ZONDAG 7 MEY I85i
ACHTSTEN JAERGANG. - W 400.
Den Deficit of Ie kort in de staetskas
En was er dan niemand om den onbeschaem-
den francmacon Frère op zyne plaets Je stellen?
Is het alles
AELST, dev 6 Mky 1854,
De sehaemte is wech hv kan niet
meer rood worden
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN i MEY 1854.
1" Ten 7 uren 45 minuien des morr/ens naer Denclermonde, G<?nd.
Ooslende, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Rvsscl, Calais.
2° Ten 9 uren 00 min. 'smorg. naer Dwulermonde, Mechelen, Brussel. Antwer
pen, Leuven, Thienen, Landen, St-Truyen, Hasselt, Luyk, Yerviers, Aken, Keulen.
3» Ten 3 uren 15 uamidd. naer Dendei monde, Mechelen, Brussel, Antwerpen,
Leuven, Thienen, Landen, St-Truyen, Hasselt, Luyk, Vervier, Gend, Brugge, Oostende.
40 Jen. 5 uren 30 minuten namiddagnaer Dcnderniondc, Gend, Brugge
Oostende, Kortryk, Mouseron, Doornyk, Byssêl, Calais.
50 7(.n 8 uren 15 minuien des avonds, naer Dendermonde, Mechelen, Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen, Luyk, Verviers, Aken, Keulen en Gend.
.CLIQUE SUU1I.
VAN DENDERMONDE NAER AELST.
\o feu 7 uv. 00 m. 's morgens.2^ Ten 8 uren 20 minuten 's morgens. —3° Ten 12
uren 10 minuten 's middags. 4° Ten 4 uren 15 minuten namiddag. 5° Ten 6
uren 40 minuten 'savonds.
Zullen te Gvsegrni slillestnen de volgende konvoyen vertrekkende van
AELST, ten 7 uren 45 minuten 's morgens, ten 3 uren 15 minut. en ten 5 uren
30 minuten namiddag.
Van T) END KB MONDE ten 8 uren 20 minuten 's morgens, ten 4 uren 15 minulon
namiddag en ten fi uren 40 minuten des avonds.
Voor alle riglingen moet men te Dendermonde van konvoy veronderen.
Dit blad verschynldes Zaterdags in den namiddag onder de dagteekening
van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der inschryving, by trimester,
ts bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der annoncen op 20 centiinen den drukregel.
DEN DENDERBODE
Ter gelegenheyd der verwerping van de nieuwe wet op
de stokeryën, zyn de beraedslagingen over den ellendigen
toestand der staetskas hernomen. 'T is M. Frère die de
handschoen gewotpen heeft en gepoogd te doen gelooven
dat zyn bestuer in geener voege schuld heeft in den ver
pletterenden deficit, hy heeft willen doen zien dat het
iiberael ministerie tegen alle beschuldiging van verkwisting
vry is. Doch dit was onmogélyk niettegenstaende dat Van
Damme als eenen doortrapten vogel aenzien word, want de
daedzaken spreken te luyde, 'tis 't geen hy w.elhaest
gewaer wierd.
Om cyffers daer te stellen en berekeningen te maken,
heeft 51. Frère gepoogd eenen spotlach te werpen op den
afgeyeerdigden die bewezen had dat het 't Iiberael ministerie
was 't welk de principaelste oorzaek van het groot te kort
in de geldkas is. Dit is de gewoone taktiek der liberaters,
en Jan Van Damme mcynde dat wat zeever vertellen of met
wat kromme sprongen omgaen bier ook zou gepakt hebben
om de oogen der kamer te verblinden, hare aendacht af
te keeren en alsdan den Ijberatersoverschot op zyn gemak
te laten toejuyehenMaer Meester Van Damme vond
zich ditmael bedrogen, hy had te veel onyoorzigtig geweest
met eene tastbare leugen voor de pinne te kómen, ver
tellende een walgelyk verdichtsel vaerin hy het godsdienstig
onderwys belagchelyk heeft gemaekt en eene schandige
verergernis gegeven niet onbeschoftelyk te schertsen met
iets wat het heyligste en verhevenste in onzen godsdienst is,
de aenroeping van den II. GeestHet scbynl dat den
president Delfosse deze walgelyke aenrandingen in '1 breed
en in 't lang heeft laten yerkoopen en niet begrepen heeft
dat liet de weerdigheyd der kamer schenden is in liaer
midden den godsdienst en de Godheyd te laten beschimpen.
Ja, den achtbaren lieer Slalou heeft die taek op zich
genomen. Om den bek aen Frère te stoppen, hoeft M.
Malou eenvoudiglyk en zoo klaer als den dag de verschillige
kanten van den deficit aangewezen en er bet groot deel dat
bet bestuer van Frère-Rogier toekwam, aen '1 zelve te laste
gelegd, zulks met officiële en onwederleggelyke stukken.
Het vvaer vraegstuk is bet dees Is er, sedert 1847,
sedert de aenkomst van M. Frère aen het ministerie van
financiën, eene verbetering in den toestand der schatkist
geweest
De wetten in d'hnnd, heeft M. Malou gezegd, is men
gedwongen en gepraemd te bekennen dat er integendeel
verzwaring van lasten is. De wet van 1848 beeft de gccon-
stitueerde schuld met 57 millioenen verzwaard. Door de
wet van 1852 is de schuld al wederom met 9© millioenen
meer verhoogd. Eyndelyk, gedurende het zelfde lydstip
zyn er voor meer dan 87 millioenen weerden gerealiseerd
die zich in de schatkist bevonden. Als nu deze dry
sommen worden byeengetrokken, te weten, de 37 mil-
Koenen van de leening van 1848, de 2© millioenen der
ltening van 1852, en de 37 millioenen voortkomende
van de gerealiseerde weerden, vind ik dat wv nu, in 1854,
e 8® MILLIOENEN t meer schuld hebben dan in 1847
Verder heeft M. Frère zelf bekend dat hy, by het
verlaten van zyn ministerie, een te kort van 85 millioenen
vlottende schuld gelaten heeftik heb liet regt, vooraleer
er iets af te trekken, die 85 millioenen bv de S© mil-
lioenen te voegen, waeruvt volgt dat, sedert 1848 onze
schuld met ©5 millioenen verzwaerd is
Zie daer den rampzaligen staet. van zaken klaerlyk
uytgeleyd zonder verdichtsels, zonder leugens, zónder
zeever, zonder bewimpeling, zonder valsehhcyd, zonder
bedrog, zoo dat elkeen het kan verstaen. Gv denkt misschien,
landgenoten, dat 51. Frère alias Jan Van Damme sefiens
het woord genomen heeft om die verpletterende waerheden
te bestormen en te vergruyzen maer gv bedriegt u net
als eenen kwaden jongen die eene oorveeg gekregen beeft
en van al zyne makkers nytgejouwd word, vond Jan Van
Damme geraedzapm zoo vyeynig mogelvk te antwoorden,
om zich niet meer en meer aen de galg te klappen. En
inderdaed, zie hier de magere antwoord van dien grrrrrooten
liberalen financier, men leze de zelve met aendacht, want
zy is curieus M. Malou houd staen, zegde M. Frère,
dat de geconsolideerde schuld nu tot 8© millioenen meer
beloopt dan in 1847ik kan dees gezegde niet onderzoeken;
a maer liet bewvst niets. Weet het land niet dat er eene
a ontleening gedaen is van 96 millioenen voor de uyl-
voering der openbare werken
Ja, M. Frère, bet land weet het maer al te wel, en dit is
uwe eygenene veroordeelinggy had van die zaek moeten
zwygen, want men zou u konnen zegge» dat het nvt eygen
belang is, dat liet is om aen uwe kiezers te behagen dal gy
uwe fonctie gebruykt en aldus de schuld van 't land op
eene zoo beweenlyke wyze vermeerderd hebtJa,
man, 't land weet maer ai te wel dat de contribution
gedurig verhoogen en dat er niettegenstaende gaten in de
■schatkist geboord zvn die millioenen aen de verarmde
burgers zullen kosten om gestopt te geraken
Neen, 't is niet alles; 51. Malou heeft aen 51. Frère ge
antwoord en wy gaen deze antwoord geven omdat zy nog
tastelykcr de gestie van M. Frère afschildert en bewvst hoe
schandelyk de staetspenningen door de liberale party ver
kwist zyn geworden. Zie bier de antwoord van 51. M'alou
Wy zyn omtrent met 51. Frère 't accoord nopens de
daedzaken. Ik heb willen bewvzen dat onzen geldelvken
d toestand in 't algemeen, slechter is dan in 1847. Dit is
iets waerin 't land belang heeft.
51. Frère gelooft dat ik er over verwonderd ben; in
't geheel biet Ik heb voor liet meestendeel de doorhem
voorgestelde uytgaven bestreden; ik ben niet verwonderd
dat hy ze voorgesteld heeft, ik ben eerder ik ging zeggen
dankbaer dat hy niet meer uvtgegeven heeftInder-
daed, er zyn, buytcn den budget, buytengewoone kre-
dieten gevraegd en eene verschrikkende ontvouwing van
voorstellen, zelfs by bet naken der gebeurtenis van 1848.
Ik ben dus niet verwonderd dat onzen geldelvken toe-
)i stand in 5 jaren tyds met 59 millioenen verslecht is,
't geen M. Frère zydelings wel heeft willen bekennen.
Nog een woord over de zaken van 1847 den 25 Febrv
1848, den dag voor de fransche revolutie, droeg bet
ministerie Frère-Rogier eene wet van openbare werken
voor van 78 millioenen zonder naer middelen te zien om
die te betalen ten zy eenen voorstel dien bet deed van de
vlottende schuld met 8 millioenen en half te vermeer-
derenZie daer de daedzaken gelyk zy gepasseerd
x zynIs bet diesvolgens niet klaer dat dien deficit
van 43 millioen waerop men zoo gewillig terugkeerd,
grootendeels voortspruyt uyl de gebrekkigheden der
comptabiliteyt
Aldus, de nieuwe cyfferkonst in den geldelvken toc-
stand ingevoerd dan wanneer men slechts eene nieuwe
politiek aenkondigde. bestaet in van de dienstjaren vóór
1847, al het te goed af te trekken en op diezelfde dienst-
jaren al de lasten te leggen zelfs deze die alsdan nog niet
mogten voorgebragt worden uyt reden der gedekreteerdo
werken tydens diezelfde dienstjaren
Zie daer wat er gebeurt als men politiek behandelt
onder voorwendsel van cyders in te roepen, zie daer boe
men er in gelukt het Ie 'kort op '158 millioenen te bren-
genVolgens de beraedslagingen die plaets gehad heb-
ben, is de zaek door 't land beoordeeld
En wat heeft 51. Frère daerop geantwoord NIETS,
volstrekt NIETS, den man heeft gevoeld dat hy plat gesla
gen was en dus geraedzaem gevonden de beraedslaging te
laten sluyten zonder een woord te spreken, zonder te kik
ken of te mikken, want hy voorzag dat hy nog meer op de
pynbank ging gezel worden.
Zie daer nu, burgers, den waren toestand der schatkist,
zie daer hoe het nu onbetwislelyk bewezen is dat de eenige
schuld er van te wvten is aen de beklagelvke gestie van het
ministerie Frère-RogierDe iiberaferspers zal nu schoon
te bassen en te tieren hebben, de cyffers cn de bewvzen
zyn daer om te bestaligen dat het de ïiberatersparty is die
't land geruineerd of ten minsten in zoo verpletterende
schulden gedompeld heeft, dat er gepraemde leeningen
zullen moeten plaets hebben als het ministerie toch niet
sparen wiltKiezers, dit is eene waerschouwing voor de
toekomende kièzingen
In de zitting der kamer van 28 april lest, maekte 51.
Vilain Xllll een kompliment aen den minister van buyten-
landsche zaken omdat hy, uyt eerbied voor de beslissingen
der kamer, zoo getrouwelyk by zynen budget was gebleven
zonder den zeiven te overschryden. Het was gemakkelyk
te verstaen dat 51. Vi 1 :ii11 daerdoor eenen zweepslag aen
't bestuer van Rogier wilde geven en aen dezen afgekooklen
minister zyne slechte gestie doen gevoelen en tevens zyne
stoutmoedigheyd waarmede de beslissingen der kamer zoo
dikwils onder de voeten getrapt zyn. Op het oogenblik zelf'
waren aller oogen op Rogier gevestigd; maer zag men hem
rood worden T zou den eersten keer geweest zvn.
Gelooft men dat hy beschaemd was In 't geheel niet, dien
vremdeling kent gcene sehaemte meer, hy zou u veeleer
eene onbeleefdheyd naer 't hoofd geworpen hebben gelyk
men het dan waerlvk in de zitting van 's anderdags gehoord
en gezien heeft.
T was ter gelegenheyd der beraedslaging over de supple
mentaire kredieten die 't gouvernement vroeg om de schul
den te betalen die Rogier gemaekt had en waerover wy
zondag gesproken hebben. Openlyk beschuldigdkon
Rogier zich niet verregtveerdigen noch voldoende uyt-
leggingen aen dc kamer geven hy heeft veel geklapt en
byzonderiyk veel onbeschoftheden uytgekiaemd legen ver-
selievde leden der kamer, maer hy heeft niets konnen
voorbrengen 't geen hem zuyverde van de beschuldigingen
die ten zynen laste waren. 5roor zyne onbeschoftheden heeft
den graet' de 5Ierode hem eene harde les opgespeld en hem
gezegd dat, in den neteligen toestand waerin hy, Rogier,
zich bevond, hy beter zou gedaen hebben van oo'dmoediger
en beleefder te zyn, dat het misstaet gedurig tegen te zeg
gen als men ongelyk heeft, en dat bet byzonder leelyk is te
stollen en te bollen dal men volgens de regels van goed
bestuer gehandeld heeft als men zulke tustelykc wetschen-
dingen op de lever heeft.
51. Rogier is zoo verre gegaen, zegde 51. de Merode,
dat hy 9® of 95 duvzend francs genomen heeft van eene
byzondere inschryving om eene geïllustreerde Constitutie
uyt to geven die men nergens ziet en die niemand wilt
aenkoopen, want zy is zelfs niet schoon geïllustreerd.
Het geld eener byzondere inschryving is dan zeer wille-
keuriglyk besleed, en als men zulke fcyten begaet, het zou
x beter zyn te zeggen, ik heb ongelyk gehad, dan het hard-
nekkiglyk zoeken te verschoonen
Zie daer eene klare en onbewimpelde besehuldiging in
volle kamer van 'Igeld eener byzondere inschryving te heb
ben afgekeerd\Vat indruk heeft die beschuldiging op
Rogier gedaen Is hy beschaemd geweest Is hy rood
geworden Verre van daer, hy heeft integendeel poógen te
antwoorden en in zyne antwoord schitterde zyne onbe-
schaemdheyd meer dan oyt. Hy wilde de kamer opvyzen
dat dien steekbeeldekensbock zeer wel gepaerd ging met
de opregling van een gedenkstuk ter eere der grondwet.
51aer de kamer heeft hem uytgelagcben; doch dit kon Rogier
niet doen rood worden, den vremdeling was daerboven, als
het krediet maer gestemd wierd. Er was maer een middel
om hem beschaemd te maken te weten het krediet niet te
stemmen en- hem te dwingen die 20 a 23 duyzend franks
uyt zynen zak te betalen...Dit was, volgens ons,
de pligt der kamer.
Niet lang geleden, is eene vergadering gehouden door de
kopstukken en rneest invloedhebbende leden der heymelyke ge
nootschappen en der klubsen. Acn het order van den dag was,
onder anderen, hei uytbreyden van de heymelyke genootschap
pen en liet verspreyden van boekenschriften, dagbladeren,
iirocburen, enz. welke den kalholyken invloed (dat is den gods
dienst) konden tegenwerken, cn hel volk van dc papen verwyde-
rcii en dus min superstilieus maken; ook moest er gehandeld
worden over de aenstaende kiezingen, ten eynde deze te verwv-
deren die aen Grooteu-Ooslen niet gehoorzamen, of geen impe
ratief mandaet van de klubsen ontvangen willen. Er zyn maet-
regelen genomen oin dit dubbel doel te hereyken. Men"zal wel-
liaest de exclusieven aen hel werk zien. Men zy dus, van nu af,
op zyne hoede.
Van heden af, beginnen de exclusive dagbladeren hunne*
kruyslogt tegen de uyltredende leden der kamer die aen het
order-woord van M. Vcrhaeghen niet getrouw zyn gebleven.
Den Obscrvatmr, of om heter te spreken, MM. Frère en Yer-
baeghen, heeft hel leeken gegeven; het nood-trompet is geste-
