DE ROOSAERDIGHEYD STRAELT ERALTYD
BOOR.
Altyd nieuwe verdrukkingen van
l vry onderwijs l
En waer om niet
PILLEKENS.
Men 7.011 somtyds peyzen dat de ministeriele liberatcrs-
bladen toch met eenige gevoelens van eer trellëlykheyd
of regtzinnigheyd bezield zvn, maer 't is geen waer, die
tolken leven van de valsctilieyd, verleyding en logenlael
gelyk zeker ongedierte 't geen uytsliiylelyk zyn aes zoekt
op stinkenden etter en andere vuyiigheden.
Wy hebben hierboven gezegd dat M. Du mortier, dien
volks- en vadérlalidsvriend by uytmuntendheyd, aen 't mi
nisterie gevraegd heelt 0111 den uytvoer der granen te
verbieden en andere voorstellen gédaen ten eynde den
prys der levensmiddelen te doen dalen. Welnu, wat pevst
gy, lezer, dat de francmafons-Didépendance van de fransch-
mans Perrol en Rogier daer on zegt? Denkt gy dat zy
M. Dumortier toejuycht Denkt gy dat zv zyne vaderlands
liefde pryst Peyst gv dat zy hem ondersteunt
Gy zyt verre bedrogen, want dit Vortlerflvk eh vadtfflands-
hatend vrehiUelingsblad is sehaemteiöds tgdHöëg oin M.
in t gezigt le smyten
Wat dunkt u, lezer, is dit niet de lafheyd by d'eerloos-
heyd voegen? En nogtans, zulke bladen hebben de preten
tie het volk te stichten, te onderwyzen, te beschaven en
gelukkig te makenM. Dlimorti'er heeft die hatelyke
aèntyging in de Indépenmhee zelve wel doen uytschyüen
en krachidadiglyk geléngenstraft, maer wat helpt dit bv
vremdelingen van den kaliber Hogier-Perrot alles botst
daervan af, als die gasten de trelfetyke Belgen maer kon-
nén hinderen, kwetsen of doen verachten, dit doet hun
genoegen en daervan leven zyDoch hoe lang zal men
nog verdragen dat v re nul en onbekend gebroed onze
nationale eer eri gevoelens bespot, lastert en verkrenkt
Art. 1. De bepalingen van het koninglyk besluyt
van den 28 angusty 1855 worden göedgekeurd.
Zullen tot den 51 ju ly 1834 by den invoer vry zyn:
tarwe, gepelde ol ongepelde spelt, masteluyn, rogge, mais
gëerst, mout, bockweyt, haver, erwten, linzen, snyboonen,
boontjes en vitsen, gort, 'gepelde geëi st, meel van alle slach
zemelen, aerdappelblOëin 'én aiidëre styfselachtige zelfstan
digheden, brood, bcschuytmacaroni, meeldeeg, meelreep of
vermiclicl, peperkó'ek, ryst, (ferólikte kespen, spek en vleesch
van alle slach, stieren, ossen, koei/dn, jonge ossen en stieren,
veerzen, kalveren, schapen, laminers eh ver/eens.
Art.2.De bepalingen van het koninglyk beslyut van
1 o October 18oo, worden goedgekeurd.
Zyn tot den 51 july 1851 by den uytvoer verboden:
aerdappelcn, aerdappelbloem, linzen, erwten en boonen
(snyboonen).
Art. 3. Ind en de omstandigheden het toelaten zal
het gouvernement, vóór den 51 july 1854, be uytwerksels
van art. 2 konnen doen ophouden.
Art. 4. De tëgpnwódrdige "Wét zal den ddg ria'haTe
a kondigiiig veiipligteiitl zyn.
liet gouvernement heeft met den hoop millioenen die het
jaerlyks voor het ongodsdienstig staetsOnderwvs nvt de zakken
der schalpligligen klopt, nog niet genoeg, hei móet ons nóg
cene vracht geld meer iilpcrsson om don schadolvkoti invlood on
de rampzalige uytwerksels der verderfelyke wel'op het midden
onderwys meer nvt le breyden.
Er is kwestie voor het middelbaar onderwys van den slaet
professors op le vormen die gaiiscb en geheel naër den smaek
van l gouvernenienl zyn, die al de prineipén en neygingen van
't gouvernement hebben ingezwnlgen, die, gebeiteld, gescheeld
en geslepen volgens liet model dal liet gouvernement zal geven,
natuerlvk leerlingen zullen opvorinen die zullen goed of slecht'
zedelyk godsdienstig of zedeloos en goddeloos zvn, voltsdai
het gouvernement goed of slecht, zedelvk godsdienstig of zedeloos
en ongodsdienstig zyn zal.
En wal oogwit bad liet gouvernement van Frèrc-Rogier
als belde wet op liet middciiiaer onderwys in de kanier door
dreef Was zyn inzigt de jongheid in de wetenschappen en
levens in de vreeze Gods, in de liefde tot bare godsdienstige en
zedelyke pliglcn, in den eerbied voor liet li. geloof op te kwee
ken Wy laten deze vraeg aen 'l publiek beantwoorden doelt
porren bet aen eerst eeuen blik te werpen op de akten van dit
gouvernement, en de vraeg zal weldra opgelost zyn.
Onderiiisschen vernemen wy dat den minister aen da centra e
sectie des budgets van T inwendige eeuen'voorstel komt te doen
Strekkende om aen de (Jnivejsileyt van Luyfc jacrlvks 13,<NN>
franks toe le staen voor ondcrwyskundige koersen die geschikt
zyn om professors temaken van middelbare scholen en aldus de
gouvernenienIsprincipen met meer zekerbeyd te versprcyden.
Heeft liet Imllandsch gouvernement oyl zwaerder op hel vry
onderwys gedrukt Wy hopen dat de kamer dezen voorstel kortaf
zal van do band wyzen en eens voor goed doen zien dat zy al de
nutteloosheid en de gevaren van liét gouvernementeel onderwvs
verstaende, den armen burger niet langer wilt zynen laelslcn
druppel zweel en bloed laten uitpersen....
"'".yf v t ««(("uureu vitucitanasviTena tieelt
zynen voorstel met de stérkste argunicnlen gëslaéfcl en de
kamer bezworen den zeiven aen te nemen. Treffend waren
de patriotieke gevoelens die M. Dumortier uytgalmde en
waren zeer geschikt om dc overtuygende redenen die den
spreker aenbragt, kracht by te zetten.
M. Vermei re, algeveerdigden van Dendermonde, is ook
allergewigtigste argiiinenten en opklaringen teil voor-
deele van liet uitvoeringsverbod in de balans komen
werpen. Dezen dertigen redenaer beeft de beraedslaging
geopend met een discours 't geen veel zal bydragen om de
kamer nopens dit vraegstiik te verlichten.
M. Van lienyngbe heeft ook krachtdadig den voorstel
van M. Dumortier, om den uytvoer van granen en meel
te verbieden, ondersteund.
In de volgende zitting heeft M. De Perceval ook het
woord genomen en met ollicieie cylfers en andere docu
menten bewezen boe noodzakelvk. hoe belangryk liet is detl
uytvoer der granen te verbieden. M. De Perceval heeft het
vraegstuk, volgens ons, zeer wel behandeld en getoond dat
hy, als er kwestie is van het lot der armen te verbeteren,
den partygeest op den achtergrond iveet te sëhuyven!
Hierover zy hv rechtzinniglyk door ons toegejuveht.
Nadien heelt den eerzainen heer Malon de kwestie aenee-
vat en ze van een verheven standpunt behandelende, door
de kracht en dnydelykheyd zyner redenering geheel de
kamer vervoerd. 'T was een piaisierom zien hoe Irvde kamer
j domineerde, hoe hv zyne tegenstrevers in hunne opwer-
pingen vergrnysde, hoe hv, mot eeti woord, de overtuvffing
in de geesten rondzaeyde en den grootsten sloot aen den
wagen gaf! Als zulke mannen de zaek eens meynen, dan
is T moeyelyk er aen te wederstaen, ook zou liet bi'ivten
onze verwachting zyn indien den voorstel van M. Dumortier
i met acnvcerd ivierd.
Omdat liet vrv omlerwys ruyinscliools in de Openbare nnder-
rigling voorziet; omdat bel viy onderwvs op renen trap van vol-
maektlieyd geklommen is waer bet gouvernementeel noyl geraken
zal, niellegcnslaende de ontzettende millioenen die de liurgers er
moeten voor betalen; omdat Int vrv onderwvs alleen cene naer-
borg van zedelykbeyd, godsdienstigheidgoede orde, vaderlands
liefde en Ireffelvkheyd oplevert
Misschien zal men zeggen dal dil maer gazcltiersklap is, dal
bel woorden in den wind zyn, dal hel den partygeest is die spreekt
enz. Maer wy zyn bereid (hiertegen een verpletterend bewys in
te roepen, 't welk, hoe eenvoudig bel ook zy, door niemand" kan
noch zal geloochend worden. En welk is dces bewys He s bewys
is hel onderwys der jonge dochters
Waer beslaet er in geheel 'l land eene school of pensionnael
van jonge jofvrouwen, waer men niet alle waerborgen van goede
instructie, del'lige opvoeding, zedelykbeyd, godsdienstigheid en
treffelykheyd aentreft Zulk gesticht zal men niet vinden,"want
de meestersscn zouden maer eeuen misslap moeien doen om
dadelyk liaer geslicht Ion gronde le zien slorlenWelnu,
't geen voor de mevsjes heslaet, beslaet ook voor de jongens en is
voor ons eene reden Ie meer om zoo aenboiidend de vrvlievd van
onderivys le vragen.
Zuster Gazette ran Tliiell, gy zyt geheel van ons gedacht: met
den oogenblik dal het vry onderwys niet zou bostae'u gebrekkig
of ontoerei kend ivezen, zouden wy aen 'l gouvernement de loe-
laling geven een staelsnnderwys iii le riglen, dil is volgens den
geest en de letter der grondwet die wy uytsluvlelyk willen na
levenWv zyn meer dan verheugd van een zoo deftig blad
als de Gazette van TlUclt, in ons gedacht te zien deelen....
VOLKSKAMER.
Sedert woensdag is de Volkskamer bezig met te beraed-
slagen over de kwestie van levensmiddelen. De centrale
sectie heeft een wetsontwerp voorgedragen wacraon liet
ministerie zich vervoegt en 't geen dus zal nengenomen
worden. Dit wetsontwerp beslaet uvt vier artikels die wv
bier laten volgen
A oorleden zondag heeft alhier, onder voorzitting van
onzen zeer ecrw. lieer Deken en in byzyn der eerw.
geestelyken dezer stad, de overvloedige prysdeeling pipets
gehad aen de kinderen onzer talryke zondagschool. Deze
piegtigheyd is jaerlyks eene feest die onze ziel met blyd-
srhap en troost vervult bv liet zien der vreugde die
dan zoo klaerlyk pp liet aengezigt der arme kinderen
schittert. Dit jaer hadden zy buytengewoone redens van
tevredenheyd, want alhoewel de pryzeii (alryker waren dan
gewoonlyk, waren zy echter van eerste lioedanigheyd in
Imn slach en gelnygen dat de vrienden en weldoeners onzer
zondagschool het oneindig goed van dit liefdewerk naer
weerde schatten,
Wy achten onnpodig hier breedvoerig uyl te weyden over
liet nut, de lieylzaemlieyd, en onschatbare voordeelen welke
'de zondagschool voor den armen in 'I byzonder en de
samenleving in 't algemeen oplevert; het'belang dat er
onze brave burgery in stelt, de sclioone «nichten die er
dagelyks op werk- winkels, fabrieken en overal van gezien
worden, getuigen genoeg wat er te verwachten is van
eene zedelyke en godsdienstige opvoeding die er de arme
kinderen, benevens het aenleeren van schryven, dikteren
en eylfercn, ontvangen. Eiikelyk zullen wy deze gelegenheyd
te bact nemen om, in naem der zedelyke beschaving, onze
welgemeende bedankingen toe te sturen aen onzen zeer
eenv. lieer Deken, voor zyne vnderlyke bezorgdheid en
bescherming die hv aen onze zondagschool verleent, a'en de
wel eerw. heeren an Warebeke en Eamotte onderpastors
voor de aenhoiidende vlytigheyd, wyslievd, voorzigtighevd
en ware maiischlieveiïdlieyd waer i éde zy de zondagschool
besturen. De dcllige meesters en meesterssen mogen wy
voorzeker niet vergeten, want t is aen iiuinie noyt volprezen
yver en vurigheyd, gppaerd met de nenlioudcnde poogi'men
der achtbare geesleiyklicyd, dat wv Itiydop mogen zeggen
dat de zondagschool van Aelst op den' eersten rang slaet
van geheel ons bisdom en wollig! van geheel T land...
meer grondgoedcren bezitten dan geheel Beigién bevat, en als
den klerge van Belgien DRY MAEL meer grondgoedcren bezat
cTt'Ê' Sel>k in klare e" duvdelvke letters
fvkheid vmiF\ mafiT ~U'Sl' da" f"°e" de belKische Sceste-
nL MAEL de grootte van geheel Belgien bezitten....
konlV;»er gei'Oelende dat zyne schandige lasterzucht en
razende logenlael le tastelyk ivederlegd zyn, dat bel onmogelyk
is, als zulke grove en dwaze leugens gebrandmerkt zyn, er 't volk
mee te verleyden, zoo lieelï lil' een ander middel uylgevonden om
Zich uyl dezen slechten stapte trekken; maer w.y zullen hem kort op
d hielen zitten en hem andermael 'met d'ooren aen de plank nage-
en, want met volksverleyders en fanatieke leugenaers konnen
wy geene compassie hebben. W v zullen er dan een tweede pille-
ken van maken 'l geen ivy met een weynig peper in plaels van
met kalissepoeder zullen beslróeyên.
I •;-,^doei liet Verbond om zyne schandalige bedriegery te
bedekken Herroept hel zyne leugensBekent het zyne lasleriii"'
BeMaegt hel Zyn ongelyk? Niels van dil alles, dil blad is obslinaet
de boosheyd, bel veracht berouw of penitentie.... Het koml
vertellen dal het door onachlzaemheyd, het woord DKY'MAEL
'hvivé6. y£p,?linVuu' EF ÉRPE- Maer' kon frater, uwen
5vLiA uViJcdne Ia.fW,erl!kf, ,ldÓ#öilln«,^yl|iebt klaer gelinte eu
met den itófjiaer op'zl't DRY MAEL Ih'iiudere leuers'gedrnkl,'ën
Itlitb lijm"1 ''"^''O/dcndc cn mdifr MibriMéhlle Idlliirs
Jft diJWb neemt dien byzonilërlyk aólll gdlvk llc't 'bok 'Diéiit
om de byzemdere aelbbnllil vilt, diln dezer'lfeVeni'iiklIbn.'fbieb
wy willen u dl! nog loibgfevbb, «v Willeh'eroVëfslapttdh timitat
wy u toch ie schoon hebben om u lol over den kop in den zak le
steken en aen i publiek le bewyzen wal onbesehaemden leiigenaei-
gv zyt. Zet dus uwen bril np, konfraler, en lees bel volgende
vin B UmIfi K EE-N OEKDE heb. willen schryven in plaets
van DRY MALE. Nu, lierlialen wy uwe evgene woorilen uvt uw N'
van b November, («'kolon, i" alinea, 'egel waer'gv ze"t
dal de rykdommen van den klenjé van Htiyie DttlEMAÊL mmr-
1) der waren, in grondeigendommen dan diegene van den klerqé van
l besTt 'n H SLEC"TS DE "ELFT van hcl srmdreeem
Dit is wel 'i geen gy gezegd hebt, niet waer Verbond Welnu
verander bet woord DRIE MAEL in EEN DERDE, gclvk gv nü
zoo onnoozelkoini vertellen, en gy zult hebben dat de'n kl"ei'«é
van Belgien EEN DERDE meer bezat dan den klergé van Vrankrvk
hebben P't ZeK| ÜE "F;' FT van het grondrevenu bezeten 'le
hebben. is dan zoo klaer als lieu spiegel, als 'l is gelvk gv
zeeverl, dal den klergé van Vrankrvk YYKMAEL zoo veel goed
tauat als Belgien groot was, cn als den klergé van Belgien EEN
L>LKL)k moor hozat, dan moesi hy ön wed ér leg«él vk VVF MAEL
wnntè g"M' m'u"6" als S1'001 is, ëifduérbv 'hijg ËËN
DEKDE nicerp
Ziet gy hel. partydigen valschaerd, lol wal ouvergeeflyke dwaes-
heden uwe spóorlooze lasterzucht cn religieliael u bréngen 1
Bevoelt gy nu dat de fonclie van le brandmerken iu naem der
openbare zedeloosheid u zeer wel past? Onlwaert gv nu dat gy
aen de oniinozelc kwakkels gelykl, die zich zelve door baren
eigen bek verraden Maer wat willen wy u nog vermanen, 't is
toch verloren moeyle, want hoe ouder den vógel u'nrd hóemoeyrlii-
Ker hy ,s 0m pluymen, zoo was't met de Pliariseërs e i zoo is 't
met hunne navolgershoe meer men hun de waerlïevd dééd en
doet zien hoe versleender, boe boosaérdiger hoe vraekznchliger
zywrnrde.".'1 wordenMaer God zy dank, den Pbariseêmyd
Konfrale- Verbond, wv hebben nog eene menigte pillekens
III onze dooze, .doch van daeg hebben wy geene plaels' om ze u loe
te dienen, gelieve dan aclu dagen patienlie le hebben, gv zult
mels verhezen mei te wacliten, Overweegt onderliisselien" bv u
zeiven: dat, gelyk er op eenén lieclen oven geen gras kan gWêveii,
er geen versland of wyshevd kan koliien van eeneii gazet knoèvér
die met lieele galle van parlyliaèl en lasterzucht omsteken is...(
In ons voorlaelste Nr hebben wy zoo klaer als den dag bewezen
dat liet Verbond van Aclstzoo schaemte- ais redeloos gelogen bad
en dil met inzigt van 't volk te bedriegen, te verleyden en de
geesieljkheyd en kloosters batelyk te maken. Dit boosaerdi"
bisterblad bad. met de berekende kwnedwillighevd die aen alle
godsdienst- en pt iesterslialers eygèn is, in volle'en zelfs oiidrr-
seheydende leners gedrukt dal vroeger de rykdommen van den bel-
gisrhrn klergé DIIV VIA EL meerder u-aren dan die gene van den
kt, rye ran 1 rankryk, welken slechts de HELFT van hel. grond-
revenu bezat
Nu, wy hebben bewezen dal hel tiende deel van Vrankrvk
Ijrooter is dan geheel IVlgiOn, en als den klergé van Vrankrvk
de belli vau liet grondrevenu bezal, gélvk liet Verbond klaer en
duydelyk gedrukt heeft, dan moest hy óiilegensprekelyk vyfmael
CORRESPONDENTIE.
Den getroiiiven lezer uyt Bra band die ons gedacht
vraegt over de Annates parlementaires mag zeker zyn dat
dit eene zeer nuttige en onderrigtende lezing is. Misschien
zal Iiy ze niet meer konnen krygen omdat hy vóór 't eynde
van October moest inscliryving genomen hebben. De «yt-
treksels nvt den Delg die den zelfden vriend ons beeft
geliefd te zenden, hebben van over lang in den Dender-bode
gestaen.
bedankt M. C. van E... van uwe goede inzigt en
Aen uw verlangen zullen wv met veel plaisier voldoen.
Zuster Gazette van fhielt, uiv N:' van Donderdag is
ons met toegekomen, gelieve het ons te zenden.
Vriend uyt Mlaét dien pastor- eapuevnen- eu
jesiiitenyreter waervan gy ons spreekt, maer doen, dien
kerel zul zien wel eens verslikken. Wy liebbcn bier te Aelst
ook zulk eenen kwant, den vinger der verachting van
t publiek toont hem aen en elkeen walgt er van-
Dit volksken zon wel veel willen doen, maer liét Itah'noch
durft iets beginnen.... Het zyn honden zonder tanden die
wel ival bladen maer niet byten konnen.
Den brief uyt G. konnen wy niet beautwoorden. Den
voorstel slaet ons niet aen.
Den achtbaren briefschryver uyt Nmag genist
zyn, de vrees die liy schynt te hebben, zal niet verwezenlvkt
worden al ivierdcn alle boomen galgen
De Emancipation kondigde gisteren de volgende belangrvke
tydmgaf. 6-
j Hel fransch gouvernement beeft beslist de reglen op den.
invoer van hcl vremd yzer in Vrankrvk. van twee derden te ver
minderen nogtans zal die vermindering van reglen aen liet
yzer dal van Belgien kuinl niet toepasselvk zyn. M. Begier, afge
zant van Btdgiën le Parvs, is van deze vermindering van reglen
onderrigt, maer beeft lot bier toe nog die vermindering voor bet
belgisch yzer niet konnen bekomen.
De Inïtèpendance durft het gezegde van de Fjmancipation niet
tegenspreken, eu bepaelt zich met le zeggen dal de zaek nog zoo
verre niet gevoorderd is als de Emancipation bel beweerl. Zulk
antwoord is. niet beduidend, en geeft meer kragl aen de eerste
tiding (Ier Emancij a'ion, die nu later lecneniael bevestigd is.
Zou liet nog geeiien tyd worden dal den vremdeling Boeier die
ons le Paiys vertegenwoordigt, afgedankt worde?
M J de liyck is lot burgemeester op de commune Oyele
benoemd, in vervanging van M. Van Meerhaeglie.
Zyn lot schepenen benoemd Te Oycke, M. P. Ceulcrick in
vervanging van M. de Eyck. Te Aygliem, .VI. P. J. Van Cauter,
in vervanging van VI. Van Dunne. Te Roosebeke, VI. J. Lepaigè
die zyn omslag gegeven heeft.
By koninglyk besluyt van den 19 november, is acnvcerd bel
ontslag van: MM. Lapac, borgemecsler le HeuleBosschaerts,
