ZONDAG 16 APRIL 1854.
ACHTSTEN JAERCANG. JT 597.
Antwoord van den Minister.
En wat moet er dan gedaen worden
VAN DENDERMONDE NAER AELST.
AELST, den 15 April 1854,
Toestand der Schatkist.
Handelstraklaet mei Vrankryk.
ÏZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN 1 FEBRUARY 1854.
1» Ten 7 uren 45 minuten des morgens naer Denderruonde, Gcnd, Brugge,
Oostende, Kortryk, Mouscron, Doornvk, Rysscl, Calais.
2° Ten 9 uren 10 min. 's in org. naer Dendermonde, Mechelen, Brnssel. Antwer
pen, Leuven, Thienen., Landen, St-Truyen, Hasselt. Luyk, Veniers, Aken, Keulen.
3<> Ten 3 uren namiddag naer Dender monde, Mechelen, Brussel, Antwerpen,
Leuven, Thienen, Landen, St-Truyen, Hasselt, Luyk, Vervier, G-end, Brugge, Oostende.
40 Ten o uren 20 minuten namidday, naer Deudermonde, Gend, Brugge
Oostende, Kortryk, Mouscron, Boornyk, Ryssel, Calais.
5" 7en 8 uren 15 minuten des avonds, naer Pendermonde, Mechelen, Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen, Luyk,.Ver%iers« Aken, geulen en Gend.
i* Ten 7 ur. 00 m. 's morgens.2"1 Ten 8 uren 30 minuten 's morgens. —3° Ten 12
uren 10 minuten 's middags. 4° Ten 4 uren 00 minuten namiddag. 5° Ten 6
uren 15 minuten avonds.
Zullen te Gysegem stillestnen de volgende konvoyen vertrekkende van
AELST, ten 7 uren 45 minuten 's morgens, ten 3 uren en ten 5 uren 20 minu
ten namiddag.
Van DENDEllMONDE ten 8 uren 30 minuten 'smorgens, ten 4 uren 00 minuten
namiddag en ten 6 uren lö miuuten des avonds.
Voor alle rigtingen moet men te Dendermonde van konvoy veranderen.
Dit blad verschynldes Zaterdags in den namiddag onder dedagteekening
^an den daerop volgenden Zondag.—Den prys der inschryving, by trimester,
is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der annonccn op 20 een timen den drukregel.
DEN DENDEHBODE
Wy komen terug op de beraadslagingen der zitting waerin
de kamer zich met dit vraegstuk heeft bezig gehouden, om
dat het van liet grootste belang is en omdat de middelen
zoo moeyelyk schyuen om den verpletterenden deficit of te
kort aen te vullen.
Gelyk wy hebben bewezen is er 41 millioenen te kort
wanof 29 millioenen wezenlyken deficit en 12 millioenen die
hebben moeten diénen aen de wederbetaling voor de con
versie der rent. Voegt er nu nog 10 millioenen by voor de
onontbeerlyke herstellingen aen den yzeren weg, en er zal
een kapitael ontstaen van 51 millioenen franks deficit, bet
welk op d'eene of d'andere wyze moet betaeld worden
Aen de nauwkeurigheyd van dit cyffer valt niet meer te
twylfelen, den minister van financiën heeft zulks bekend,
't is dan eene ongelukkige daedzaek voor de uytgeputte
burgers geworden. Dit te kort beliep in 1847 maer tot 18
millioenen, dit is zoo onwederleggelyk in de kamer bewezen,
dat niet eenen liberalen representant den mond beeft dur
ven openen om bet te bestryden of te loochenen. 'T is dus
aen het liberaters-ministerie Rogier-Frère dat dien onheyl-
vollen toestand te wyten is, 't is aen die zoogezegde verlos-
serspolitiek, aen die politiek van tweedragt en liaet, aen die
politiek van schande en verkwisting dat de Belgen hunne
drevgende mine te danken hebben, en het moet niemand
verwonderen als men overweegt hoe dit ministerie met de
penningen der schatpligtigen gespeeld heeft.
Nogtans den minister van.financiën heeft deze aenhalin-
gen willen beantwoorden, maer op eene zoo zonderlinge
wyze, dat wy ons niet konnen onthouden onze landgenoten
daermeè bekend te maken.
Voor wat het cyffer van het te kort in 'stands schatkist
betreft, heeft den minister gezegd ik verklaer dat hel
.1 nauwkeurig iswat de oorzaken van dit te kort betreft,
ik geloof dat het belaeml de zelve in eene andere omstan-
digheyd te onderzoeken, INDIEN DE KAMER HET
NUTTIG OORDEELTIk zeg indien de kamer het
nuttig oordeelt, want wat my betreft, ik zeg ronduyt dat
die onderzoekingen, waeraen men gelieele zittingen besteed
om te iceten voor welk deel ideren minister schuld heeft
in het te kort..... (Onderbreking in de kamer)Dit
te kort is zoo wel het WERK DER KAMER dan dit der
ministers, vermits al de uytgaven ongedwongen door de
meerderheyd der kamer zyn gestemd geweest.
O bloedig verwyt dat den minister de kamer loedouwt
Maer is dit verwyt wel gcplaetst, is liet betamelyk van wege
eenen minister Indien bet den stempel niet draegt van
eene welgeconditionneerde dombcyddan zou men bet
mogen aenzien als eene Irouweioozé beschuldiging Is het
immers 't gouvernement niet 't welk de uytgaven voor-
dracgt Zyn liet de ministers niet die den staet der finan
ciën moeten kennen en de middels om in de nieuwe uyt
gaven te voorzien En als men de manier overweegt op
welke den luykerwael Erère en zyne medematen de milli
oenen hebben doen stemmen om de stad Luyk te vereieren
en de Maes af te leyden, staet liet wel aen eenen liberalen
minister die ongelukkige stemming te laste der kamer te
leggen Wy zyn verre van té zeggen dat de kamer den
moed niet moest gehad hebben 0111 eenen akt van onafbang-
lykheyd daer Ie stellen met dien vreeslyken hoop millioenen
gladai'te weygeren omdat zy den oiigelukkigen toestand
der schatkist moest raedplegen en zich verzetten tegen de
schandige eysschen van een khbsminislerie 't welk uvt-
sluvtelyk werkte voor eygenbaet en uvt partygeestmaer
dit kan een zorgloos en geld verkwistend m'nisttrie niet
verschoonen, en dus herhalen wy dat liet verwyt van Mr
Liedts zeer misplaetst is....
En voor wat de nuttigheyd aëngaet van de oorzaken te
onderzoeken door welke het land zoo jammerlyk in diepe
schulden gedompeld is, waterden minister van zegge, wy
denken dat 't land zal oordeelen dat die naspeuringen zeer
nuttig, zeer noodzakelyk zyn en in do toekomende kiezin
gen aen 't volk vpor ieyddraed zullen dienen laten 'de
kiezers zich al wederom verblinden en mislevden, zy moeien
het maer weten de uytkomst zal al wederom zyn betalen,
langs om meer betalen, en allyd betalen 't zy zy konnen of
niet
Wat er moet gedaen worden wy hebben het in onze
twee voorgaende Nrs gezegd, wy hebben de middelen aen-
gewezen, wy hebben gezegd met den achtbaren lieer
Uodenbacb dat er moet gespaerd wordenwy hebben ver-
sclieyde afschaffingen voorgesteld die 't land zouden regl
helpen; wilt men ze niet alle bewerkstelligen, dat men ten
minsten beginne met cenige en onder andere met de exploi
tatie van den yzeren weg door 't gouvernement te doen
ophouden. Dat men den yzeren weg verkoope gelyk
Oostenryk nu gaetdoen en welligt al gedaen heeft, en men
zal er jaerlyks geen vyf a zes millioenen aen verliezen, dit
boven de sleet van liet materieel voor welke er al wederom
een tiental millioenen gaen moeten gevraegd worden
Aldus, gelyk men ziel, is er van niets anders kwestie dan
allyd van millioenen net als of de millioenen in de serren
der Belgen gekweekt wierdeu gelyk de meloenen die men
maer af te snyden heeft en die 'tjaer nadien weer uit
schieten en groeven.
Van sparen willen liet ministerie en een groot deel der
representanten niet liooren en 't is 'tgeen oorzaek is dat
andere leden der kamer die zeer genegen zyn om gespaer-
zaembeden in te voeren, den moed verliezen en zich byna
de moeyte ontzien voorstellen van gespaerzaemheden te
doen, wel wetende dat zy niet genoeg ondersteund worden,
datzy in de woestvn p'rediken, dat zy byna altvd alleen
staen enz. Aen deze laetste zullen wy zeggen dat 't land op
hun de oogen gevestigd heeft, hun goedkeurt en toejuyeht;
dat zy moeten goeden moed hebben en hun stelsel van
gespaerzacmlioyd vasthouden, geduriglyk voordragen, on-
ophoudelyk aenprediken er altvd en in alles meê voor den
dag komen, den lyd zal komen op welken de kiezers en de
kamers de oogen zullen openen.
Over veel jaren waren Ycrhaeglien en Delfosse alleen in
de kamers om een stelsel van liaet, partygeest, verdrukking
en bekeurlyke oppositie te verdedigen, en door hunne
aenlioudendheyd zyn zy er ten laetsten in gelukt hun prin
ciep de bovenhand te doen krygen en zvn zy van de voor
naamste leden der kamer geworden. 'T is waer, hun spel
heeft niet lang geduerd, maer 't was omdat het volk dade-
lyk heeft klaer gezien dat die mannen 't land naer zynen
ondergang levdden. Van de leden die wy aensporen om hun
stelsel van gespaerzaemheyd gedurig aen te prediken, zal
men niet konnen zeggen wat van Verhaeghen en Delfosse
moest gezegd worden, dit stelsel van gespaerzaemheyd zal
onmisbaar 't land van zyne mine redden in plaets van liet
te verderven. Dit zullen de Belgen aldra gewaer worden
ten eersten in hunne borze, ten tweeden in de verbetering
van 's lands toestand, ten derden in 't ontzag dat den staet
meer zal inboezemen, ten vierden in geheel den gang der
zaken, want waer orde, zorg en gespaerzaemheyd lieer-
sclien daer zyn voorspoed en vertrouwen, waer voorspoed
en vertrouwen zyn, daer is gemak, en waer gemak is
is rust, is vrede die de natiën gelukkig maken als zy
deze.ve wel gebruyken.
liet Handelstraklaet 't welk door de kamer en den senaet
komt gestemd te worden verwacht nog slechts de koninglvke
bekrachtiging. Zie daer Bèlgiën al wederom voor vyf jaren
geplaetst onder het stelsel der dilferentiele bepalingen met
onze zuyderburen. De lynwaednyverheyd is voornamelvk
hoogst te vreden over dien diplomatieke» akt, welken haer
een gewigtig uytvoerpunl verzekert. Niemand kon beter
dan den achtbaren heer De Haerne de weerde dezer
toegeving doen nytsehynen. Ten dezen titel verdient het
deel van zyn verslag 'waerin de bepalingen nopens onze
garens en lynwaden behandeld zyn, de byzondere aendacht
onzer fabrikanten. Wy nemen liet hier gedeellelvk over
Onder de gunsten die hel traktaei oplevert, piaetsl de open
bare denkwyze op den eersten rang deze die betrek hebben'met
de lynwaednyverheyd. Deze nyverheyd is sedert twee jaren be-
gonst te herleven zoo wel voor wal de lynwaden vau haudgarea
I die allyd den voornaemslën artikel van lynwaed uytvoer nae.'
Yrankryk uylmaekl, als voor wal de inekanieklynwadên aengael.
De verkregene voordeden zvn de volgende: Zv vergen eênige
uylleggingen
1° Vermindering van 15 ten 100 op de tegenwoordige inkom-
regten, welke, middelmatig genomen, beloopt tol iels meer dan
5 ten 100 op de weerde. T is eene toegeving, maer zy is niet iu
vergelyking met de prysvermindering die onze lynwaedprodukten
sedert 1845 ondergaen hebben en die op 20 ten 100 mag geschat
worden. Hel is niet nutteloos te doen aenmerken dal eene derge-
lyke vermindering die wy van Holland hebben bekomen, voor
uytkomst beeft gehad onzen uytvoer naer dit land merkelyk te
vermeerderen. Door hel Hollandsoh-Belgiseh traktael van 29 july
1840, is het invoerregl op de lynwaden van 5 op 1 ten 100
verminderd. Deze vermindering is door het traktael van 1851
bekrachtigd. Onzen uytvoer naer Holland van alle slach van
lynwaden, die in 1845 beliep tol 452,000 kilogrammen is
in 1852 geklommen tol 525,000 kilogr. De vermeerdering sedert
1840 tot 1852 is geweest van meer dan 15 ten 100 ten gevolge
van eenen afslag van 2 ten honderd op de inkomreglen der
weerde. De vermindering voor Vrankryk is meer dan 5 ten 100 op
de weerde. Voeg daer nog by dal de gunst welke ons door het
tegenwoordig traktael verleend is, differentieel is tegenover
Engeland en Duvtschland die altyd in Vrankryk invoeren het is
waer, Vrankryk mag aen andere natiën eene vermindering van
een zesde verleenen,'t welk ongeveer 15 ten 100 maekt;maer
dan nog zou Belgiëu tegenover andere mededingende natiën in
den zelfden toestand zyn waer hel heden in is en altyd een nieuw
voordeel genieten van 15 tcu 100 op hel inkomregl ten opzigle
der fransche nyverheyd.
2° De aenneming der nieuwe typen voor hel vaststellen van
hei ruw lynwaed. Men kent de moeyelvkheden welke door deze
kwestie zyn veroorzaekt geweest. Voorgaendelyk waren er vyf
typen welkers kleuren min of meer klaer waren volgens de fynte
daergesteld door den draedieller. De verbetering beslaelinde
vervanging van den donkersten type door eenen klaerderen, en in
de evenredige verhooging der andere. Dezen maetregel wierd
aengenomeu door eene gemengde commissie waeraen, van onzen
kant, de meest bevoegde persoonen deel namen. 'T is u genoeg
zeggen dat deze nieuwe invoering den belgischen handel moet
vergenoegen. Geheel de wereld zal hel voordeel begrypen dal er
uvt voortspruyt, byzonderlyk voor de lynwaden gemaekt met de
gèele vlassen die geroot zyn in de geelachtige waters der Leye.
Deze twee voordeden moeten voor uylwerksel hebben onzen
uytvoer te vermeerderen welken, sedert twee jaren, voor alle
merkten en byzonderlyk voor Vrankryk reeds aengegroeyd is.
T is echter spytig dat men het bedrag van uytvoer van 5 op 2
millioenen van onzen mogelyken uytvoer verminderd hebbe. Men
heeft dit ongetwyffeld niet anders gedaen dan omdat onzen gedurig
aengroeyënden uytvoer aen de fransche nyverheyd deed vreezen
dal de voormalige hoeveeiheyd, vastgesteld door het truktaet van
1845, zou bereykl worden. Overigens is cr ons nog eene marge
van meer dan 80 ten 100 tocgestaen om hel cylfer van onzen
lynwaed uytvoer van verleden jaer welk slechts 1,150,000 kilogr.
is geweest, tot 2 millioenen te brengen.
Vergelen wy een derde voordeel niet welk ons door het
traktael is tocgestaen dit van vryëu doorvoer onzer lynwaden mei
engelsch gareu gemaekt. Men kent de moeyelykhcden die (vy
diesaeugaendc ontmoet hebben.
Hel traktael geeft ons waerborgen voor onzen lynwaed uytvoer
langs Vrankryk, naer Spaniën, IS oorder-ha liën en Zwitserland,
waer wy deze specialiteyl noodig hebben om melden nagemaektea
engelsehen artikel te konnen mededingen.
Om aen de kamer het belang dezer vergunning te doen
begrypen, zal hel vergenoegen te zeggen dat, gedurende 1853
inen meer dan 500,000 kil. engelsch ol'iersch garen heeft gebruykt
in de fabrikalie der lynwaden onder het stelsel van entrepot. Er is
op te merken dal, in het weven, dit garen dikwils vermengd word
met iiiiatidsch garen, 'I zy mekaniek 't zy met d'hand gesponnen,
om eenen sterkeren, sciiooueren of profyligeren doek te maken. De
varieleyl, in zaek van fabrikering, is allyd voordeelig.
Den verwezen ly kien voortgang van onzen uytvoer naer andere
landen dan Vrankryk, doet zien dat wy naer een iydslip streven
op welk men de te nadeelige conditiën zal kunnen laten varen
die men zou moeten ondergaen om de fransche merkt te bewaren.
Dit oogenblik is nog niet gekomen, maer '1 is klaer dat wy het
zelve dagelyks meer en ineer naderen. De lasten die men, in zaek
van traktaten oplegt, konnen direct of indirect zyn. Zy zyn direct
als zy op de schatkist of op zekere nationale nvverheden wegen
indirect, als de aen eene natie toegestane gunsten gevraegd worden
door eene andere natie die belang heeft dezelve min of meer
uyisltiylelyk te genieten, en die, met dit doel, zou bereyd zyr. deze
gunsten rykelvker te vergelden.
Ten gevolge dezer ontwikkelingen, mag men op eenen voor
spoed igeren lyd rekenen voor dë deelen van T land die zich op de
beiaugryke lynwaednyverheyd toeleggen, welke nyverheyd, dank
aen de nieuwe uyivindiugeu en aeu de verspreyding der europasche
gewoonten en géi iruykou in 'l overige der wereld, geroepen is om
eene langs om belangryker rol in de handelsbeweging te spelen
en aenzienlvke verbeteringen in den landbouw te verwekken. Die
aengroeying van gemak, ondersteund door andere ook beiaugryke
bewerkingen, zal het zedelyke der vlaemsche bevolkingen doen
herleven, zal eene nieuwe kracht geven aen dien familiegeest die
eerlyds by haer zoo maglig was, dan wanneer buyten byna elk
buys een werkfabrick was, waer alle banden gebezigd wierden
aeu 't vlaswanneer alle, groot cn kleyu, mansvolk en vrouwvolk
altyd gereed waren om naer hunne velden te vliegen die zy als hovea
