PILLEKEAS.
CORRESPONDENTIE.
Zie hier, 'lieve landgenoten, wat den zeer eerw. Pater
Beckx, Generael der societevt Jesu, aen al de provincialen
zvner orde geschreven heelt, en oordeelt zelve
EEUW. VADER.
Sedert eenige weken spreken het publiek en de drukpers
yeel en zeer verschilliglyk over de leeringen en de gedragslyu
aengenomen door de societeyt Jesu nopens de verscheydeue
politieke regeringsvormen.
in tegen woord igheyd van dezen redetwist, geloof ik my door
de pligt van myn ambt genoopt aen de Paters Provincialen te
errinneren welke de leeringen zyn der Societeyt in deze slof.
De Societeyt Jesu eene godsdienstige of religieusenorde
zynde, beeft geene andere leering noch gedragslyu dan die der
11. Kerk, gelyk mynen voorzael, den E. i\ Kootbaan overbaeld
is geweest bet in 1847 openbaerlyk te verklaren.
De meerdere glorie Gods en de zaligheydder zielen, zie daer
ons waer en eenig eynde tot liet welk wy al de apostolieke
werken, eygen aen de instelling van den II. Ignatius, schik en.
ff in daei'l gelyk in regt is en verklaert <le Societeyt Jesu zich
biiylen alle politieke partyën, welkdauige zy ook zyn. in alle
landen en onder alle regeringsvormen bcpacil zv zich uylsltiy-
lelyk hv de uytoeirening barer bedieningen, hebbende slechts
ff in 'tong haer doelwit, T welk verre boven alle belangen der
menschelyke staetkunde verbeven is.
Altyd en overal volbrengt den religieus der Societeyt edel-
moediglyk de pligten van goeden burger en van getrouwen
ff ondeidaen ren 't gezag waerdoor zyn land bestuerd word.
Altyd en overal zegt hv aen alle door zyne leeringen en door
ff zyn gedrag Geeft aen Cesar wal Gesar toekomt en aen God wal
ff toekomt.
ff Dit zyn de leerstelsels die de societeyt 4« su altyd beleden
beeft en waervan zv noyt zal afwyken.
In de tegenwoordige omstandigheden, als algenieenen over-
sten der Societeyt Jesu, geloof ik my vcrpligl er op nieuws
deze verklaring van te doen, alleen aeiineemlyk, alleen gezag-
hebbend, om ter zeiver tyde tegen te houden of le regt ie
wyzen alle andere bevveering tcgenstrydig 't zy aen de léering
der Societeyt en barer voornaemsle godsgeleerde. zv aen
deszelfs vrouw de loegeloopene jongens aenslookte tol roepen
vive den Borgemeester, liet welk gelukte door bel ledigen van
menig glas.
Ziel daer lol boe verre den beer Borgemeesler van Welden
gevallen is.
Artikel 42 der gemeentewet bestaet niel meer. In Denys
Bouclé beeft er tydeus de gemeenlekiezing eene ballotage lus-
scben vyf persoonen voor eene plaets die open was, plaels gehad.
Deze ballotage is vernietigd mei reden maer in plaets van eene
ballotage le bevelen lusscben de twee oudste, heeft de perma-
nenie deputatie bevolen eene nieuwe kiezing, want was er anders
beslist, voorzfker verloos den Boigemeester ofwel den rosten
zynen kandidaet. Tegen dees besluyt en de daeropgevolgde kiezing
is er geprotesteerd maer vruchteloos, want de kiezing is voor goed
verklaeid en de twee oudste die moesten balloteren, hebben
hunne regten verloren.
Men zegt dat deze zaek aen de decisie der kamer zal ouder
worpen worden.
Deo provinlialen raed van Oost-Vlaenderen heeft in de kiezing
van Eecloo vernietigd de benoeming van M. Libbregt, en niet
eene nieuwe kiezing, maer wel eene ballotage bevolen, en do
permanente deputatie beveelt alsuu bet tegenstrydige
baren inwendigen vorm van besluer, T zy aen de opvoeding die
zy aen bare jonge religieusen geeft, T is gelyk van waer die bo-
w weeringen mogen komen.
dwalingen van bet socialismus en
commumsjnus begunstigt. Dan verklaert Z. H. te verstoolen en
ie veroordeelen alle de dekreten die reeds zyn afgekondigd, en de
wet die onlangs is voorgedragen, er by voegende' dal alles'zonder
"■vwcerde en nul is.
ff E.Y. dat uwen toestand ernstig genoeg konne worden, opdat bel
my onmogelyk zy u de toelating te weygeren dezen brief te
gebruyken volgens dat de omstandigheden bet zouden kunnen
<f vereysschen.
Ik beveel my etc. Uwen dienaer in l C.
Koomen, iOjanry 1855. P: BECKX.
Terwyl gelieel 't land hoogst verhlyd is verlost te /yti van
don uyllander Rogier, die, door zyne schandelyke gelilverkwis-
lingen en ondersleuningen van bankroetiers, bedriegers en ander
vreu.d gespuys, de schatkist lot op den bodem geledigd heelt,zvn c
te Antwerpen twee prulbladen die alle dagen met jammerklaglen
opgevuld zyn over de afkoking en den val van dezen exminister.
Ilie twee prulbladen boeten de Scheld? en de Vlaemsehe Stem
zy zyn aenoengeknoeyd door zekeren Sleeckx, die voor zvneti
dwazen woordenboek twee duvzend franks van Rogier gekregen
beeft, en nog door eenige andere huerlingen die welligl mikken
naer de terugkomst van Rogier, omdat zy hopen dan ook al een
sloksken uyt bet polje te krygen. llaer die scbryvclaers vergeten
dat deze die uyt baelzucbt tot sporten willen dienen om verzuurde
ministers of afgekookte representanten wederom in d'hoogte te
brengen, vermolmd zyn en meestendeels hunne kandidaten den
nek doen breken
Het Verhond komt zeeveren dat er in 'l klerikael kamp een
ordewoord is gegeven geworden oin ai de klerikale gazellen
le gelyk legen de centralisatie te doen schreeuwen, liet ids of de
klerikale drukpers in schandige verslaefdhcyd en blinde g'elmor-
zaembeyd met de liberaters-francmaQonspcrs gelyk stond.'Allons
dan, onbeschaemden lengenaer, zeg ons, waer en door wié js dit
ordewoord gegeven? Hcblgy niet van over vvf en zes jaren gezien
dat den Demlerlinde tegen de vrvheytlskrenkonde centralisatie van
't gouvernement onophoudelyli gestreden beeft? Hebt gv nb-t
gezien dat den Dcndcrbode van over zes jaren tegen de noori'loili"<-
moeyaldery van 't gouvernement gedurig geprotesteerd heelf'
Hebt gv dit noch gezien noch gelezen, dan zyt gv eenen te
grooteren dommerik en dan verwondert liet ons niel dat «v ons
zoo dikwils zulke zinneloosheden of ware kinderpraatj<«
antwoord hebt gegeven, en dat wy meermaels gelyk gehad hebben
ii den naem van snkkelaer le geven. Doch waarom daarover
geredeneerd met eenen kwant die regtuyt bekent niet le verstaan
wal centralisatie beteekentvan zulke knoevers eenige redeneer
kunde verwachten, is zoo onbelamelyk als ronzen-of amberrcuk
van eenen bok of van eenen vos eysschenPouah
Den Rosten notaris Van Damme die zich over een jaer te
St-Denys-Boucle op rang gesteld bad voorde plaels van gemeente
secretaris, en tot vreugd van geheelde parochie lot op't been
afgekookt wierd, komt nu door den burgemeester, dien hv doel
dansen gelyk hv sclmyffell, eenen akt van vraek le doen pie-en
die elkeen verontwe rdigl. En hoe dat? door de benoeiniti" "vail
eenen vremden liberaler als gemeenteonderwyzer, ten naileéle
van den zoon van den genoemden secretaris, oenen deimdzameii
jongeling, die uyt de normale school van Sl-Nicolaes gekomen is
en voor wie de plaets van ondorwvzer was open gebleven Int dn'
by zyne diploma bad, welke by met grootc ondcrschn/dino be
komen heeft. J J
Wy begrypen maer tno-velyk line den Imrgemeesler vin Sl
ftenys-Bouele aldus onder de vleugels wilt sciiuvlen van dien
Rosten kerelindien dezen burgemeester moest luimen en weten
wat bel publiek daer al van zegt en denkl, hv zou zich verlneslen
hel voorste zyner leers in 'I achterste van lien llosie» ie irissen
als dezen op zyn bof komt. Wy zullen ons weliiaesl diermèé
liezig houden.
De aenspraek, welke Z. H. den paus in bet Consistorie van den
'22 januarv laelst, gehouden beeft, is nu bekend gemaekt, en in de
Zfive word gehandeld over de onlworpene afschaffing en berooving
der kloosters in Sardinian. s
In deze aenspraek doet den Heyligcn Vader kennen dat bv alle
mogelyke middelen heeft aengewend, in zyne zorgvuldighevd en
in zyne langnioediglieyd, en dat alle poogingen vriiehleïoos zvn
geweestniet te vreden met de overeenkomsten met den H. Stoel
gesloten, te miskennen en le schenden, mei de bisschoppen
priesters en religieusen V verontrusten en de goederen der kerk
te moven, beeft nu bet gouvernement van den Piemom eene wet
doen voordragen, die aen bel natuerlyk, goddelyk en maetscliap-
pelyk regt légen tegenslrydig is. Z. H. noemt het ontwerp van wet
om de kloosters in Sardinian af te schaffen, eene wel die openlyk
de scbadelyke en noodlottig" a.„.,i,„i._. 3
In weerwil myner groote afgekeerdbeyd van mynen naem in./N
WISIC" <le' gazellen le zien vermengen, versla ik evenwel, Wv vernemen uyt Lede dat onzen hoogaebtbaren senateur M
den Baron Dcljafaille, zvne benoeming als burgemeester van Lede'
door eene daed van cdelmoedigheyd, namelvk door eene zeer rykè
brooddeeling aen den armen zyner gemeente, beeft gekenmerkt.
Daermede is dezen opreglen incnschenvriend niel te vreden, want
in zyne hoedanigheid van president der conferentie van den
H. Vincentius de Paula te Lede, verschaft-hv, op eygene kosten
al den rist die benooiligd word om de voedzame snep, welke deze
eonferonlie verscheyde inael ter week aen den armen van Lede
uvldeelt, le bereyden. Morsten wv hier al de andere weldaden
aanhalen, waermede den beer Baron Dellafaille z.vne geliefde
armen gedurig begiftigt, men zou met ons zeggen dat het geenzins
te verwonderen is dal de inwoouers van Lede onverduldig zyn om
hunnen aehtingsweerden burgemeester welhaest door eene Juysler-
volie inhuldiging te verderenDit zal eerlang geschieden.
De inteekenaers voor het Concert, dat morgen om 6
uren ten profytc der armen op de groote zael van 't stadhuys
zal plaets hebben, die by misslag geen programma ontvangen
hebben, kunnen het zelve bekomen ter estaminet cojite
d'egmont.
Ontvangen van M. S. le Caslre 6 fr. Van M. D. te Antwer
pen 6 Ir. Van M. D. S. te Mechelen 6 fr. Van M. D S te
j\u kerke G fr.
M. en vriend S nu te S M. L. wy zullen ons gedragen aen uw
verzoek en bedanken u voor de goedhevd waervan ev ons "edur»"
bewyzen geeft.
M. II. L. le Mgelyk gy in uwen geëerden van 5 dezer
vraagt, zal gedaan worden. Wy konnen ons niet genoeg verheugen
en u dankbaer zy u over de gevoelens waermede gv ten onzen op-
zigte bezield zyt. Wy zullen trachten van onzen kant alles le doen
("11 er aen le beantwoorden. Mei d'eersle gelegenhcvd zullen wvu
en uwe geachte collega's eerie vriendelyke hand komen drukken.
_J oorleden maandag is le Haeltert in den jeugdigen ouderdom
van jaien overleden, den beer Victor Van Londersele, koster
sehalbewaerder der conferentie van den H. Vincentius en beé
sluerder van bel genootschap der clioorzangers dier gemeente.
De stollelyke overblyfsels van den deugdzamen en door geheel de
parochie betreurden jongeling zyn dynsdag met alle plegtigbevd
leraarde besteld. Eerie ivkrede is, namens bel clioorzanggeuoót-
schap tiylgesproken, en de menigte is diepgetroffen uyleenge-
scheyden. De mwooners van Haeltert verliezen in den overlede
nen eenen waren vriend, en voornamelik de armen eenen wel
doener wiens liefdadigheyd onuylpmtelyk was.
Hel \adcrlani bedl als nieuwstvding afgegeven dat er te
Denderleeuw eene moeder met liaer kind doodgévrozen is bevon
den Stellige inlichtingen diesaengaende laten ons toe deze tvding I
volkomen te leugenslraffen. b
Men schryft uyt Deynw nen dm Dns'DrR-BODE
Eenige weken geleden, was liet hier nog dc beurt van sommige bedor-
vene en bedervende kerels, die rich mimnen van progrés en'verlichting
noemen (sic) om de Allerheiligste Margd Maria, in een harer bvzonderslê
voorrechten aenteranden, en tegen dir zny-ere en onbevlekte'ülaeed de
allerschroomel,ksie goddrloosheden, in een openbaer eslaminet uvlte-
hrakenMaer namrelyks was dit sebandael gekend, nf er ontslond'eene
algemeene verontwaardiging tegen die, de welke r.ieh niel geschaemd had
den van onze algemeene Minder opentlyj, te bespollen. Ook wierden die
onbeschofte gasten van al hu ine roedehorgers met afsehuw aenzien, en
van elkeen gevlujjt.
Nu Vrydaa, 2 Febry. feesld.g var, O. L. V. Lichtmisse, heeft geheel de
stad Deyiize door eene algemeene verlichting tegen die wolgelvke gezepden
geprotesteerd, en een openbaer bewys willen geven van haiê teerhertipe
Aiutenaertlo
.-. Men schri ft ons nvt Welden
KODDIGE INHALING VAN DEN' BORGEMEESTER.
W'eynige burgemeesters van bel arrondissement
hebben niel mei eene inhaling vereerd geweest.
Hel pnililcken van Welden, na vruchlclons le hebben "eklom
aen de boerenhoven, beeft zich ook eene inlta 'ing uillén ver
schaffen en ziel bier line zulks is gebeu-d Op de grenzen der
gemeente stond oenen wagen bespannen met een lwiiiii..|j|
werklieden en dienstboden, en den Borgemeesler beeft dien niéi
zyne acnkomst beklommen met een tfeulal inwooners der bp-
in pon t e
Onder bel scltrikkclyksle gehityl en geroep beefi bel "esnan
alen beer Borgemeester naer bet gemeeitlebuys ovetgebragR waer
od, rngtighevd jpgPns' dp A lip, lipy tigstp Jlné'gd Maria', "ais" iX'Ti'lipn 1
looneo dat 7.y mei eet bird pn met pene volkomen*» onderwerping ontvanpt -
de beslissing van bot zienlyk hoofd der II. Kerk, betrekkelvk het leerstuk
van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria.
Armen i yk heeft in deze nlgemeene feest het zyne bvgebrngl om Maria j
te verbeertyken ja de armste huysjes waren op eene wonderbare en hert-
roetende wyie verlicht; in eenige van deze zag men (by gebrek van keersen
I r°1'.,n1Rn- n,°sselsche!p"n met olie geruid cn een wieksken of
nacht»chtje daertn, voor de vensters als eene nieuwe soort van lusters te j
j pronken s a n. Du liewysl geno-g, dat onze arme klasse ook met de beste
gevoelens van godvrugt jegens Maria, de troostersse der bedrukte, bezield
j is. Uoze kerken, de twee kloosters en menigte ryke lumen waren mei I
j raeve yereiersels opgepronkt men zag er Lieve* Vrouwbeelden aüer- I
j kovtelvksl gekb-ed en omringd van duyzende lampions, waschkeers-n,
bougie,-t enz. het welk te santen genomen eenen zoo verukkenden blik op-
verde. dat de m-mgtp nieuwsgierig van verbaesdbeyd als geciec'riseërd
Noyl heeft de stad Devnze een zoo klaer bewys gegeven van geloof,
van aengckleefdlievd aen godsdienst en van godvrugt lot flete welke meo
met rechl noemt de hulp der christenen, als wel op 2 Febry laetst.
liet afkondigen van het geloofspunt der Onbeslekte Ontvangenis vars
Maria is lot J-onnegem allervuriglykst toegejifychl gewoiden. Na eene
solemnele mis, in de welke byna al de inwoonders der gemeente tegen-
wooidig waren, is er woensdag eene groote hoeveelhevd brood en kolen
uytgedeeld geworden aen de armen.
Men heeft ons uyt Berchem by udenaerde gemeld dat op 2 dezer de
feest der Onbevlekt-verklaring van Maria aldaer op eene bnytengewoon
luystervolle wyze is gevierd geworden, en dat des avonds dé inw'ooner*
alle gewedvverd hebben om hunne huyzen ten praelitigsten te verlichten,
tot de armste toe hadden eene» offeipenning om hunne algemeene Moedor
naer vermogen te verëeren.
Een jammerlyk en gruwzacm geval, dat nauwelyks geloofd
kan worden, word uvl Solt.-gen) gemeld: Eenen ouden vader,
wiens kinderen allen getrouwd zyn, en hel ouderlyk Imvs verlaten
hebben, aldus alleen gebleven zonder biood of vtter, was verletten
wei k by lien gegaen om voedsel en eene selluyiplaels af ie stneeken:
maer van ailrtt onberntherlig aen de deur "gezet, loert men bent
s anderendags zieltogend van koude in zvne hul vond. Naer bol
hospitaal gedragen waer bent ter nauwern'ood de H. Sacramenten
der stervenden toegediend wierden, is h\ aanstonds gestorven.
Nu komt men den opreglen naem van tien aengehouden kerel
te vernemen, die verdacht is de moord over eenige dagen le Gcud
gepleegd te hebben. Jan de Cosier was eenen valscheu naem: den
opreglen naem is Jan de Wael. Dezen Jan de Waet is 56 jaren
oud, geboren le Overevssche, en is geenen piano- maker maer
bakker van stiel.
In ten gcndscli blad leest men wegens den aengehouden
i Ja» de Waet, of Duwartl, nog de volgende bu/onderheden
Jan dc Wael woonde, sedert vier maanden, buylen de Brug-
schepuort, en wits daer bekend ouder naem van Jan de Coster, iiy
bad daer liuwelyksvoorslellen gedaen aen eene dochter, zoo als
Iiy et tevens deed aen Clemcnce Walgraeve. Vrydag, vroeg by
aen den vader der eerstgenoemde om inter aen zyne familie té
mogen voorstellen, en hy vertoonde papieren waerin'zynen echten
naem Van De Waet neergeschreven was.
Mei de toestemming van den vader vertrok Itv daerop mei de
dochter in de rigiing van Waerscboot, van welke gemeente hv
naer Eecloo, en van daer per diligencie naer Brugge irok, om
langs deze stad over Korlrvk naerRyssel le gaen, en aidaer ili'ensi
te activeerden voor liet vremd legioen.
Omniddelyk na bel ver.rek der dochter, vernam den vader dat
er verdenkingen drukten op eenen man wiens signalement over
eenkwam mei dal van de Wael. Daerop ouderrigtle Itv de policie
opzigtelyk den weg welken by genomen had, en bel is aldus dat
de opspooringen vergemakkelvkt wierden.
De dochter was daegs na Inter vertrek uvt liet vaderlvk huvs
lerug gekomen.
Op ntaendag 29 january, twee dagen'voor de moord, was de
Wael loi 7 uren 's avonds mei de kaerleu gaen spelen in hel
Vliegende l'eerd, in hel vooigeborgte IIv droeg ertl brnyiiachli»™
jas tot boven locgeknopl, eene gryze broek en eene zwarte kfak.
Den (lomicrdag, daegs na dc moord, ten 5 uren 's avonds, trail bv
Ranselt m 't nieuw gekleed, in de zeilde, eslaminet. Zyne kosiiieni
was uyt zwart hikene kleetieren, eenen hoed en een fvn hemd mei
gouden ktiopkeus zatnengesleld, en by was voorzien van eenen
nieuwen parapluis. Hy scheen er zeer gerust van gemoed uyt, en
zegde zelfs allagcliend tot de meyd: Brusseleske, drink ne keer.»
Vervolgens speelde by met de kaerten, nel als of er niels gebeurd
ware.
Onderlitsscben las eenen lieer in een nieuwsblad liet verhael
der moord welke hy bedreven had, en de omstandigheden der-
zolve verwekten de veronlweerdiging van alle de aeuwezigen. De
Waet alleen onthield zich van iels te zeggen, en speelde steeds
voord. Hy verliet slechts de eslaminet ten 7 1/2 ure s'avonds.
Men verzekert dat den beschuldigden Jan de Wael, gisteren
in zyne ondervraging bv den regler ter insiruklie alles blyl'l loo
chenen. v
De vermoorde herbergierster Clemence Walgraeve liad eene
medaille bekomen voor daden van moed en van zelfopoffering
voor het redden van een kind. Alle de gedecoreerden heb-
beu ecnè inschryving geopend, om eene mis lot iavenis barer
ziel le doen gecelebreerd worden.
Den 6 dezer macinl, is eene inoordpoogiug, te Denderrabndo
op den persoon van eene deftige jufvrouw gepleegd. Den zoon
vaneenen beenhouwer beeft uvl tninnennvd die jufvrouw eene
messteek in tien huls toegetiragl. Den dader is geviugt. Spoedi
beeft men de gewonde jufvrouw, die dochter van eenen aenneiner
en herbergier is, alle mogelyke zorgen toegediend en riten hoopt
dat de wonde niel doodelyk zal wezen. Deze mooidpnoging beeft
droevigen indruk le Dendermonde veioorzaekt.
Dr/e dncbler, zoo het scbynt, bad den zoon van den beenhott-
wer verstoolen, ont met eenen anderen in eclit te treden.
Men beeft heden uyt Brussel vernomen, dat een deel van
eenen vle tgel der nieuwe merkt, de Merkt van liet Park geuaemd,
die men op de Kongres-plaels bouwt, is ingestort. Gelukkiglvli
zvn er geene onheybn le beweenen, maer de stad zal groote schudt:
lyden.
In de Emancipation leest men diesaengaende de'volgende
aentnerkingrn
Als eenen ongelukkigen een brood stoell om zyne familie le
voeden, dan veroordeelt men hem lol eene onteerende straf,
onnlal by lie: maelschappelyk order gestoord heeft
En men zou ongestraft laten, de naia iglieyd of bcbzttclil dei-
bouwmeesters of ondernemers, die zottelvk "of sahandelyk bel
leven van hunen evenniensch in gevaer stellen
Neen, de verdeelende regtveerdiglieyd kan zoo iets niet ver
dragen; zy w ill dal iedereen verantwonrilelyk zy voor zyne dader,.
Den slaet onderhoud met groote kosten arcbi'leklen. metsers en
timnierlteilen; Iiy levert graden en diplomen af, by lietaelt ryke-
Ivk de professors en kunne leerlingen, als zy openbare nmiilc-
naers geworden zyn.
Van dan af moei' hel gouvernement zich ook streng toonen
legen agenten, die hetzelve bedriegen, en eysclien dat zy |ier-
soonlyk veranlwoordeiyk blyven.
Wy I zen in den Mimilntr Eene inschryving is te Brussel
en te Antwerpen geopend geworden, ten voordeele van ons
Oosterseb leger. Met geestdrift door de opinie anlbaelil, beeft zv
reeds meer dan iOtIO fr. opgebragt, en een groot getal voorwer
pen in nattier, waer onder 600 beddelakens; 330Ó kil. tabak en
50(i0 eigaren.
De tnnneelverlooningen zyn te Brussel hernomen. Het is
in de zael ta i den Cirque dat zy gegeven worden. I)e eerste
vertoon ing is door byna een begin van brand gekenmerkt. Dc
gaz was door eene opening ecni-r buys gedrongen, en bad vlam
gev:.t zondanig dal de vlam aclilmael meerder was geworden,
i au zy indertlaed moest wezen. Eenige persoonen, bevréfesd voor
nieuwe onlieylen, begonnen te vliiglen. denkende dat liet ging
branden. Maer, er was geen gevaer. Men beeft den sleutel vatt
den regulateur geilraeyd. en aenstonds was de vlam nvtgedoofil.
Ter dezer geli-genlieytl heeft den borgemeesler van Brussel
eenen brief doen afkondigen, om te doen kennen dal de zael van
dm Cirque geen gevaer oplevert, en dat al de toesluiten vatt
verlichting in zyne tegenwoordigheid zyn beproefd.
