ZONDAG M DECEMBER 1854.
NEGENSTEN JAEIIGANG. - W 454.
DEN ONDERSTAND DEB ABMEN.
AELST, des 50 December 1854.
DE WATERS.
Al wederom Laster, Leugens,
Valsche ïlasidteekens en Bedroa!
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN I NOVEMBER 1854.
I* Tm 7 uren 45 minuten des morgens nner Dendermonde Gend,
Onslende, Kortr>k, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Galais.
'2° <'/i 9 uren 30 min. des morgens nner Dendermonde, Gend, Mecbelin.
Aulwerpen, Leuren, Thienén, Luyk, Verviers, Landen, St. Truyën,en Hnssdt
3° Ten 1*2 urm 00 minuien roor middag, naer Dendermonde, Gend,
Oostende, Korlryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Galais.
4° 7en *2 uren 15 m. nnmidd. nner Dendei monde, Mechelen, Brussel, Anl
Leuven, Thicueii, Luvk. Vervier, Landen, St. Truyën, Ilnssell, Aken en Rei
5" 7c/i 5 uren 15 minuten des aronds, nner Dendermonde, Mechelen.
Aulwerpen Gend,Brilde en Oslende, Kortryk, Mouscron, Dooruvk, Rvssel en
<j° 7en 8 uren 15 minuten des aronds nner Dendermonde, Gend. .Mi
Biussel, Antwerpen. Leuven, Thienen, Luyk, Verviers, Aken en Keulen.
Brugge,
Brussel,
Brugge,
werpen,
len.
Brussel,
Galais,
■chelen,
Ct J'jLE SI'I'M.
VAN DENDERMONDE NA ER AELST.
Ten G> nr. *25 m. 's nmrgens.1~> Ten 8 uren 20 minuten 's morgens. —3° Ten ]0
uren JO minuten 's morgens. 4° Ten 12 uren 40 minuten 's middags. 5rt Ten 4
«ren 10 minuten avonds.— 6" Ten 6 uren 45 minuten 's,avonds.
Zullen te Gysegem slillestaén de volgende kónvoyen vertrekkende van
AELST, ten 7 uren 45 minuten, len 9 uren 30 miuut. 's morgens, ten 12 uren
l,di 2 uren 15 minuten en ten 5 uren 15 m. s'avonds*
Van DI.NDKRMO DE ten 0 uren 25 minuten, ten 8 uien 20 minuten'smorgens,
ten 10 uren 10 min. voor m. feu 12 u. 40 ui. namiddag, tcu 4 uren 10 ru. en tea
li urmi 4«> min. des avonds.
oor alle rigluigen moet men te Dendermonde van konvoy veranderen.
hit l»l:nl verscliyni «l«'s Zaterdags in tien namiddag onder de dagleekcning
van den tlacrup volgenden Zondag.Den prys der iiïschryving, by triinesler,
is bepueld op i IV. 50 e., dien der an no neen op SOcentimen den drukregel.
DEN DENDERBODE
In onzen artikel van zondag hebben wy doen zien hoe
nuttig liet zyn zou, zoo wel aen de armen als aen deze die
geven, dat de omzwervende bedelary uytgeroeyd wierde.
En inderdaed, de behoeftigen zouden er veel by winnen
omdat bunnen noodlydenden toestand zou gekend zyn,
omdat zy t' buys zouden geholpen worden en aldus dien
tyd in werken, in plants van in bedelen konnen overbrengen.
'T geen wy over de bedelary gezegd hebben word leene-
mael bvgetredeii en goedgekeurd door een paryscli blad,
't welk uytsluytelyk over de lieldadigheyd handelt. In een
artikel, waerin dit blad de zielenherders aenraed dikwils
aen de ryken te spreken over de noodzakelyklieyd van de
armen by te staen, van ze door aelmoesen oi' andere mid
delen te helpen, vult liet byzonderlyk uyt tegen do. land-
bewooners, legen de fabrikanten en tegen de meesters die
doen werken omdat zy den arbevdsluoii onthouden en
gebruyk maken van 't gebrek aen werk om den dagloon te
verminderen en aldus een begeerlvk belang op bet brood
van den armen doen speculeren. 'T is cenc groote lief-
dadigbeyd, zegt dit blad, de ellende te vernietigen in
R baren oorsprong die dikwils in de luybeyd en in de
i) ondeugd gelegen is. Gael uwe aelmoes naer 't buys van
den armen dragen en jaegt die luye bedelarv wec'h, die
>i van d'eerie gemeente naer de andere wandelt; of wel
verdeelt uwe armen onder elkander, dat eik de zvne
beeft; van daeg komt cenen bedelaer by 11, morgen gaet
ii by by een ander en zoo voort, en niemand zal er te veel
door lyden, omdat den last verdeeld is. Byzonderlyk laet
ii geene kinderen bedelen, maekt ze aen "dit leven niet
gewend, want gy zond ze verderven. De bedelary is den
weg die reglstreeks geleyd naer de luybeyd, naer de
ondeugdnaer bet schelmstuk naer de galey, naer
>1 de bel.
Eene andere voortreflelyke' liefdadigheyd, is aen de
werklieden werk verschaffen, 't is bun bun brood laten
winnen; deze liefdadigheyd is des te beter, omdat dezen
>i die laet werken, er zeldzaem by verliest en er zelfs dik-
ii wils bv wint; aldus doet liy goed, liy helpt zvnen eVen-
ii menseli beylzainer wyze en hy vind "er zelfs" profyt in.
i> Tracht byzonderlykwerk inde familiën te verschaffen
n en de kinderen te verwyderen van de neyging van bet
ii vaderlyk buys te verlaten en zich in werkwinkels te gaeu
laten bederven. 'T is eenen der geessels van dezen tyd
)i en den oorsprong der ellende in vele plactsen. n
T VERLEDEXE EX IIET TEGEXWOORDIGE.
In 4808 schafte Napoleon, bv dekreet van 5 July, de
bedelary door geheel Vrankryk' af. Het dekreet nam het
verschil aen, 't welk vastgesteld is in de schikkingen der
artikels van het strafwetboek, tussehen de kloeke en ge
zonde omzwervende bedelaers. Maer by rigtle in elk de
partement, waer het noodig was, een bedelaeiishüys in
waervan den staet, bet departement en de steden de lasten
naer evenredigbeyd moesten dragen. Sedert de dagteeke-
ning van dit dekreet tot den val van liet keyzerryk waren
er 59 soorlgelyke liuyzen ingerigt, waervan er slechts 57 in
werkzaembeyd zyn geweest. Deze gestichten wierden al tyd
door de algeineene staten aengerand, welke er delasten
van schoven op de departementen en op de gemeentens,
en op den dag van heden zyn zy op bet kleyn getal van 6
voor geheel Vrankryk gesmolten.
Men mag zeggen dat bet ter oorzaek is der overgroote
lasten die op de departementen en op de gemeentens druk
ten dat bet ontwerp des keyzers, van namelyk de bedelary
uyt te roeyën, mislukt is; hadden deze kosten uytsluytelyk
ten laste van den staet geweest, liet is buyten allen twylfel
ot dc bedelary zou overal oneyndig veel verminderd heb
ben. '1 is hier in Belgiën 't zelve, de bedelaerslmyzen zyn
den verslindenden kanker der inkomsten van armen en
gemeentens, '1 zyn deze gestichten welke niet liet meesten-
deel dezer inkomsten weggaen. En nogtnns, 't is eenen
rnaetregel die tegen onze wetten strvd. dat namelyk ge
zonde bedelaers opgesloten worden in liuvzen die tot stads
gevangenissen niet dienen, en dat de onkosten dezer op-
sluyting ten laste der gemeente of armbestuer zyn.
Den art. 2(39 van hel strafwetboek verklaert dat de land-
loopery een misdrvf is, en liet stelt de bedelary uyt ge
woonte, gepleegd door gezonde en kloeke persoonen, in liet
zelfde geval, namelyk onder cene korreklionnele straf.
Nu, die straffen moeten in de staatsgevangenissen ondergaen
worden en by gevolg len koste van den Staet. Het scliynt
ons klaer dal, indien de onkosten van opsluyting ten laste
van den algemeeiien budget waren, men welliaest de vol-
komene iivlroeyiiig der bedelary in Belgiën zou zien.
In Vrankryk zien wy sedert eenigen tyd cene lolfelvke
wedyvering tussehen de departementale besturen om de
iiytroeying der bedelary te bereyken. Te Bordeaux word,
dank aen de poogingen van den Meyer, geen spoor van
bedelary meer bemerkt. De sclmyl ilaets die men aldaer
aen de verlichtte liefdadigheyd der inwooners en aen den
ver van bunnen eersten inagislraet verschuldigd is, kan
tot model dienen. Het voorbeeld dier stad is niet vruch
teloos geweest; in vele gemeentens van Vrankryk is de
proef met eenen gewensehlen uytslag bekroond geweest..
Indien er in Belgiën eenen soorlgelykeu algemeenek
rnaetregel genomen wierd, wy zouden ons over de bes'.e
n y I slagen moeten'verheugen. Men vind bv ons gemeentens
waer de bedelaers niet mogen rondzwerven, maer die dan
naer andere gemeentens gaen; ware den rnaetregel alge
meen dit misbruyk zou van zelfs verdwyneu.
Om dit doel te bereyken, zou bet noodig zyn dat er cene
wet gemaekt wierde die aen eike gemeente oplegt hare
gedomicilieerde armen (e onderhoudenMen zal ons
opwerpen dat er ve!e gemeentens zyn die hare behoeftigen
niet konnen onderhouden. Wy dui ven zeggen dat die uyt-
zondering niet groot, en dat byna alle gemeentens daertoe
in staet zvn, als bare inwooners niet meer zullen verpligt
zyn aen vremde bedelaers te geven en alleen den last hun
ner arme parochianen te dragen
Men ziet daervan tegenwoordig een treffend voorbeeld
in de gemeente Opbrakel, welke altyd is aehzien geweest
als de armste van geheel Oost-Vlaenderen, vele arme in
wooners telt. en daerby weynig landbouwers-eygenaers
bezil. Sedert eenige jai en beeft eenen hoogst achtbaren en
eerw. priester aldaer een werk buys ingerigt, 't welk by nog
met eenen onvermoeyclyken yver besluerl, vele middelen
werkstellig makende om de armen van allen ouderdom met
bun eygen werk te onderhouden. Weien, wy mogen zeggen
dat dien vqortrelfelyken armenvriend er in gelukt is al de
behoeftigen van Opbrakel ter hulp te komen, en dat die
gemeente, welke om bare volkotnene onlblooling van alle
oiidcrslaudsmiddelen verniaerd was, mi nvt alle hare el
lende is opgeslaen en zich mag beroemen dat zy al bare
noodlydende kan onderhouden.
'I geen Opbrakel gekonnen beeft, Opbrakel de armste
gemeente van Oost-Vlaenderen waeroin zo iden de andere
gemeentens liet niet konnen, byzonderlyk als de wet liaer
zon helpen Wy hopen dat de wetgeving eerlang de oogen
zal openen op deze belangryke stof eu ons befaemd Belgiën
zal vrywaren tegen bet noodlot waeronder bet ongelukkig
Ierland gedrukt ligt.
Den artikel der waters is voor bet bestuer van Belgiën
van de grootste aengelegenbeyd, want word dien artikel
verwaerloosd, de schade die er door veroorzaekt word. is
ontzettend en .-.llerrampsp ledigs. Ter gelegenbeyd der bf-
raedslaging over den budget van openbare werken, hebben
vele rederjaers liet woord gevoerd, elk voor zyn dist rikt,
maer de verscliillige denkwvzen nopens bet voorfiandig stuk
stellen bet bestuer dikwils in eene zulkdanige verlegen-
lieyd, dat bet niet weet waerby zicli te houden; eri uvt
hoofde dier onzekerheyd, en om geen kwaed te doen, word
er niets gedaen en de zaek blyft gelyk zy te voren was.
Sedert eenige jaren hebben de kamers groote sommen
gestemd om aen de Leve eene afleyding te verschuilen, om
naer een deel barer te overvloedige waters te doen ver
spelen, vooraleer zy te Gend aen komen; wy willen spreken
van de vaert van Nevele die te Deynze begint en naer de
Brugsche vaert voort loopt om zich van daer door eenen
onderaerdsclien waterloop, in de noordzee te Hevst te
ontlasten. Deze vaert is reeds ten grooten deele gemaekt
en beeft veel geld gekost. Welnu, eenen afgevoerd igdep
van Dooruvk komt dit werk nu krilikeren en zeggen dat
liet volkomen nutteloos is, dal liet geld opstraet gesmeten
is, dat die afleyding niets boegenaemd zal bybrengen om
in de opperschelde den afloop te verbaeslcn" der wateren
die dagelyks meer en meer uyt Vrankryk komen, en groote
schade op de Scheldeovers veroorzaken, dat, om aen de
Schelde beneden Gend eenen beteren afloop barer waters
i te verschaffen en ze spoediger boven Gend te krygen, liet
noodig is te Zwynaerde eene vaert te openen die 'zich ver-
eanige met de nederschelde te Ileiisden of te Melle, en die
de waters naer de zee zou leyden zonder dat ze de stad
Gend moeten doortrekken waer altvd min of meer strem-
ming is.
Indien men nu liet ontwerp van den Doornvksehen afge-
veerdigden moest onderzoeken, men zou er zeer gewillige
opwerpingen konnen tegen brengen; 'tis 'tgeenafwe-
deroiii liet bestuer in d'uyterste verlegenheyd moet brengen.
Aldus is liet gelegen met alle rivieren men klapt veel.
men d aegt veel ontwerpen voor, en op het evnde word er
in 't bestuer niets goeds gedaen.
Men heeft slechts na te zien wat er nopens den Dender
gebeurt Deze rivier is sinds lange jaren in de volkomenste
veria tenhsyd; alle jaren reklameert men in de kamers, bet
gouvernement be) ioft telkens en ondertussclien blyft deze
rivier altyd verwaerloosdten nadeele der scheepvaert en
tol mine der aengelandde, welke door de jaerlyksche over
stroomingen hunne scboone eygendommen ên vruchten
zien bederven en vernielen'Wy zouden zoo nog al vele
rivieren konnen noemen die aen 't zelfde kwaed lyden en
waer de nuttigste werken altyd op den achtergrond ge
schoven zyn.
Doch 't is niet alleenlyk nopens de rivieren dat de ver-
zuymenis zich opdoet, maer ook en dit nog op de belrenr-
lyksle wyze nopens den afloop der binnenwaters van beken
en waterloopen. Deze onaclitzaemkeyd is allersrhadelykst
men doet er niets aen, alles is verlaten, de waters der
valleyën hebben noch bestuer,'noch toezigt, alle onder-
honds- ol zuyveringswerken. worden verzuymd, zoodat bv
elke overstrooming der rivieren de waters zicli in de leegi
landen werpen en er onberekenbare schade aenrigten.
Indien men op dit oogenblik, dat er veel water gevallen
is, moest visitendoen, men zou zien in welken ongelukkigcn
toestand vele. plaelsen onzer provincie verkeeren; maer die
visiten worden zeldzaem gedaen, en, worden zv eens ge
daen, 1 is slechts als t kwaed voltrokken is eu vele onkos
ten moeten gemaekt worden om liet te herstellen.... Als liet
is om t kwaed te voorkomen, word er niet aen lTedacht.
Dit moet echter niemand verwonderen, alslnen over
weegt welken eilendigen kneukel wy aen 't lioold dezer
provincie hebben, namelyk eenen gouverneur die niet weet
wat de overstroomingen te weeg brengen, die de door liet
water bedreygde plaelsen der provincie niet kent, die niet
in staet is liet eenvoudigste verslag nopens den toestand
der waters aen t gouvernement te doen. 'T is nogtnns aen
den faiqeiiscn vremdeling Rogier dat onze provincie liet
presentje te danken beeft van den onkundigen heer De
Jaegher, welken veeleer met den liberaterspnrtvwinkel dan
met de belangen der provincie bekommerd is...'.. Wanneer
zal toch Oost-Ylaenderen van dien ongelukkigen Brasiliaen
verlost zvn
o
Iedereen wei t dat de Eerw. Paters Jesuiten in onze stad
de algen)'ene achting en genegenlieyd bezitten en verdie
nen; dat onze zoogezegde liberalen en alliance-mannen zoo
wel als onze andere ingezeten, en nog wel voornamelyk de
allianeegasten by bun Ie bieehte gaen (voor zoo veel zv
biechten) by hun het liouwelyks-briefje afhalen, van huil
liet ondenvys ontvangen niet alleen voor zoontjes in liet
Kollegie, maer ook voor dochtertjes in de scholen waer do
Paters de cln istelyke leering voordragen etc.
Nu, dit zvnde, hoe is liet mogelyk, dat een schandblad
liet welk wekelvks de ongehoordste lasteringen tegen onze
Paters uytbraekt, hier nog eenige aenliangers ontmoete
Hoe is het mogelyk, dat onze treflelyke borgers nmi
willen deel maken van eene Alliance, door welkers toedoen
alleen dit schandblad nog bestaet, en zonder welkers siib-
sidiën en aenmoedigingen het van morgen af uyt onze stad
zou verdwenen zyn Dit ware zeker onverstaeribaer, indien
men niet wist welken invloed de materiele interesten en de
bedreygingen van twee of dry stoute of magtige franc-
inacons op de gemoederen hebben, en met wat sehaemte-
looslieyd zulke kerels aen de onnoozelste mensclien bunns
cygene euveldaden opleggen. Zy beschuldigen de Jesuiten
