ZONDAG 22 OCTOBER 1854.
NEGENSTEN JAERGANG. - Nr m.
AELST, den 21 October 1854.
De ondekte koniplotleii der libe-
ralers-franciiiHcons.
Wat dunkt n Belgische Kalhoiykeii
BE GRAENKWESTIE.
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN i SEPTEMBER I8S4.
1° G uren 45 minuten des morgens voor Dendermonde, i\lcchel<n. Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen, Luyk, Verviers, Landen, St. Truyen,Hasselt en Keulen.
'1° Ten 7 uren 50 minuien des morgens nner Dendermunde Cend, Brugfje
Oostende, Kortr^k, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
3° Ten 11 uren 20 minuten roor middag, naer Dendeimonde, C.end, Brugge,
Oostende, Kortryk, Mouseron, Doornyk, Ryssel, (Jalais.
4® Ten 5 uren 30 m. namidd. naer Dender monde, Mechelcn, Brussel, Antwerpen,
Leuven,Thicnen, Luyk, Vervier, Gcnd, Brugge, Oostende, Koitr., Doorn., Rvssel, etc.
5" 7en 8 uren 15 minuien des avonds, naer Dendernionde, Meehelen, Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen, Luyk, Verviers, Aken, Keulen en tiend.
VAN DENDERNIONDE NAER AELST.
1° Ten fi ut. 00 m. 's morgens.2> Ten 7 uren 20 minuten 's morgens. 3° Ten 8
uren 20 minuten 's morgens. 4° Ten 12 uren 05 minuten 's middags. 5o Ten 6
Uren 45 minuten 'savonds.
Zullen te Gysegem stillestaen de volgende konvoyen vertrekkende van
AELST, ten 6 uren 45 minuten, ten 11 uren 30 minut. 's morgens, ten 5 uren
30 minuten en ten 8 uren 15 minuten s' avonds-
Van DENDERMONDE ten 6 uren 00 minuten, ten 8 uren 30 minuten'smorgens,
teu 12 Uren 05 minuten 's middags en ten 6 uren 45 miuuten des avonds.
Noor alle rigtingen moet men te Dendernionde van konvoy veranderen.
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de dagtcekening
ail deit dltcrop V'AluoiwInn /uii/I-mi Ilnn nnre iln. inrnl.»....:»» 1-
is bepaeld op
O """fi uv,uu^n,cntnui^
van <len daero|i volgenden Zondag.—Den prys der insein yving, by trimester,
Id op I fr. 50 c., dien der annoncen 0|> 20 ceutii'nen den drukregel.
DEN DENDERBODE
Het zyn de francmagons zelve die de gordyn opheiïen
der komplotten die zy tegen Ëelgtën smeden. Men heeft in
hun feest van24juny lest gezien hoe zy zelve de trouwe-
looze ontwerpen ontdekt hebben die door litinne logien
tegen den Stael en'slands instellingen beraetnd worden;
In een schrift dat onlangs tiv[gegeven is, ziet men al
wederom hoe de liberaters-francmacons samenzweeren om
hier by ons den katholyken godsdienst te vernietigen en
't geloof onzer voorvaderen te doen verdwynen. Dit schrift
is verschenen onder den belagchelvken titel van Bonifacius,
even gelyk het socialistisch schandwerk van meester Krère,
onder den titel van Jan Van Damme.
Dien Bonifacius spreekt regtuyt en gaet regt naer het
doelhy verklaert rondaf, zonder omweg, dat al de
aenvallen der logiën tegen den katholyken godsdienst
moeien gerigt worden, dat het dien godsdienst is die, kost
wat kost, moet vernield worden. Handelende over de
overeenkomst van Antwerpen, werpt hy zyne verwoedde
schichten uyt en verklaert openlyk dal hy "grenen katho
lyken priester in de scholen wilt'; hy zegt" stelliglyk dat hy
den priester verstoot, omdat de scholen aen hetprotestantsch.
aen het redegcloovig princiep moeten toebehooren. Zie hier
hoe dien vermomden geloofsverdelger en godsdienst
vervolger spreekt
In de .protestantsche landen, zegt hy, zie ik geen
gevaer dat den priester in de scholen kome, omdat'er
tusschen de hedendagsche wysbegeerte en den protes-
tantschen godsdienst geenen" verbitterden en gednrigen
oorlog beslaethet zyn twee takken die uyt den zei/den
'tam spruytentwee dochters uyt de zelfde moeder geboren;
zy zyn bevde het voortbrengsel van 't vry onderzoek,
't welk haren voedstervader is gebleven. "Den protes-
tantschen priester of Dominé en den wereldlyken onder-
wyzer konnen eikanderen verstaen.
En om over den katholyken priester te spreken, verklaert
Bonifacius zich by middel van vergelykenis lusschen den
onderwyzer en den priester. Luysler, lieven lezer, boe
dien kerel spreekt
Ik onderstel, zegt by, den onderwyzer en den priester
alle twee eerlyk, treffelyk, zedelyk maer den oenen is
verdraegzaem, den anderen is het'niet; den eenen put in
de rede en in de geschiedenis zyne geloofsleer en zyne
overluygingden anderen put in een bovennatuerlyk
order eene onverwinnelyke overtuygmgen 't gebeurt
dat terwyl den priester eene magt' is, den onderwyzer
slechts een zwak riet zy, wie moet er bukken onder
het onveranderlijk en onfaclbaer leerstuk
t./ ti
Kan men schandaliger en trouweloozer het leerstuk van
ons TI. Geloof beschimpen Is het verdraeglyk dat zulke
schandschryvers, die ongelwylfcld van katholyk geld hetaeld
worden, hier zoo schaemteloos het. geloof der overgroote
meerderheyd van de Belgen komen honen en lasteren
Maer 't is, gelyk wy reeds zoo dikwiis gezegd hebben,
zonneklaer te zien dat de plannen der liberaters-f.anc-
niacons strekken om aen Belgiën door alle mogelyke
middelen den katholyken godsdienst te ontnemen.
Aldus, als 't eenen protestantsch en Dominé is, dan mag
de deur der school hem zonder 't minste gevaer of legenzeg
geopend worden maer is 't eenen katholyken priester,
dan is't wat anders; dezen zou de schoor bederven, het
zou gevaerlyk zyn er hem te laten binnen komen, hv zon in
de school generen, waer de geloofsleer in de rede moet geput
worden hy zou in de school generen, waer als opper
meester moet heerschen het protestantsch princiep van
vry onderzoeken, gelyk men weet, het vry onderzoek
bestaet in de vernietiging van het geloof en in de grond
vesten der katholyke religie te ondermynen. 'T is bvzon-
derlyk in de scholen dat de liberaters-francmacons bet
eerste vergiftig zaed der ongelooviglieyd werpenHei bert i
en den geest der jongheyd is eenen nog maegdelykeu grond
waer de ploeg des ongeloofs gemakkelyk doorgaet, en
waerin het zaed des verderfs zeer ligtelyk wortel vat,
opgroeyt en zich welhaest op eene jammerlyke wyze nyt-
breyd'T is van dien ongeiukkigen akker dat de
lamiliën zoo veel smerlen en wee inoogsten 't is op dien
ongeiukkigen akker aal de natiën zoo veel rampen en
onlieylen zien wassen; 't is van dien ongeiukkigen akker dat
de volkeren hunnen stollëlyken en zedelyken ondergang
te verwachten hebben'..De school, zegt den godde-
loozen Bonifacius, is den eygendom der hedendagsche wys
begeerte, 'l geen wilt zeggen van het protestantismus, en
geeji ander element mag er binnenkomen.
Bonifacius gaet zonder omweg regt naer het doel wv
weten dus wat al de Bonifaeiussen en jannen Van Dam mis
van het maeonniek liberatersdom willen. Hun werk is liet
dees De scholen onkatholgk maken, de opkomende geslachten
en door deze het land zelf proteslantiserenDit is zoo
klaer dan de middagzon zelfs voor deze die maer gedeellclyk
de mayonnieke werkingen willen naspeuren.
'1 is dan aen de familievaders le zien of zv limine zonen
aen liet ongelukkig rationalismus of redegeloof, aen het
protestantismus willen ten proov geven 't is aen de familie
vaders te oordeeleu of zy hunne zonen willen overleveren
aen belaelde meesters die dopf hunne overheden gedwongen
zyn de geloofsverzakende en godsdienstlooclienende leer
stelsels der hedendagsche wysbegeerte aen de leerlingen in
le planten, en ze aldus voor te bereyden 0111 eerlang deel te
maken van eene secte van ongeloof en zedebederf. De
fanatieke' Jibcratersbladen hebben schoon le roepen en te
tieren, de min verlichtte voorstaenders der frunemaijons-
logiën hebben schoon deze onlieylspellende waerheden
te loochenen, de belydenis der. kopstukken is daer, zy
zeggen klaer en duvdelyk dat zy de vernietiging willen van
den katholyken godsdienst, en dat zv die vernietiging willen
bewerken al te beginnen met de jongheyd op deii leest der
ongelooviglieyd te schoeyën, wel verzekerd dat daeruyt al
hel overige noodzakelyk volgen moetWy herhalen het,
familievaders, let op, ziet toe wat er te verwachten is voor
u zelve voor uwe kinderen en voor de samenleving in 't alge
meenWijt gy uwe kinderen de Vollairiaensche leer
stelsels laten inplanten, gy zult allengskens 1789 en 1795
laten voorbereyden gy zegt misschien dat gv voor die
gruweljaren eenen afschrik hebt, maer toch zullen zv terug
komen als gy er aldus aen medewerkt. Dezelfde oorzaken
hebben de zelfde uvtwerksels, 'tzal te laet bcklaegd zyn als
den stroom des kwaeds zoo zeer zal gezwollen zyn, dat
geene nienschclyke magt liem zal konnen tegenhouden
De francmaponsgazelten schreeuwen en tieren tegen de
conservutenrs omdat deze vragen dat den uytvoer der
granen verboden worde. Die bedriegersbladen veynzen
aldus ten voordeele der landbouwers le werken en zoekxn
te doen gelooven dat zy de ware voorstaenders zyn vin
den landbouw, dat zy den boer begunstigen er, zvne belangen
verdedigenMaer die schyiilieyligen vergeten bun
stelsel van vryhandel teenemael n vt te leggen, slèlsel waer-
van de landbouwers lange jaren 'de dupe geweest hebben
en eerlang nog kunnen worden.
En inderdaed, is liet voordeelig voor den landman dat
de graenpryzèn zoo liuytenmatig hoog zyn
Wv antwoorden meek, want den landbouwer kan er
nauwelvks een of twee jaren liet genot van hebben. Als de
groote eygenaers gewaer worden dal de granen zoo boog
zvn, komen zy seffens met o en 10 guldens opslag voor den
beetel en wie moet die leggen 't Den pachter. Zoodat de
overgroote diierte der graenpryzen in de kas van de eyge
naers alleen profvt brengt, terwyl den pachter ondeiïus-
sehen nog dobbel en drydobbel aen den armen geven moei.
Wat heeft hy dan op 't evnde gewonnen Volstrekt niets,
maer de hoeren hebben hunne zakken gevuld.
En dacrbv, als de granen in andere gewesten wel geluk
ken en overvloedig zyn, wat gebeurt er Er gebeurt dan
'tgeen de boerkens over eenige jaren hebben ondervonden,
namelyk dat er veel vretnd. graen liiunnenkonit en dat zy
dan luinne waren aen eenen spolprys moeten verkoopen".
Met de beweegbare sclinnl kan dit nadeel voor den land
bouw vermeden worden. Zoo lang B. V. den prys der tarwe
aen 19 of 20 franks den liektoliter slaet waérmede den
landbouwer eenen treffelyken loon heeft voor zynen arbeyd,
en 't geen den burger en den werkman konnen belalen,
dan laet men den invoer vry, maer staet den prys leeger,
dan stelt men dadelyk reglen op den invoer om aiduS altyd
eenen geregelden prys te behouden waerdoor noch land
bouwer noch burger kan geruïneerd worden. De kerk
slaet dan in 't midden, gelvk men zegt, en zv slaet od
hare plaels. r
Dat dus de landbouwers naer geene bedri&ersrederi
jiiysteren, waul, van de francmaeonsbladen mogen zy novt
iets goeds verwachten, maer wél kwellingenafpersende
wetten en alles wat nadeelig is. De ondervinding dezer
zeven laetste jaren is daer om te bevestigen wat wv hier
zeggen....
DAEDZAKELYKE WAERHEDEN.
In ons vorig N'r hebben wy doen zien dat het gemeentebesluer
van Hofstade, onder nenlevding van den Zwarten Sis, in baren
geldetyken toestand gedurig is ton achter gegaen, dit nieltcen-
staende de verhooging der octroyreglen, de bnvtengewoone
subsidieu en verkoopmg van gemeente goederen. Nu valt te zien
op wat wyze die achteruylkruypery veroorzaekt is. Dit zal men
begrypen uyt de volgende ons medegedeelde nota.
N» 2.
Ilofslade, 17 Oct. 1834.
Onder het bestuer van wylen M. den burgemeester Matthvs
waren de gewoone ontvangsten altyd loerevkend om de uvtgaven
te dekken, en zelfs was er altyd overschot, blykens het kasgeld
van rond de duyzend franks die den tegenwoordigen burgemees
ter, M. Callebaut, by zyne aenkomst, gevonden lieeft. Die ge
woone ontvangsten beloopen 'teen jaer door 't ander tot 2 660
a 2,070 franks.
In 1847 bekwam de gemeente Hofstade eene subsidie van den
Slaet van 1,500 franks, bestemd om de lydende volksklas ter
hulp te komen. Hoe beeft den beer burgemeester al dit "old
besteed In eene zoo dwaze als voor de gemeente nadeeliee
nytdelving van een deel parochiegoed op de Blekte, 't welk hv
heelt doen afleegen om hetzelve in ineersoh te veranderen voor-
ges unde dat dit deel grond van 136 roeden aldus meer dan bet
dobbel zou opbrengen. En wat beeft de ondervinding geleerd
wy gaen het zien
Hy de verpachting van december 1836, \yas dit goed als bouw
land verluierd aen fr. 45— 73 'sjaers. Had men het bouwland
gelalen en er den pacht sedert sedert 1845 tot 1853 van ontvan
gen, de gemeente zou er fr. 41175 van getrokken hebben Nu
beell dit perceel incersch sedert 1815 tot 1853 opgebr,i»t de som
win fr. 338—50. Als men daer ar trekt fr. 34—34 c. voor vet aen
Al. Pacinian hetaeld, talyfl er nog fr. 30416. Zoodat de gemeente
daer door op 9 jaren tyd verloren beeft de som van fr 109-59
en dit niettogenstaendc de vijftien homlerd, franks die er aen ver-
knoeyd zyn geweest.
Eene tweede opuo.soSism.w speculatie zal den belanghebbenden
doen begrypen wat fynen bestuurder den heer Burgemeester
allebmil is. Men oordeele
ln 1844 en 1845 vond hy goed en voordeelig de dyken der
nieuwe beek af le ieegen cn le bezaèyön. Deze dyken leverden
't ecu jaer door 't ander op omtrent 300 franks iii gras- dus oo
9 jaren tot in 1853 zouden zy 2,700 franks opgebragt hebben'
Nu alles nauwkeurig opgerekend, hebben zv slechts fr "407—80
opgebragt met die domme bezaeying, is a'l wederom een verlies
van Ir. 292 dal de gemeente geleden hééft. Voegt by deze 292 fr
nog de onkosten voor adeegen fr. 176—05; voor schamfeleii
der zelve fr. 17—44; voor zacyhavcr fr. 26—34 is no"maels "20
franks welke samengerekend met de 292 franks de som uvUnakcn
van 512 franks, welke de boerkens van Hofstade als m 't water
gesmeten mogen aenzien, want 't is oen iauter verlies voor de
gemeentekasIs liet dan te verwonderen dat bet kasgeld
'l, wolk den heer Burgemeester by zyne aenkomst gevonden had
zoo gauw verspeeld was, dat er reeds in 1848 een te kort in de
gemeentekas bestond Waer moet de gemeente in 't vervolg
met zulkcn bestuurder naer toe
Een dorde staelken van fyn bestuer en liefde voor de gemeente
belangen, is den slimmen kalsyweg dien don heer Burgemeester
beeft doen leggen op een kwartier uers uyt bet dorp verwyderd
En waei'om moest bet daer zyn waerom moest liet zoo verre
zyn Wel omdat hel daer aen zynen eygendom was, omdat hv
daer inziglen bad die in de parochie genoeg gekend zvn. Zoo
verre gaet de mitteloosheyd van dien kalsyweg, dat," liv de
laetste lossing van kolen, de werklieden van Frans Matthvs
alias Broester, langs een voetpad de kolen hebben afgehaêld om
ze naer dezons mngazyn over te brengen. Geheel de parochie
weet dat den beer Burgemeester aen dien kolenvcrkoop niei
vreinil is, on dal de gewaen.de werklieden van Frans Matthvs wel
weten voor wie zy werken
Een ander bewys van regtzinnig bestuer is hel volgende
In 1846 zyn er valsche mandaten afgeleverd, te welen man
daten bcgrvpendc sommen van anderen aerd dan de uvtgaven
voor welke die by den budget waren tocgcstaen. Aldus zvn"cr in
twee mandaten van 't samen fr. 50 afgeleverd op F. Van Geert
over knlsywcrken, begrepen fr. 21—76 voor visilen aen doctor
Luytgarens, en fr. 1060 aen J. Pannekoek voor hooyzaed.
