ZONDAG 18 DECEMBER 1855.
ACHTSTEN JAERGANG. N' 580.
AELST, den 17 December 1855.
Waerom hebben de liberaters te Brugge
gezegevierd?
VAN DENDERMONDE NAER AELST.
Verslag van JfBe Man Aftenrode
over den budget van'tinwendige.
Deo zegel der doopbrieven
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN 21 OCTOBER 18Ö5.
1« Trn 7 uren 45 minuien des morgens nner Dendermonde, Goud, Brugge
Oostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
2° Ten 9 uren 10 min. 'smorg. naer Dendermonde, Mechelen, Brussel. Antwer
pen, Leuven, Thienen, Landen, St-Truyën, Hasselt, LuyV, Versiers, Aken, Keulen.
3» Ten 3 uren namiddag naer Dendei monde, Mechelen, Brussel, Antwerpen,
Leuven, Thienen, Landen, St-Truycn, Hasselt, Luyk, Vervier, Gend, Brugge, Oostende.
4» Ten 5 uren 20 minuien namiddag, naer Dendermonde, Gend, Brugge
Oostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
50 'Jen 8 uren 15 minuien des nronds, naer Dendermonde, Mechelen, Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen, Luyk, Verviers, Aken, Keulen en Geud.
CU!QUE SLTM
1° Ten 7 ur. 00 m. 's morgens.21 Ten 8 uren 30 minuten 's morgens. —3° Ten 12
uren 10 minuten 's middags. 4° Ten 4 uren 00 minuten namiddag. 5° Ten 6
uren 10 minuten Lavonds.
Zullen te Gvsegeni stillestncn de volgende konvoyen vertrekkende van
AELST, ten 7 uren 45 minuten 's morgens, ten 3 uren en ten 5 uren 20 minu
ten namiddag.
Van DENDERMONDE ten 8 uren 30 minuien 'smorgens, ten 4 uren 00 minuten
namiddag en ten 0 uren 10 minuten des avonds.
Voor alle rigtingen moet men te Dendermonde van konvov veranderen.
Dit blad verschyni dos Zaterdags in den namiddag onder de dagleekening
van den dacrop volgenden Zondag.—Den prys der inschryving, by trimester,
is bepaeld op 1 IV. 50 c., dien der unnoncen oj> 20 centimen den drukregel.
DEN DENDERBD9E
De Patrie van Brugge, den Vaderlander, de Gazelle van Thitll
en verscheydene andere trelïelyke bladen deze vraeg beantwoor
dende, zeggen dat de liberalen gezegevierd hebben 1° door hel
geweld, door de intriguên, door de bedreygingen enz. op en leger,
de onafhanglyke kiezers gepleegd; 2° door de krachtdadige en
onrniddelyke werkingen van hooge ambtenaers, welke hunne magt
misbruyki hebben om eenvoudige en kleynmoedige kiezers te
pramen voor M. Coppielers te stemmen.
Wy, voor ons deel, bekennen dat al die middelen waerlyk veel
hebben bygedrageu om den zegeprael der Conservateurs te be
letten; maer dat die middelen alleen genoeg geweest zyn, dit
zullen wy noyi gelooven. In de distrikleti Aelsl en Audenaerde
heeft de Conservateursparty tegen dry en vierdobbele moeyelyk-
hedeu te worstelen gehad, zy heeft er oneyndig meer hinderpalen
te overwinnen en» eene dobbele reuzenmagt te bevechten gehad;
en noglans hoe deerlyk zyn de zes ministeriele knikkebollen op
het slagveld gebleven 1 Hoe vernederend was hunne uederlaeg en
hoe ontzaggelyk onze overwinning
Waeraen schryft gy dan de nederlaeg der Brugsche Conserva
teurs toe? zal iemand vragen. En wy antwoorden 1° Aen gebrek
van goede organisatie der Conservateursparty; 2° aen gebrek vau
verlichting der kiezers!
De organisatie is zoo noodzakelyk, dal het onmogelyk is zonder
haer te zegevieren. De liberaters, de francmagons, de gouverne-
mentsslaven, de slechte mensehen zyn met elkander nauw ver
honden, zy hebben hunne aanvoerders, zv zyn gehoörzaeni aen
de kiesbevelen, zy leen en zich onderling de hand, zy zyn stout
moedig en ontzien zich geene moeyle, daerby zy spannen byzon-
derlyk hunne krachten te samen als er kwestie is een goed prin
ciep waerby de zedelyke en stoffelyke belangen van 't land zouden
konr.en winnen, te bevechten. En wal was er hier anders in het
spel dan zulk een princiep Hoe wilt men dan dat de Conser
vateurs die vreedzaem uyt princiep, gcwoonelyk vreesachtig en
veelal onbekommerd en onwerkzaem zyn, zonder Organisatie,
zonder leydsmannen, afgezonderd op zulke party de overwinning
behale Wy zeggen het nog eens, zonder goede organisatie is hel
onmogelyk.
Wy hebben 2° gezegd dat hel gebrek aen verlichting der kiezers
ook eene groote oorzaek is der nederlaeg van de Conservateurs te
Brugge. En iuderdaed, men heeft niet genoeg doen begrvpen dat
er hier geene kwestie was van persoonen, wyl MM. Roels en
Coppielers beyde achtbare en treifelyke kandidaten waren; men
beeft niet genoeg doen uylschynen dat er alleen kwestie was van
bet hatelyk, geldverkwistend, gevaerlyk, godsdienst- en vryheyds-
verdrukkend liberatersslelsel neer te vellen; men beeft aen de
kiezers niet genoeg doen verstaen
1° Dal dit liberatersslelsel niet anders gedaen heeft dan de
lasten vermeerderd door gepraemde geldleeningen, door fiskale
en onregtveerdige bloedzuygerswetten op de erfenissen, op den
tabak, op het bier op de stokeryën enz.
2° Dat dit liberatersslelsel, orn de vryheyd van onderwys te
verdrukkenen te vernietigen, jaerlyks millioenen uyt de zakken
der scbatpligligen klopt, en dezelve gebruykl om een onderwys
te begunstigen waerdoor 't land in ongeloof, in zedeloosheyd én
alle derzelver gevolgen inoei vallen;
5° Dal dit zelfde stelsel niet anders zoekt dan de magt van het
gouvernement gedurig te vermeerderen, met het overal le doen
tusschenkomen ten nadeele der schatkist, ten nadeele van byzon-
deren, en uytsluytelyk ten voordeele van eene party die lot
schande strekt van het katholyk Belgiën en 'l zelve tien mael meer
zal verdrukken als zyne magt niet gekorivleugeld word;
4° Dal dit zelfde klubstelsel den deficit in de schatkist met
ELF MILLIOENEN EN HALF vermeerderd heeftin twee jaren tyd,
gelyk hierachter blykt uyt de opgaef van den finaneie-minisler
zelf
5° Dat dit zelfde liberatersslelsel met hoopen goud van de
Belgen heeft afgeperst om bankroetiers, bedriegers en andere
subsidiegasten te begunstigen, van welke men er op het dievet -
en moordenaershanksken tot de galeystraf heeft zien veroordeeien;
G° Dat dit rampzalig stelsel geheele zakken geld heeft gegeven
aen bloemekenskweekers, aen schilders om een verfkol le maken,
aen scbilderykens, aen dwaze en ongerymde boekwerken waet in
hel verderflyk liberalismus bewierookt en hemelhoog geprezen
wierd
7° Dal dit stolsel, onder naern van nieuwk politiek, beloofd had
de Vlaenderen'en den landbouw te redden en dat het da ertoe
niets anders gebruykl heeft dan printjes, beeldekens, zotte kaval-
kaden, reuzenprocessién, nuttelooze boerenscholen enz, die met
honderde duyzende franken gekost hebben en die men als letler-
lyk op straet geworpen mag aenzien
8P Dat dit stelsel niets anders beoogd heeft, dan, door de benoe
ming zyner slaven, door hel inrigten van nieuwe en nuttelooze
plaetsen en ambten, door bet afstellen van getrouwe en deftige
ienciionnarissen, creaturen te maken die met Ivf en ziel aen de
nieuwe politiek verkocht, tot alles bereyd waren, en dit namelyk
om het land te liberaliseren of eerder le decathoiiseren gelyk
i Willem gedaen heeft om het te proieslanlisereu
I 9P Dat dit zelfde francma<?onsslelsel, tegen hel uytdrukkelyk
verbod der constitutie, veel honderde duyzende franks buyten den
budget heeft uytgegeven en aldus de grondwet met de voeten heeft
getrappeld, dit al tyd ten nadeele der arme contribuliebelalers,
j gelyk men hierachter in het verslag van M. De Mati zal zien
10° Dat die zelfde party verscheydene onzer eonstilulionnele
instellingen heeft willen vernietigen en andere vernietigd zoo als
de vryheyd van liefdadigheyd, de vryheyd van stemmen enz. enz.
Had meu de kiezers van het arrondissement Brugge sedert
eeltige maenden omtrent deze en vyf-en-lwintig andere berekende
geldverkwislingen, vryheydsmoorden, godsdienslkrenkemle gewel-
denarvën en afpersingen, gedurig ingelicht; had men hun die
jammerlyke feyien gedurig errinnerd; had men hun den peyl-
loozen afgrond op wiens boord het land gebragt is, doen zien met
onbelwistelyke daedzakeu gelyk er in overvloed ten laste van hel
liberatersslelsel beslaen; had er daerby eene goede organisatie
geweest die bekwaem was het hoofd le bieden aen groote en
kleyne kiesbrakken, aen kostelyke pennelekkers, aen baetzuchtige
plaelszoekers enz. enz. wy hebben de overtuyging niet alleen dal
den zegen p ra el aen de Conservateursparty zou geweest zyn, maer
dat M. Coppielers zou beschaemd geweest hebben zich le laten
voordragen door eene party die, om hare pliglige aenslagen tegen
grondwet, godsdienst, zeden en geluk van 'l vaderland, onder hel
gewigt van den volksvloek moet en zal hezwyken.
Nu, 't is eene les voor hel toekomende, en daeroiu wakkeren
wy alle invloedhebbende persoonen en gazetten aen met de zelve
profyt te doen en onze aenmerkingen le overwegen. Met de aen-
slaende kiezingen zal het meer dan gemakkclyk zyn de liberaters
met geheel hunnen doclrinariswinkei te kloppen
Gelyk al de werken die uyt zyne pen vloeyën, komt den
achtbaren Baron Oe Man, wederom een merkweerdig verslag
uyt te geven over den budget vau het inwendige voor het
dienstjaer 1854. Meer dan eens heeft den vader'ands-
minnenden afgeveerdigden van Leuven met den vinger eene
wonde aengewezen die den kanker word onzer budgetten,
namelyk deze van de verkwisting der staelspenningen.
Eenstemmig met de centrale seclie, heeft hy eene nieuwe
pooging aengewend om den steeds klimmenden gang van
uytgaven legen te honden.
Den eerzamen verslaggever stelt eerst in feyte vast dat de
supplementaire en buytengewoone kredieten gedurende
het tydstip van 1843 tot 1830 tot boven de ZESTIEN
MILLIOENEN franken beloopen. De centrale sectie heeft
de vragen van verhooging verworpen waervan de dringend-
hevd niet bewezen is geweest. Zy heeft, om de misbruyken
te voorkomen, klaerlyk de soorten van uytgaven aengeduyd,
zv heeft de uytgaven voor het personneel afgescheyden van
de uytgaven voor het materieel, omdat het personneel zich
altyd zoekt te vermeerderenMen kan zich noyt te veel
velzetten tegen de neyging der ministers, van namelyk
gedurig nieuwe en nuttelooze plaetskens te maken om
creaturen te winnenDeze aemnerking van het verslag
zal niet wel in d'ooren klinken van Meester Rogier, die den
uylvinder is dezer taktiek. Maer, voegt er den achtbaren
verslaggever by.
De aenneming dezer maetregels zou van wevnig
uvtwerksel zyn, indien men aen't bestuer nog groote
byzondere geldsommen toebetrouwde zonder klaerlyk
de rioodzakelykbeden aen te duyden waertoe zy moeten
gebruykt worden het zyn byzonderlvk die buytengewoone
kredieten in eenen artikel alleen gestemd die bet gouver-
uement inslaet gesteld hebben gedurig nieuwe jaerweddeu
o voor het personn»el uyt te vinden vooraleer de zelve aen
<i de kamer te verklaren en hare toestemming te verkrvg"n.
Deze maetregels zullen nog wevnig uylWerksel li.-bben.
indien het bestuer voortdurend geld uyt de schatkist
blyft nemen en gehmyben vooraleer het van do kamer
daertoe oorlof ontvangen iieeft. en geep. opzigt. heeft de
sommen die door liet cyffer der kredieten vastgesteld zyn,
.i te overschryden.
liet doel der centrale .sectie zou ooli niet bereykt
worden, indien het" gouvernement Voortging de vooraf-
gaende controle tfer rekenkamer te beletten of te ver
ft hinderen gelyk het art. 14 der wet van 29 October 1846
voorst h yti
Al die aenmerkingen zyn snuyf]es voor Meester Rogier.
De centrale sectie heeft aen t ministerie eene vraeg
in de volgende,bewoordingen gedaen
Worden de versehillige wetten die de ophooping van
^plaetsen of cumul verbieden, nageleefdIs het gouver-
neme rit van zin eene wel voor te dragen die overeenstemt
met hel art139 der grondwet
Voor alle antwoord heeft 51. Pierrot eenen brief gezonden
van AI. den minister van justicie, waerin er niets gezegd
word, zoodanig dat men hem mogt aenzien als eenen
sclirijteloozen brief.Doch aldus antwoorden de
ministers aen de nationale vertegenwoordiging
De centrale sectie vraegt ook mededeeling van den staet
behelzende de aen industriële geleende sommen die weder
gegeven of niet wedergegeven zyn en eenen anderen stact
der documenten die op de kosten van het ministerie van
't inwendige gedrukt zyn benevens de somme die elk
document sedert dry jaren gekost heeft.
Die twee stalen zullen, tydens de beraedslaging van den
budget, op het bureel neergelegd blyven. Om aen deze
opmerkingen te antwoorden, zal bet altyd M. Rogier zyn
die 't woord zal moeten vragen men zal hem zien rood,
groen en geel worden van kolere, men zal al wederom een
spektakelken hebben van Rogier tegen M. De Man, dien
liy nu niet al te geern ziet, omdat dezen voortrefl'elyken
verslaggever al te dikwils den roozenpot en de onregelma
tigheden van den vremdeling ontdekt heeft.
Gelyk men kan denken, zullen wy op het merkweerdig
verslag van 51. De Man terugkeeren, want er zullen onge-
twyfl'cld koslelvke aenmerkingen in voorkomen om de
menigvuldige misbruyken te keer te gaen en gespaerzaem-
liedeit aen te wezen die het land zoo hoogst noodig heeft
Over eetiigen tyd. is er door eene regtbiink eene boete
uytgesproken van 50 fr. 43 centimen tegen den cerw. heer
Larondelle, pastor Ie Basse-Bodeux (Luyk), omdat dezen
geeslelykeu een doopextrakt op ongezegeld papier heeft
afgeleverd.
Wy hebben de considérants van dit vremd vonnis onder
de oogeu niet, maer wy zyn nieuwsgierig te weten waer den
regter welken dees vonnis heeft uytgesproken, de penale
wetsbepaling gevonden heeft die toepasselyk is aen de doop-
exlrakten welke de pastors uyt hunne doopregisters afle
veren, en welke voor het civiel geenzins geldig zyn vermits
het enkeiyk godsdienstige stukken zyn
Na deze veroordeeling, heeft den eerw. lieer pastor zich
tot de volkskamer gewend, met verzoek van, voor de gou-
verne van den klergè te willen uytspraek doen over de vol
gende vraeg
Als eenen pastor of desservitor een certificaet of ds
kopy van eenen pastorelen akt aflevert, verklarende dat
dien of genen persoon het doopsel, het vormsel, het hn-
welyk of eenig ander sacrament ontvangen heeft, is de»
pastor of desservitor verpligt, volgens de wet, dit certi-
fieael op gezegeld papier te schryven
Ter zeiver tyd heeft d"n heer pastor gelyke vraeg aen
den minister van financiën gestuerd. Zie hier de antwoord
van den minisler de dato 25 Oct. 1835.
De doopcertifikalen mogen door de bedienaers des
godsdienst op ongezegeld papier afgeleverd worden, maer
men mag'er geen gebruvk van maken in den zin van den
i) art der wet van 15 Brumaire jaer VII, zonder ze aen
't zegelregt te hebben onderworpen, want, zegt den mi-
nister, de voorname bestemming der doopextraklen is
getuvgenis te geven van de volbrenging van eenen iivl-
sluytelvk godsdiênstigen akt, en niét van een feyt of een
regt te bewvzen dat plaets neemt in de orde der bnrger-
lvke belangen; dat ook, volgens den algemeeneu regel,
onder bewind van liet tegenwoordig regt, de wet aen die
stukken geene lioegenaenido wetlelyke weerde verleent.»
Deze beslissing zal tot goede les dienen voor den regter
welken deze' vremde veroordeeii tg uytgesprokeu beeft.
Eenen grachten en dietisutiliigon inteekenaer ons Over eene
bvzomlere zaek schryvende, evmiigt zynen brief inel de volgende
aeumerkingeti, waerop wy de aetidaclil der wetgeving inroepen
Ter dezer gelegenlieyil laet ik UI. ook weten dal de onafhan-
kelyke persoonen van liet noordsclie gedeelte onfer provincie met
spy l vernomen liebben dat de granen vrv mogen blyven uytgevoerd
wórden. En met waerheyd bet geen zy gevreesd hadden is terstond
gebeurd. Nauwelyks hadden de vreunle en inlandsclie koopmans
vernomen dat den uytvocr der granen vry bleef, dat zy allen op
nieuw te been waren, en niet eene merkt langs deze kanten heett
sedert dan plaets gehad op de welke men geenen opslag beeft
