhooging der levensmiddelen te voorkomen Met
hertzeer moeten wy zeggen dat wy liet gouvernement niets
zien doen, dat er niet eenen maetregel van voorzienigheyd
genomen is
De Staten die ons omringen hebben zich aen 't werk
gezet om ongelukkige toevallen te voorkomen, om zich
tegen 't gebrek aen levensmiddelen te wapenen. Den uyt-
voer der granen en der aerdappelen is er verboden ge
weest de graenstokeryën zyn stil gelegd; den vryën invoer
van 't vee is er uvtgeroepen eyndeiyk alle voorzorgmid
delen zyn er vrywifliglyk genomen om 't gebrek aen mond
behoeften te keet' te gaen. Ook ziet men gedurig vrentde
granen in die Staten invoeren. In Vrankryk is er zulke
groote bevoorrading toegekomen, dat de middels op dit
oogenblik ontbreken om ze naer 't inwendige des lands te
vervoeren. Engeland beeft 21 millioenen hekloliters graen
gekommandeerd; die aenvragen of kommanden worden,
met behulp van 't gouvernement aengevoerd
En wat doet men in Belgiën Het ministerie pacyt het
volk met in het officieel blad en in de gazelten
die onder zyn patroonschap staen, aen te prediken dat
er alle vryheyd aen den -uytvocr moet verleend worden
opdat de noodige hoeveclheyd levensmiddelen des le gemak-
11 kelyker zouden konnen binnenkomen
Is dit niet eene gevaerlyke utopie of droomery Ziet men
niet dat er veel uytgaet en weynig binnenkomt Dat bet
ministerie op de hoede zy, want liet is grootelyks te vree-
zen dat de maetregels, die het belooft te nemen 0111 de
duerte tegen te houden, zullen te laet komen
Vervolgens port den minister de administratiën aen eenen
oproep te doen tot de welstellende familiën opdat deze de
noodlydende klassen zouden ter hulpe komen in geval eene
krisis van levensmiddelen zich kwame opdoen
Wy juvehen dien oproep uyt ganscher herte toe en
twyffelen geenzins of hy zal door geheel 't land aenhoord
en met veel verhaesting beantwoord worden; maer op dat
de liefdadigheyd zonder hinderpalen zou hebben konnen
werken, opdat zy aen haren geestdrift den vollen toom zou
hebben konnen geven,
Het ministerie zou hebben moeten verklaren dat bet
geenzins het gedacht deelt 't geen door het gevallen kabinet,
nopens de byzondere liefdadigheyd, vooi'üytgësteken was;
bet ministerie zou moeten doen zien dat het de vernielende
ontwerpen van Frère, Tesch, Rogier verstoot van namelyk
in eene algemeene en centrale kas al de gelden der weldu-
digheydsbureelen te willen inzamelen en er't gouvernement
alleen 't beheer en 't bestuer over te laten liet ministerie
zou hebben moeten hewyzen dat het dit hatelyk stelsel
tegen de byzondere liefdadigheyd versmaed waer den liaet
tegen godsdienst en geestelvkheyd zoodanig doorstraelt, dat
alle weldenkende menschen er moeten afkeerig en wantrou
wig van zyn
Men zai gevoelen dat onze bemerkingen hier zeer wel te
pas komen, want wie zou er nog akten van milde liefda
digheyd willen of durven daerstcllen, als men denkt hoe zy
zouden gebruvkt worden, als men zou te vreezen hebben
dat de ministers het pad der liberaters-francmacons bly-
vende bewandelen, de giften zouden besteed worden om
eenen geest van ongodsdienstigheid, eenen liaet tegen de
geestclykheyd en tegen alle goed te doen koesteren en
voedenDat het gouvernement eens voor goed terug-
kecre tot de ware grondslagen van behoudenis der staten,
dat het den geest van ongeloof eir twyffeleer der liberaters-
francmacons verstoote, en 't zal het vertrouwen in 't land
doen herleven, en ten tyde der openbare rampen zal bet
overal onderstand en medehulp vinden.
Mag men de liberaterspers niet met regt beschuldigen
van landverradery als men ziet hoe roekeloos zy dagelyks
Belgiën tegenover Vrankrvk comprometteert door hare
woedende en schandalige uytvallen tegen den keyzer der
Franschen en al wat hem omringt
Wy durven deze vraeg kortom met ja beantwoorden en
zeggen dat de verraderv klaerblykeude is, omdat de opstel
lers en patroonen der liberatersgazetten maer al te wel de
gevoelighevd van Napoleon kennen ten opziglc der aenvallen
waervan hy dagelyks het voorwerp is. Zy konnen ook niet
onwetende zyn dat bet fransch gouvernement by liet onze
stappen heeft gedaen 0111 de baldadige ongebondenheid der
liberale drukpers te doen ophouden zy weten bovendien
zeer wel dat die stappen van zoo ernsligen aerd geweest
zyn, dat zy aen Belgiën onrust moesten veroorzaken.
Indien dan de liberale dagbladen voorlgaen, gelyk zy
doen, met gedurig tegen den keyzer der franschen allé
soorten van smacdreden en lasteringen uyt te braken, zy
doen het met ii.zigt 0111 ons land in gemor te brengen en
over bet. zelve al de rampen te trekken waermede de wand
schap van eenen magtigen gebuorons zou konnen kaslyden.
Men kent de oorzaek genoeg der woede van de liberale
franemaconspers tegen Napoleon zy ziet met afgunst dat
hy de socialistische en demagogiekë ontwerpen openlvk
tegenwerkt, dat hy geene overeenkomst wilt met die
mannen van wanorde en tweedragl, eyndeiyk zy ziet dat
het irancmayonsliberalismus het met hem zoo ge'makkelyk
niet heeft en dat de logiën in Vrankryk van naby bcwaekt
worden.
Maer 't geen de schande der liberators komt bokroonen,
is dat zy zich verschansen achter eene koslclyke schikking
onzer grondwet, achter de vi vheyd der drukpers, die zv
gebruyken als eenen middel 0111 't kind le verraden en
in 't ongeluk te brengen. 'T is wel waer, de liberale dag
bladen worden byna nylslnytelyk door vremde brood-
scbryvei's opgesteld of.bestuerd, doch't is eene reden te
meer om tegen die verraderv te schreeuwen, omdat vremden
haspel hier oenc taek kond verriglen die niet eenen Belg
zou willen op zich nemen, in d'overtuvgiiig dat er geene
grootere eerioosheyd, geen grooter noch scliandiger schelm
stuk kan gepleegd worden dan te werken aen den ondergang
van 't Vaderland.
Overigens vreezen wy data! de losbandigheden en schan
dalige bui tensporigheden ivaeraen de liberaterspers zich
dagelyks overgeeft, niet weynig zullen bydrugon 0111 van
Belgiën, met iiet mes op de keel, de wyziging te eyssclien
zyner grondwet voor ivat de vi vheyd der drukpers aengaet.
Komen wy oyt zoo verre, dan beklagen wy 011s arm kindeken,
ivyl bet. weihaest in de zelfde slavernv zou vallen die 111
Vrankryk noodzakelvk en onvermydèlyk geworden is.
Onder opschrift de klerikale drukpers geeft liet Verbond
van Aelst in zyn laetste N' een arlikei af ivaeriu schaemle-
looshevd en lasterzucht, schyriheyligiieyd en wangunst zich
onderling den voorrang betwisten. Niet meer wetende hoe
zich te verdedigen, uitgeput in zyne middelen 0111 de
katholyke party le bezwalken, gedreven tot iu zyuc laetste
verschansingen en gereed 0111 onder don spotlach* en de ver
achting van het trefl'elvk publiek te be/.ivyken, rand dit
prulblad 1111 de onaflianglyke drukpers in 't algemeen aen
en beroept zich op zyne gematigheyd, op zyne merdigheyd,
o]i zyne goede zeden en treffelykheyd juyst alle zaken die
het novt anders dan met den naom gekend beeft
Ingërigt 0111 het ten beenc verslelen klubsliberalismus (e
dienen, iieeft men dit blad neerdiglyk zvne taek zien ver
vullen. Begonnen met de tretfelykste familiën, welkers namen
alleen door geheel 't land eerbied inboezemden, te lasteren
en te beledigen, is liet Aoortgegaen met een stelsel van
laeghertige verleiding der openbare denkwyze, schryvende,
uyt vuyg zelfbelang, ten voordeelc van alles wat een vader-
landslialend en vryheydsmoordend ministerie verrigtte, al
was liet ook len nadeele van alle menschelyke weerdighevd,
trelfelvklieyd en goede zedenDan gebukt onder 't*ge-
ivigt van den openbaren afkeer en walg, beeft het Verbond,
uyt wanhoop, zyne maglelooze schichten tegen den gods
dienst en deszelfs dienaers gerigt, slavelyk de dwaelredens
en twyfl'elleer kopiërende van eenige priestershatende en
zedebedervende schryvers die, tot schande van hun land en
verlies hunner ziel in de rampzaligste hardnekkigheid den
laelsteu snik gegeven hebbenEyndeiyk verpletterd
onder de algemeene veroordeeling en geschandmerkt met
den stempel der verslaefdheyd, komt dit modderbkul tegen
de onverkoehtle drukpers bassen en ze beschuldigen van
personnaliteyten, lasteringen, beledigingen ete.etc. te leven,
terwyl liet zelf noyt anders voor aes of voedsel gehad heeft
dan de ivalgelykste eerrooveryën, de vuylste beledigingen,
en eorloossle personnaliteyten tegen byzondere persoonen,
tegen bisschoppen, priesters en religieuscn, drvvende soms
de onbeschoftheid zoo verre van, door valschc afzonderlyko
feilen, geheele korpsen te beschuldigen als testament-
inzivelgers, als afperssers en bedriegersE11 als men
zich dan eens de moeyle geeft duydelyk de bedriegelyke
valsehheyd zyner aentygingen te ontmaskeren, ziet mcn'dit
blad zich achter eene kruipende stilzwygendhcvd ver-
schuylen, in afwachting dat eenig tydverloop do zaek
eer.igzins liebbe doen vergetenWare alle gevoel van
deftigheid in dit blad niet leenemael uitgedoofd, liet zou
begrypen dat liet sinds lang aen den schandpaal gehogt is...
Wy willen 11 nog eens nenraden, Verbond, in 't vervolg
niet. ineer te spreken noch over tretfelyklieyd, noch over
gematighevd, noch over goede zeden, nochover ivfcerdiglieyd,
want of ivel ivv zullen 11 de beivyzen vragen ivaer gv die
hoedanigheden oyt verdiend hebt, of wel 11 zelf doen zien
dat gy er nimmer aenspruek liebl mogen maken..
Onthoud wel wat wy u zeggen, 't is uwe verouderde ge
woonte tegen pers0 inaiiteyten te schreeuwen en te jam
meren dan zelfs wanneer gy ons door de snoodste
personnaliteyten hebt nyteedaegdWy kennen uwe
Janusstreken en zullen er weten kort en goed regt over
te doen
ACHT DUYZEXD FR. JAERLYKS VERLOREN-!
Wy hebben verleden jacr een woord gerept over een
nieuw gesticht van ondenvys 't geen te Ronsse, onder de
bescherming van Z. II. den Bisschop van Gend, is ingeri"t.
Wy bedrogen ons geenzins toen wy, rekenende op tie
katholyke gevoelens der brave inWooncrs van Ronsse en
der omliggende, de hoop koesterden dat dees gesticht
weihaest in vollen bioey zou verkeeren, te meer omdat wi
de eer hebbende den wel eenveerden principael benevens
eenige zyner achtbare professors te kennen, van dan af
konden oordeelen waertoe dit hoogs! bekivaem besturend
en ondenvyzend korps in start was. Het publiek in materie
van ondenvys eenen zeer bevoegden regtcr zynde, beeft
aldra gezien ivaeraen liet zich hoefde te houden en heelt
derhalve niet gewacht zyne volle trouiv aen liet gesticht
le schenken. Dit jacr, zoo vernemen wy van eenen onzer
konespoudenton uyt het Audenaerdselle, is het geestelyk
geslicht van Ronsse met zes-en-dertig nienive leerlingen
verrykt wacronder twintig pensionnairen, zoodat 111 het
genoegen hebben 'I. kollegie van Ronsse nevens de andere
bissehoppelyke kollegiën van 't land als in vollen voorspoed
verkeoretlde Ie mogen aenslippen.
Nu zal ons iemand vragen hoe veel dit kollegie aen de
stad Ronsse jaeriyks wel kost? E11 wy antwoorden dat die
vryc inrigtiug geenen centiem aen 'de slad kost, dat die
slad genoeg le geven heeft aen eene gouvernemetsscliool
die den aenlutng van llogrer daer, onder bestuer van den
fanieie.en Van Rlaeren, geopend heelt. Men zei ons misschien
ook vragen of die school ook in eenen zoo bloeveiulen
topstand verkeert? En wy antwoorden wederom dat zy,
beroofd van alle godsdienstig en zedelyk ondenvys, noodza
kelvk in eenen kwynendcn toestand moet verlieeren. Eu
wai beeten wy eenen kwynendcn toestand Wv héeteii
eenen kwynendcn toestand als een groot en uitgestrekt
ondëi ivysgesticht nauwelyks een 40tal leerlingen "telt wacr
onder slechts zes pensionnairen en een 30tal beaizestudente-.
moeten gerekend worden, welke helste de slad er oralis
naer toe zend
Wat dunkt UI. landgenoten, en gv voormiun-lvk, brave
Ronssenaren, is dit niet fraeyMaer gy weet het. nog
al. Behalve dat de opkomende jeugd in'dia stadsschool va-i
