ZONDAG I OCTOBER 1854.
NEGENSTEN JAERGANG. - Nr 421.
De revolulionnaire uyldaging der Franc-
Wat dunkt ui, Belgen
VAN DEN D ER MONDE NA EU AELST.
AELST, den 50 September 1854.
Het macomnek Manifest van
Verhaeghen.
Woedende aenvallen van Verhae
ghen l
YZEREN WEG. - STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN 1 SEPTEMBER 1851.
lo lm ft uren 45 minuien fles morgens nner Dendermondp, MecbeD-n. Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thicnen, Luyk, Verviers, Landen, St. Tru\en, Hasselt en Keulen.
2° Ten 7 uren 50 minuten des morgens nner Dendeimonde Gend, Brilde,
Oostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Rvssel, dalais.
3® Ten 11 uren 20 minuten voor middag, van- Denderinonde, Gend, Brugge,
Oostende, Korlryk, Mouscron, Doornyk, Uyssel, dalais
4» Ten 3 urcn&ftiu. namidd. nner Dendei monde, Meclielen, Brussel, Antwerpen,
Leuven, Thienen, Luyk, Vervier, Gend, Brugge, Oostende, KorltDoorn Ryssel, etc.
f,° 7 en 8 uren 15 min uien des nronds, nner Denderinonde, flpchelen, Brussel,
Antwerpen, Leuven, Tliienen, Luyk, Verviers, Aken, Keulen en Gend.
f.ÜJQk'E SLEM.
morgens. 3° Ten 8
i middags. 5® Ten
i° Ten G ur. 00 in. 's morgens.—Ten 7 uren 20 minuten 's
uren 20 minuten 's morgens. - 4° Ten 12 uren 05 minuten 's
uren 45 minuten Savonds.
Zullen te Gvsegem stillesta^n de volgende konvoyen vertrekkende van
AF.LST, ten 6 "uren 45 minuten, ten II uren 30 ininut. 's morgens, ten 5 uren
30 minuten en ten 8 uren 15 minuten s' avonds-
Van DENDLRM0 DE ten 6 uren 00 minuten, ten 8 uren 30 minuten'smorgens,
ten 12 uren Oo minuten 's middags en ten ft uren 45 miuuten des avonds.
Noor alle rigtiugeu moet men te Uendeimonde van konvoy veranderen.
Dit blad verschyni des Zaterdags in den namiddag onder de dagteekening
van den daerop volgenden Zondag.Den prys der inschryving, by trimester,
is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der annoncen op 20 centimen den drukregel.
DEN DENDERBODE
Wy hebben mee'rmaels gezegd dat de seele der Franc-
nuxjons eene revolutionnaire secte is, waerdoor de rust van
't land gecomprometteerd en onze nationale instellingen
bedrevgd worden, dat die secte eenen doodelykén haet
voed tegen onze vrybedeuDat wy de waerbevd gezegd
hebben, komt door. onwedersprekeiyke openbare stukken
ten duydelykst bewezen te worden.
Om geenen twyffel meer mogclvk te laten over de inzig-
ton en liet doel waermede de francmagöns werken, gaen wy
bier letterlyk eenen artikel geven uyt bet meest gezag
hebbende francinagonsblad, de Nationartikel welken dees
blad stelt voor de fameuze redevoering die in de groote
francmagonsfeest van 24 Juny lest gehouden is geweest.
Dezen artikel is klaer genoeg 0111 aller oogen te openen.
Men oordeele
De groote magonnieke feest van 24 Juny is niet genoeg
bemerkt geweest. Men wist wel dat M. Verhaeghen er
ii zich krachtdadiglyk had uytgedrukt voor de ontwaking
der orde met inzigt van staetkundige werking.... Wy
ii moeten er op terugkeeren om, in de redevoering van
ii den nieuw gekozen, spreker, een krnymig manifest aen
ii te stippen, 't welk moet aenzien worden als het pro-
ii gramma van bet manifest der belgische vrymetselary.
ii Dit manifest is helangrvk genoeg op dat wy bet grooten-
ii deels zouden mededeelen. Het werk dat er door aenge-
ii predikt word, daeraen arbeyden wy reeds sedert zes jaren,
en wy zullen niet ophouden het zelve te blyven voortzetten
Wy gaen bier eenige staelkens geven van liet werk dat
de belgische francmacons gedurig zullen voortzetten om
hel tot zvne uytvoering te brengen.
Den jongen redenacr, dien de Nation ons doet kennen,
en die, in naem van al de belgische logiën te Brussel ver-
eenigd, de gebruykeiyke redevoering beeft uylgcsproken,
is eenen advokaet van Bergen, zekeren Jules Bourlard.
Zie hier wat dezen man beeft afgegeven
Al de groote vraegstukken van politieke grondbegin-
ii seis, alles tout in betrek is met de opvorming, met het
bestaen, met het leven van den slaet, dit alles behoort ons
ii eerst toe, dit alles is onzen eygendom
ic Aldus, als de ministers zullen komen aenkondigen boe
zy de inrigting, van bet volks-onderwys verstaen, wy
i) zullen roepen aen ons francmacons aen ons bet vraeg-
stuk van tonderwys aen ons bet onderzoek aen ons de
oplossing (groote toejuyehingen der vergadering).
Als wellmest de ministers de inrigting der liefdadig-
ii heyd aen de volkskamers zullen voordragen, zullen wy al
ii wederom roepen Aen ons francmagöns aen ons bet
vraegstuk der openbare liefdadigheyd, opdat bet bestuer
der liefdadigheyd in geene onweerdige banden valle
ii Aen ons dan de inrigting der liefdadigheyd, die door
onze mannen gestudeerd, bewerkt en gemediteerd is 1...
(Langdurige bravo's
Al wederom aen ons, als den minister de wetten der
gastvrvheyd zal miskennen; als er, door beweegredens
die den geest der nationalitevt niet kan acnnemen, zal
inbreuk gepleegd worden tegen liet groot grondstelsel
van broederlvklieyd, aen de gaslvrybeyd op den belgi-
ii schen grond, wy zullen roepen Aen ons, francmagöns!
(Algemeene goedkeuring.)
Myne broeders, in punt van Godsdienst, denkt niet
ii dat ik bier oyt vraegstukken komc opperen van geloof,
i> zoo als B. V. dit der BBUOD VERANDERING(Alge-
ii meen gelach als deze srhandvolle heyligschendende zin-
i) snede uytgebraekt wierd.) Maer wanneer, gelvk wv
bet ongelukkiglyk zien, bet land overdekt word met
gestichten die meri godsdienstige noemt, en die ik betitel
)i niet den naem van luyaerds, (goedkeurend gelach) ik zeg
ik, dat wy bet regt en de pligt hebben ons bezig te hou-
ii den met bet godsdienstig vraegstuk der kloosters, dat
wy liet zelve openlyk moeten aenranden, ontleden, en
't zal noodig zvn dat geheel liet land er meê gedaen make
AL MOEST HET GEWELD GEBRUIKEN OM ZICH
VAN DIE MELAETSCHE PEST TE GENEZEN.
Zeggen wy de waerheyd niet, als wy dergelyke reden
bestempelen met den naem van revolutionnaire uytdagingen,
van oproep tot opstand
Strekt deze redevoering niet om met geweld en revolution-
nairlyk onze politieke instellingen, onze godsdienstige vry-
hede.n, en eyndelyk geheel de belgische grondwet te vernietigen!
Strekt die redevoering niet om met geweld en revolution-
nairlyk bet gouvernement en de wetgevende kamers te
overvallen, te overompelen, als er wetsontwerpen zullen
voorgedragen en gestemd worden die aen de francmagoris-
logiën mishagen
Strekt die redevoering niet om met geweld en revolution-
nairlyk de politie en veyligbeyd des lands te overweldigen,
en om ziclt te verzetten tegen 't gouvernement als er maat
regels van politie en openbare veyligbeyd zullen genomen
worden tegen den dank der logiën En als, R. V. het
gouvernement en de openbare veyligbeyd zullen noodig
oordeelen bet aenwezen in 'l land te bewaken of le beletten
van revolulionuairen, socialisten of andere vremde boos
wichten, dan zullen de logiën roepenAen ons francmagöns!
spannen wy te samen te wapen en dwingen wy 't gouver
nement eene schuylplaets aen die mannen te verleenen, zy
zyn immers onze broeders
Is die redevoering nvtgesproken in eene openbare verga
dering, waeral do logien van Belgiën samengeroepen waren,
niet eene uytdaging tegen liet openbaer gezag en met inzigt
den vorm van gouvernement en al onze instellingen, vrijheden
en constitutionnele franchises Ie vernietigen
Strekt die redevoering niet om de burgers op te hitsen
om zicli te wapenen en tegen het besturend gezag op le
staen Als deze redevoering voor zulke ui tleggingen niet
valbaer is, ais zy dit alles niet klaer en duydelyk uytdrnkt,
dan verstaen wy ons aen niets meer, ais de wetten zulke
zaken ongestraft laten, dan zeggen wy rondui t dal zy looi
de ganzen gemaekt zyn en dat wy geen geregt meer noodig
hebben. Wy slacn liet strafwetboek open en vinden de
vólgende in voile letters gedrukte wetsbepalingen .-
Artikel l)e pooging waervan het doel zal zyn,
't zy het vernieuwen, 't zy het veranderen van 't gouver
nement,'t zy de burgers op te hitsen om tegen
het koninglyk gezag de wupens up te nemen, zal met de dood
gestraft worden.
Artikel §S>. Er bestoet komplot zoo baesl het besluyt
van le werken overlegd en vastgesteld is tussclien twee of meer
persoonen.
En om liet komplot duydelyk te doen uytschynen, heeft
men slechts de belydeiiis van liet francmagonsijlad aen te
halen 't geen in volle letters schrift
Dat dit manifest der moeyte weerd is, opdat wy het
groolendeels aen onze lezers zouden mededeelen. liet werk
't geen er door aengeprezen word, DAERAEN ARBEY-
DEN WY REEDS SEDERT ZES JAREN, EN WY
ZULLEN NIET OPHOUDEN' HET ZELVE VOORD
TE ZETTEN.
Aldus bet komplot is begonnen sedert zes jaren, en
't besluyt is door de iogiën genomen niet op te houden van
komplotteren
liet publiek moet voorzeker nieuwsgierig zyn te zien boc
hel gouvernement de afkondiging van deze redevoering
beschouwd beeft, en boe bet zal le werk gaen tegen die revo
lutionnaire uytdagingenZal liet gouvernement werkloos
blyven en zal bet de logiën tegen de veyligbeyd van den slaet
laten komplotteren Men vervolgt de wildslroopers en zeifs
de verhongerde armen die een i.andvol pataten stelen, en
men zou de komplotsmcdcrs tegen de veyligbeyd van den
staet in hunne strafbare manoeuvres laten begaen Wy
zuilen dit afwachten, en zien of bet wacr is 't geen gemeen
lik gezegd word dal de wetten gelyken aen eene spinne-
webbe, dat er de kleyne misdadigers blyven iuhangen
terwvl de groote er doorvallen
De redevoering waeruyt wy bier hooger cenige zinsneden
afkondigen, is, gelyk de gazetten der hoofdstad zeggen, liet
werk van den mooi tel broer Bourlard, niaeraeti Verhaeghen
komen de eer van 't woord en van het bestuer der debatten
toe, als provisoiren Groot-Meester, vermits 51. Dcfacqs
zyne demissie gegeven beeft. De redevoering van Verhae
ghen is ook afgekondigd geweest, wy zullen er eenige
zinsneden van mededeelen, om aen onze landgenoten meer
en meer de oogen te openen. Zy zullen zien dat de factum's
in alles wel overeenstemmen, dat de twee redenaers zich de
hand geleend hebben om, gelyk een brusselsch blad zeer
wel zegt, eenen oproep te doen tot het brutael geweld legen onze.
constitutionnele instellingen die de vryheyd van vereeniging
tn van onderwijs waerborgen, oproep die ook dient om de
magonnieke kuypery te stellen in de plaets van 't gouver
nement en der wetgevende kamers.
Maer de dolle woede van Verhaeghen valt byzopderlyk
uyt tegen liet genootschap van den 11. Vincentius de Paulo;
by rand dezes genootschap aen en verivyt aen 't zelve dat
bet de zinspreuk steelt van 't francmagonnismus en op zyn
vaendel liet toovenvoord menscklievendheyd schryft.
Dat dien ellendigen franemagon zyne vaertkapoenstael
voor zich lionde en al wederom met bel ivapen der snoode
leiigentael niet voor den dag kome gelyk liy reeds zoo
dikivils gedaen beeftWaer zyn de kopisten By de
francmagöns l)e liefdadigheyd, dit woord dat uyt den
hemel gedaeld is, die goddelvke veropenbaring die alleen
aen den kalholyken godsdienst toekomt, dit verheven woord
durft bet leugenachtig en bedrieglyk francmagonnismus op
zyn slordig vaendel schrvven, even als den helschen geest
doet, om in zyne trouwelooze verleydingen le gelukken en
den godsdienst van J. C., den grooten vyand der hei en der
vrymetselary, te beschimpen en te bespotten
De socieleyt van den H. Vincentius doet zicli onder-
scheyden door al bare werken, zy doet klaerlyk zien dat zy
de dochter is van den godsdienst, dat al wat zy vwrigt,
zy zulks put in de Geboden van den Goddelyken Stichter
der kn I holy ke Religie, en dat liaer doel is bet lydend
menschdom by te staen, te troosten en te helpen, maer ook
de verdertlvke uytwcrksels der magonnieke leeringen waer
mede 't land overstroomd is, te vervdelenDit is't geen
voornamelyk de woede doet ontvlammen van den fameuzen
franemagon VerhaeghenGy gaet het zien, lieve lezers,
in de aenrallen die zyn ongeloof en zynen doodelyken haet
tegen den godsdienst en de christelyke liefdadigheyd hem
tegen liet werk van den grooten II. Vincentius doen
uylbraken.
Zie hier hoe dien ongelukkigen spreekt
Als ik liet verleden onzer instelling ondervraeg, zie ik
er niet dat de vrymetselary altyd de aendachtige bewaek-
ster is geweest van het politiek staetsschip Is het zy niet
die, in de sombere tempeesten, de verlossende vuerbaek
ontsteekt en de gevaervolle klippen aentoont, die den
ala rmkreet doet booren in dn dagen van gevaer? Is bare
geschiedenis niet daer mn te antwoorden Telkens dat
het noodig was, heeft de vrymetselary het middenpunt,
het standpunt niet gevormd tegen de inbreuk der dwaling
en der logonlael? En 't geen zy reeds gedaen heeft, kan
en moei zy het in dergelyke omstandigheden niet nog
doen
lk geloof dat ja den Gr.-. Com.-., den Gr.-. O.-, denkt
het met my. Nu, myne liBB.-., de uer van gevaer is
geslagen, liet gevaer word dringend, er moet gewerkt
worden Den alarmkreet heeft geweergalmd
Gevoelt gy niet dat er iets nadeelig in de lucht is Het
openbaer geweten verlaegt, de verraderyën spieyden
zich openbaerlvk ten loon, de zelfzucht en de vrees, die
schandelyke godinnen, zien, by klaren dage, den wierook
op haren autaer branden. Tronwelooze vyandeii, ver-
slonden door eene lage en onverzadeiyke liooverdy,
durven denken aen de politieke almagt, aen de verslaving
(i der gewetens, aen de vernietiging onzer kostelvke vrv-
heden. Overal vereenigen zich onze tegenstrevers, overal
gaen zy al zeggende dat liet voor hun eene gelievligde
<i piigt is, een onvervremdbaer regt, zicli met de politieke
zaken le bemoeyën. Onderden mantel der liefdadigheyd,
rigleii en werven zy hunne magt ia. 'T is onder den
schild van onze eygene leerstelsels dat zy strijdenzy
spreken onophoudelijk over vryheyd, verdroeg zaemheyd,
en over alle deugden. De sorietayt van den li. Vincentius
schryft op liaer vaendel dit verheven woord, 't welk i.i
haren mond eene foppery is: M-nschlicvendheyd En
voor haren aenhondenden voorlgang, by liet aenbreken
o \y.:i beslissende worstelingen, zou de vi'ynietsel ii v zich
