De Buertwegen en M. Piercot
PILLEKENS.
schaft de gelden die M. Piercot vraegde voor de boeren-
bibliotheek. Om een gedacht van de weerde dier bibliotheek
te geven, hoeven wy maer aen te halen wat M.Jnlioter
van de kamer in de kamer gezegd heeltZiehier hoe dezen
rederaer zich uytgedrukt heeft
Als de boerenbibliotheek verscheen, heb ik er eenige
boekskens van gelezen, in 't gedacht van er iets nieuws
h in te vinden. Maer hoe was ik in myne verwachting be.
drogen als ik er niets anders in vond dan samenraepsels
van vlaemsehe almanakken, die te Diest en elders aen 15
cenlimen verkocht worden
Zie daer, Belgen, hoe de liberatery gedurende 7 jaren
met uwe penningen gespeeld en met ul. den zot gehouden
heeftBegint er nu wat onder geklippeld te worden,
't is meer dan tvd, doch 't is beter laet dan noyt.
Wy hebben over acht dagen gemeld dat onzen afgeveer-
digden, ,\1. Ho tpiildere, gezegd heeft dat hy dé nytgesle-
kene sommen voeg' de verbetering der buertwegen liever
zoude verhoogen dan al die honderde duyzende franks te
verkwisten aen boerenscholen, mep- en ajuynexpositiën,
waermede het ministerie den landbouw wilt ondersteunen.
'Tis als wildeden minister waerlyk 'tland beschimpen en met
de landbouwers spotten want ziet, in zynen voorgedragen
budget die 414.572 franks verhoogd is, komt hy met eene
vermindering van 500,000 franks op het kapittel der
buertwegen voor den dag, en dit wei om die somme aen
andere beuzelaryën, die zoo veel noodig zvn als 't vvfde
wiel aen den wagen, te verkwisten. Gelukkiglvk hebben
onze achtbare afgeveerdigden MM. De Naeyer, De Porte-
mont, Goomans en andere het den minister hard voor de
schenen gezet, en hem zyne onbegrypelyke dwaesheyd
doen gevoelen, zoodat de groote meerdei iieyd dei' kamer
aen M. Piercot eene goede les heeft gegeven, met de ver
mindering elTen af te wnygeren en te gebieden hel voor
malig cyfferin den budget te brengen.
Wy zyn zekerlyk groote en welligt de hevigste voor-
staenders van gespaerzaemheden, maer wy konnen noch
mogen die willen in zaken, die van de dringendste noodza-
kelvkheyd zyn gelyk de buertwegen, waervan den bloeyen
den voorspoed van steden en dorpen afhangen. Als wy
gespaerzaemheden voorstellen, dan is 't in zaken die kon
nen gemist worden, by voorbeeld
GESPAERZAEMHEDEN in de domme en nutlelooze
boerenscholen
GESPAEUZAE.M HEDEN in hel staetsonderwvs, waerdoor
't vrv onderwys verdrukt word, ten nadeele van godsdienst
en zeden, ten nadeele der arme burgers, die er jaerlyks
over de zes millioenen moeten aen betalen, en ilit om dien
geest van liberatersverderf te voeden, te koesteren en te
onderhouden
GESPAERZAEMHEDEN in de peerdenstoelery, die aen
't land geen spelde voordeel verschaft; en noglans by de
250 diivzend franks k<?st
GESPAERZAEMHEDEN in de. nutlelooze bedieningen,
in die sinecuren, in de pennelekkery van 't ministerie, waer
de bureelgasten slechts van 's morgens ten 10 tot 's, na
middags ten 4 uren verblyven, en zoo talryk zyn, dat zy
er byna niet weten wat doen om den tyd te vermoorden....
Als die gasten een uerken later moeten werken, dan worden
zy nog afzonderlyk betaeld, net als of Belgiën maer de
spade in den grond te steken had om er goudklompen nvt
te trekken
GESPAERZAEMHEDEN in de rncp- enwortclexposiliën
waermede 't land zoo belagchelyk is gemaekt
GESPAERZAEMHEDEN in de weerwiehelary ol'slerre-
kykerv; want 't is eene dobbel? schande dat Belgiën jaer
lyks 22 duyzend franks betaeld aen eenen quidam, die, te
Brussel, eenige keeren daegs in een glazen kasken kriiypl,
om Ie zien boe veel liet geregend, gesneeuwd, gevrozen of
gedauwd heeft
GESPAERZAEMHEDEN in liet aenkoopen van sehilde-
rykens. beeldekens of andere onnoozelheden die verre van
aèrde aen den dyk te brengen, slechts dienen om de zakken
der contribuabelen leeg te kloppen
GESPAERZAEMHEDEN in bureel kosten die zoo veel
geld verslinden, dat men zou denken dat de kantoorkrab
bers van den staet met gouden pennen op zilveren papier
en met aznrinkt sclirvven;
GESPAERZAEMHEDEN op de garde civiek, die niet
anders dient dan om de burgers te kwellen en den day vel
aen Ie doen
GESPAERZAEMHEDEN in liet ondersteunen van snb-
ssdiegasten die de vrye nyverbeyd eene ondragelyke con
currentie aendoen en dezelve doen kwyiien
GESPAERZAEMHEDEN, met een woord, tti alle andere
zaken die van de eerste en dringendste noodzakelyklieyd niet
zvn, zie daer wat de volkslievende representanten en de
gedrukte burgers vragenMaer geenzins in zaken die
ons zouden gelyk maken aen de verstokte dronkaerds die,
als zy 't huys, eenen solferstek in tienen zouden klieven,
die hunne vrouw en kinders eene beet brood misjonnen,
en, als zy in d'herberg zyn, eene pint met nen keer ui t
drinken. i)at minister Piercot zich deze gelykenis toepasse,
en hy zal gevoelen hoe dwaes liet is van met hoopen duy
zende franks te willen verknoeien aen zottigheden en ze te
willen onlnpmen aen zaken die niet konnen gemist worden.
Don zwaerlyvigen brilleman van 't Verbond bodroygt ons
met al de vuyligheden die den Öbscrcalrur eu den jood van den
Journal dc Liègc sedert eenige weken dagelyks legen <ie Jesuilen
nytbraken. Wy verwittigen den Meester dat hy zich in dien
modderkuyl mag wentelen zoolang 't hem belieft, wy zullen ons
wel wachten ons met hem daerin te bemorsen en elkeen zal dien
kerel genoeg nner weerde schatten als men zal zien dat hy in
verkenskost zoodanigen smaek vind, dat hy dtozelven aen
"t publiek opdisclit
Pen brilleman vraegl boe wv de goedkeurende wyze van
zien der Civiltd Callolica betrekkêlyk het volksvertegenwoordigend
stelsel overeenbrengen met de denkwyze vroeger in hel zelfde
tydschrifi uvtgedrukl, «lal de II. Kerk niet kan blyven bestaen
met het constiuitionneel regiem. Wy antwoorden dal den kerel
liegt gelyk nen keiler, en dagen hem stellig uyl het N' der
Civiltd aen te wyzen waerin zulks gedrukt staetMaer wy welen
op voorhand dal hy de CivilU niétmeer gelezen heeft dan den
Univers Religieuxwelken T Verbond ons noyt keefl konnen
toonen alhoewel wv iOU frauks voor een der aengerandde
nummers beloofden. Wy antwoorden verder dat de Civiltd noyt
iels anders heeft afgekeurd dan het princiep van volstrekte
onafhanglvkhoyd der rede als onbèstaenbaer met de pligt van
onderwerping des geesls aen T chrisielfk. geloof, en dat Meester
zelf dit princiep afkeuren, wilt bv zyn geloof niet verloochenen
en zich a post a el verklaren.
Onmiddejyk na zyne vracg slrykl den brilleman zyn evgen
vonnis en dit zyner medeschryvelaers met de volgende woorden
Is hunne politiek niet sedert lange van, wanneer hunne
belangen zulks vcreysschen, zich met alle maskers te ver-
mommen, alle talen te spreken, de openbare denkwyze testree-
len wanneer zy dezelve niet konnen ovcrheerscben, alle gezag
a en alle gouvernement te v ley én behoudens dezelve 'later
o omverre te werpen, wanneer het gunstig oogeublik daer toe
gekomen is
Deze woorden aen de Jesuilen toegepast;zyn grove lasteringen;
maer zy behelzen de lautere waerheyd, wanneer er van de Iranc-
magons gehandeld word. Inderdaed, wie heeft dé schrikkelyke
fransche revolutie der verledene eeuw doen onlslaen Waren het
niet diezelfde francmagons die, na de Pompodour en «le Duharry
gevleyd te hebben, zich eenige jaren later de schoenlekkers van
keyzer Napoleon loonden, en in 181 4 dc eerste waren om Lodewyk
XVIII te gemoel ie gaen Wie heeft gedurende de regering der
oudere Bourbon* de komedie van vyflien jaren gespeeld? Wie
heeft Lodewyk-Philips gestreeld en dacrria omverre geworpen
Wie heeft in 1818 byna geheel Europa iu repen roer gesteld en
overal omwentelingen te weeg gebragi?In al deze omstandig
heden vind inen francma^ons met hoopen aen 't roer, maer niet
eenen jesuit. De paters hebben wel iets andeis te doen men vind
ze in de hospitalen by de gekwetste, aen de sterfbedden der zieken,
aen de zeyde der galeyboeven van Brest en Toulon, in de hutten
der armen en bedrukten, by de wilden in Amerika, by de soldaten
in 't leger van Crimeen, en anderzins op de predik-en in de
biechtstoelen eyndelyk waer het hun toegelaten is in 't midden
der kinderen, die zy in de wetenschappen, in de chrislelyke
leering onderwvzen en lot goede burgers opvoeden.
Meester Brilleman komt heel serieus vertellen dat hy de
leerstelsels en zedeleer gaet onderzoeken, die deel maken van het
onderwys gegeven door Suarez, MxirianaEscobarBellarmin,
LessiusÓch Onnoozelen sukkelaer, gy die geen woord latyn
verstaet, hoe durft gy daer toch meè voor den dag komen En
indien gy nog latyn kende, hoe zoud gy verschrikt staen op hel
aenschouw.en alleen van eene bibliotheek van meer dan 100 groote
folianten, door die vy.f geleerde mannen in druk gegeven gy die
noyt anders gelezen hebt dan in uytzelliters, hespeschotels, pens-
teelen en in uwe dagelyksche vuyle gazelle
Men zegt dal den klokken drinkebroer zoo droef was omdat
hy aen den grootcn diner by den burgemeester niet gevraegd was,
dat hy er wel twee vingers van vermagerd isGetroost u, man;
in 't kort zal bovenstaenden modderpoel het verken wel vetten
Als de Verbondschryvers ons eerst antwoorden nopens de
menigvuldige lasteringen en leugens legen de Jesuilen, waervan
wy 't vuvlblad zoo dikwils overluygd hebben, dan zullen wy zien
of het ons de moeyte zal w^erd zvn hun in het toekomende nog
bemerkingen hierover te sturen zoo niet, zullen wy den verkens
kost door de verkens laten opvreter.. De paters zyn hier, dank
God, te zeer in achting dan dat zy door knoeyzwadder in 't minste
zouden konnen benadeeligd worden. Echter zullen wy nu en dan
eenige der minst vuyle schetsen hunner lasteringen overnemen,
gelyk wy zoo even gedaan hebben, om aen de inwooners van Aelst
die gasten langsom beter te leeren kennen, en aen de leden der
alliance te doen zien welk scliandblad zy helpen ondersteunen
en verspreyden.
De liberaters-francmacons van Spanièn hebban de schatkist
van dit land zoodanig met zuygers doorkruyst, dat zy byna teene-
rnael droog getrokken is. Over eenige dagen bevatte de spaensche
schatkist nog 101 franks 50 cenlimen Het garnizoen van
Madrid was zonder eten, en den gouverneur der stad is in persoon
hy parlikulieren moeten gaen bedelen om wat bouillon voor de
zieken van 't hospilael te krygenLuysterl dan naer francma-
éons-Iiberalers! Geeft dan aen die gasten liet bestuer in handen!...
Men deelt ons het volgende mede M. den Dcnderbodegy
moest eens uwe zevenu ren botten en uwe informeerkazak aen
trekken om een uvtstap'e le doen in de omstreken van Hal.
Gelooft my, mynheer, gy zult er willekom zyn, gy zult uwe reys
niét beklagen, gy zult er vele schoont; en aerdige dingen zien.
Onder andere, b. v. zult gv van op den eenen of den anderen
klokloren, mot uwen verrekyker seffens ontmoeten eene gemeente,
waer men den burgemeester geheel en al zoekt af ie koken. De
boerkens van die gemeente, die precies zoo gemakkelyk niet zyn.
hebben een deel van 's burgemeesters consciëntie onderzocht, en
al de gevondene fouten in een bundelken naer Brussel gezonden.
Nu dal den man vreest dat al die schandelyke, maer toch wel
gegronde en onwederleggclyke klaglen die legen hem zyn ingp-
eliend, hem wel zouden konnen van kant helpen, weel hy niet boe
zich te keeren en te draeyën, hy loopt berg op en berg af, zelfs
lot vyf keeren in de week naer Brussel. Iedereen staet hier ver
steld en verbaesd over al de dr.voircn en dcmarchen, welke den
man doel om aen het zoetlief schotelken van 't burgemeesterschap
te konnen blyven. Gelyk hy ovep zes jaren zyne stielen heelt
moeten afstaen om te konnen blyven burgemeester spelen, zegt
men, zoo schynt hy van daeg nog dezelve sacrificiën te willen
doen. Inderdaed, hel schynt, maer men gelooft hel niet, dal hy
zyne herberg, zyne bakkery en zynen winkel overgelaten beeft aen
zyne kinderen en hy, tol toeken der REGTZINNIGIIEYD en
\YAEHHEYD schynt zich nu geretireerd te hebben eenige slappen
van daer in een kleyn huyzeken, waer hy nu zit le koekeloeren
gelyk eenen uyl omier een koolblad, oui aldus, voor wat zyne
stielen betreft, de oogen van zyne overheyd cu zyner onderdanen
te bedoeken. Gelyk gy wel kont denken, M. den Dcnderbodehier
komt veel volk naer kykev, en iedereen is nieuwsgierig le weten
wal er vau dezen quidam zal geworden.
Wy zyn inderdaed voornemens, als'l goed weder aenkoml,
een óy)stapje naer die streken te doen om er al die aerdigheden
le onderzoeken. Wy zyn reeds in bezit van nypende stukken die
zekeren kwant maer moeyelyk zal konnen verteeren, ten zy wy ze
dermate peperden, dat er'l geregl zich zal mede te bemoeyën
hebben
Wy zien uyl eenen brief afgekondigd door den Bi en Publirdat
er iu de arme en volkryke gemeente van Nazareth eenen liefda-
djgen persoon is die aldaer, van over twee jaren, een huys en laud
heeft gekocht om er een hospilael in te rigteu voor ouderlingen,
zieken en andere noodlydendeu.
Dezen liefdadigen persoon is, gelyk omtrent al de liefdadige
menschen, eenen goeden en regtzinnigen christen. Hy wilt dat
zyne gift diene om niet alleen in de lichamelyke, maer ook in de
geestelyke noodwendigheden der armen te voorzien.
'Fis daerom dal hy vraegt dat zyn hospilael door den pastor
van Nazareth en deszelfs opvolgers bestierd worde. Ik zou wel
zegt hy, dit goed aen hel armbestuer geven: maer wie geeft my
de verzekering dat, binnen honderd jaren, de armineeslers van
Nazareth, geenc francma$ons of godsdiensthaters zullen zyn?
T is omdat hy zeker is dat de pastors van Nazareth zyne gods
dienstige inzigten best zullen eerbiedigen, dat den liel'dadigeu
persoon vraegt dal zyne gift door ben bestierd worde.
Maer zulks willen de aenliangers niet van liet stelsel De Haussy-
Tesch-Faider. Heeds twee jaren word de vraeg van den liefdadigen
persoon verworpen.
Intussclien blyven de arme lieden van Nazareth lyden.
Dit vooi beeld#bewyst nog eens dal, hoe meer men de vryheyd
van liefdadiglieyd muylband, hoe meer men ook liet lyden der
armen doel aengroeyën.
NOG IETS SCHOONS TE ÜEYNZE.
In de kiezrng van 51 oct. jl. zag men i° mannen opkomen die
wettig elders gedomicilieerd en in fonctie zvn 2° een overgroot
aental briefkens aennemen behebt met alderhandc kentee-ïens,
spotnamen, nummers, drooge timbers, gedrukte létters en op
in-folio bladereu; 5° een groot getal stemmen, aen 2 loepassetyt,
echter aen den eenen toepassen, onder voorwendsel dat den
eenen zich als kandicfaet aenbood en den anderen niet4°dc
betwiste briefkens verbranden in plaets van die by liet verbal te
voegen, immers nulliteyien niet hoopen begaen. Tien kiezers
sturen dadelyk eene reklamatie aen de deputatie tegen die feyten;
en wat is den uytslag? Eenen Karei Van Da mme van Brugge,
commissaris van Genl-Eecloo vraegl aen degene legen wie gere-
klameerd word, wal er van de waerheyd is. Zy antwoorden
i) esc i iu us).
Daer op volgt een besluyt van de deputatie die de 10 kiezers
heel wandelen gaeu mei hunne reclamatie, zonder limine grieveu
le ontmoeten noch te wederleggen, en hun plat af zeggende gy
spaerl de waerheyd en wy werpen u uwe reclamatie weder
(rejcttée) de kiezing is goed eu van weerde en daer me uyt en
amen.
En wanneer dunkt UI. dat deze regterlyke sententie aen de
reclamanten is bekend gemaekt als zy er niets meer van effect'
konden tegen werpen den 25 December, dus 2 m aen den na de
indiening, en den 27 December is de dagteekening van het ko-
ninglyk besluyt van benoeming Desniettemin hebben de 10
kiezers gehouden aen hun gezegde te verregtveerdigen door een
nader bewys aen de deputatie, maer vergeefs zy hebben nog eene
antwoord bezyden de vraeg .gekregen en liet geen de kamers voor
Marche nul verklaerd hebben beeft de deputatie voor Deyuze
meer als goed genoeg gevonden.
CORRESPONDENTIE.
\ricnd uyt B. B. uw jaer abonnement is geëyndigd mei 51
December 1851, dus zyt gy een jaer schuldig. Voor die andere
zaek, nemen wy uwen offer aen. gy zult ons plezier doen.
M. I). B. uyt A.... wy hebl>en uwen brief ontvangen, maer
hy was niet genoeg gefrankeerd, als gy ons nog schrvfl, heb de
goedbeyd er een blauw kopken op te plakken.
Het mandaet van de W. D. R. uyt St. N. is ons toegekomen,
in kwyting van 1855
M. Suyl S. Q. L. met uw mandaet staet gv effeu tot I
Maert 1855.
M. V. Z. uyt B. de betaling van usv jaer is ons geworden»
M. D. V. uyt E. M. Cheeft ons zes franks besteld.
Besten vriend uyt Oals de politie uwer gemeente
hare pligt doet, konneu tuysscliers voor de regtbank ge-
bragt worden...
BRAND VAN DEN GROOTEN SCHOUWBURG TE BRUSSEL.
Verleden zondag, om acht uren des morgends, is er eenen be-
vigeu brand in den grooten schouwburg der Munt te Brussel uyt-
geborsten, en liet vuer deed zulken spo^digen voor.lgang, dat men
liet niet meer kon blusschen. Op twee uren was geheel het ge>-
bouw verslonden. De pompiers die elke uer de ronde doen, en den
pompier die gestadig op den theater is, en blyfl, kunnen niets
wegens hel begin van den brand verklaren.
Het vuer heelt zulken snellen voordgang gedacn, dat de ma
chinisten, die aen de loebereydselen werkten voor de ve^toouing
van Ic Prophete, die des avonds moest plaets hebben, de grootste
moeyte gehad hebben om beneden te komen en zich te redden.
Zekeren Simoens, den oudsten der machinisten was 's anderdaegs
te middag nog niet gevonden. Eenen machinist was naer de logie
van den congierge Haeck gesneld, en als dezen in «le zael kwam,
vond hy zich als voor een brandend forneis, en kon niet verder
gaen. De eerste vlammen heeft men gezien in den foyer der figu
ranten, van welken de vensters op de Lcopoldstiael gtwen.
Zoobaest men den brand gewaer was geworden, heeft men er
tyding van gegeven op liet stadliuys en iu «ie kazern der pompiers.
Als «ie. eerste blusclimiddelen ter plaets kwamen, waren de.
vlammen vreesverwekkend, en vertoonden zich langs ailo ope-:
iiingeu, eu meest langs de groote poort, langs welke d«; decora
tion uyt-en ingebragt worden. Hel was vroed om, dat vuer, die
vlammen van alle kleuren, en dien dikken rook te zien. Boven,
liet dak, verhieven de vlammen zicli wel, lol: honderd voeten. Er
was aen geen blusschen te denken liet was eene zee van vuer.
Alle mogclyke hulp wierd vruchteloos. Men zocht alle middehm
tot redding; alle Inivzen verschaften water,, en de pompiers dedeu
onbegrypelyke poogingen. Eenigen geraekten nog binnen, en kon
den nog eenige voorwerpen, en onder anderen de kas en de re
gisters, redden. Alle de decoratien en de inagazvnen van kostu-
rnen en van andere voorwerpen ea accessoiren, zyn de prooy der
vlammen geworden.
Men beeft een gen tyd voorde ar n pa lende, hu y/.«m gevreesd;
maer den sneeuw die «Ie «lakken betlekle, 'heeft bet vuer welk
nederviel uylgedoofil. Onderiussolien hield men niet op inet «J«
voorgevels «Ier huvzen met water te bcsproeyeu. Aen het blu»-
s ben van hei vuer van den brandenden schouwburg was niet
t' denken. Men vr«;esde sterk voor liet magazyu van decors, op
den hork der Leopold- en Prinsen-strael Ilad'dit magazyo moe-
X li vuer vatten, geheel den wvk met huvzen zou; afgebrand: zyn.
Alle «Ie buyzen, in liet ronde van den brandenden schouwburg,
wiertlen onlruymd; de bewooners vlugtien met hunne kleederen
en beste voorwerpende kostbaerste meubelen wierden wegge
dragen.
Om negen u cn en half waren alle de aanpalende straten met
nieuwsgierigen opgepropt. Soldalen van het garnizoen hielden de
wacht, en handhaefden iiet order, terwyl andere soldaten de pom
piers hulp bonden. Al de overheden bevonden zich lep plaets. De
gendarmen hielden «Ie menigte van den brand afgewvderd, en
maekten hei verhuyzen van de aeupalende bewooners 'gemakke-
lyker
