AELST, den 14 January 1854.
ZONDAG 15 JANUARY 1851.
ACHTSTEN JAERGANG. i\" 584.
Den budget van 't inwendige.
de volgende ruiiicreude sommen:
MM. 8l(is en Verhaeghcn.
EENIGE VRAGEN....
YZEREN WEG. STATIE AEEST.
VERTREKUREN VAN I)EN 21 OCTOBER 1835.
1» T' n 7 uren 45 minuien des morgens nner Dundermonde, Gend, Brugrc,
Oosloude, Kortrvk, Mouscron, Doornyk, Rysscl, Calais.
2° Tm 9 uren 10 min. 's morg. nner Dendermondr, Mechelcn, Brussel. Anlwer-
pen, Leuven, Thienen, Landen, Sl-Truyën, Hufse't, l.uyl., Vcniers, Aken, Keulen.
3® Ten 3 uren namiddag nner Dendei monde, Mechelen, Bvussel, Anl werpen,
Leuven, Thienen, Landen, St-Truycn, Hasselt, Luyk, Vervier. Gend, Biugge, Oostende.
4«> Ten 5 urm 20 minuten namiddag, naer Dendeimonde, Gend, Brugge
Oostende, korlryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
5" 7rn 8 uren 15 minuten des nrnnds, naer Dend< rmonde, Mechelen, Biussel,
Aulwerpen, Leuren, Thienen, Luyk, Verviers, Aken, Keulen en Gend.
CLIQUE SUUH.
VAN DENDERMONDE NAE11 AELST.
1° Ten 7 ur. 00 ni. 's morgens.2"» Ten 8 uren 30 minuien 's morgens. —3° Ten 12
men 10 minuten 's middags. 4° Ten uren CO minuten namiddag. 5° Tan 6
uren 10 mii.uten 'aavonds.
Zullen te Gvsegem stillestaen de volgende konvoyen vertrekkende van
AF.LST, ten 7 uren 45 minuten s morgens, ten 3 uren en ten 5 uren 20 minu
ten namiddag.
Van DENDKRMONDE ten 8 uren 30 minuten'smorgens, ten 4 uren 00 minuten
namiddag en ten 0 uren 10 minuten des avonds.
Voor alle rigtingen moet men te Dendermonde van konroy veranderen.
Dit blatl viM-schyn! i!ps Zaterdags in den namiddag onder dedagteekening
van den dacrop volgenden Zondag.—Den prys der inschryving, by trimester,
is bepaeld op I fr. 50 c., dien der mnoncen op 20 ccntimen den drukregel.
DEN DENDERBODE
Als men den neteligen toestand beschouwt waerin Europa
zich bevind, en eenen oogslag werpt op den oorlog die,
ging hy voort gelyk hy zich thans voordoet, geheel Europa
zon tonnen in vlam en vuer stellen als men daerbv
overweegt in welken ongelukkige» staet onze financiën zyn,
gelyk M. Licdls, in eene der laelste zitiingcn van den
senaet, verklaerd heeft, dat hy namelyk, by zyne aenkoms
in 't minisleric, een te kort van 27 MILLIOENEN franks
m de schatkist gevonden heeft, en dat er eene nylgaef van
by de 20 MILLIOENEN noodigisom den staets-yzeren weg
te doen gaen gelyk het zou belmoren, als men dit alles
overweegt en inziet, wy vragen of liet nog geeuen tyd is van
sparen en zorgen? Wv vragen of het niet hoogst dringend
is dat kamers en ministers z.icli de hand leunen om alle
mittelooze verkwistingen te doen eyndigen Elkeen zal met
ons antwoorden dat het meer' dan tyd is, en dat daerop
nipt meer te aerzelen npch te wachten valt.
Wy denken dat er byzonderlyk gespaerzaemheden koniicn
verwezeulykt worden op den budget van 't inwendige,
zonder dat den algeme^nen gang des hesteers er door lyde.
Dien budget vervat een groot getal uytgaven die veel eerder
dienen om vriendekens te begunstigen dan 0111 het besluer
te doen voortgaen, en hierdoor aenleyding geven tot de
laekbaerste misbruyken. Alle jaren zvn die misbruyken
aengetoond geweest, en 't is voornamelvk als dit ministerie
in d'handen van Rogier is gevallen dat de misbruyken
in zwaerte en in getal ten hoogsten zyn geklommen. Niet
alleen heeft dien vremdeling op eene buylensporigc wyze
de gestemde gelden van dien budget verkwist, maer by
beeft ontzetlende sommen verkwist buyten den budget,
trappende aldus onder de \octen de grondwet die zich
openlyk en krachtdadiglyk daer tegen verzet. Meer dan
eens heeft dien minister de besluyten der rekenkamer
over 't hoofd gezien en haer constitntionncel gezag miskend,
en dit altyd 0111 sommen uyt te geven waervan de noodzake-
lykheyd meer dan betwistbaer was.
Den budget van 't inwendige beloopt jaeriykt tot zes
millioenen en half, maer alle jaren is den minister bijvoegende
kredieten komen vragen, die onder het besluer van Rogier,
in 1834 alleen, tot 1 millioen '114 duyzcnd 03 franks
zyn geklommen.
Buyten do gestemde kredieten van den budget en de
bijgevoegde kredietenheeft bet departement van '1 inwendige,
binnen het tydstip van 1843 tot 1832 12 millioenen 140
dut/zend franks buytengewoonelyk verslonden
De kapittels van dezen budget die meest aenleyding
geven tot misbruyken en die, volgens ons, sterk, zouden
konnen besnoeyd worden, zonder nadeel ami den gang
des bestuers toe te brengen, maer die integendeel groole
diensten aen de openbare zaek zouden doen, omdat zy de
partyintriguen en de vriendekenskwael zouden doen eyn
digen, zyn
1" LANDBOUW: Dit kapittel draegt een evfl'er
vanfr. KOODOO
Als men overweegt dat die overgröole somme
verkwist word aen feesten, concoursen en vele
andere mittelooze zaken die tot den dag van
heden nog voor geen spelde nut of voordeel aen
den landbouw gedacn hebben, zou het niet re-
delyk zyn die somme voor een groot deel Ie
besnoeyën
-2» ONTWIKKELING DER NYVERMEYD.
Bedragende de som van fr. 147,030
Dit geld dient om eenige byzondere te beguns
tigen, maer 't 7.011 moeyelyk zyn Ie zeggen wal
■ent er de nyverlieyd nvt trekt. En als wv zien
dat er in dit kapittel 100,000 figureren om de
vlasnyverheyd aen te moedigen, wy vragen of
het wel deze, nyverlieyd aenmqedigen is als men
tngelsche garens aenkoopt om ze te S' Bernard
te doen verroeren
5» HET STAETS ONDERWAS. fr. 2,591,270
Men vraegt wat onderwys er gegeven word
cm zee veel geld uyt de schatkist te lig! en
Niet alleen is het voordeel dat er 'tnalienael
onderwys uyt geniet, nul, maer bovendien dient
dit onderwys 0111 ontelbare rampspoedige dwa
lingen te verspreyden, 0111 den katlmlyken
godsdienst te ondermynen, 0111 het hert en den
geest der jongheyd 'e verbasleren, en voor liet
vaderland eenen afgrond te delven waerin het
het ouvermydelyk zal verzwolgen worden, indien
dit onderwvs aldus blvft voortgaen.
4» WETENSCHAPPEN EN SCHOONE
KUNSTEN. fr. 286,000
Het is gekend hoe veel misbruyken er onder
't bestuer van Meesier Rogier zyn aengewezen
in bet aenkoopen van sehilderyëii, barometers,
prulboeken, en andere belagebelyke voorwer
penOok zien wy met genoegen dat de
centrale sectie, door bet orgaen van baren acht
baren verslaggever, M. De Man, liet gouverne
ment aenspoort geene kunstvoorwerpen meer
aen te koopen ten zy deze die van eene ware
verdienste zyn, en van nimmer liet geld der
eontribuabelen Ie verkwisten aen ellendige klad-
potleryën die sleehls goed genoeg zyn 0111 LES
EIEUX te tapisseren waervan M. De Juegher
altyd gesproken heeft en wacr den koning te
voet naer toe gaet.
3° KONINGLAKE AKADEMIE VAN GE
NEESKUNDEfr. 24,000
Het is waerlyk curieus te zien hoe fraeykens
dees sonuiieken verdeeld word; maer dit bewyst
ook meer en meer hoe de belghche schatkist
aen de sehandelykste verkwisting is overgele
verd en grootendeels dient om gunstelingen te
verryken. Zie hier de rekening van dit krediet
1° Eene schadeloosstelling van 1000 franks
voor den president der akademie. die M'.
Vleminckx is, den inspecleur-generael van den
gezondheydsdienst des legers, eene pluels die
hem met orofytjes, gewizeu 011 gewazen omtrent
de 'ifl duyzcnd franks opbrengt. Deze schade
loosstelling aen den president toegestaen, is
dobbel schandalig, omdat zy legenslrydig is aen
de gebruykeu der geleerde genootschappen; dit
komt bewyzen dat men hier geleerde genoot
schappen inrigt 0111 aen de haverkist van den
slaet te konnen komen smull n. 5° Eeno
schadeloosstelling van 1000 franks voor eenen
EEREsecretaris (eene ecrcplaets van 1000 fr.)
en dit niettegenstaande er eenen secretaris-
adjuent bestaet die 1500 franks trekt 0111 het
weynig werk te doen dat er te verrigten is.
3" Eene som van 1600 franks voor presentie
gelden; maer er moet opgemerkt worden dat
die. presentiegelden aen den president en zyne
twee secretarissen toegelegd worden en vooi de
vereenigingen en voor de zittingen der aka
demie etc. etc.
Die vyf kapittels bedragen Ie samen eene
ronde somme van fr. 5,618,020
Ja, dry millioenen 618 duyzcnd twintig franks
die, gelyk men ziet, ten grooleren decle uyt den budget
konnen geschrabt worden, want zy grootendeels dienen 0111
mittelooze zaken te betalen waervoor den armen burger
meermaels droog brood en palaters te voet moet eten
Er moet in de francmapoiisspelonken iets omgaen, want
de logiemannen stellen zich tegenwoordig meer dan naer
gewoonte in woede en braken hunne n aconnieke gal op
eene byzondere wyze uyt legen den kutholyken godsdienst
en liet zcdelyk onderwys.
Over eenige dagen heeft zekeren Slas, lid der belgische
akademie van wetenschappen, zonder reden cn zonder
gepastheyd, in eene pleglige zitting der akademie e.i in
legenwoördigheyd der koninglyke prinsen, eene redevoering
uytgesproken vol van smaadredens en aenrandiiigen tegen
de oude uiiiversileyt van Leuven en hare godsdienstige
principen. Deze instelling was, volgens den klap van den
akademieman, eene school waerin de wetenschappen
goenen hoegenaemden voortgang konden doen en altyd
in het barbarismus moesten blyvc» kwynen, omdat het
eatholieismus den grondslag der opvoeding en van 't onder
wys was'T is jammer voor den ellendigen beschim-
pcr dat de geschiedenis en de getuygenis van alle groot#
mannen van Europa daer zyn 0111 hem op de volkomenste
wvze te leugenslrallën, zoodanig dat Meester Slas en alle
zyne moortelbroers zullen schoon te beledigen hebben,
zy zullen noyt een glinsterken aen de faem en glorie der
oudfi leuveusehe universiteyt konnen ontnemen.
Den Venei-abelen Verhaeghcn komt ook zyne maconnieke
zending te vervullen met een schandael Ie verwekken dat al
wie nog eeuig gevoel van zellsweerde heeft, incet doen
walgen. Dien versleten predikant der tienden heeft het
gedacht gehad van den eersten dag des jaers te verkiezen
en daerby den persoon des konings 0111 zyne vtiyligheyd uyt
te blaken. In zyne Uoedanigheyd van president van den
besluerraed der universiteyt van Brussel, en onder voor
wendsel van eene welenscliappelyke geloofsbelydenis te
doen van 't onderwys 't welk in de universiteyt gegeveu
word, heeft hy een factum afgelezen voor nieuwjaers-
komplimeut 't geen een waer, ongebonden en protestantsch
schimpschrift legen den katholyyken godsdienst was. Dit
seliimpsehrift was zoo geweldig, dat den boosaerdigsten
Calvinist of den bedorvensten Mahomelaen het voor zyn
werk niet zon durven erkennenOok heeft den koning
er al de schande van laten vallen op den schaemteloozen
Verhaegheu want, voor alle antwoord, heeft den vorst een
toeken van afkeer en verachting laten blyken, en zich
omkeorunde, heeft hy den ellendeling welhaest doen
optrekken gelyk eenen ezel, wiens achterste met spaeiischen
peper bestreken wasEn waerlyk hieraen geleek
den verouderden godsdiensthater, want door elkeen afge
keurd zag men het weynig uog overblyvende sehaemle op
zyne slordige tronie in stinkende zweetdruppels veranderen.
Dien kwant kan ujet vergeten dat hy zien eenigen tyd iu
den presidrnlszrtrl der volskamer heeft mogen tlodderen,
en dat hy er met zoo veel schande uytgeworpen is hy kan
niet verkroppen dat al zyne Jupitersbhxems in magteioozeu
slyfselpap veranderd zyn, en dal hy, in plaets van bewierookt
te worden, door de openbare opinie uytgcschuyffeld en
met verachting aenzien word. Al de dagbladen hebben zich
met de akten van dien quidam bezig gehouden om ze te
laken en af te keuren. Het Handelsblad van Antwerpen
noemt Meester Verhaegheu den Afgod der overdrevens
party hel blad zou mogen zeggen hebben den afZOT) het
gouden kalf der klubsen, en vergelijkt hem met den kikcorsch
der fabel die zich zoo hcoveerdig opblies en opspande dat hy
eyndelyk ojenbersile
Men ziet dat, den koning, telkens dat er eene gewigtige
zending by het fransch gouvernement te vervullen is, teene-
tnael Kirminus Rogier in den hoek laet en iemand van
vertrouwen stuert 0111 die zending te vervullen. W'aeroin
laet den minister van buylenlandsche zaken dan voortdurend
tien gewigligslen post onzer diplomatie bekleedeu door
eenen individu, welken op die hoogte van die plaels niet is,
en welken bovendien het vertrouwen niet geniet van den
keyzer, gelyk het gebleken is van in 'tbegin dezens regering?
België» eu geheel Europa moeten nog al aerdig, en zelfs
zoo helagchelyk als gevaerlyk vinden dat 011s land in
Yrankryk vertegenwoordigd zy door eenen vremdeling,
terwvJ er zoo veel mannen van vertrouwen en achting, die
Belgen zyn van geboorte eu principen, in ons land te vinden
zyn. Het vaderland mag er een gegrond verwyt van doen
aen den minister van buytenlandsrlic zakenMisschieu
zal men antwoorden vvv weten niet.wat wy met Firmin
Rogier zouden doen, men mag hem op straet niet werpen,
hv moet ook leven.... Geheel de wereld weet dat dit de
byzonderste reden is; maer wy zullen eens vragen of men
wel de zelfde égards zou hebben voor eenen Belg Wy
zien alle dagen liet tegenslrydige, en besluyten er uyt dut
eenen landgenoot reeds sedert lang aen den kant zou ge-
steken geweest zynTen anderen zou hy niet zyne oude
functie van gezantschapssecretaris konnen hernemen Is
dit niet eene plaets die meer dan groot en brillant genoeg
is voor zulke» individu Kan hv alle dagen geene kiekens,
kapuyneu en andere lekkere beeljes daermêe eten en den
fvnstin wyn drinken, wel dat hy een stuk spek etc. en eene
pint bier drlnkekan hy in geene koets ryden, dat hy
te voet ga enz.Dan ten minsten zou Belgiën aen geheel
Europa hel aerdig tuoneel niet vcrtooucn van zich in
