ZONDAG 2 APRIL 051.
ACHTSTEN JAERGANG. 595.
Lceniisgeii en Belastingen.
Zie hier de middels:
AELST, den i April 1854.
Be Conferentiën van 31. Orts over
de Liefdadigheyd
Wat moet daer van komen?
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VA V DEN 1 FEBRUARY 1854.
1* Tm 7 uren 45 minuien des morgens naar Bendermonde, Geml, Dilijfóe,
Oosieude, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
ti» Ten 9 uren 10 tnin.'s merg. naer Dendermonde, Mechelen, 'Brussel. Antww-
peii, Leuven, Tbieneu, Landen, Sl-Truyen, Hasselt. Luyk, Veriiers, Aken, Ketflen.
3° Ten 3 uren namiddaq naer Dendei monde, Meehelen, Brussel, Antwerpen,
Leuven, Thienen, Landen, St'-Truyen, Hasselt, Luyk, Vervier, Gcnd,iBrusse, Ooitendc.
4i» Ten o uren 20 minuien namiddag, naer Dendermonde, Gend, Sru«ge
Ooslfnde, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Cafais.
5» 'Ien 8 uren 15 minuien des avonds, naer Dendermonde, Meehelen, Brussel,
Awfwerpen, Leuven, Thieuen, Luyk, Verviers, Aken, Keulen en Gend.
CÜJQUr. SüÜM
VAN DENDEUA10NDE NAER AELST.
21 Ten S uren 3D minuten 's morgens. —3° Ten 12
Ten i uren tjO minuten namiddag. 5U Tea 6
1° Ten 7 tir. 00 m. 's morgens.-
ureu 10 minuten 's middags. -
uren 15 minuten Lsavonds.
Zullen te Gvsogem slillestoen de volgende konvoven vertrekkende van
AFLST, ten 7 uren 45 minuten 's morgens, ten 3 ureu cu ten 5 uren 20 minu
ten namiddag.
Van DENDLKM0 vDE ten 8 uren 30 minuten 'smorgens, ten 4 uren 00 niinutmi
namiddag en ten 0 uren 15 minuten des avonds.
Voor alle rigtingeu mo'.t men te Dendermonde van konvoy verundcrcn.
Dit blad verschynldes Zaterdags in den namiddag onder de dagleekentng
van d-en daero]> volgenden Zondag.—Den prys der insehryving, by trimester,
is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der anuouceu op 20 een timen den drukregel.
DEN DENDERBODE
Door de conferentièn die M. Orts in de universitovl over
de liefdadigheyd gegeven heeft, heeft hy, gelyk den
Observuteur zulks luet verstucn, de argumenten willen
bestryden die Al. Cli. De Brouekere over die zelfde stof
had lioen gelden. Alen heeft in de francinaoonslogiën niet
Jtonoen verkroppen dat den burgemeester van Brussel die
als een geleerd man te boek staet en gekend is als bekvvaem
om over de zaken wei te oordeeleu, men heeft daer niet
konnen verkroppen dat hy de chrislelyke liefdadigheyd
verdedigd en het kalhoiyk priesterdom hoog gewaardeerd
liebbe.hy had gezegd
<i Dat de nieuwe genootschappen de liefdadigheyd onlaerd heb-
ben onder naem van weldadigheyd of openbaren onderstand,
verhoerende een gevoelen cap, 't heide in ecne burger- en
gewetenspligt verkeereude zekere titels lot medelijden, in
wezenlijke en stellige regten.
Die zinsneden zvn te godsdienstig en te kathol yk, zy
hebben slecht in d'oorén geklonken van M. Oris en zyne
party in de liheratersparty zvn er mannen die zoo z.eer
door de zenuwen acngedacn zvn, dat zy slechts de woorden
godsdienst of godsvrucht hoeven te hoeren om door stui p
trekkingen overvallen te worden. Maer den professor tier
liberale universiteyt is in zyne argumenten niet al ie ge
lukkig geweest om JU. De Brouekere te bestryden. Al de
opzoekingen die hy gedaen heeft, al de dikke volumen die
hy doorsnuffeld heeft om eenige aouhalingen tegen de
christelyke liefdadigheyd Ie konnen smeden en het kalliolvk
priesterdom te bezwalken, zyn mislukt en op een armoedje
uytgekomeii. Indien men den Observuteur mag gekloven,
zou M. Urts in zyne conferentiën verteld hebben dat de
goederen der armen besluerd door weynig eerlyke handen,
de opbrengsten der liefdadigheyd wierden van haer doei
li afgekeerd ten profyte der geestelykcn-uytdèeiers welke
er beneficiën: van maekten.
Al. Oris is nog al iiaestig 0111 van de priesters en klooster
lingen dieven te maken, dit zyn gewoonc argumenten van
't fraitcinacons-liberulismus, maer dit zyn argumenten die
met regt weervalleu op de party die ze gebruykt. Eu 0111
het vonnis dat den den liberalen professor uvtspreekt te
bekrachtigen, neemt iiy zynen loevlugt tot.-eene autoriteyt
die nog al kluchtig is en die alle man, de liberale gapers
iivtgenomen, zou doen lagchen. Die autoriteyt is den
valseken naem van eenen onbekenden schryver die een
werk heeft in't licht gegeven onder titel van: Den Credo
van Die.ter Ploegman, waérin hy met eene razende woede
uytvalt tegen den «katholyken godsdienst en deszelfs dienaers.
Zie hier de zinsnede die 11. Orts met zoo veel genoegen als
kwaedwilligheyd heeft aengehacld
De Seigneurs waren zoo dwacs, dat zy hunne goederen
ontnomen aen hunne erfgenamen om ze te geren tien
kloosterlingen (lie zich weynig bekommeren dat het over
hunne broeders regene. Op vele plaetsen zyn de priesters
op hun gemak, zy hebben geen medelijden met den armen...
En zie daer hunne sobere liefdadigheyd.
Dat fanatieke en onverdraegzame protestanten zich zulke
lastervolle ,en schandalige uytvalleu tegens godsdienst en
priesters veroorloven, dit laet zich begrypen, 't is hel
gevolg van eenen onvcrzoeniyke» liaet tegen den katholyken
godsdienstmaer 't geen moet verwonderen, is dat in
Belgiën eenen professor, eenen wetgever zulke eeriooze
getuvgenissen opraept, en alzoo binten de verergernis die
hy er door geeft, nog bovendien den belgischen naem
schandvlekt en bewys geeft van weynig verstand. Maer
T geen byzonderlyk te betreuren is, is dat zulke, verdertlvke
leerstelsels ingeboezemd worden aen de jonghevd op welke
de hoop van 't Vaderland berustende is. Wat bereyd men
inderdaed voor het toekomende geslacht? Is het met zulke
grondleer te ouderwyzen, is het met den katholyken gods
dienst. en 't priesterdom aen den pael der verachting te
'hegten dat men zal goede burgers kweeken. Wal geword
ervan eon en mensch zonder geloof? Wilt gv het weten?
Hy zal een wezen worden dat veel gevaerlyker zvn zal voor
de samenleving dan dc wilde dieren in de bosschen.
M. Orts is nog jong, misschien begrypt hy nu nog niet
waer zyne rampzalige leering en zyn gevaerlyk onderwys
naer toe leyden. Meynt hy misschien dat de samenleving
kail bestaen zonder geloof en zonder liefde De loochening
van alie godsdienstig er, zedelvk grondstelsel levd lot de
vernietiging der inaetschappytot het barbarismus
Men is beducht over den voortgang van het socialismus,
men vreest dat het communismus de inaetschappy gaet
overweldigen welnu 't is het veiToocheniiigsoiidenvy's
van Al. Orts 't geen er moet naer toe leyden, liet eeiiigste
element dal in zulk onderwys bestael, is het regt van
eygondom le miskennen, 't is de omwerping van dit bolwerk
der inaetschappy en der volkeren.
Wy weten niet of den professor-wetgever Oris wel reke
ning houd van dien zwakken kant des eygendoms en dit
namelyk op ouzo dagen; maer uyt zyn zeiven, natuerlyk
moet hy zulks ontwaren, dit gevoelen bereyd de massa's
voor tot alle argumenten die tegen den eygondom gerigt
zyn, en 't is 't geen een gedurig gevaer oplevert. Maer dat
Al. Oris liet wel wete en er zich van doordringe dat er
namelyk maer eenen middel bestaet 0111 dit tempeest te
voorkomen en de geesten te lierlemperen volgens de ware
behoudende grondleer der mae.tscbappeiyke eendragt
dien middel is de persoonlyke zelfopoffering van den Mees
ter en van den Ryken tot verzachting van 't ongelukkig lot
der.armen; 'l is de edele fonctie der christelijke liefdadigheyd.
lieden moet men meer dan oyl zeggen Rijkdom verpligt I
Alen kan aen den ryken niet genoeg zeggen dat hy moet
liefdadig zyn; 't is noodig dat de liefdadigheyd zoo wel van
den persoon als van 't geld thans eene professie zy ei: dat
er de forluyn den hulpmiddel van weze, onder deze voor-
waerde alleen is er middel om 't regt van oygendom staende
te houden.
Maer de liefdadigheyd, de liefdadigheyd van dén persoon
byzonderlyk, die alleen den eygendom kan behoeden,
slechts in beweging konnendc gesteld worden door het
eatholyk geloof, is het onlcgensprekelyk waer dat het-
catffolyk geloof heden de eenigsle redplank voor den eygen
dom is. Inderdaed, 't is dit geloof welk allyd de redplank
is geweest en ze nog is op onze dagen, door die uovt vol-
prezene liefdadige genootschappen van wereldlyke ryke
menschen, die zich ten beslen geven om de arme.n le gaen
bezoeken en derzelver sloliëlyke en zedelyke smerten te
lenigen. Wy bedoelen hier de genootschappen van den 11.
Yincentius de Paula die zich door geheel de wereld op eene
Voorzienige wyze vermenigvuldigd hebben en onophou-
delvk als ware engels bewuerders van den eygendom en
der samenleving werken en zorgen om den armen te ver-
zedelyken.
Wy eyndigen deze bemerkingen over de conferentiën van
AI. Orts met den professor aen te raden wel de les te over
wegen die door twee verschiliige 'sterfgevallen uyt Parys
aen geheel de wereld komen gegeven le worden liet een
van eenen abbé welken; ofschoon zeer geleerd, liet geloof
verloren had, en 't ander van een eenvoudig armzusterkeu.
Sedert 1850 zyn de belastingen en schulden in ons land
van jaer tot jaer vermeerderd en de budgetten verhoogd
by zoo verre, dat den kleyncu landbouwer en geringen
burger teenemaei in d'artnoede gedompeld zvn.
Wat is hier van de oorzaèk? Is 't den oorlog? Neen. Wy
hebben noch burger- noch uytwendigeu oorlog moeten
bekostigen d'eenige oorzaek hier van is dat ons gouver
nement sedert 1850 in alles, allyd en meer om meer heeft
«willen tussehenkemen en den moeval spelen.
Alen spreekt wederom le Brussel dat de contribution moe
ten verhoogen emiieaweleeningen gedaen worden. De groote
nieuwsbladen zeggen dat bet noodzakelyk is en dal al de
partyën en gezindheden met stilzwygeiidhevd die nieuwe
afperssingen moetenaennemen. Ais dienienwsbladeien zulke
valscheden houden staen en afperssingen goedkeuren, by
zonderlyk in dezen tyd van hongersnood, is liet te verwonde
ren dat zy bvna al hunnen invloed op het volk verloren heb
ben, dat zy in de kiezingen van htm dislrikl geene mannen
van gespaerzaemheyd, van onaflianglykhevd en van vrv-
heyd aen liet volk durven voorstellen en dat zy zonder
tegenzeggen mannen moeten aeiiiiemen die van de" moortel-
gasten aen de kiezers worden opgedrongen
Neen het volk mag niet meer belast worden!
Neener mogen geene nieuwe leuningen gevraegd
worden Ons gouvernement heeft geld genoeg, ja in over
vloed ja veel te veel 0111 011s land te besturen, gelukkig
te maken en zonder gevaer onze politieke vrvhedën
uyt te brevdon.
1" Dat de wet op de pensioenen afgeschaft worde. Deze
dient maer 0111 leeggangers te maken en vriendekens te
plaetsen die den nyd eu liaet van het volk op zich trekken.
Dit zal jaerlyks makenfr. 5,756,145-OU
2" Dat do wetten op het onderwys
verdwynen. Het bondig onderwys, de
goede opvoeding en byzonderlyk de
vryheyd en reglzinnige uytvoering dei-
Grondwet zullen er door winnen. E11
er zal jaerlyks gespaerd zyn (hier onder
begrepen iiet geen de provinciën en
parochiën moeten betalen) 6,000,000-Üli
5" Dat het gouvernement onze yzere
wegen verkoope die, moesten wy ooyt
eenen oorlog voeren of voor eenige jaren
onder Yrankt yk vallen ons nadien nood
zakelyk zouden doen bankroet spelen
dit zal eene juorlyksche gespaerzaem
heyd zyn van5,000,000-00
4" Onze geldverkwisters en hunne
verblinde aenhaiigers mogen zeggen wat
zy willen, het is den Wensch van het
volk en het gedacht van deftige mannen
dat den budget van oorlog, ten tyde van
vrede, mag verminderen ten minsten 5,000,000-00
5" De landbouwrs hebben al te langen
tyd 50(0,000 Ir. betaeld voor schildery-
kens aen d«- trotsehe stad Brussel die
byna de helft van onze budgetten
inzwelgt. Dus nog500,000-00
0" Waeroni worden de boerenscholen
niet gesloten De hengsten verkocht?
De distriklkoinmissarissen en hunne
pennelekkers afgedankt? Dit zal nog
maken per jaer500,000-00
7" Wie zal er loochenen dat ons gou
vernement jaerlyks ten minsten 5 mil-
lioenen verkwist om belagelielyke statis
tieken te maken, nuttelooze bureelkosten
speelreyskens, exposition enz. le be
talen, 0111 vremde en goddelooze scliry-
vers en hunne prullen, lastertalen en
zedelooze werken te betalen en te ver-
spreyden, om de groote steden te ver
deren en te begunstigen, om vriendekeus
te bevoordecligen om tien bediende te
betalen in de minisleriën en elders waer
er «nauwelyks eenen noodzakelyk is
enz. enz. Dus wederom nog 5,000,000-00
Te samen fr. 30.550,142-00
Dit markt uvt de groote somme van ZES-EN-TWIN'JTG
MILLIOENEN' YYF HONDERD ZES-EN-DERTIG DUY-
ZEND HONDERD DRY-EN-VEERTIG FRANKEN.
Indien de nieuwsbladeren van Brussel eene van deze
gespaerzaemheden onmogelyk of onredclvk vinden dat zy
spreken. Kiezers, past op Indien uwe gekozene niet iever
en kracht niet werken voor deze gespaerzaemheden en in
tegendeel stemmen voor nieuwe leeningen of belastingen
ziet wat er ulieden met de kiezingen te doen staet.
R7S-
Ingevolge de gemeente-, provinciale- en electo
rale wetten, moet liet kollegie van burgemeester en sche
penen van iedere gemeente, gedurende de vyflien eerste dagen
der maend April, overgaen tot de herziening der kiezers-
lvsten voor de samenstelling van den gemeenleraed, den
provincialen raed en de wetgevende kamers. Wy raden de
persoenen die regt hebben 0111 kiezer le zyn en die lot
lieden op die lysten nog niet gebragt zyn aen, va* zich
met hunne buwyzen by tyds ten gemeente-huyze aen te
I bieden, 0111 als kiezer le worden ingeschreven, ten eynde
i zich de moeyle te sparen hun regt by reklamer te moeien
J doen gelden. Is er iemand die twyffelt of hy reet heeft,
of die niet zoekt de vrafg op te stellen, men mag zich by wus
J adresseren, wy zallou alles kosteloos venigten.
