ZONDAG 25 APRIL 1854.
ACHTSTEN JAERGANG. N' 598.
AELST, i>i*x 22 April 1854.
WETSONTWE lil' OP DE STOKER YEN
IS M. LIEDTS TEGEN DEN LANDBOUW
\v v acrzelen geen oogenblik deze vraeg met ja tc beant
woorden; nogtans wy zouden niet durven zeggen dat het
wetens en willens is en zyn eerder geneygd om te gcloorcn
dat het by misverstand is of by gebrek aen grondige kennis
der zaek. Onderzoeken wy verder.
DE RUST VAX DEX ZOXDAG.
Leugens en lalFe lasteringen.
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VEMREKURES l'.l.Y DES I FEBRUARY 1851.
1» Tm 7 urm 45 minuten des morgens nner D"»dcrmonde, G«nd. Brugge,
Ooslende, Kortryk, Mouscron. Doornyk, Rysscl, Cnlais.
2° Ten 9 vrm 10 min. 's mn.rg. nner Drndermonde, Mechelen, Brass» Antwer
pen, Leuven, Thienen, Lnnderi, St-Truyën, Hasselt, l.uyk, Yeniers, Aken, Keulen.
*d<> Ten 3 uren 00 m. nnmidd. nner Bendei monde, Mechelen, Brussel, Antwerpen,
Leuven, Thienen, Londen, Sl-Truyen, Hasselt, Luyk. Vervier, (.end, Biugge, 0o«tei«h-.
40 Ten 5 uren 20 minuten namiddag, na er Dendernionde, tiend. Brugge
Oostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Hv&sel, Calais.
50 78 uren 15 min uien d>s arondv, nner Dendermondr, Mechelen. Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen, l uyk, Yerviers, Aken, Keulen en Gend.
i.' .ii t; m:lm
VAN DKNDFJIMONDE NA ER AELST.
1° Teil 7 111. 00 tn's morgens.2Ten men 30 minuten Js mor go
uren 10 minuten 's middags. - 4° Ten 4 uren 00 miniiteu
uren 15 minuten L.i vends.
—3° Ten 12
5° Ten 6
Zullen ie (ivsegeni stillestnen 8e volgende konvoyen vertrekkende van
AELST, ten 7 uren 45'minuten '«morgens, ten 3 uren en ten 5 uren 20
ten namiddag.
Van DENDLBM0 DE ten 8 uren 30 minuten
namiddag en ten (5 uren 15 minuten des avond
Noor alle riglingen mo' i men te Pendei
Hit blad vorsehynt des Zaterdags itt den namiddag onder de dngleekening
van de t dacrop volgenden Zondag.Oen prys der inscbryving, by trimester,
is bepaeld op 1 IV. 50 c., dien der annonce» op 20 centimen den drukregel.
DEN DENDERBODE
Als men in de sectiën der kamer de eenpariglieyd gezien
liad met welke liet nieuw wetsontwerp op de accvusiegten
der stokeryën vqrworpeu is geweest, was men algemeenlyk
van gi dacht dat het gouvernement zvn ontwerp zon inge
trokken hebben. Maer men heeft zich vergist, M. Liedts
houd aen zyn ongelukkig stelsel en hoopt dat het zal aen-
genomen worden omdat, gelyk by verklaerd beeft in de
zitting yraer er over den verplettejveudén deficit is gebun
deld, de nioinve wet 7.00 veel zou opbrengen dat er het
groot gat 't gem in de schatkist beslael, zal mee konnen
gestopt worden. Of dit eenvondigheyd of volslagene onwe-
tenlieyd is van wege Al. Eiedls, iseene vr.ieg die zeer wel
mag gedfien worden. Wat liet echter zy, is het zeker dal het
■njeiUiV Qptwerp liet eerste si.iet op het dagorder waerover
er i|a (Ic-vacantie gaet beraedslaegd worden.
\V.y hebben liet verslag der centrale sectie gelezen den
verslaggever beeft alderbegt zvnc lack vervuld en door
nuttige beweegredens ontwikkeld waerom de kamer de
nieuwe bepalingen ,vjii Al. Liedts verstoolen heelt, tevens
bewyzende hoe schadelyk en milieus deze bepalingen voor
,(ie stokeryën waren.
Hen nieuwen taxe van belastingen dien het ontwerp
brengt van fr. 1-50 op fr. 2-10, dit is te zeggen eene vcr-
hooging van 40 ten 100, is met eenparige stemmen door de
centrale sectie verworpen geweest. De beweegredens dezer
verwerping zyn iri het verslag zeer klaer ontwikkeld. Alen
doet er zien da' het de vernietiging bewerken ware onzer
stokoryën, dat het eenen doodelyken slag ware aen den
.landbouw, dat hel vetten van vee byna onmogelyk 7.011
.worden en oneyndig veel .schade toebrengen aen onzen
handel van eyt.wissoliug.
Alen spreekt altyd van den landbouw, men wilt hem,
kost wal kost, beschermen en doen beschermen; alle dagen
mackt 1 iKju ontwerpen om onvruchtbare gronden tot be
bouwing te brengen 011 men yvill de ziel van den landbouw
dooden
Mep is te regl ongerust over de zeldzacmheyd der vette
beesten, lel vleesrji is zoo bovenmate duer dat den burger
er niet meer mag acta deuken, en men wilt het byzondersle
voedsel van volmaking vernietigen
Alen houd niet op te spreken van de uylbreyding van
onzen handed. van ,de uytvoering onzer voortbrengsels en
men wilt ec.ne groote deur openen aen den hollandsellen
genevor en sterke dranken
Indien AL I .icdls, met inzigt van christelyke liefde Ier
.verbetering der zedelyklieyd, den handel en den landbouw
wilt slaglolferen, ;by zal zich grootelyks bedriegen; want in
plaets van belgisejion genever te drinken, zal men den
lekkeren schiedam nemen Wy dagen wie liet zy nvt
deze materna! iseUe waerheyd te wederleggen. Maer wy
hopen dat de kamers zullen wyzer zyn en, door de verwer
ping van de nieuwe verhooging van belasting, den onder
gang van den landbouw vermyden.
AVelligt niet wetende dat de kleyne buylenstokeryën zeer
•voordeel ig zyn aen don landbouw, had hy de 15 ten 100
voordeel welke door deze stokeryën genoten wierden op
10 gehragt, maer de liyzondere sectiën gelyk de centrale
heter de belangen beseffende van den landbouw, bobben de
vvy/.iging van AL Liedts verworpen en de 15 ten 100
hersteld.
AL Liedts met de twee voetjes over de grondwet en over liet
geheyligdste regl van alle beseliaefde volkeren springende,
iiad de stokers willen nypen met zyne nieuwe belasting
terugwerkend te maken; doch de kamer reglveerdiger 011 in
deze bestuerlyke heyligschendiiig de medepligtige niet wil
lende spelen, heeft in de sectiën den ellendigen voorstel
van AL Liedts verworpen en de centrale sectie heeft deze
verwerping met eenparige stemmen en zonder de minste
discussie verworpenAYy zien hier wel de argjistigheyd
zoo niet van AL Liedts, ten minsten van z.yneii hoofdbe-
dienden Al. Adam, welken zich bedrogen vindende in zyne
voornvY/.igten nopens de opbrengsten van hel aerynsregt
sedert dat den taxe zoo hoog is gesteld geweest en sedert
dat het liberatersmiriisterie Rogier-Erére de stokers in eene
ondragelyke fiscale slaverny gedompeld heeft, Al. Adam
zou willen herwinnen 't geen hy verloren luid, en dit wel
namelyk met de vcrhoogiiig'der accynsbelustiiig terugwer
kend te niakon en aldus openlyk den spot mei de stokers
en byzonderlyk met de btiytensïokers te dry veil, met I11111
vei raderlyk eene belasting op Ie leggen die z.v niet kenden
en welkers betaling ruinous voor hun zou zyn.
Belgiën zou dan in oenen slodderen toestand zvn dan de
landen die gebukt gaen onder het vzeren jok van den
tiranniken Rus; de grondwet gelyk de geheyligdsle prin-
cipen zouden onder de voeten getrapt zyn; zonder genade
zou men nieuwe lasten vcipliglend maken zonder dat er
eene wet over gegeven is, zonder dat zy door de wetgeving
zon gestemd zyn. Waer zou in het toekomende de zeker-
heyd zyn in belgiën AYaerop zouden de burgers zich
mogen steunen Hadden wy dan eene revolutie noodig om
vryheden en constilutionnele regten Ie bekomen AYaertoe
zal het verbond dienen dat liisschen den Koning en het
Belgisch volk is aengegaen als men ons willckeuciglyk
lasten zou opleggen waervan men geene wetligheyd kent
'T is onmogelyk dat de kamer liet grondwotschendend
ontwerp van AI. Eiedls aenveerden en aldus de regten der
Belgen versmaden Wy zullen meer zeggen tiamelvk, dat
eene belasting aldus gedekreteerd noch in regte noch in
geweten kan vorpligtcn'T is eene stroopery
Wat tegenwoordig in Yrankryk gebeurt zou by 011s die
nen nagevolgd te worden, te weten bet eerbiedigen van
den zondag 't geen in Yrankryk zeer groolen voortgang
doet. Overal worden er genootschappen ingerigt om het
lieyligen van den zondag nvt te breyden, en daerin gelukt
men wonder wel. Wat groot geluk voor Yrankryk van wel
die groote pligt te begrypen en ze zoo algemeenlyk na te
leven Maer ook wat groot ongeluk voor Belgiën, 'I welk
eene zoo katliolyke reputatie beeft, van Ie zien hoe zeer
deze pligt in zynen schoot miskend en versmaed word.
Is het niet ineer dan bewoenolyk dat in vele plaetsen en
byzonderlyk in de groote steden den zondag voor de ar-
beyders niet meer besteel, dal den tnaendag dien dag des
Heeren vervangl, niet om den lieer te dienen, maer uvl-
sluylelyk om in baldadigheden den werkloon van geheel'de
week en zelfs dien die den zondag gewonnen is te verslin
den Is liet niet ergerlyk en sehandig dat aen de vzeren
wegen en andere openbare werken zelfs de groote feest
dagen in slavelyken arbeyd zonder noodzakelvkhevd door-
gebragt worden
Te Lyon, eene zoo volk- als fabriekryke slad waer een
genootschap voor het lieyligen van den zondag is ingerigt,
is een reglement afgekondigd 't geen niet alleen goedge
keurd is door den Kardinael-Artsbisschop maer zelfs door
den gemeenteraed, door de byzondersle inwooners en mees
ters der werkhuyzen dier slad.
Te Valencyn, waeromtrent zieh iiylgestrekte houillpmynen
bevinden, beeft een soortgelyk genootschap de hesle uvt-
slagen opgeleverd. Tiet meeslendeel der koop- en verkoóp-
lieden hebben zich verbonden zich te beginnen van 2 april
van alle verkooping op den zondag te onthouden; liet mees
lendeel dei' fabrieken en werkhuyzen laten des zondags en
op andere gebodene hevligdagen niet meer werken.
Het voorbeeld der departementen heeft weerklank ge
vonden lot in Parys. Dezer dagen is eene talrvke vergade
ring gehouden in de Vivienne-straet om hel vraegstnk te
onderzoeken van de winkels des zondags gesloien Ie houden.
Een comité is benoemd 0111 dit werk in de verschillige
kwartieren van Parys uyt te breyden, en reeds den zondag
nadien waren byna al de inagnzynen der Vicimne- en Ëirlte-
lie.11 stralen gesloten.
Den ecrw. P. Lavigne heeft in de S' Boelius-kerk een
sermoen gepredikt waer hy deze troostelyke nvtslagen aen-
gestipt heeft. HH. EE. de Kardinalen van Blieims, Lvon
en Bordeaux, de hoogw. bisschoppen van Nancy en Car
cassonne, benevens liet puyk der burgerv, des koophandels,
der fabrikanten en eene groote menigte werklieden woon
den dit sermoen by. Den redenae.r heeft met kracht en
klem bewezen dat, zonder de licyliging van den zondag, er
geene regelmatige maetsrhappg, geenen apenbaren eeredienst,
geenen godsdienst bestacn De rust is noodig voor allen
meiisch, heeft hy gezegd, en byzonderlyk voor den werk-
until, wiens krachten door het zweet van den arbeyd
i! uytgeput worden. Die noodzakelyklieyd is zoodanig in
zynen aerd, dal men dn plaetsen oneyndig ziel. vermenig-
Mildigeii v.aer hy zich heen begeeft onder voorwendsel
van zich wat tc verzetten, en waer hy met de baldadig-
lieyd byna noyt anders vind dan de ellende, de ruine
i> zyner gezondheyd, en iivtmerging zyner krachten,
Den redeneer heeft dan vervolgens don invloed acngetoond
dien de rust van den zondag uytoelfent in het inwendige
des liuysgezins, waer dan den vrede der ziel met het wel-
zvn des lichaems gepaerd worden enz.
Men heeft bemerkt dat niet eene gazette van Yrankryk
de minste beknibbeling tegen de aenmoedigingen voor het
eerbiedigen van den zondag heeft afgegeven; 't is te vreezen
dat het in Belgiën alzoo niet zal wezen, 't is te vreezen dat
de bolgische liberaterspers togen de franschen zal opspelen,
haren vuvlen beledigingsboek tegen hun openen, zal zee
veren over persoonelyke vryheyd in materie van godsdienst,
en lamenteren tegen de onverdraegzaemheyd der klerikalen,
tegen de inkwisitie, tegen de brandstapels, pynbanken
enz...,.Wv wachten nacr den uvtslag.
Hel Verbond van Aclsl verlell in 'l lang en in T breed een his-
lorielje uyt den Journal de Liér/e (gazelle van Broeder Orbanus),
le welen dal eenen jongeling van il jaren mei den Paesschen
door zyne moeder !e bierhte gelcyd zynde by eenen paler Jesuit le
Luyk, zou eerst vooral onde -vraegd geweest zyn waer hy zvne
sindien deed, en op de aniwoord dat bel in bel Atheneum was,
zonder absolutie weehgezouden wierd. Daerop lamentation zonder
eynde over liet misbruyk der Mil. sacramenten, over den dwang
der bieehlvaders om dc klerikale scholen le vullen enz. enz.
Toen wy eene week vroeger dit zelfde historietje in de groooootc
liberale gazellen lazen, iwvlï'dden wy geenzins of liet schandael-
blad van Aelst-zon bet mei biydscltap overgenomen hebben, en
wy zvn in onze verwaebling niei bedrogen geweest. Nu dal gv bet
opgenomen liebl, beeren opstel Iers van Verbond, zullen wv u
zeggen en bewyzen dal gy lafj'e lasleraers zyl.
Niet eenen uwer kliek heelt den Journal dc Licge gelezen waer-
uyt gv bel historietje beweert gelrokken le hebben. Gy hebt dien
journal tiiii meer gelezen dan de nummers van den Univerx
Hrliijiru.rwaertegen gv 7.00 lang gezeeverd hebt, en waermede
gy niet meer durft voor den dag komen sedert dal wy aen Com-
marus IHH franks beloofd hebben, indien hy ons by lyd een dezer
nummers loonen koude.
Gy bebi dit historietje gelezen in uwe grrrroote Indépendance,
die hol nvt den Journal dc IJcne overnam. Maer hierin bestaet
uwen LASTLll, uwe KERROOViNG, dat, wanneer, gv verleden
zondag bet historietje vertelde in uw Verbond, gv reeds in bet
Nr van voorgaenden Donderdag uwer Indépendance de weder
roeping van bet zelve gelezen had. De Gazelle dc Liégezegt de
Indépendanceverklaert bel fcyl onmogelyk en haelt de redens
n aen waerom bel ongeloollyk is, weswegen wy hel als eene pligt
aenzien deze verklaring op le nemen.
Kentï dezer redens die alleen vergenoegt, is dat er sedert jaren
ten allen lyde des jaers vele leerlingen van bel Alheneuin van
Luyk bv de Jesuite» le bieebte gaen en hunne aenboudende
biechtkinderen zvn. Vervolgens, is den jongeling in kwestie voor
iels anders weebgezonden, en zyl gy, opstellers van 't Verbond.
overluygde lasleraers.
In veronderstelling dal den jongeling zieh beschuldigde van
met zommige kameraden in gewoonelyke occasie van doodzonde
le leven of dal zyne professors zelve voor hem eene nacsle occasie
van doodzonde zyn, en, op de vermaning van den biechtvader
dat by die kameraden of professors verlaten moet, zou antwoorden
dal het onmogelyk is, vermits bet zyne medeleerlingen of zyne
professors zyn, zou den biechtvader kwalyk doen van hem dies-
volgens le verplichten zyne ouders le pramen om in een ander
gesticht zyne studiën voort te zeilen in deze veronderstelling
willen wy nonnenjen dat den jongeling 1011 deelc de waerhevd
gezegd beeft. Mae»- wy voegen er nog by dal gy LAFFE LASTÈ-
ItAEHS 7.YT, omdat het eene LAFIIEYD is den biechtvader te
beschuldigen over 't geen in den biechtstoel gebeurt, en waertegen
bel hem, door alle goddelyko, r.atnerlyke en kerkelvke wetten
allerstrengst verboden is zieh met een enkel woord le verdedigen,
en omdat gy weet dal, al schreeuwden al de Iihorafersgazetten
nog zoo bard, den biechtvader toch zou zwvgen. Gv raeskalt dan
'ogen eenen stommen bel welk by uwe lastering dan nog eene
wolgeeondiiionneerde domheyd voegt. Ten anderen, wal geloof
kaneenen jongeling van 17 jaren verdienen, als z\neevcene
moeder zelve er 7.00 wevnig trouw in heeft dal zy noodig oordeelt
hem in persoon naer den biechtstoel te levden Gevoelt gv nu,
doinnm scbryvelaers, dal gy ,de zaek van den jongeling slecht
