PRYSDEELIXG DER ZONDAGSCHOOL.
PILL EKENS.
In 1834 bedroegen de iiylgaven van 't land slechts S I
uiillioene», en nu eylaes zyn die uytgaveu lol BS® mil-
lioenen geklommen. In 1834 was er geld te winnen, er was
werk voor den armen, alle ny ver lieden waren in voorspoed,
de levensmiddelen kostten maer half van 'l geen zy nu
kosten, de winkeliers hadden goede neering in hunne
winkels, de winsten waren zoo niet de helft ten minsten
een derde grooter dan op den dag van heden, en zy be
taalden maer iets meer dan de helft van 'l geen zy nu
betalenHedendags is de armoede overgroot, de
ellende op den buyten is vreesverwekkend, de hellt der
burgers is geruineerd, het werk ontbreekt, de winkels
hebben byna geen vertier, de winsten zvn allergeringst,
de levensmiddelen zyn byna niet meer koopelyk en de
contribution zyn zoo verpletterend, dat men nauwelyks
genoeg wint om zyne lasten te betalen. Nu, daeraen moet
hulpmiddel gebragt worden en kost wat kost moet dien
staet van zaken veranderen.
Om die lasten te verminderen, om den toestand der
burgery te verbeteren, stelt de Emancipation gespaerzaem-
heden voor, en w vst als voornamen hulpmiddel aen de
afschaffing der octroyregten. Wy deelen volkomenlyk in
't gedacht der Emancipation, en zouden willen dat in alle
steden de octroyregten afgeschaft wierden.
Maer, zal iemand zeggen, hoe zullen de steden dan
konnen bestuerd worden Moe zal den dienst der admi-
nistratiën konnen gedaen worden lloe zal, met een woord,
het stedelyk huyshouden konnen draeyën? Dit zyn gegronde
vragen, wy bekennen zulks, maer inet wyze gespaerzaem-
heden, met een en krachtdadigen goeden wil en een weynig
jialriotisinus en burgerliefde kan men die vragen tot stof
vergruyzenWilt men ons laten beginnen met de
stad Aelst, wy maken ons sterk dat wy op haren budget
eene dadelvke gespaerzaemheyd van ten minsten veertien
duyzend franken 'sjaers zullen aenwyzen, zonder aen
iemand onzer stadsgenoten het minste ongelyk toe te
brengen. En wat zouden wy doen
Wy zouden beginnen rnet de nutlelooze gonvernements-
school af te schaffen, waeraen de stad jaerlyks 8 duyzend-
f'ranks toedraegt; vervolgens zou de plaets van bouwmeester
teenemaol gesupprimeerd worden, al wederom 2000 franks;
dan zou de jaerwedde van den stadssecretaris ten minsten
een derde verminderd mogen zvn ten vierden zou de vette
jaerwedde van den politiekommissaris ook een derde afge
trokken wordenDit zyn al dry vremdelingen aen
welke onze stad gerne hoegenaemde verpligling verschuldigd
is en die zy hier met overtollige jierwedden laet den
zwier makenAldus zouden wv voortgaen met
25 artikels te besnoeyën, met de nutlelooze of weynig
voordeelige uylgaven geheel aen kant te zetten, en wy zyn
verzekerd dat de octroyregten alhaest zouden mogen
verdwenen.
Men zal ons opwerpen dit is hatelyk, dit heeft nu zoo
lang alzoo geweest, waerom het nu gaen veranderen
W'AEUOM Wel omdat de burgers niet meer konnen
betalen, omdat het leven voor alles gaet, omdat een huvs-
houden zich op d'eene of d'andere manier moet trachten
te schikken, als het ziet dat zyne inkomsten verminderen
en dat zyne schuldenaers niet meer in staet zyn te betalen.
Als het op een nypen gaet, moet men van den nood eene
deugd maken en konnen missen 't geen men zich in 'tyd
van voorspoed mag veroorloven.
Voorleden zondag heeft alhier de ryke prysdeei'ng aen de arme
kinderen onzer tal ryke zondagschool onder voorzitterschap van
den zeer eerw. lieer deken plaets gehad. Mul eene levendige
voldoening hebben wy gezien dal de pryzen van eene hnyteii-
gewoone goede hoedanigheyd waren en dit nictli'guii.xtaciKfë het
getalder arme kinderen, in't al'gcloopen sehooljaer, merkelyk
was aengegroeyd. Over de tore duyzend zeur fraeye klcedings-
stukken zoo als kielen, broeken, vrouwkleederen enz. zyn, hoven
oen groot getal boeken, uytgedeeld geworden. Troostelyk en
hertroerend was het de blydsehap en de verrukking dier arme
kinderen te zien hy het ontvangen hunner belooning voor den
yver en de vlytigheyd waermede zy de lessen der zondagschool
hadden bygewooml. Maer nog veel troostelyker moet het zyn
voor de achtbare weldoeners der zondagschool, van namelyk de
zoete overluyging te hebben dat zy, door hunne milde aelmoessen,
oneyndig veel hydragen om de opkomende arme jeugd in du
liefde lot de deugd, in de pligten jegens God, jegens htiii zelve,
jegens den evenmensch en de maelsclinppy in 't algemeen te
helpen opkweekenNog veel aengenamer moet het voor de
deftige weldoeners der zondagschool zyn Ie welen, dat in al die
jonge herten het zaed van tiet goede geworpen word, het geen
besproevd door de gratiën van onzen heyligen godsdienst, zal
wortel vatten en hcylzame vruchten van zedelykhevd en rcgl-
veerdigheyd voortbrengen.
Is de prysdeeling zoet, troostelyk en aengenacm geweest aen
de weldoeners en kinderen der zondagschool, zy is liet niet min
geweest aen de achtbare hecrcn onderpastors, aen de veriiienst-
volle meesters en meeslerssen welke, nvt zuyvero liefde tot den
armen en noyt volprezene geöegenheyd voor liet goede,.zich
geweerdigen alle zondagen hunne speeluren te komen besteden
aen hel ondorwyzen der behoeftige kinderen, die anders in
d'onwelendheyd van God en hunner pligten zouden opgroeyën,
en voor welke het grootelyks zou te vreezen zyn dat zy ovt
nuttige leden voor de samenleving zouden konnen worden.
Immers, deze achtingsvveerde priesters, meesters en meeslerssen
bedanken wy grondherfiglyk in naeiii der maetseliappy, hun
duyzendmael gelukwenscliende over hunne hcylzame gevoelens
en inziglen waermede zy zoo krachtdadig helpen aen de zedelyke
beschaving dor samenleving.
Des avonds is deze schoonc plegligheyd gesloten door een
gulhertig oil allervermakelykst feestje, waeraen de heeren
meesters leden der zondagschool, zich, op evgene kosten, hebben
vbreenigd, en tydens 't welk een lid, M. P. J. Van Meek, een zoo
welgepast als kuoddig en fyn dichtstukje van eygene vinding aen
geheel het hestucr der zondagschool heeft opgedragen en met
veel kunde gezongen
Den Venerabelen Verhacghen, na een nauwkeurig overzigt
gcdticn te hebben van de niagt waerover de liberatersparty in do
kamer nog beschikt, heelt ter zitting van 21 dezer, in de bilter-
heyd zyner ziele uylgcroepcn ilnt de liberalen de meerierheyd niet
meer hadden, dat zy moesten patiëntie hebben, en dat het nu aen de
conservatoirs teas het besluer van 'l land in handen te nemen
Zie daer hoe diep die onbesehnemde klubsparty gevallen is
Zie daer hoe die hooveerdige franqmaponssecle zich over hare
eygene misdaden den nek gebroken heelt!!!Maer jawel,
hel venyn zit in den steert'tis nu aen de eonservateurs, zegt
Verhaeghen, het besluer in handen te nemen Doch in welken
toestand is dit besluer liet francuiagons-minislerie Rogier-Frère
heeft met hoopen schulden gemaekt die, niet betaeld zyn, eene
menigte misbruyken ingevoerd, een vorvuyld huyshouden van
bekeurlyke amblenaers en bedienden nagelaten, immers dit
ministerie heeft de tuyt zoodanig verward, dat er geen losdoen
aen is, en nu komt het kopstuk der francinafons het bestuer aen
de eonservateurs aenbieden Merci Verhaeghen, van uw vuyl
presentgy zond geern de fauten uwer moortelbroers op den
rug der eonservateurs leggen en u dan, gelyk Pilatus, do handen
wasschefiNeen, neen, man alzoo niet geboord, de
synagogue zal zich zelve eerst begraven, en dan zullen de eonser
vateurs zien of zy het boelken onder benelicie van inventaris
willen aenveerdenHad gy gezwegen, Meester Verhaeghen,
en uwe magtelooshcyd niet uylgcbazuynd, gy zoud misschien
uw doel hebben konnen bereyken, maer gy hebt vergeten dat
meeuwende katten geen ratten vangen.
liet gezegde van den Venerabelen Verhaeghen, dat namelyk
de eonservateurs nu het bestuer moeten in handen nemen, is
oenen donderslag geweest voor de tegenwoordige ministers.
Wel dat het kot vervuyld is, zyn zy evenwel niet liaestig om het
te verlaten er brokkelen loeit nog alle jaren 21,000 frankskens
zonder de gekwetste af, zegde M. De Brouekerc, en dus blyven
wy in onzen zetel. Wy ook zyn van liberalen deessém en 'tis zoo
aengenaein uyt eens anders kasse geld te tellen. Dal men maer
op ons kloppc, tiere en lavvyt make, dit doet al geen zeere, de
smidshonden liggen wel omtrent het aembeeld te ronken dan
wanneer den hamer het meest gaet, maer zy worden wakker
zoo haest de smids wat beginnen te peuzelen
Apropos, konfrator Landbouwer san Rousselaere, gy word
vricndelyk verzocht niet meer te vergeten de bron aen te wyzen
als gy artikels uyt den Denderbode ontleentMet hier en daer
een woordeken ie veranderen moogt gy niet tienken, vriend, dat
eens anders goed het uwe is. Als gy de vraegstukken niet kont
behandelen, moet gy u onthouden, en wilt gy malgré uwe lezers
onderriglen, doch met eens anders studie, dan is het billyk dat
gy aeuwyst waér gy^de onderrigting genomen hebt. Opgeplakte
pluym'en vallen te ligt af.
Hel Verbond ran Aelst, 't geen in den tyd zoo vverig voor
den verpletterenden budget van oorlog tegen den Denderbode ge
streden en getierd hceR, komt nu, uyt gespaerzaemheyd, de ge-
lieele afschaffing vragen van al de oorlogsbudgetten van Europa!!!!
Ilea konfrater telt nu op zyne vingers de milliards en millioenen,
die aen de legers besleed worden, en neemt voor besluyl dat wy
met al die milliards en millioenen ecnen gclicelen hoop scholen,
steenwegenen vaerten zouden konnen maken, indien er geen
legers waren Onnoozelen suldoor wie hebt gy u nu
toch zoo schandelyk laten geesselen Die u dit heeft konnen
opdraeyën, verdient oenen stoel in den heme'i, zouden wy zeggen,
indien wy niet wisten dat het verloren gepeperd of gezoiilten is,
dat botten al tyd platvisch blyven, en dat gescheurde polten geen
nat konnen behouden
.-. De bovenstaende dwaesheyd van 't Verbond zon konnen in
wysheyd en wezenlykheyd veranderen, indien den katholyken
godsdienst overal geëerbiedigd en nageleefd wiordMaer
wat doen het Verhoud en du bladjcs van zelfden kaliber? Gedurig
den godsdienst lasteren, hatelyk maken, beledigen en vervolgen,
en aldus de mensehen bederven, hunne driften aenstoken, ze
opwekken tol opstand, hun 'l soeialismus leeren, met een woord
gedurig werken om de legers noodzakelyk en onontbeerlyk te
maken, w ilt de samenleving zich niet overvallen en door een
vuyg gespttys uytgeplundefd zienMaer zoo zyn zdnimige
gazetknoeyers zoo lang zy te kopiëren krygn, zien zy er nog
al d'een en d'ander uyt, maer als zy zelve moeten iets aeneen-
steken, vallen zy door de mande. Zoo is 't met den aep gelegen
zoo lang hy op eenen blok zit, ziet men niet dat zyn achterste
bloot is, maer zoo haest hy op oenen hoorn wilt klimmen, ziet
men hoe liet er meê gelegen is
Het Verbond komt aen zyne dungezaeyde lezers vertellen
dat de li he ra tersgrondstel I in gen op den buyten verbizenden
voortgang doen Is hel misschien daermeê, konfrater, dat het
Verbond buyten zoo VEEL abonnementen heeft Er zyn in ons
arrondissement 82 gemeentens, en naer elke dier gemeentehuyzen
word er een N' gratis van 't Verhoud gezonden, 't welk in byna
al de gemeentehuyzen, dadelyk by zyne aenkomst, in servcetjes
voor Portugasl gescheurd of aen den kant gelegd word
Overigens verzend het Verbond nog geen 100 N" met den post
Nu, daer 82 afgetrokken, wat blyft er nog?Antwoord,
konfrater
.-. Het eerste hoofdartikel van 't Verbond van zaterdag racskalt
over den voortgang der libevatcry op den buyten liet tweede
zeevert over de afschaffing van al de legers van Europa het
derde artikel is eene geeopieerde bcostiglieyd uyt do goddelooze
Broedermin, handelende over den text van 't Evangelie bemint
uwen evenmensch yelyk u ze leen. l.yt dezen text besluyten de
Broedermin en 't Verbond dat de ryke nienschen al hun goed met
de arme moeten verdeelen en dat er dus geene armoede op do
wereld moer zal zyn!!!Allons, Robespierken, begint dit
eens aen uwen vader aen te raden, en gy zult aen uw achterste
ondervinden hoe uwe dwaze lessen welkom zyn, want uwen
vader geeft niet veel om luttel
Niet wetende hoe de afkoking der lil orators in de laetste
kiezing van Gend te verduyken of te verscboonen, komt het
Verbond zeeveren dat de verdachte kroegbazen aile met de klcri-
kalon gestemd hebbenEn hierop vraegl het Verbond ons of
dit ook trefl'elyke menschen zynl Wy moeten u antwoorden, kon
frater, dat wy die mensehen ten minsten voor zoo treflelyk
aenzien als u. Doch daer gy ons eene vraeg doet, zullen wy ons
ook veroorloven u eene voor te stellen. I.uyster konfrater
De kiesw et ontzegt liet regt aen openbare kroeghouders van to
gaen stommen hoe weet gy nu, konfrater, dat zoo veel bazen
met verduchtle patente, voor do klerikalen gekozen hebben Hoe
kent gy al die verduchttc broer/houders Ilcbt gy daer gemeens
mede V Hoe weet gy hunne wooningen
Men schryft uyt Diekele aen den Denderbode
Grootk Ri vzerie. Dees is hel gesprek van den dag in de
gemeente Diekele, arrondissement Audenaerde. Naer eeneaerdige
demissie van Justin De Grootc door liberale poogingen bewerkt,
heeft den reeds afgukooklen burgemeester eene tweede al'smel-
ting onderstaan den wvd vermeerden Bosten heeft meer dan
ooyl zyiieti steert geroerd met alle siaeh van knevelaryën, met
vleyeryén en vossetrekken; doch alles is verydcld gebleven den
woensdag 22 dezer hunnen ondergang heeft gebleken door
2.5 stemmen gekregen legen 3.5. Zoodat den tweemael afgekook-
len burgemeester nu maer goed meer is om als een smeorpotjo
onder den w agen te hangen en verinaerden Bosten nu gedwongen
is de verbrandde preysoep alleen in te sloeberen.... Pouah
Men leest in de I'atrie van Brugge Do kamer der volksver
tegenwoordigers heeft do kiezing vernietigd van M. Orban-
Francotle, en zy heeft w el gedaen. Het was al te klaer dat de
kieswet geschonden was geweest in eene harer wezenlvkste
schikkingen, het geheym der stemming. De party die zich lib'erael
noemt, had zoodanig hare kuyperyën in het werk geleyd dat zy
al de bevreesde kiezers koude kennen die in haren zin niet
stemden. Wy wenschen de kamer geluk van ten voordode der
kiezers hersteld te hebben de waerborg die eene liaetdragende
en vraekzuchlige party hun wilde ontnemen.
Hadden w v in 1850 eene onafhankelyke kamer gehad die van
haer zeiven meester was; de kiezing vaii M. De Breyne te Dixmu-
de, zoude hel zelfde lot ondergaen hebben als die van M. Orban-
Francotle te Marche. lnderdaed men moet zich nog lierrinneren
dat de vrienden van den dixmudschen adelaer met geheele hoo
pen briefjes Uitdeelden evgen om het geheym der stemming te
doen kennen. Er waren eene grootc menigte "stembriefjes luvden-
de in dezer voegen Den verslandigen De Breyne, aftredend lid; den
weisprekenden De Breyne; den geleerden De Breyneden wyzen De
Breyne, enz. enz.
Maer teil dien tyde, waren er krygsdaden, de afgeveerdigden
die aen den ministcriëlen wagen lagen, volgens de uytdrukking
van den achtbaren lieer Forgeur, om aen het ministerie te beha
gen, stemmen dat wit zwart en dot zwart wit was, en aldus
moest de wet, gelyk het dan waerlvk gebeurde, ten onderen
blyven.
Spylig is het zegt den Vaderlander dat liet nog zoo lang
moet duren, voor aleer het verbod van uytvoer kan gedekreteerd
wordenspylig vooral, is het, dat den voorstel van MM. Alex.
Rodenhach en Dumortier niet is konnen aengenomen worden.
Deze afgeveerdigden stelden voor, door koninklyk besluyt, en
onder verantwoordelvkheyd van het ministerie, onmiddelyk hel
verbod van uytvoer te doen afkondigen. Wel is waer, er zou iets
onregelmatigs in dezen maetregel bostaen hebben: maer wie zou
er legen deze ligte onregelmaligheyd gereklameerd hebben, als
dieligte onregelmaligheyd eenige honderde duyzeride hektolilers
gracn in ons land moest behouden Tegen grootc kwalen moeten
grootc maatregelen genomen worden, en de overgrootte, en at
te grootte duerte der levensmiddelen, is eene groole kwael ge
noeg, om den hulpmiddel dien MM. Rodenhach en Dumortier
voorstelden, te zien werkstellig gemaekt worden. Wy herhalen
hel, het spyt ons dat dezen voorstel niet bv acclamatie is aen
genomen,
In de slai Hasselt alleen, worden er alle dagen zes honderd
zakken rogge verbruykt inde stokeryën. Te Antwerpen ver-
bruykt den stoker Meeus alleen dagelyks TOO hectoliters rogge.
Voegt hier by dat alle de stokeryen van het land in de zelve
evenredighevd, werken zoo.veel zy maer konnen werken.
Voegt hier by dal er onophoudelyk schepen cn w agens rogge
naer Holland voor de liollandsche stokerven vertrekken, cn men
zal zich een gedacht konnen vormen van de aenzienlyke menigte
rogge die ons land eiken dag verliest.
Men zegt dat de representanten der franemneonnerv, in de
Kamers eyndclyk hunne magtelooshcyd herkennende, zich voor-
zigtiglyk zullen onthouden van de dreypementen uyt te voeren,
welke zy, sedert eenige maenden'zoo dikwyls gedaen hebben,
te weten, van de vernietiging Ie vragen der overeenkomst van
Antwerpen en de hervorming van de wet op liet lagere onderwys.
De twee Vlaonderen zyn do vruchtbaerste en ryksto pro
vinciën van liet ryk, en zy tellen meer dan vier honderd duyzend
armen! Zulken toestand van zaken is wel van aerd om ernstige
acumerkingen te doen ontslaen. Wat dunkt M. Devaux van dezen
toestand Zou hy nog durven zeggen dat de liberalere de Vlaen-
deren gered heeft, en dat M. Rogier den Verlosser der Vlamingen
is? Wy gelooven het niet. M. Devaux begrypt de huyehelarv
van liet nieuw politiek, maer durft geenen men culpa uytspreken.
Er is te Rrussel eene petitie in omloop, welke door duy-
zemle persoonen word onderteekend. In deze pelittie word ge-
vraegd: tu Den vryen invoer, en dit voor altyd, van alle de le
vensmiddelen, en afsehafling der rcglen op den invoer van den
ryst. 2° De afschaffing der ontlasting op den genever by zynen
uytvoer. Het is M. Jules Bartels wolken die petitie heeft opge
steld, en in omloop gebragt.
Te Antwerpen zyn er valsche 5-franks-stukkcn in omloop.
Daer zulke valsche stukken ook elders konnen in omloop zyn
gebragt, zal het niet zonder belang zyn van naer te zien of er,
onder degenen die men ontvangt, geene zvn die valsch zvn.
Eenen beenhouwer van Sotteghem, de Loore gennemd,
die zich, dezer dagen, naer Geeraerdsbcrgen, zeer vroeg in den
'morgend begaf, is te Ste-Maria-Lierde, langs den grooten weg
door vyf korels aengerand. De booswigten hebben zich van den
beenhouwer meester gemaekt, hem ter aenle geworpen, en hem
eene somine van 2G3 fr. die hy op hem had, ontnomen. De gen
darmerie doet neerslige opzoekingen om die baenstroopers te
ontdekken en aen te houden.
Eenen herbergier van Ronsse is langs de publieke baen
van Audenaerde, dood gevonden. De dood word aen overdaed
en dronkenschap toegeschreven.
Den heer Alex. Rodenhach, die reeds van verscheydene
europisohe vorston dekoratiën heeft ontvangen voor zyn laetste
werk over de blinden en doofstommen, hooft nu van den keyzer
van Braziliën do keyzerlyke orde der Roos, en van den konjng van
Portugael deze van liet order van Christus bekomen.
Den zu.-t-rnioorder Janssms is voor het hof van assisen
verschenen, en is ter dood veroordeeld. Buylengewoon veel volk
was, ten gevolge van dit proces, te heen gebragt.
Nadat Janssens ter dood was veroordeeld, heeft hy zich te
vreden getoond. Als men hem in zyne eel terug bragt, beeft hy
gezeyd dat hy geerne stierf, cn heeft zyne beschuldigingen tegen
MM. 'de Ravay en Nothomb, die hy voor liet hof van assisen had
laten hooren, vernieuwd. lk late dit alles op de conscieneic van
den jurv heeft hy dikwyls gezeyd. Als hy het. paleys van justicie
verliet,"heeft men hein hoorea zeggen met een slach van blyd
sehap: Men gaet iny dan loeh guilloiineereiidozen keer, ben
ik voor goed ter dood veroordeeld. In het gevang, is Janssens
in de noodlottige cel der ter dood veroordeelden, met de ge-
woone voorzorgen, opgesloten.
Janssens heeft zich in cassatie voorzien, tegen hel arrest van
het hol' van assisen, welk hem tol er dood heeft veroordeeld.
Volgens een dagblad van Brugge, heeft het gouvernement
de studeïyke besturen geraedpleegil en hun advies gevraegd,
over liet 'ontwerp om alle de graenmerkten van geheel et ryk
op den zeiven dag te doen gehouden worden, ten eyude aldus
alle de spekulatieop de merkten te verydelen.
