Wanneetzal er kun real weder-
varen
NEDERDUITSCH ÖVER2IGT.
Mynheer de?? Opsteller,
PSLLE&ENS.
ggTar^-sFBb:
zy one lesrwezen worden in hunne sekle? Indien hel zoo is, wy ver-
staea niet hoe de bisschoppen dil reglement zouden konnen "goed-
keure u want, eene school waer men de kctlery nevens de waer-
hoyd loert, is in Ierland door den Paus van Roomen onlangs
veroordeeld, ten zy onze liberaiers de bisschoppen van Belgiën
zouden konnen pramen en oterklappen om eene schismatieke
kerk in. ons land op te regten
Men begrypt gemakkelyk van welk belang deze twee punten zyn
en met reden, moei men twyffelen van het nieuw aengenonïen
reglement te Antwerpen te zien uylgevoerd worden.
Sedert verscheydenc jaren word er door de drukpers
aengedrongen ten voordeele der laudelyke briefdragers,
welkers ongclukkigen toestand liet medelyden verwekt van
al wie niet eenige gevoelens van regtveerdiglieyd en broe
derliefde bezield is. Is cr een slacli van ambtenaers 't welk
de belangstelling van liet publiek verdient, 'tis wei dit der
briefdragers en nogtans zoo verre is de Vergelding voor
hunnen afmattende» arbeyd beneden 't geen zy verdienen,
dat men niet kan bogrvpen hoe het gouvernement zoo lang
dool' gebleven zv aen de reklanicn der openbare denkwyze.
'T is voorzeker niet genoeg die bedrukte menschen jüyst
genoeg te geven om van honger en gebrek met hunne
vrouwen en kinderen niet te bezwyken, maer do regtveer
diglieyd vereyscht gebiedender wyze dat den opregten
siavenarbeyd dezer ongelukkige bediende ten minste eenig-
zins in evenrediglieyd beloond worde. Gelyk hunne jaer-
wedde nu is, zondigt z.v tegen alle princiep van regtveerdig
lieyd en billyklieyd, want met liet geen zy trekken, is het
volstrekt onmogelyk te leven gelyk liet hun toekomt te
konnen leven.
Nu dat de levensmiddelen zoo geweldig duer zvn en dat
den winter op handen is, nu dat het slecht weder den
lastigen arbeyd dier ongelukkige gaet verdobbelen, komen
wy de aeiidaeht onzer volksvertegenwoordigers inroepen
en hun bidden, in naem der regtveerdiglieyd, eenen for
melen voorstel te doen om den ellendigen toestand der
briefdragers merkfxyk te verbeteren; wy porren de volks
vertegenwoordigers aen op geene beloften van den minister
te rekenen, want 31. Van Hoorebeke heeft er al genoeg
gedaen die alle zonder gevolg gebleven zyn. Maer wy be
driegen ons, den mail beeft, 0111 de ongelukkige positie der
briefdragers merkelvk te verbeteren, hun eens een gaffelken
doen verveerdigen hetwelk zy, op 't eynde der rekening,
met hunne eygene in 't zweet gewonnen penningen hebben
moeten betalen.,Jnyst ai wilde men die menschen in
hunnen grooten nood nog bespotten. Wy bidden dus ander-
niuel de afgeveerdigde des volks hun gezag te gebruyken
0111 de verdrukkingwaeronder de briefdragers gebukt gaen,
te doen eyntligen. Dat men die bediende nog zoo veel geve
of het dobbel wat zv nu trekken en 't zal geen duvt te veel
ketacld zyn. Die werkt moet eten, die slavelyk wérkt moet
wel eten èu daerbv wel betaeld worden.
GOD EN ONS IIEGT.
Elkeen bekent dat de slechte drukpers de grootste de schrikke-
lyksle plaeg is, welke de ware vrienden van Godsdienst, Koning
eu Vaderland te bestryden hebben. Waer by komt hel dan dat de
verderflyke schriften van alle slach, veel lalryker zyn dan de goede?
Is hel by gebrek van besciïing van de ware en dringendste
noodwendigheden der maelsehappy; is het by gebrek van
klem- en inoedigheyd
Den uylgever van den Journal Hislorique van Luyk dien waer-
-tleu, moedigen en ouden voorvechter van dc goede drukpers, heeft,
binnen een kort tydverloop, ten minsten drymael, zyne mede
vaderlanders ernstiglyk vermaend over de ononibeerlykc nood-
lakelykbeyd van de drukpers door de drukpers te bestryden,
ea de goede schriften te vermenigvuldigen.
Den Journal de liruxellcs zegde nog den 5 september 11. Hel is
van groot belang van niet te sluymeren in onwerkzaem- en onver-
schil ligheyd al ie lang heeft men de verspreyding van het kwaed
de volle vrybeyd gelaten, al te lang heeft men de werkhuyzen en
de hullen door die vuyle schriften luien overstroomeö, ilie niet
doen dar. den geest der bevolkingen bederven. \Yv bestatigen met
genoegen nogtans dal men heylzame poogingen heeft aengewend
om de moorddadige werking der slechte persse "te vendelen
maer wy bekennen vrymoediglyk dal die loflyke poogingen met
geenen genocgzamen overleg, met £eene genoegzame aenmoedi-
giugeu geschiedenOndtrlusschen is het zeker, dal, met
eenen verdobbelden icver eu werkzaemheyd, en met de noodige
opoll'eringen 0111 het zoo belangryk werk der goede en godsdienstige
drukpers te ondersteunen, men met nul en vrugt tol de zedelyke
verbetering van liet volk zou konnen medewerken.
Een vlaemsch tydscbrifi riep al reeds over negen jaren nvt
Indien Belgen ongelukkiglyk moet vergaen, zal bet vergaen
door de drukpers.
Zou dil de geschiedenis onzer dagen worden God beware cr
ons van als ook de gezonde reden onzer naburen.
Onlwaekt dan, staet op, gy die als in eenen diepen slaep
gezonken schyut.
Eenige. weldenkende persoonen te Antwerpen willende aen
hunne medeborgers de gemakkelyke gelegenbeyd verschaffen van
oen een opt egt vaderlandslievend werk deel te nemen, hebben
besloten een nieuw geschied- en letterkundig tydscbrifi in hel
vlaemsch uyi tc geven, onder den titel van Nederduilsch ovcrzigl
met de zinspreuk God en ons regthel welk zal handelen over de
godsdienstige, staelkundige, zedelyke en siolïtelyke belangen van
hei volk, alsook over de belangen van de viaemsche letterkunde
en de regten der viaemsche laclvoorts zal hei eene opheldering
bevatten der merkweerdigste lydvakken onzer geschiedenis, eene
boekbeoordeeling, en dc byzonderste nieuwsly dingen der voor-
gaendc maend.
Den geringen prys van die nieuwe uytgaef zal alle ware Vader
landers acnporreu om dc lollyke poogi ngend er uytgevers te on der-
steunen.
Het lezen van dil schrift zal vele vooroordeelen tegen den
godsdienst en deszelfs bedienaers verdryven; hel zal vele verkeerde
begrippen herstellen, en hel volk zyne wezeniyke belangen leeren,
en den eenigen middel om aen hel geluk van ons geliefde
Vaderland mede te werken. x'
Ninorc, 25 OctoLer 1853.
Gedoog dat ik my van uw blad bediene om de correspondenten van het
Verbond de volgeude antwoord toe te sturen
1° Al wederom begint gy, Mr. J. V. J. met eene huychelary. Gv spreekt
3 nu wl bezielde meusciieu terwyl gy het bestacn der ziel en de Godheyd
ontkent.
Gy brengt uwe lezers in dwaling, bewerende dat men u en uwe
vrienden inden Dendek-bode van 25 Sept. aen den sehaudpael geplaetst
heeft omdat gy uwe hnyzen met geene bloemkransen versierd bad
de waeiheyd is dat de openbare veiontweerdiging u en uwe vrienden
heeft doen kennen als inisleyders, die de leden der socieleyten en de
onderzaten opgestooken hadden om de bevelen der overlieden te miskennen
en die bet volk had willen van zyne inzigten afkeere» met allerley leugens
liyt te slroeyën onder andere dat Z. 11. voor die omreys zeven duyzend
francs van bet gouvernement ontving enz. enz. die uwe vrouwen, zusters
uf bloedverwanten belet had te doen gelyk zy verlangden en zoo als hunne
geburen deden.
3° In plaets van op deze en andere dacdznken zoo als de valsche beloften
van M. Van Droogenbroek etc. in den Dender-bode van 18 Sept. bevat,
te antwoorden, vind gy gemakkelyker den 2 October in het Verbond
onder het opschrift KODDIGE EN ERNSTIGE BEMERKINGEN tegen treffe-
lykc familiën die u niets hadden misdaen, eerlooze, valsche en arglistige
zinspelingen uyt te braken, die het eeniglyk aen hare duysternis te danken
hebben dat zy onvervolgd gebleven zyn.
4° Uwe aenhoudendhevd om van den soldaet van Joscphus II te spreken,
7ou zommige menschen konnen doen gelooven dat gy dien als het zweerd
van Damocles over ons hoold houd Indien gy geen laffaerd zyt, dagen
wv u uyt de pligtige van die gruweldued te doen kennen, wy verzekeren
vooraf dat tie schande op onze vrienden niet zal vallen; wyders is het
voorzeker by gebrek aen grieven tegen liet nu bestaende gesincht dat gy
moet het afgestorvene bezwadderen: moesten wy hier uw voorbeeld vol
gen, men zoude aerdige hanen hooren kraeyën eu koddige lessen van
wysbegeerte voor den dag brengen etc. etc.
5® Is het u wel toegelaten van trouwloosheyd te spreken; gv die tot
eene party behoort op welkars vaendel sedert lang geschreven staet:
(alle middelen zyn goed als zv maer lukken), welkers meester gezeyd heeft
MENTEZ, MENTEZ TOUJOL'RS, 1L F.N RESTRA. QUELQÜE CHOSE; die in de
1 letste kiezingen onzer burgerwagt te vergeefs de laegste middelen in het
werk hebt gesteld, om de zotte eerzugt van eenen der uwe te konnen
voldoen.
Als men ziet hoe uwe party de woorden Bescherming, Beleefdheyd,
Daiikbaerheyd, Treffelykheyd eu Zedelykheyd verslaet, zoude het een
wonder zyn dat gy aen het woord goede trouw geene verkeerde becfie-
denis geeft
Aen den correspondent E. van het Verbond van zondag laetst heeft
men slechts al zugtenöe te antwoorden: dat het baklagenswecrdig is dat
onze stad menschen behelsd die tot zoo verre konnen den spot drvven
met godsdienst, waerheyd en zedelykheyd
Den Üuyker verbeeld, niettegenslaende uwe legenstrydige gezegdens
eenen Priester niemand zal ontkennen dat er ten allen tvde slechte
priesters geweest hebben, M. Kats is daer van meer dan iemand overtuygd.
Maer mag men op het gedrag van eenen alle de andere ooideelen
Zoo ja, dan zou men redeneerkundingshalve moeten beslnyten dat alle
menschen moordenaers zyn om dal er onder hun eenen of meer moorde-
naers bestaen, en dut alle pennelekkers lasteraers en bedriegers zvn omdat
eenen of meer van hun aldus door de regtbanken veroordeeld zyn."
Het Verbond van Aelst verleide zondag op eene ernstige
wyze dat zyne zending was de klerikale dagbladen, in naem der
openbare zedelykheyd, te brandmerken Wy zouden aen
onzen konfraler eens willen vragen welke plaeis by daervoor
gekozen heeft of wel het ajuynkauterken of wel de osbroeken
Zoud gy daarop eens durven antwoorden, konfraler, en ons levens
eens zeggen wat gy door openbare zedelykheyd verslaet Maer
gy zult u missproken hebben, man lief, gy hebt willen zeggen in
naem der openbare zedetooslieydde openbare zedelykheyd moet
u maer zien en z'heeft al genoeg 0111 van u te walgen, want zy
ziel dal gy u zeiven zoo zeer gebrandmerkt hebt, dat er geen
plaelskeu meer ovërblyft 0111 er nog versche brandmerken op
te stellen
Voorleden maendag was hel hier ter slede meubelvendilie
ten huyze van den gewezen representant M. Bruneau. Onder
andere zyn cr vier enorme koopen blekken buyzen opgebragi
waeronder er lange, kromme, smalle, dikke, immers van alle
soorten waren, juyst als of den man er eene collectie van
varieieyten ten geschenke had gekregen. Dal er eens geiagchen
wierd, hoeft niet gezegd te worden.
Om te bewyzen dat hetonderwys onzer geestelyke gestichten
lichldoovend, bekrompen en onvolledig is, vertelt bet Verbond dat
er in italiën en Sparden zoo veel onwetende menschen zyn. Maer,
konfraler, gy moet zoo verre niet gaen 0111 onwetende menschen
te vinden, uw eygen bureel, uwe liberale regentie en geheel uwen
klub krielen van nielweien en dommerikken dit zeggen wy alleen
niet geheel de stad is daervan overtuygdOwe dwaze gezegdeus
zouden konnen eenig geloof-vinden, indien de uylslageu der
exaemjurys daer niet waren om u den mond le sloppen.
Het Verbond zegt dal, als men de klerikaleu wilt gelooven,
dan is een libcrael noch trell'elyk man, noch braven vader, noch
goeden burger. Wy vragen excusie, dil zeggen de klerikaleu niet,
maer wat zy zeggen, is, dal meest al de schurftige kerels en
kramen ook liberael zyn en by de liberalen aenveerd worden.
•Men moet maer durven vloeken, 'svrydag vleesch eten, legen de
papen bassen, de zeden bederven en goddeloos leven en dit is
genoeg 0111 by de liberalen aenveerd le worden.
In zyn laclsie Np zeevert hel Verbond dat wy onze tegen
strevers gaerne alle zouden zien uyislervenGy bedriegt u,
konfraler, zy gaen genoeg van zelfs 'zonder dat wy zulks boeven
le wenschen. Wy laten den Grooten Meester daermeê belyên,
Dezen kan daer wech mee volgens Zyne beliefte. Indien wy u
somlyds Zyne dreygende roede acnwyzen, '1 is omdat wv 11 no"
meer beminnen dan gy ons liaetVoor 't overige moogt'gv me*?
onze vermaningen lagchen, wy zyn hier in 't land van libërteyt,
maer zie wel toe dat gy onder deze zyt die de laetsle lagchen want
deze zullen best, langst en herlelykst lagchen.
Dal bel Verbond van Aelsl schryft in naem der openbare
zcdclooslicydgelyk wy hooger zegdenkomt ziel» andermael
1 evesligen door zyn verslag over de slordige vuvlbrokkery die
bier over veertien dagen op het zoogezegd theater is vertoond
geweest. Het geestige kluchtspel, 'l Spookt in huis, is onberis-
pelyk geweest zegt het Verbond, terwyl geheel de stad, de dry
vierde der liberalen medebegrepen, ten boogsie bescliaemd en
veronlwcerdigd is dat een handvol vremde vuylerikken hier de
openbare zedelykheyd door deschandigstezedeloosheyd zvn komen
bemorsenDal bel orgaen der openbare zedelooshevd wel
wete dat dees nieuw brandmerk, 't geen het op zyn eygen voor
hoofd komt te stellen, van aerd is om hel uyt alle familiën die
aen de openbare zefleloosheyd vvandig zyn, ic bannen
Tot eer onzer stad en tot herstelling van den smaed de openbare
zedelykheyd aeugedaen door de schurftige vertooning, 'l Spookt in
huyshebben wy hel genoegen aen 't publiek te laten weten dat
de vremde iroep hare onkosten niet heeft konnen maken en dat zv
-15 franks heeft toegedragenBravo Aelslenaers, gy
protesteert aldus op de meest beleekeuende wyze legen de zed e-
looze werking van een handvol kliekgasten welkers pligiige inzig
ten gy volgens verdiensten brandmerktWat pevzen de
kopstukken daervan van, zy die dwaes genoeg geweest zyn het
vremd theaierlroepken in te halen
De dikwils herhaclde en ronkende aenbevelingen van hel
herbond van Aelsl en zyne zwaerlyvige plakbrieven om volk naer
hel theaterspel Spookt in liuys le iokken moeten weyuig
elïekl gedaen hebben dan dal de looneelisten, die het meer op de
penningen schynen gemunt te hebben dan op de eer van als goede
speelmans aenzien le worden, er van hunne eygene pluymen
hebben gelatenWal bewyst dil al wederom Dat 't Verbond
veel invloed htjelt op de openbare zedelooshevd, want had dit
prulblad daer voor niet geroepen en gepredikt, tie vremde klucht
spelers zouden voorde banken hebben'moeien'spelen
oorleden zondag heeft te Ilalle de prysde^ling plaets
gehad aen de jongelingen der nieuwe zondagschool die al-
daer, onder bestuer van den eerw. heer Timmermans, on
derpastor dier stad, is geopend en alleen mag bygewoond
worden door jongelingen die hunne eerste communie ge
daen hebben. Ier dezer gelegenbeyd heeft den wel eerw.
heer Deken van Halle eene welgepaste redevoering uvtge-
sproken en hebben de jonge kweekelingen verschevdcne
choorzangen met den besten ensemble uvtgevoerd.
Wy wenschen uyt ganscher hert dat de Ilallenaers het
groot geluk begrypen 'tgeen hun door hunne geestelykheyd
verschaft word, van namelyk hunne kinderen op die zondag
school niet alleen in de vreeze Gods en deugd le zien opge
voed worden, maer ze tevens in de noodige' kennissen van
lezen, schryven, cylferen etc. te zien onderrigten. De vveci'dü
dezer weldaed begrypende, zullen zy zich ten pligt rekenen
mede le werken 0111 het getal der leerlingen gedurig le
doen vermeerderen en aldus de vruchten eener goede op
voeding te vermenigvuldigen. Dat den eerw. heer bestierder
-Timmermans onze welgemeende gelukwenschingen aen-
veerde voor al den moed en zeifsopofferingen die hy zoo
edelmoedig op het altaer der beschaving opdraegt en zich
verzekerd houde van weieens eenen rvken oogst van ver
diensten voor God en vaderland in te zamelen.
Yvy komen te vernemen dal Z. M. den Koning den 8 Novem
ber om i ure namiddag de opening der Wetgevende Kamer
zal doen.
Men Ieesl in de Gazelle van GendDe kamers worden in liet
begin der aensiaende maend geopend, en naer men zegt zullen de
ministers.een volledig plan indienen, om deduerle der levensmid
delen ie bestryden; onder andere maelregelen word er gesproken
van: I" Afschaffing ol groote vermindering van de regten op den
ryst en het gezouten vleesch; 2" afschaffing van de regten op vrem
de beeslen; 5U afschalfiug van de ocirooyregten op de eetwaren.
Het siaetsbestuer zou over dil laetsle punt met verschillende steden
in onderhandeling zyn.
Men beweert dat, indien het gouvernement de in kom regten
op hel vremd gezouten en gedroogd vleesch wilde afschalfen, men
gedroogd en gezouten vleesch van wilde stieren en buffels uyt
Zuvd-Amerika zou konnen aenvoeren, dat slechts 12 a 15 cent'i-
men hel pond zou kosten.
Wy weten niet, tot hoe verre dit waer is; maer, mogt die
tyding gegrond zyn. dan zou het gouvernement geenen oogen-
blik mogen aerzelen om de invoerregten af le schaffen, ten eynde
de werklieden in staet le stellen om zich aen zul ken geringcu
prys gezouten of gedroogd vleesch te konnen aensehaffen!"
De inirest-koupons van de obligation jyen drager van de
schuld aen i 1/2 per °/0, en van dc leening van 26,000,000 fr. aert
5 per °;0, van 1852, vervallende den 1 november aensiaende, zullen
te beginnen van dien dag, betaelbaer zyn by de agenten der nati
onale bank.
De betaling der zes maenden achterstellige schuld, vervallende
op 1 november, zal insgelyks op den vervaldag by de agenten der
schatkist plaets hebben.
De obligation der belgische leening aen 5 per °/0 van 1840, 1842r
en 1848, geven geenen intrest meer sedert I mey 1853, en moeien
tegen obligation aen 4 12 per °/0 uylgewisseld worden, met genot
bepaeld door art. 4 der conversie wet van 1 mey 1852.
De vermindering in de opbrengst der vraglbrievcn heeft
liet besluer aeugezet 0111 de commiezen en bevoegde beambten te
doen strenger waken op de overtredingen op dc wel van 28 de
cember 1848, betrekkelyk hel zegelregi op de vragtbrieven, zoo
dal de verzenders en vervoerders van pakken zonder vragtbrieven
zullen moeten voorziglig zyn, om niet in de boet geslagen te
worden.
M. C. J. De Rycke, prieslcr in het seminarie is onderpastor
te Maeier benoemd.
M. den abbé A. Frutsaert, is lot principael van het kollegie
te Poperinghe benoemd
MM. Sacré, licenciael in godsgeleerdheyd, en Van Gameren,
bacculaureal in canoniseh regt, priester van 't diocesie van
Mechelen Foubert, bacculaurcaet in godsgeleerdbeyd, priester
van 't diocesie van Gend Gajol, bacculaurcaet in canoniseh regt,
priestep van 'l diocesie van Namen, hebben van wege hunne
respectieve bisschoppen de gunst bekomen om als pensionnarissen
naer het belgisch geesielyk'kollegie van Roomen te gaen, ten
eynde er hunne theologische en canouische studiën voort te zetten.
Den eerw. pater Gregorius, van hel klooster der discalseu
te Gend, word dezer dagen, uyt Roomen alhier verwacht. Ily is
vergezeld van den oversten van het Befgiseh-kollegie te Roomen,
welken oversten, uyt hoofde van zynen ziekelyken toestand, zich
naer Belgiën begeeft.
Men schryft ons uyt Wolverthem
De parochie van Ophem, gemeente Brusseghem, dank aen eenen
mildadigen persoon, heeft deze maend twee zusters van de Voor-
zienigheyd ontvangen om aen hare meysjes en vooral aen hare
arme en aen die der omstreken het lager onderwys te geven en ze
allerley handwerk aen te leeren.
M. Den baron Coppens word als kandi laet vcor den senact,
in vervanging van wylen 31. Zoude, in hel Luxcmburgsche, voor
gedragen.
Op de merkt van Korlryk is de tarwe fr. 2-50 en op deze
van Rousselaere 5 fr. gcdacld.
Eene gevoelige daling doet zich reeds in den prys der aerd-
appelen gevoelen. Hel is waerschynelyk voorziglig geene provision
voor hel oogenblik in tc doen; want eene uog grootere daling
word te gemoet gezien.
Uyt Poperinghe meld men dat de hoppe er zaterdag lot 170
fr. de 50 kilog. verkocht is geworden.
De douaniers hebben, dezer dagen, een schip aengeslagcn
welk aerdappelen poogde naer Engeland te voeren. Bvna geheel
het vacrtuyg was met aerdappelen geladen, en op de patalen had
men eenige.lagen boomappels geleyd, om te doen gelooven dat
hel schip geheel met appels was geladen. Maer, de douaniers zyn
ook vyfiien jaer, cn laten zich nog zoo gemakkelyk niet bedriegen.
