WW
PILLEKEINS.
De brieven van den besluerder der school zyn nog des le on-
beiamelyker, als men ziet dal de onderzoekscommissie in hare
navorschingen verscheyde aengeklaegde tnisbriiyken nauwkeurig
bevonden heeft. Wy zullen er hier eenige denhalen die de com
missie zelve luydop in haer verslag afgekeurd en veroordeeld
heeft. Men had aengeklaegd
1° Dat men door schrijnwerkers die in daghuer werken stalen
heeft doen teckcnen en zelfs onbeschrevcne bladenhoudende, quil-
tancic van werken WELKE NIET GEDAEN ZYN GEWORDEN
ten cynde uyl de schatkist sommen le trekken die voor hun niet
bestemd waren EN DIE HUN OOK NIET ZYN DETAELD GE
WEEST.
Het onderzoek der commissie heeft bevonden en duydclyk
gezien dat deze beschuldiging in alle punten waer, gegrond en
echt was.
2° Had men gedenonceerd dat de materialen voortkomende uyl
hel proefnemehd gouvernemeuts-pachihof van Forel, materialen
die op circa 28 duyzend franks geschat waren, vervremd of
verkocht zyn geweest zonder de vcrpliglte tusschenkomsl der
agenten van de staelsdoineynen.
Als den gewezen besluerder der school het gesticht verlaten
heeft, heeft hy er den staet en inventaris gelaten van hel meu
belair 'tgeen er zich bevond; dien inventaris is niet voor de
pinne gebragt, nogtans was zulks den eenigen middel om de
weerde van dit meubelair te schatten, en M. De Camp, den ge
wezen besluerder, had aen de commissie vei klaeid dat hy onder
eed zou bevestigd hebben dat dien inventaris, by zyn vertrek,
gemaekt en aen zynen opvolger is gelalen geweest, waerin met
naem en stuk aengeduyd stonden al de voorwerpen die voor
4ïlken cursis bestemd waren, als ook deze die aen de collecliën,
aen hel meubelair en aen hel' lynwaed behoorden'T is te
verwonderen dat de commissie niet strenger is geweest, 't was
wel de moeyle weerd, want als een gouvernement zulke tnis-
bruyken door de vingers ziet, hel opent de deur aen zaken die
wy hier niet willen noemen, doch die hetzelve naer zynen onder
gang stoelen.
SH=K>--|
Als meu blind is, moet men zicli door eene hand lalen
gelevdenmaer als die hand niet wel gelevd, moet men
noodzakelvk in den gracht vallen. Wy hebben zoo lang
over het hospicenbestner gezwegen, dat wy het eyudelvk
als eene pligt aenzien onze stilzwygendheyd te verbreken.
Wy spreken hier van blinde, maer wie zyn de blinde en
welke is de hand die hun leyd
Die blinde zyn de hospieenbestuerders die zich lalen
geleyden door de hand van ernen Secretaris, welken wilt
veel kennissen hebben doch die zich ongelukkiglyk bv een
wat schoon schryven en by het willen president spelen
bepalen. Eerlyds trok den Secretaris der hospieen
600 franks en hy droeg geheel den last heden trekt
dezen amblenaer 800 franks om byna niets te doen, want
de liberale party die. over eenige jaren, zich zoo spaer-
zaein zegde in liet besteden der nrmpenningen, beeft hein
nog eenen schryver onder zyn beheer gegeven, aen welken
men ook den naem van meester of besluerder der weezen-
jongens beeft toegevoegd, met eene jaerwedde van 500 IVs.,
en daerby kost, logement en onderhoud.
Om weezenjongens te bestieren, is het eerst noodig"dal
men zichzelven konne beslieren; en wat zou dien bestierder
antwoorden indien hy daeromtrent geinterpelleerd wierd
Nogtans, indien men de loopende geruchten mag gelooven,
zou de hospiconcom missie voornemens zyn de gezegde
jaerwedde van 500 franks met nog 200 franks te verhangen,
en dit niettegenstatnde zy weet, often minsten zon moeten
weten dat het in 't weezenhuys op verre naer niet gact
gelyk het zou dienen te gaen.
Kortom, wy zullen van daeg noch van St. Yincenlins
de Paulo, noch van muscadin spelen, noch van andere zaken
spreken die ons ter ooi en gebragt zyn, maer wy zullen de
informeerkazak eens aentrekken en stellige inlichtingen
nemen 't is zeer waerschynelyk dat er veel srhyfkens van
de poljes geligt zullen worden. JIrn boude zich voor ge-
waerschouwd.
Verleden winter klapten onze liberators van 't Verbond nog
al geern over pater Lhoir. Veronlweerdigd over hunne menig
vuldige leugens, wilden wy hun eyndelyk met eenen keer den
mond sloppen, en zy zwegen omdat zv geen woord kondt-n
antwoorden.
ISu komen zy met een nieuw vertellingsken voor den dag,
getrokken uyl het francmaconsblad Gazelle de Mans, waervan wy
zoo weynig benauwd zyn, dal wy bet onze lezers ook willen
meêdeeleu.
Zekeren ongelrouwden heer Chasselet van Bergen beeft goedge
vonden, eenige jaren vóór zyne dood, zyne grondgoederen te ver-
koopen en zyn geld te verleemt zonder aen de Iran cm a gons te
laten welen wat hy er mede deed of bun permissie te vragen.
Onlangs i> hy gestorven en heelt niets achtergelaten dan zyne
meubels en een belast woouhuys, aldus vertelt die gazet
ONTERVING! schreeuwt hel Verbond van AilstPater Lhoir
verkeerde hy M. Ghasselei 1En dit schreeuwt hel schandblad
zonder te weten of pater Lhoir oyl oenen enkelen centiem van
dien heer genoten beeft
Schyuheyligo kuoeyers! als eenen vader van 8, II) of 12 kin
deren, door gasten van uwen kaliber verlevd, zyne grondgoederen
verkoopt om zvnen lyd met hun in bras- en slempparlyëu over
le brengen, en alhoewel hy reeds zoo verre gekomen is, dal er van
zyne kindereu zyn moeten gaen dienen, nogtans door die gasten
gedurig vervolgd word zoolang er hem nog iels le verteeren
overblyfl, waenun spreekt gy dan niet?
Als kalanten van uwe soort eenen ryken ongelrouwden heer
gestadig omringen met bet welbekend oogwit geheel zyn erfdeel
in te slikken en zyne arme erfgenamen te doen uytsluylen, en als
<1 ie kalanten, opdat dien heer niet zou trouwen, hem gedurig
vleyën, trakteren, ja zelfs hem van lyd lot lyd nieuwe
aen d'hand doen, waerom spreekt gy dan niet?
Als eenen ryken liberalen familievader zyne brave vrouw en
weitelyke kinderen voor zoo vee! hy kan onterft en hun dwingt
jaerlvks eene som aen bywyf en bastaerden te lellen, waerom
spreekt gy dan niet
Indien M. Chasselet l'Aelst gewoond en zyne forluyn besleed
had om eene francmaeonslogie en eenen theater le bouwen; indien
hy zyn leven lang onze liberators met drink- en eeipartyën
getrakteerd had, en aldus geruïneerd gestorven ware, zoud gy dan
spreken Ja, dan zoud gy spreken maer wat zoud gy zeggen?
Gy zond op zyn graf lofdiseoursen uylgalinen, zyne edelmoedigheid
en mildheyd hemelhoog verheffen en indien by op zyn sterfbed
ile HU. Sacramenten hardnekkig geweygerd had eti aldus buylen
den schoot der 11. Kerk gestorven ware, gy zoud geheel de stad
in rep en roer stellen om zyn ligchaen» met de grootste pracht,
van 'tsterfhuys regt naer 'tgraf le begeleydenNu, als gy dit
alles zoud doen, laet dan ook aen ryke, die christelyk zyn, den
vryën wil met hun eygen goed naer luin believen le handelen en
loopt niet t'alle kanten meieenen eenen pater Lhoir op den nens...
Maer de zaek M. Chasselet moet hier bekroond worden. Wy
hadden deze pil nauwelyks opgemuekl, als wy de brusselsche
dagbladen ontvingen waerin wy den volgenden brief aen de
Gazelle de Mons gesluerd, aen troffen
M. den Opsteller der Gazelle de Mons.
De aen houdend hcyd waermede gy terug komt op dc forluyn van
onzen oom, M. J. B. Chasselet, doet ons een levendig hertzeer;
wy verklaren u, en (indien gy den tolk der waerheyd wilt zyn)
wy zullen u vragen door uw dagblad le doen kennen dat gy
leenemael in dwaling zy 1 gebragt; want bel is algemeen gekend
en wy wisten hel geheel byzonderlyk dat onzen oom geene
forluyn bezat.
Gy zyl ongelwylfeld verwonderd, M. den opsteller, dal onze
protestatie zoo laellydig zy maer gy moét begrypen hoe pynlyk
zulke slappen ons moeten vallen de eenige pligt van hulde aen
de waerheyd le bewyzen heeft ons daer loc heden konnen bewegen.
Aenveerd etc. Adelaide Chasselet, Eugenie Chasselet.
IlewèïVerbondsgasten, wat zegt gy daervan Gy hebt in uwen
trouweloozen artikel de forluyn van M. Chasselet op VIER HON
DERD DUYZEND FRANKS geschal, zult gy nu vooreenen hal ven
ccnlien treffelykheyd hebben om uwe leugens te wederroepen?
Ha dit verwachten wy niet, want van partvdige valschaerds iels
dergelyks vragen, is de maen willen met de landen pakken of
welriekende pommade van eenen stinkenden bok eysschen. Pouah!
Het Verbond van Aelsl wyd geheel zyn hoofdartikel toe om
te bewyzen dal indien de conservateursparty de meerderheyd in
de kamers bekwam, de francmayons aonslonds zouden revolutie
maken, en dal zy daeroin anders niet te doen heeft dan liet
landbestuim' aen de liberators le laten. 'T is als o( de liberaters
aen 't volk zegden laet uwe deuren open, vrienden, laet ons
binnen komen en pakken al wal ons belieftwant zoo gy uwe
deuren sluyf, zullen wy dezelve met geweld openbreken. Hieruyl
kan men besliivten hoe weynig de francmayons aen onze Consti
tutie en aen ons koningdom verkleefd zyn 'lis a I lyd het zelfde
liedje Of de grondwel zal welliglyk v<randerd worden, of gy,
eonservalcurs, zuil revolulionnairlyk neergeveld worden
A propos, Meester Louis, gy hebt nog niet geantwoord op
onze vragen weet gy niet, man, dat de maend October nadert en
dat den Dcndcrbode wel borgt maer niet kwytscheld\Yy raden
u aen uwe antwoord niet lang nvt le stellen opdat wy niet ge
dwongen worden zeif le antwoorden
Het Verbond zeevert dat den Bien Public van ons gevoelen
niet is nopens de 100 duyzend francs die door den provincialen
raed van Oost-Vlaenderen toegeslaen zyn om de stad Gend le
helpen een groot zolhuys bouwen. Het prulblad voegt er by dat
wy dikwils hel wachtwoord van den Uien Public ontvangen. Wy la
ten onzen konfraler welen dal wy den Bi in Public als een zeer wvs
en allerbest geschreven blad hoogachten, doch dat wy daerom
van hel zelve noch van oenig ander blad bet wachtwoord ontvangen
of hegeeren. Den Denderbode kent er zich man genoeg over zyne
evgeiie denkbeelden voor le dragen zonder dat hy daertoe hulp
noodig hebbe. De wachtwoordontvangers vind men alleen onder
de liberalersbladett die slaven zyn van den moortelbak, gelyk
't Verbond en eonsoorten, die zich wel zullen zwichten oyt, al
ware het maer eensde maniere van zien van hunne wachtwoord-
gevers, de In dépendance, den Observaleur, den M cssager etc. legen
ie spreken. Trekt dit priesken maer hoog op, konfrater, uwe ver
waterde hersens zullen er misschien wat meè verbeterenEn
voor het overige, is er door den Bien Public nog niet eene onzer
redens wederlegd om welke wy de stemming van 100,000 franks
hebben beknibbeld, afgekeurd er. blyven afkeuren
Den Observaleur maekt aen 't land bekend dat de oppositie
in Spauiën zich ouder de francmayons geëngageerd had en ver
volgens de revolutie gesmeed heeft. Wv wisten dit al lang, maer
als den gekenden moorleltolk dit zelf belyd, dan zuli^n de Belgen
meer reilen hebben zulks te gelooven en aen maelregels te denken
om hier in 't land de baldadigheden fcn grouwelen die in spaniën
gepleegd zyn, te voorkomen.
Te Brussel is in eene vergadering van francinayonskop-
slukl.en, beslist dal. er op nieuw met een verdobbeld geweld tegen
de priesters, eonservalcurs, geestelyke ondet wysgesligten, kloos
ters etc. moet ten stryde getrokken worden, en dal dc moortel-
gazetten hvzonderlyk moeten vu er geven op de overeenkomst van
Antwerpen. Indien onze konfraiers onzen raed wilden volgen, zy
zouden die lafhertige uyldaging met ons zeer gretig aennemen,
de grofste zweep uythalen eu er zonder genade meè werken. Dat
de verkochte kuoeyëis van ons arrondissement maer beginnen,
men zal er eens een spelleken van ziendoch wy bespreken
vooiop dat cr niet mag gejammerd noch geklaegd worden als dc
zweepslagen wal hard zyn het eenige dat zy mogen doen, is op
den (1 uyvei of zyne gasten om hulp roepen eu dan wel te samen
hun beste dóen. Overigens, waren wy meester, wy zouden met de
overeenkomst van Antwerpen wel weg welen, want wy zouden
al de gemeenteraden die er voorstellen zouden van doen, feestelvk
bedanken en met handen en voelen voor den bloev onzer geestelyke
gesligten w erken. Men zou eens zien wie liet langst zou uylliouden.
Wy lezen in den Echo de Courlrai, onder dagleekenig van
20 jtiIy Men meld ons eenen zonderlingen voorval, welken
gisteren voor de korrectionnele rechtbank van Kortryk is voor
gevallen.
Den heer Hermans, van Brugge, onlangs tol notaris te Ilelchin,
arrondissement kortryk, benoemd, bood zich aen om den eed af
le leggen. Reeds had den heer Willems, suhstiliiet van den proku-
reur des konings, zyn rekwisitoiiunt gemaekt, om den titularis
lol het all' ggeti van den eed toe le lalen, toen den lieer voorzitter
aen liet openbarr ministerie vroeg, of het den beer Hermans
pcrsoonlvk kende; op het antwoord van «neen, heeft den
president verklaei d, (tal. vermits den titularis van niet een lid
der rechtbank noch van het openhaer miuisli rie gekend was, hy
hem niet kon aennemen tot het afleggen van den eed.
Alsdan is den avoué Herman, die de zitting by woonde,
opgestacn hy heeft vurklacrd den zoon van zynen politicken
vriend le kennen, den lieer Hermans, vrederegler le Brugge eu
voorzitter der liberale associatie dier stad, en heeft voor de
ideulileyt van den titularis verantwoord.
Op die vei klaring vertrouwende, heeft den heer voorzitter
den eed van den notaris van Ilelchin ontvangen.
Dit voorval geelt ons de overluyging dal de magistraten van
onze rechtbank in geenen deele med' pliglig zyn aen de daedzaek
vau begunstiging, welke le regt door de bnigsehe drukpers word
bekend gemaekt, en liet bewyst dal den heer Hermans, vader, die
den jongen notaris vergezelde, meer kennis heeft van kiesworste-
lingen dan wel van de pligten die door de eenvoudigste welvoege-
lykheyd vereyscht worden.
Die bemerkingen van hel Kortrvksch blad bevestigen het ge
zegde der Brugsclie bladen, namelyk dal den minister van juslicie
den heer Hermans tol notaris te Heicbin beeft benoemd, zonder
vooraf'gaendelyk de ambtenaren en aengestelde korpsen geraed-
pleegd te hebben, welkegewoonlyk hun gevoelen in zulke omstan-
digheyd moeten uytdrukken. Dat verwondert ons niet zegt de
Palrie van Brugge: eenen akt van begunstiging, die niet te
reglveerdigen is, moet in den donkeren voorbereyd worden, daer
men enkel de politieke diensten in aenmerking le nemen bad,
welke den vader van den jongen vriend de heeren De Yrière en
Devaux, bewezen heeft.
Hofstnde, 2 oogst 1654.
Aen den heer opsteller van den demder-dode.
\inde my genoodzaekt u de volgende daedzaken kenbaer te maken welke
myns ciunkens in den walgelyksten partygeest haren oorsprong nemen
Zou men het gelooven, dat er alhier zekeie» quidam gevonden word die-
de menschen belet langs eene baen te ryden die zy altyd gebruykt hadder»
en dit om dat zy bv zyne tcgenpai ty naer den moLn reden
Kr zyn menschen die altyd hunne melk en holer by eenen Robespier
kochten, maer nu, uyt partygeest, er geene meer krygen konnen. v
Te Ilofstade ook bestond het loffelyk gehruyk den eenen Koer den ande
ren zyn vlas weg te voeren of le leveren; daer aen ook hebben zekere
twistzoekers eene slaking gemaekt met zulks volstrekt le wevgeren
ja, er is eenen die zulks aen zynen broeder geweygerd het ft
Gaet eenen boer vragen om zyn land om te doen voor het zaeyëu van
loof, sito vliegt hy dc deur uyt, nogtans by die gene die voorheen dezen
dienst, wel te veistaen tegen betaling, met liefde bewezenEn alle-
die schoone zaken worden door de Robcspierspnrty uytgrvonden. Mynheer,
dut gaet zoo verre, dat ine» byna niets hoort als van land af en aenzeggen,
al moest men een kleyn parlyken aen 10 verschillige boeren beloven....
Maer onderlusschen weet men (och op lyd en stond het octrov, het geen
maer al te gioot was, nog merkel yk to vermeerderen zelfs, zeggende
kwade tongen, hebben zy het. willen verdol beien inner den Rogiersboeï
heeft goed gevonden het zelve tot 11a d» kiezingen uyttestellen, want zv
weten zeer wel dat het niet pakken kan de I oorkens altyd nieuwe lasten
opteleggen, vermits zy van zulke» Robespierschen vooruytgang niet
houden. EENEN ONRARTYDICEN INWOONER.
'T is waerlyk te betreuren dat eene gemeente gelyk Hof-
stade, door de heersch- en hebzucht van ten hoogsten een
half dozyn kwanten in zulke schande!yke verdeeldheycl
gebragt is, dat alle principen van niaetsehappelyke broe-
derlykheyd met de voeten getrapt worden. Tegen dien ver-
dervenden kanker is maer een middel, te weten dat de
aenstokers gekortvlengekl en, ten bekwamen tyde, door
het vonnis der meerderheyd magteloos gemaekt worden.
I)at de inwooners van Iloi'stade nog wat geduld hebben,
dien tyd is nakend, 't zal dan hunne beurt zyn om het
onkruyd uyt dien vervuylden akker te werpen.
De volgende regelen vinden wy in een francmayonsblad van
Luyk, wy stellen ze onder de oogen onzer landgenoten oui hun te-
waerschouwen opdat zy zouden op hunne hoede zyn want de
francmayons zyn iets van zin. Het is met schaemte dat wy deze
schandelyke tael bekend maken Men oordeele.
Ziet hier hoe den lnykschen rrpublikaen overfpanje spreekt
Spanje het jok afschuddende dal op zich weegt, geeft aen de natiën van
Europa het voorbeeld van penen heldhaftigen weèrstand, tegen de over-
wcldigingen vaneen dwingelandy achtig gezag.
Men gelukt niet altyd zoo als Mynheer bonaparte op den 2 december
om den geest van een groot volk te bedwingen, door aen het zeie het,
mes op de keel te zetten. Het. volk verzwakt door eene lange gewoonte van
slnvemy, stervend gebukt onderden hiel van de koningen, die hi t verdruk
ken, kan, in eene bovenmatige pooging, den verdrukker omwerpen, en hen»
op zyne beurt versmooren.
Dat gebeurt in Spanje.
Eene jonge vrouw, die door den toeval op de trappen van den troon
geboren is, enzSpanje heeft het hoofd opgcregt eu zvne, kinderen,
door de vlag van den oproer op le steken, hebben bewezen aen de andere
verdrukte volkeren, dal men altyd een ouleerend jok kan afschudden, als
n»cn den moed maer heeft om te dui ven.
De beurt van Vraukryk zal weldra komen. De revolutie van Spanje gaet
den moed van de natie opbeuren en zal liaer hare aenstaende verlossing
geven. Mynheer Bonaparte ziet met schrik, (gelyk Maebeth het spook var»
Banco moest aenzien) dit groot schim der revolutie, welke hy dacht zoo
goed vermoord te hebben, op den 2 december, en die nu haren kop boven
dc Pvreneesche gebergten uylsleekt als om hen» le drevgen.
De vertaling hebben wy aen een antwerpsch blad ontleend, en dit blad
van Antwerpen zegt dat hel volzinnen heeft moeten achterlaten die al le
stoolend. alle kwetsend cn te walgelyk waren.
Na aldus Vrankryks keyzer bedieygd te hebben, onderzoekt den republ -
Kaen koelbloedig welke de kansen van opstand en revolutie zyn in alle de
lauden van Europa, en na met vreugd en blydsebnp die kansen gunstig ge
vonden te hel ben, drukt zich op eene wyze uyt die weerdig is van Ledru
of \ietor Hugo, van Kossuth of Mazzini. Ziet hier wat LA Triclne zegt
Gy zijll zien, dut de despoten zullen eyudigen, met elkander om als re
brrnge-n, zoo als zy begonnen zyn in het Oosten, en dat als alle volkeren
elkander helpen en het teekeu van Spanje volgen, dan zal er, eer een jaer
voorLy is, gerne schaduw meer beslaen ran eenen koning in Europa.
In geweten, dat zal reglveerdig zyn.
Amerika, dat men ook de Nieuwe Wereld noemt, geniet sedert eene
halve eeuw de weldaden eeuer nieuwe beschaving; waerom zou de Oude
Wereld altyd iu dien staet van lyden en slaveruy grdompeld blyven Waer
om zou Europa zyne Veieenigde-Staten niet hebben gelyk Ameiika, dat is
te zeggen, de regering van vvelzyn en vrvhevd Laet ons hopen in de toe
komst, en tcrwvl wy eenen nieuwen tyd afwachten, laet ons geenen moed
verliezen.
Eenige dagbladeren kondigen aen, dat er eenen op'oer is uytgeboisten
in twee steden van Italiëu.
Als men goed nngaet tot wrik leven dc Italianen veroordeeld zyn, onder
de ooslenrv ksche overheersching. dun zal men begrypen dat die heldhaf
tige solda'.cn de dood verkiezen boven een sinerlelyk martelaerschap.
tiet gouvernement van den paos wint nog indien i et mogely k is op
het Oostemyksch gouvernement, in zake van vervolgingen. Als depolicie
eenige achterdocht heeft, dat eenen banneling in zyi.e familie is terug-
g krerd, dan I eg-innen seffens de vervolgingen. Bv gemis van den banne
ling, die .y niet vind, Iu ud zy alle do le-ien der familie aen, en werpt ze
iu dc Pansselykc gevangenissi-n.
Na twee of dry maeuden lyden, gorft men aen de gevangenen br
gebrek de vryheyd weer. Zulke .«.tooiende schendige» van het Tolken-
iccht, grehiede» daer alle dag,en
oegt daerby dat de armoede tot haren hoogs*en is gestegen, en dut het
volk, door belastingen verpletterd, te» proov is aen harde outb-eriugen.
Zyne f eylighejd word wel is wnér dagelyks vettei den liejligen man
zegtliet leven is kort, laet. cr oiis op eene aengeiiarne maniei door hc êw
rollen: ik zou de sleutels van St. I'ieler konnen vei liezen en aen de deur
van het parudys moeten blyven.
lïn in zyne eygen baet van lekktr gevoeden prelaet, ziet hy uyt de
vensters van zvn pa leys, zy ur onderdanen «oorhy gaen, bleek en vcrir.ageid
cioor de armoede, zonder oat l»uu lyden zyn heit komt ontroeren.
Wal dunkt u, Belgen, van zulke tael, vraegl den Vaderlander I
Wat zegt jjy van de republikaensche apostels die u zulke walge-
lykhcden komen prediken? Begint gy nu nog niet overluygii le
worden dat men niet langer mai; toeven om zulk kward tc keer
te gaen Zulke tael voeren de kopstukken der liberaters, sedert
dat li* in de geheyme genoolscbappen is besloten dat den kallto-
