Wat willen de libeiaters overal?
PILLEKENS
Dat men dit jaer de onkosten voor de septemberfeesten,
de subsidiën voor theaters, voor peerdenloopslryden, voor
scliilderyën, voor eermedaliën, voor aenmoedigingen van
vyfentwintig misbare zaken supprimere en dit geld bestede
om de smerten onzer hongerlydende Beigen te verzachten...
Dat men byzonderlyk afschaire die scbandige verkwisting
die wv in den budget zien figureren voor wortelexposiliën,
landbouwboekskens, zydewormen, aenmoediging van boom-
snyery en meer andere prullen waervoor er wederom by de
200 duyzend franks in den budget slaen; dut men de
nutteloöze boerenscholen afschaffe en haer materieel ver-
koope; dat men de 45,425 frs. spare die gevraegd worden
om te Luykeene nieuwe normael school te stichten; dat men
dien hoop duyzende franks spare die wederom uylgestokcn
zyn om nuttelooze en dwaze statistieken te maken enz. enz.
en er zal sefi'ens geld zyn om den prangenden honger van
zoo vele broedei's te stillenVVy willen niet meer
spreken over de afschatling van de geld- en zedeverslin-
dende wetten op 't onderwys, wy hebben er genoeg op
gebast, en, is het verlorene moeyte geweest, er zal mis
schien eenen lyd komen, den hemel beware er ons van)
op welken men zal klaer moeten zien
Met deze hieropgemelde gespaerzaemheden en met nog
eene goede buytengewoone gestemde somme daerby, zullen
er veel lyden en smerten geheeld worden en Belgiën zal de
schande niet moeten verkroppen dat er van zyne kinderen
door hongeren koude gestorven zyn.
bod van uytvoer niet te laten bewegen. Wy wisten
maer al te wel dat dezen maetregel, indien wy hem
ic hadden genomen, de vooroordeelen des volks zou vleyën,
c< en wy zouden hem genomen hebben, hadden wy ons
willen op ons gemak stellen maer t is omdat wy de
overtuyging hebben dat den vryhandel moet voordeelig
zyn aeii 't land dat wy geenen toevlugt tot liet verbod
van uytvoer genomen hebben.
liet franseh gouvernement, 't welk 40 millioenen tnivoo-
ners te besturen heeft, heeft dus den uytvoer der granen
verboden om de vooroordeelen des volks te voldoen, en t is
uyt kracht van die vooroordeelen dat het er in gelukt is
zvne'bevoorrading door gedurig inkomende granen te
völledigen. M. Liedts heeft zich daer zoo niet onvoorzigtige
ten minsten zeer ligtzinmge woorden laten ontsnappen,
en 't ministerie heeft eene onberekenbare verantwoorde-
lykhevd op zich genomenAl wat WV wenschen,
is dat er 't land niet door lyde, maer onze vrees is voorzeker
grootcr dan onze wenschen. Wy raden de liberatersbiaden
aen niet te vroeg noch te hard te roepen, want de pryzen
van de verschillige stelsels zullen maer met den uylkomen
of met het voorjaer te geven zyn
Deze vraeg is van zoo ernstigen aerd, dat zy onder vele
andere den eersten rang verdient, omdat hare oplossing
in verband stact met de algemeene zaek der maetschappe-
lyke orde. Inderdaed, als men het nauwkeurig naspeurt,
men ziet dal de liberaters, francmacons of radicalen overal
het zelve willen, overal het zelve beoogen, overal het zelve
bewerken en overal waer zy eens meester geraken, het zelve
uytvoeren. 'T is een en zelfde princiep ingegeven en aenge-
sfookt door dien geest van godsdienslhael gevoed door de
walgelykste baetzueht die den ongetoomden mensch tot
alles bekwaem maekt.
In de fransche revolutie van 89 hadden de francmagons
en jacobyns het gemunt op de kerk- en kloostergoederen.
Alles wierd geroofd en verkocht. Den opstand van
Roomen allengskens voorbereyd, berst in 1848 uyt, de
revolutionnairen of francmagonsche Carbonari s maken zich
van 't gezag meester, zy stelen, rooven en verkoopen ten
hunnen profyte een groot deel der kostelykheden die in de
eeuwige stad te vinden zvn. In de twee laelstc woelingen
van Zwitserland geraken de francmagons aen 't hoofd en
dadelyk ziet men de kloosters en andere kerkgoederen
aentasten en verkoopen. liet groot Hertogdom van Baden
word op dit oogenblik bestuerd door een francmagons-
gouvernement en wat ziet men er gebeuren De geestelyken
worden vervolgd, gekwollen, gevangen, gebannen en hunne
goederen verbeurd. Onlangs zyn de kiezingen in Piemont
nytgcvallen ten voordeele der 'liberaters-francmagons. en
wat is er op handen Men heeft reeds eene wet aenge-
kondigd, krachtens welk het ministerie zegt eene, meer gelyite
verdeeling te. zullen doen van de kerkgoederen, of in andere
woorden, dat het gouvernement de kerkgoederen zal in
beslag nemen om er meê te doen wat het zal willen.
Gelyk men ziet, 't is overal den zelfden geest eerst het
gezag en den eerbied des kalholyken godsdienst verkrenken
omdat dit gezag en dien eerbied alle onregtveerdigeaemna-
tigingen verbieden vervolgens de bedienaers vervolgen,
hén tot zwvgen pramen, in den kerker werpen of verbannen,
en dan eyndelyk de kerkgoederen aenrandenMaer
waerop moeten en zullen die aenslagcn uytkomen als't volk
er zich met tegen verzet Onvermydelyk op het socialistisch
princiep van Proudhon. die leert dat den evgendom eenen
diefstal is, welk. princiep op de kerkgoederen toegepast
zynde, welhaest tot de goederen der particulieren zal
•Vergaen.
De radicalen-francmagons rigten dan byzonderlyk hunne
schichten tegen den katholyken godsdienst, omdat liy de
sterkste barreere is tegen het onregtveerdig princiep van
Proudhon kunnen zy er in gelukken den invloed van dezen
godsdienst gevoelliglyk te verlammen, hunne zaek-is ge
wonnen, maer wee dan aen ul. begoedde familiën
I)E KWESTIE DER LEVENSMIDDELEN
VOOR DEN SENAET.
De Indépendance en na haer het Verbond, en andere
kopisten roepen victorie omdat den senaet ook de wet op
de levensmiddelen heeft aenveerd zonder het verbod van
uytvoer der granen le eysschen. Maer die bladen vergelen
ré zeegen dat de fynste leden van den senaet, zoo als
MM. Barons Dellafaille, D'anethan en andere aen den
minister argumenten onder d'oogen gelegd hebben ten
voordeele van het verbod van uytvoer, waertegen M. Liedts
zich vruchteloos de hersens gespannen en 't hoofd gebroken
heeft. Eyndelyk tot in do laetste verschansingen gedreven
en ondervraegd of het gouvernement eenige inlichtingen
had nopens de aenvoeren van granen, heelt den minister
'zyne magteloösheyd moeten bekennen zeggende Dat het
gouvernement geene regtstreeksche betrekkingen had met den
e overzeeschen graenhandel en dat al wat het wist, het zulks
alleenlyk teist uyt byzondere gesprekken
Ons dunkt dat het niet noodig is betrekkingen te hebben
met den overzeeschen graenhandel om te weten wat de
graenkoopers van Antwerpen aengevraegd hebben en wat
aenvoeren zy te verwachten zyn. Nogtans, den minister
zegde dat hét gouvernement de diepe overtuyging heeft dat
al°wat het doet wel gedaen is. Zie hier hoe den minister
zvne redevoering evndigde
Ik zal eyndigen met te zeggen dat het gouvernement
«ene diepe overtuyging moet hebben om zich tut het vn-
Het Verhond van Aelst geeft op eene trouwelooze wyze
den naem van klerikale petitie aen een stuk dat dezer dagen
te Kortryk is opgesteld door persoonen die aen de conser-
teursparty teenemafel vremd zyn. Die petitie vraegt onder
andere dat het gouvernement de pachters zou dwingen al de
levensmiddelen die zy te koop hebbenter merkt te brengen, op
straffe van konpscatie ten voordeele der armeGelyk men
kan denken, is dit eenen hatelyken lastertrek van liet
Verbond 't welk door dezen schandigen middel, de conser-
vateurs wilt in verdenking brengen by de landbouwers.
Dit prulblad zal daer niet in gelukken, wvl wy thans aen
de landbouwers de stellige verzekering geven dat er te
Kortrvk maer een enkel blad is 'l geen de conservaleurs-
party "toebehoort, namelyk den Echo de Courtrai, welken
die petitie in de strengste bewoordingen heeft afgekeurd...
Wy zouden durven wedden tien tegen een dat de rond-
leuring van dit schrift al wederom eenen liberaterslist is
om de landbouwers en conservateurs te loppen, te be
driegen en te lasteren
Het vorenstaende artikel nemen wy lctlerlyk uyt de
Gazette van Tliielt, maer wy moeten hier nog andere dingen,
byvoegen om dien beklagelyken en grondwetscheiidenden
last klaerder te doen uytschynen.
Den achtbaren verslaggever, M. De Man, spreekt maer
alleen van 't geen uyt de Staetskas genomen word om het
vryheydsverdrukkend onderwys van 't gouvernement te
betalen. Er blyft nog rekening ie houden van de ruinerende
sommen die iedere gemeentekas moet Inbrengen, degebou-
wen die zy moet opregten en onderhouden zonder dat zy
de zelve kan verhuren; er moeten nog in rekening gebragt
worden de overgroote subsidiën die de provinciekassen
verpligt zyn te betalen voor het onderhoud van dit zeilde
onderwys enz. Nu, alle die gelden samengenomen, bedra
gen niet dry millioenen, maer wel over de ZES MILLIOE
NEN FRANKS
'T is al gelyk uyt welke kas de sommen genomen worden;
of zv uyt de staetskas komen of uyt de {provinciekassen of
uyt de gemeentekassen, zy moeten alle door de burgers
aengevuld worden. Op de contributiebilletten staet er
Zoo veel voor 't ryk, zoo veel voor de provincie, zoo veel voor
de gemeente, maer 't slot is toch leggen; of gv moeyte'hebt
om te leven of niet, de ontvangers kyken daer niet naer,
komt gy niet gauw genoeg betalen, zy zenden eene eerste,
tweede of laetste waerschouwing met een kompiemenlje op
den hoop by faute van binnen de dry dagen te voldoen,
zal gedwongen zyn Ul. in regte te pramen... Daerby eenen
spotienden GROÊTE ULen 't spel is gespeeld
Boogen of berstenbetalen of het tafelken voor de
deurMeer dan zes millioenenlegt ze my daer....
Ziehier, volgens het verslag gedaen, in den naem der midden
sectie door M.'Ueman-d'Allenrode voor den budget van hel in
wendige, het bedrag der onkosten en uylgaveu welke de verschei
dene lakken van het publiek onderwys met zich slepen
Hoücer Onderwys.
Art. 08. Raed van verbetering, fr.
09. Jaerwedden, fonctionuarissen en bedienden
der twee uuiversileylen van den Staet
70. Beurzen, materieel
71. Onkosten derjuryën
Onkosten van hel rekeningsbesluer der
juryën
Onkosten van den universilairen kampstryd
Middei.baer Onderwys.
74. Raed van verbetering
75. Jaerwedden der inspecteurs
76. Onkosten van rond te gaen, enz.
77. Onkosten van het normale opvoedings-
ondervvys enz
78. Begiftiging der atheneums.
71). Begiftiging der middelbare scholen.
80. Beurzen.
81. Subsidiën aen kontmunale gestichten, enz.
82. Onkosten van den algerneenen kampstryd.
83. Schadeloosstelling aende professors zonder
bediening.
84. luscbryvingen aen klassieke werken.
Lager Onderwys.
85. Civiele inspeklie
80. Normale scholen
87. Onkosten van iuspektic en bestuer; mate
rieel; bedieningen; bouwingeu, subsidiën,
enz.
88. Subsidiën ten voordeele van doofstommen
89. Aenmoedigingen, inschryviugcn, enz.
90 Bureau van pateographie.
91. Koninglyke akademie der wetenschappen.
92. Koninglvke sterreschouwplaels.
93. Materieel, enz
94. Koninglyke bibliotheek
95. .Materieel, enz
96. lioninglyk museum
97. Materieel, enz
98. Subsidiën aen de Bollandisten.
4,000
550,05
94,255
52,000
2,000
10,000
712,400
Wy vernemen dat er zondag, 8 January, onder het Lof,
een sermoou van weldadigheyd, op verzoek van het genoot
schap van Sinte Vincentius a"Paula, in onze hoofdkerk zal
gepredikt worden in 't Vlaemsch, door eeneri Eerweerden
Pater Redemptorist, en dat een dergelyk sermoon door den
zelfden Pater in 't Franseh zal plaets hebben den Maendag
9 January, met bet eyndigen van de misse van 10 uren.
Den Ecrw. Pater zal in het cosluem zyn van zyn order.
Er zal 't elkens eene inzameling van almoessen door de
heeren loden van liet voormeld Genootschap gedaen worden.
Wy Iwyffelen geensints of alle weldenkende inwooners, in
de dringende omstandigheden waer in de lydende volksklas
zich bevind, zullenmildadiglyk in deze inzameling bydragen.
Onder de hoogmis zal er zondag insgelyks eene inzame
ling door de heeren leden van opgemeld Genootschap ten
behoeve van de noodlvdende gedaen worden.
5,000
17,500
7,000
52,425
500,000
300,000
15.000
107,000
10,000
20,000
8,000
741,925
54,000
00,000
1,108,955
16,000
75,000
5.000
45,000
14,840
10,100
26,680
53,520
10 0(10
17,110
4,000
1,458,071
Het Verbond zegt in zyn laetste Nr dal er te Gend een nieuw
liberael blad onder naem van Zondagblad is verschenen, en dat
dit blad eene by-uylgave is van de Broedermin. Wy hebben het
inderdaed seffens cnlwaerd dat liet wederom iels was' van den-
liberaters-deessem, en nu zouden wy wel gaen geloof geven aen
de gezegdens van den Vlaming die beweert dal de Broedermin op
sterven ligt en zich door een weekblad zoekt te vervangen
Wy geven deze regels om het publiek legen eene surprise te
wapenen. De Vos heeft uyt de kapel geklapt.
Er zvn bedriegers die op de buitengemeenten rond
loopen met schriftjes die ontuchtige en schandelyke
liedekens bevatten. Die liedekens worden aengeprezen met eene
aenbeveling van aflaten en onder de bescherming van de heylige
'tnaegi'. die 'op den omslag gediukt staet. Wy porren de buylen-
lietien aen zich tegen den eerloozen zedekrenkemlen francmagons-
trek te wapenen, èn die afluelpredikers en liedjesverkoopers, als
7.Y op den hof komen, het voorste der leers legen den achtergevel
le passen.
Nog eene sterre die verdwynt. Hel vuyg liberaters-prulschrifl
teen te Veurne ouder bescherming der Rogiers-
Rekapitulatie.
712,400
741,925
1,458,071
Totael fr. 2,912,596
Indien wy hierhy voegen de bekostiging dor militaire school,
komen wy tol meer dan dry millioen die den staet jaerlyks be
steed voor de verschillige taiikeu van onderwys. Is het niet alier-
pvnelvkst voor de konlribiiabeleii die voor het meeslendcel in
verkort van geld zitten, van hunne penningen waervoor zy moeten
water en bloed zweelen, le zien gebruiken tol onderhoud eens
onderwys dal geenzius den godsdienst tot grondslag heeft Is het
niet beklagelyk voor de kathnlykc familiën van gedwongen te zyn
een onde'wys te subsidiëren dal verre is van de publieke over
eenstemming te ontmoeten, en van zich aldus verpligt le zien
ten haren koste, in 't belang harer kinderen, gestichten van gods
dienstige opvoeding in te rigten, alwaer de jongheyd, lerwyl zy
voor de weleuschappen gevormd word, zeker is van ter zelfder
tide gevormd te worden vaot' de deugd en voor de schoone hoeda
nigheden dio deze met haer medebrengt (Gazette van Welt).
Vcornambachi, 'l
gasten gedrukt wierd, komt, by gebrek aen mschryyers onder d«
altteinet-r.e verachting te bezwykenDit bladje had allyd
gezecverd en gelogen gelvk het Verbond en andere bladekeus van
zelfden kaliberhet riep'ook altvd dat het zoo ver 1 iuvloeJ had,
dat bet hier, dat het ginter, dat bel daer, en op'l leste van d»
rekening spartelt hel zich. met eenen keer doodKonfrater,
Verbond, hoe gevoelt gy u
Naer wy vernemen, heeft onzen gemeenlenraed besloten de
twaeir duyzend franks die hy gestemd heeft, ouder de armen
te verdoelen a rato van eenen cent par dag eu par hoofd
indien dit waer is, dan mag men vry zeggen dat dit franks op
slrael geworpen zyn, aldus kan men geen prolyl doen met zulke
groote aelmoessen die de burgers uvl hunne kas laten nemen.
In de r ting van het Senaet van den 26 december heeft M.
Liedts minister van fliuautiëo, verklaerd dal by by zyne intrede
in het' ministerie, een te kort gevonden heeft van 27 millioen.
'/.al de rogiriaensche drukpers nu nog beweeren dat hel kabinel-
Rogier-Frère 's landslinauliën heelt gered
Hel gerucht was verspreyd dal M. F irnnn Rogier uyt Parys
waVterug geroepen, eu duor den prins de Chimay ging vervangen
Deze tiding is niet echt. M. Rogier blyft le Parys, maer M. den
ntinsde Chintay gael met eene buytengewoone zending naer Parys
vertrekken. Als hel belgisch gouvernement geene trouw beeft in
den vrémdeling die ons le Parys vertegenwoordigt, en du blykl
klaer vermits hel hem met geene zaken wiit belasten, waerom
dan 'dien kostelyken kermisvogel niet teruggeroepen? Waerom
noodcloos eenen hoop duyzende franks op slraet geworpen nu
byzonderlvk dat zy zoo wel zouden te pas komen om onze onge
lukkige Belgen uyt de ellende en de smerten te helpen
CORRESPONDENTIE.
Wy bedanken den achtbaren schryver uyt Ninove over
de klucht die by ons gezonden heeft, maer wy zien in zynen
brief niet of by de afkondiging verzoekt. Wy vragen een
lettertje antwoord.
Wy hadden goed gevonden een artikeltje dat ons
laetst toegestuurd was te verschuyvenNu vraegt den ge-
eerden inzender dat wv het zouden afkondtgert. Als besten
vriend vragen wv bent te wachten lot dat wy met elkander
een "csprek gelmd hebben, er moeten aerdige dingen t
