ZONDAG 26 MAE KT 1854.
ACHTSTEN JAERGANG. -- N' 594.
Budget der openbare schuld.
Maer (lil zullen wy zeggen
AELST, den 25 Maert 1854.
Eene afbeelding naer
het leven l
de
Den Abbé De Lamenais en
Liberalerspers.
PETITIONNEMENT DEB ONDEBWYZEBS.
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN i FEBRUARY 1884.
1" Tm 7 uren 45 minuten des morgens ttarr Dcndermonde, Gend, Biugge,
Oostende, Korlrvk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
2° Ten 9 uren 10 min. 'smorg. naar Dendrrmonde, Mecbelen, Brussel, Antwer
pen, Leuven, Tbicnen, Landen, St-Truyën, Hasselt, Lüyk, Verviefs, Aken, Keulen.
3<> Ten 3 uren namiddag naar Dendeinioude, Mechelen, Brussel, Antwerpen,
Leuven, Thienen, Landen, St-Truyën, Hasselt, Lurk,. Vervier, Gend, Brugge, Oostende.
4" Ten 5 uren 20 minuten namiddag, naer Dendermoiide, Gend, Brugge
Oostende, Korlryk, Mousdroa, Doornyk, Ryssel, Calai6.
5® 7<-n 8 uren 15 minuten des avonds, naer Dendermoiide, Mechclen, Brussel,
Antwerpen, Leuven, Tüiienen, I.uvk, Verviers, Aken, Keulen en Gend.
CU2QUE SLUM
VAN DENDF.RMONDE NAER AELST.
1° Ten 7 nr. 00 in. 's morgens.2 Ten 8 uren 30 minuten 's morgens. —3° Ten 12
ure» 10 minuten 's middags. - - 4° Ten 'i uren 00" minitten iVöfUiddag. 5° Ten 6
uren 15 minuten 'savonds.
Zullen te Gvsegem stillestaen de volgende konvoyen vertrekkende van
AF.LST, ten 7 urm 45 minuten 's morgens, ten 3 uren en ten 5 uren 20 minu
ten namiddag.
Van D F.ND ER MO\DE ten S uren 30 mimiten's morgens, ten 4 uren 00 minuten
namiddag en ten 0> uren 15 minuten des avonds.
Voor alle rigtingen moet men te Dendprmonde van konvoy veranderen.
Dit bliid verschynldcs Zaterdags in den namiddag onder de dagteekening
Yan de i ilaerop volgenden Zondag.—Den prys der inschryving, by trimester,
is bepacld up I fr. 50 c., dien der annoncen op 20 centiinen den drukregel.
DEN DENDERBODE
Dezen budget voor liet dienstjaer 1833 komt door de
kamer gestemd te wordenIiy is bepaeld op 36 inillioenen,
916 duyzend ©8© franks. Wy vinden er eerst in voor
de leeningen sedert 1836 gevraegd, eene bloksom van
441 millioenen. 563 duyzend 93'i franksWaerlyk
eene vreesverwekkende somme voor een zoo kleyn land als
liet onze En daerby is zulks dobbel onrustbarend, omdat
er zoo wevnig of eerder omdat er geenzins aen gespaer-
zaemheden gedaclit word en men hier zoo gemakkelyk
leeningen vraegt. Men zal ons op 't eynde rekenen onder
de geldverkwisters die zich inbeelden dat eene leening
aengaeu niet mag aenzicn worden als schulden maken.
Kenen nieuwen artikel figureert in den budget der
openbare schuld, 't is dien der .waerborg van een minimum
.van intrest voor de kapitalen ter uytvoeriug van de openbare
werken. Die nieuwigheyd is gemakkelyk in's lands lasten
geslopen, men heeft ze byna zonder tegenkantingen gestemd,
en gacl het zoo voort, onzen budget zal den plukvogel
worden van ondernemingen en conressionnarissen
Maer den artikel die het meest in d'oogcn springt, is dien
der pensioenen. Dit cyffer beloopt reeds tot 5 millioenen,
S3© duyzend 113 franksEn, men bemerkc, het wel,
iederen ministerieien budget, elk departement heeft nog
bovendien zyn particulier cyfier voor pensioenen en voor
uytdeeling van onderstandsgelden
De wyze op welke liet cyffer der pensioenen alle jaren
zwelt moet elkeen verbazen over liet misbruyk, en ongerust
maken over 't lot dat er aen 's lands geldmiddelen beschoren
wordEn nogtans, een der groolslo bezwaren die'koning
Willem hebben doen weclijagen, was het roekeloos misbruyk
der pensioenen
Het cyfier der militaire pensioenen beliep in 1843 tot
0 millioen 94© duyzend franks en voor 1833 zal liet tot
millioenen 38© duyzend franks beloopen eene vermeer
dering van omtrent S millioen op tien jaren tyd.
Ter dezer gelegenhevd beeft een lid der kamer doen
aenmerken dat een groot getal eervolie officieren zyn op
pensioen gesteld tegen hunnen wil en dank en niettegen-
staende zy nog zeer wel in slaei zyn deftiglyk hunnen dienst
te doen en aen 't Vaderland nuttig te zyn. Maer ongeluk-
kiglvk dit lid heeft in de woestyn geprediktter uytzon-
dering van een medelid, heeft er niemand de aenmer king
ondersteund, de kamer heeft gezwegen en de verhooging
is doorgedreven net als of zy door eene iokomotief was
voortgestuwd
Voor wat de burgerlyke pensioenen aengaet, 't is liet
cyfier van liet departement van financiën 't welk liet hoogste
is, en daeruyt ziet men dat financiën zich zelve niet ver
gelen. Dit cyffer beloopt tot S millioen 50© duyzend
franks'T is waer dat er in dit departement veel
fonetionnarissen zyn maer hierin geiyk in liet departement
van oorlog, zyn vele fonetionnarissen die nog zeer wel
bekwaeni waren hunnen dienst te doen en die door hunne
praktische kennissen en bekwaemlieyd meer dienst deden
dan deze die hun vervangen hebben, uyt hunne plaeisen
gezet zonder de minste goede reden. 'T is byzonderiyk
onder het bestuer van M. Erère, lydens liet ministerie van
12 augusty, dat de groole razzia heeft plaets gehad.
Als wy wel nadenken over de ongelukkige en altyd
aongroeyënde verkwistingen van de penningen onzer arme
burgers, die liet zoo bitter hebben om hunne lasten te
betalen en onder den kommer, liet zweet en den arbeyd
als 'I ware bezwyken, de pen ontvalt ons, en 't hertzeer
doet ons onze bemerkingen staken over de misbruykelyke
verhoogingen die jacriyks in de pensioenen aen te
stippen zyn.
't geen wy nog gezegd hebben en zullen blyven herhalen
dat liet kwaed gelegen is in de overtreding van hel artikel
14 4 der grondwet, 't welk duydelyk zegt
1 Wiet een pensioen, niet eene gratificatie ten laste
der schatkist, mag toegestaen norden ten zy krachtens
eene wet. Dit is te zeggen dat elk pensioen hoe kleyn
het ook zy, door de kamer moet onderzocht en gestemd worden.
Ais men de bemerkingen leest die over deze slof in liet
kongres gedaen zyn geweest, men ziet er in dat, ter oorzaek
van de misbruyken die tvdens de regering van koning
Willem hadden plaets gehad, den wil van het kongres was
dat het engelsch regiem in onze wetgeving ingevoerd wierde
en dat elk pensioen zynen bill had.
Dit is kiaer en duydelyk en daerom zeggen wy dat liet
groot kwaed 't geen wy aen de wetgeving te laste ie leggen
hebben, is dat zy deze bekeurlvke overtreding der grondwet
niet beleiHet misbruyk is zoo veel te vraekroepender
omdat die rustpenningen wei verre van verleend te worden
aen deze die in nood zyn, algemeenlyk worden geschonken
aen ryke inenschen die dikwils niet weten wat met hun
geld te doenDees misbruyk zou byna nooyt of
zelden plaets hebben indien de vraeg van pensioen door de
kamers moest onderzocht en gestemd worden geiyk de
grondwet liet voorseliryft.
Over eenige dagen wierd den Observaleur gedwongen
eenen brief af te kondigen welken M. den udvokaet Jottrand
aen dit blad, ten ant'woorde aen zekere acnrandingen, had
toegestuerd. Dezen brief komt bewaarheden liet geen wy
zoo dikwils hebben gezegd dat namelyk liet ministerie
Erère niet alleen een ministerie was dat zeer sterk naer
liet communismus helde, maer levens een ministerie dat
liet orangismus wilde herinvoeren, alles vernietigen 'tgeeii
door de revolutie van 4830 is gedaen, en daer by als eenen
gezworen vyand van 't werk van het nationae! kongres
moest gehouden worden. Zie hier hoe M. Jottrand zich
heeft uytgedrukt
Het ministerie van 42 Augusty 4847 heeft niets anders
geweest dan eene lange terugwerking tegen de grond-
stellingen van liet nalionael kongres van 1850, Men kan
n er zeer wel over oordeel en thans dat liet ons voor by-
zonder erfdeel heeft nagelaten 1° Al onze hoofdsteden
van provinciën beroofd van liet bestuer barer groole
n gestichten vau openbaar onderwys door den stact over-
weldigd 2° liet liooger onderwys en de universitaire
graden gesteld onder den nytsiuylelyken willekeur van
't gouvernement door de inrigting van de nieuwe exnem-
jurys; 3° instellingen van krediet welkers groote kapitalen
ten dienste staeu eener party; 4" belastingen die 4 mil-
i) boenen 300 duyzend franks verhoogd zyn en waervan er
5 millioenen byzonderiyk op de eonsonnnatie van den
u armen werkman zyn gesteld, op den tabak, liet bier en
den genever; 5" nieuwe legers van-ministeriele slaven,
b aengewerfd voor hel middelbaar onderwys; 6" commissie»
van zoogezegde aenmaedigingen voor den landbouw,
voor de nyverhevd en voor duyzende andere leugens
i) eener politiek zoo wel gedoopt met den naem van
Politiek-Franconi
Het zou waerlyk te verwonderen zyn, indien aen al
i> die vernieuwde overleveringen van koning Willem zich
de maetregeis niet hadden gevoegd tegen de godsdienstige
d genootschappen.
Dit tafereel is zckerlyk nauwkeurig, en 't zou aen den
fvnsten verdediger der oraugislische-niayonnieke politiek
moeyelyk vallen zulks te betwisten. Men kan hier niet
zeggen dat het den partygeest is die spreekt, dat liet een
klerikael penceel is 't welk deze schets gemaekt heeft, want
deze benaming kan aen M. Jottrand niet toegepast worden;
alles wat er van dien eervollen udvokaet kan gezegd wor
den, is dat liy zeer dikwils de zaken van 't land in haer
waer daglicht en zulks wel met eenen patriolieken oogslag
heeft gezien; dat hy zoo zeer zyn vaderland bemint dan liv
de intrignen en kuyperyën verfoevt van die franconi-poli-
tiekmannen die Beigiën zoo veel hebben doen lydcn, die
door eene politiek, waervan de srhandolyke IKzurht den
voornaemsten agent is en waervan de persoonelyk belang
hebbende voorstaenders de voornaemste werktuygen zyn,
die werken en inlrigueren en voor wie alle middelen goed
zyn wanneer zy maer hunnen zak konnen vullen al moest
overigens liet land naer zyuen ondergang loopen
De bemerkingen van M. Jottrand konnen niet genoeg
overpeysd worden, 't is tyd en meer dan hoog tyd dat men
er zich meê bezig boude. Die bemerkingen zonden ook
dienen overwogen te worden door de vrienden onzer in
stellingen die in de kamers zitten, want den vyand dien M.
Jottrand aengewezen heeft, waekl altyd, en ais hy op d'eene
plaets verslagen word, versehynt hy wederom op eene
andere'T is die vergiftige waterslang die niet sterft
en tegen welkers vernielingen men gedurig moet op de
hoede zyn.
Geheel de godsverlooclienende sccte der liberaters-
francmaeons is. sedert eenige dagen, in volle blydschap
omdat eenen wereld beroemden schryver, die priester was,
naer het ander leven is vertrokken zonder de vertroostingen
des godsdienst te hebben willen ontvangen. Hy is gestorven,
zegtde liberalerspers, aide bedriegers van't volk (de priesters)
de vleyërs der dwingelanden te verstooten
Wat dunkt, u, kalliolyke Belgen, 't is in 't midden van
Ui. dat men zulke eeriooze schandtael durft voeren Maer,
zult gy ons zeggen, dit moet u niet verwonderen, de
liberalerspers heeft hare proeven gedaen, alles wat gods
dienstig, zrdeiyk en lieylig is moet aengerand, gelasterd en
beledigd worden dit is de zending dei' liberaters en 't is
daerom dat hunne drukpers liet schnym der goddciooze en
bedorvene sehryvers van vremde landen opraspt en betaelt.
"fis deze bemerking die ons nog eenigzins vertroost en
den belgisehen naem van die scliandige eerloosbeyd vrv
spreekt, doch is niettemin ongelukkig voor eene natie dat
zulke verderfivke leerstelsels in haer midden verspreyd
worden
Ja, priester De Lamenais is gestorven, maer is hy ge
storven geiyk (ie liberale pers met eene diiyveische vreugde
uytbazuvnt, 't is zoo veel te ongelukkiger voor hem,
omdat hy heeft geweten of ten minsten moest weten dat
liv daerdoor het meest zyn evgen zeiven zou schaden als hy
aen den Grooten Hofmeester rekenschap zyner talenten
ging gevenWat ons betreft, wy onthouden ons van
alle oordeelvelling, doch porren ons eygen zeiven en onze
landgenoten aen liet heklagelyk eynde van De Lamenais
wei te overdenken en er meer èn meer sterkte nvt te putten
om ons vaster en vaster aen den leydraed vaii het hevlig
Geloof vast te klampen, benevens een heylzacm mistrouwen
van ons zelve 'I geen ons gedurig doe waken om niet te
vallen als wy zoo gelukkig zyn van regt te staen.
Verheugen de liberaters zich over de beweenlyko hard
nekkigheid van De Lamenais, aenzien zy dien droevigen
uvlgang als eenen zegeprael voor limine denkwyze, zv
moeten liet weten, maer dat de katholyken er eene waer-
schnuwing uyt nemen en zich gedurig wapenen tegen die
verdervende principen die den menscli onvermydelyk tot
zynen tydelvken en eeuwigen ondergang moeten heen
voerenEn gy. familievaders, die 't geluk uwer
kinderen moet behertigen, ziet wel toe in welke onderwvs-
gcstiehlen gy dezelve plaetstziet wel toe dat gy ze niet
zend naer scholen waer dergelykc leeringen hun worden
ingeplant, want, behalve hun eygen verderf dat zy er zullen
inzuygen, zuilen zy ook den eersten nagel uwer doodkist
worden en u verantwoordelyk maken over een verlies 't geen
weiligt enherstelbaer zyn zal
In de zitting van Maendag heeft den minister van "1 in
wendige uytieggingen gegeven over zynen omzendbrief aen
de provinciegouverneurs om deze ambtenaers een onder
zoek te doen doen tegen de onderwyzers die de petitiën ten
voordeeie der vlaetnsi lie lael hebben geteekeud of te tee
kenen gegeven. Den minister gevoeld hebbende dat liv eenen
grondwclscliendenden akt had begaen, is met eenen lioop
verschooningen en scliyn redens voor den dag gekomen die
bewyzen dat, alhoewel liv van 't. vlaemsch element afkeerig
is, liv iiet zelve toch vreest en in liet toekomende zal beter
opletten om de Vlamingen zoo ligt zinnig niet meer kwetsen.
Den minister heeft ook de veranlwoordeivfeheyd afgekeerd
der ongehoorde dwaesheyd die den famèuseri gouverneur
De Jaegher had nytgezet. met in zvne aenschryving te zeg
gen dat den minister niet geheel én gansrli 'het vlaemsch
wilde afkeuren; den minister zegde dat den gouverneur
niet gelukkig is geweest in zyne nvtdriikking, maer dat liv
daer gecne borge kon voor zyn..'... Aldus' bedekken dié
mannen liunne laiiten met ze gedeellelyk op een ander te
schuyven, en dan verschooningen by te brengen waerover
een verstandig man zou schaemrood wordenDoch zyn
