LANDBOUW-OIVDERWYS.
PILLEKENS.
gen den vrede handhaven, en hy heeft gelyk maer
waerora spreekt hy dan op de tribuen kwetsende woor-
den uvt tegen het opperhoofd eener groote natie, onze
bondgenote en gebure Waerom rand M. Oris, die zoo
voor 't wel/.yn is, eenen souverevn-vriend aen, van wel-
ken Belgiën zich noyt te beklagen gehad heeft? Waerom
heeft den minister van bnytenlandsehe zaken niet gepro-
testeerd tegen eene tael die, ernstig opgenomen, inoeye-
lykheden zou konnen veroorzaken aen zyne diplomatie
Den souvereyn van welken liier kwestie is, moet tot
dus verre aenzien worden als den vriend van onzen
koning en onzes vaderlands. De akten die hy in Vrankrvk
daergesteld heeft, hoeven in onze olficiele beraedslagingen
niet onderzocht te wordenM. Orts verwyt hem eene
republikaensche grondwet omverregeworpen Ie hebben.
Maer de republikanen zelve hebben tweemael gepoogd
het werk der algemeene stemming, dat zy met evgene
handen gemaekt hadden, te vernietigen." Wy hebben
M. Oris de overwonnene van 1848 en 1851 nog niet
liooren beschuldigen van legen de nationale sonvorey-
nilevt te zvn opgestaen. En ten anderen, wie weet er
niet dat de beroemdste leden der fransche kamer het
vast beraden inzigt hadden van zelve de grondwet om-
verre Ie werpen, inzigt dat zy zouden verwezenlvkt
hebben eenige dagen na den 2 december, waren zy niet
voorgekomen geweest. Om regtveerdig te zvn, moet men
alle onwettelykheden afkeuren om het even door wie zy
begaen zvn, of zich onthouden eenen tegenstrever te
laken. Ik ben van deze niet welke aenneuien dat tie repu
te blikanm alleen 't regt hebben van republikaensche grond-
toetten te overtreden.»
Men ziet dus dat andere dan wy de interpellatie van
M. Orts aenduyden als eene intrigue, als eenen voorbe-
revdden slag. Maer dit is niet te verwonderen hebben wy
het niet meermaels gezegd de onvaderlandsche orangis-
tische kabael der liberalers-francmacous kan aen de fran
sche natie niet vergeven dat deze eertyds den troon van
koning Leopold en onze revolutie tegen de herstelling der
Nassauwers beschermd heeft en voornamelyk kan de
francmaeonssecte aen den tegenwoordigen souvereyn van
Vrnnkryk niet vergeven dat hy de logiën en gehevme
klubsen der republikanen-sociaiisten niet spaerl, maer ze
integendeel kortvlerkt, 0111 hen te beletten van overal zoo
in Belgian als elders den godsdienst en de troonen te ver
nietigen, gelyk er hun door de voorschriften van Mazzini
en andere socialistische kopstukken opgelegd is.
Wanneer zullen wy zien dat onze bestuerders de twee
oogen openen om de heymelyke kuvperyën tegen te werken
dier gevaerlyke vyauden onzer naliorialitcyt, die geen ander
doel hebben dan het vaderland te verraden Wanneer
zullen wy zien dat onze bestuurders in die gasten geen
blind vertrouwen meer zullen stellen en hun by voorkeur
de beste plaelsen en schoonste eerepostcn niet meer zullen
schenken Ti Den tyd moet deze vragen oplossen als de
kiezers zelve zulks niet willen doen.
In de merkweerdige redevoering die onzen eei'vollen
afgeveerdigden, M. De Naeyer, uytgesproken heeft, over de
nuttclooshcyd der boerenscholen die M. Rogier op zyn
eggen hand en al schaiidelyk de grondwet te overtreden,
ingerigt heeft, en over de onbeschaemde geldverkwisting
die daer van het gevolg is geweest, heeft den redenaar
gevraegd hoe het komt dat het landbouwonderwvs,
waervan over 15 of 20 jaren byna niet gesproken wierd,
nu voo veel gerucht maekt en met zoo veel dringendheyd
gevraegd word. Is het B. V. omdat onzen landbouw, die
zoo dikwils de verwondering van den vremden verwekt
heeft, eensklaps in den weg des vooruytgangs is blyven
stil staen Is 't omdat onze landelyke bevolkingen zoo
verbasterd zyn, dat de tusschenkomst van 't gouvernement
ononlbeerlyk geworden is om ze uyt hare slaepzucht te
doen opstaeu MM. het spyt my grootelyks hel te moeten
zeggen, maer die redens zyn ten minsten Ie verstaen
gegeven, en in eene brochuer die ons is rondgedeeld,
ei gaet men zoo verre van te zeggen dat, sedert onheuglyke
tvden, den belgischen landbouw stilstaande gebleven is.
Welnu, ik moet tegen die beoordeelingen protesteren
omdat zy teenemael valscli zyn... Neen, de landbouwers
der 19" eeuw zyn niet onlaerd, zy zyn hunne voorvaders
volkomen weerdig, en de verbeteringen die zy verwe-
zenlykt hebben, zyn zoo gewigtig, dat de opbrengst van
<i den grond merkelyk vermeerderd is... Ook MM. leest de
werken die in vreinde landen verschenen zyn, en gy zult
zien hoe nog op heden de vremdeiingen aen de he
it kwaemheyd en kennissen onzer landbouwers openbare
hulde bewvzen.
Wv zullen hierop antwoorden dat men zich met moet
inbeelden dat Meester Rogier en de aen hangers-verdedigers
zyner boerenscholen niet weten dat den landbouw liv
ens niet ten achter is, en dal onze boeren niet de eerste
landbouwers zyn der wereld men heelde zich niet in dat
Meester Rogier en zyne vrienden niet zoo wel weten dan
iemand dat het landbouw onderwys zoo nutteloos is dan
't vvfde wiel aen;den wagen daer ligt den knoop niet, de
liberatery heeft een ander inzigt, de francmaconslogiën
bedienen zich van den landbouw om 't kind eenen nacin
te geven, en als Rogier, op cygen hand, al die scholen
heeft ingerigt, om den wil der magonniekc logiën te voldoen,
heeft hy geen ander doel gehad dan in den geest van liet
opkomende landbouwersgeslacht de maconuicke. zeddeer,
de princiepen der secle te planten T is aldus dat men is le
werk gegaen in de veeartsenyschool van O ireghcin. Dit
gesticht was ingerigt. geweest onder den schild eener goede
zedelvke opvoeding liet had aen 't hoofd eenen zeer be
kwamen priester, maer als de maconuicke liberatery aen
'I. hesteer gekomen is, heeft het zoodanig gewerkt, dat
dezen priester het gesticht heeft moeten veriaten
De grondwet wilt duydelyk dat er goeie- onderwvsge-
slirhten door 't gouvernement geopend worden, ten zy
krachtens eene wetnu, men is verwonderd dat Rogier
met. de twee voetjes over de constitutie gesprongen is als
hy al die boerenscholen, op'evgene hand, ingerigt en dacr-
dóor den budget met jaerlvks H» dnyzend franks zonder
de gekwetste verzwaerd heelt; maer'lis dat men de taktiek
der agenten van 't francmaQOiinisnius niet kent, die gasten
zetten nllyd de stontmoedigheyd vooruyt, eenen kaekslag
of voetsehop doen hun niets, zy trachten maer te gelukken
zoo veel mogelyk de maconuicke princiepen in te voeren,
dit is geheel hunne bedoeling.
Meii heeft in de kamer hard tegen den ongrondweltigen
maelrege! geprotesteerd, men heeft de stontmoedigheyd
van Rogier genoeg gëgeesseld, men heeft over die volks-
tergende geldverkwisting overluyd geklaegd, maer den
vrcmdeling Rogier heeft laten protesteren en klagen, en
rekenende op de goedwilligheyd der kamer, is hy geenen
duym teruggedeynsd, integendeel hy is allyd voortgegaen,
en," gelyk liet aen al de parvenus eygen is, is liv zelfs niet
eenmael schaemrood geworden. 'T is aldus dat die boeren
scholen ingerigt zyn en zoo lang blyven staen tot schande
van 't land en tot groot nadeel der gedrukte burgers
ïvd en plaets ontbreken ons om verder deze stof te
verhandelen doch wy zullen er op terugkeeren.
Deze regelen waren geschreven en gezet toen wy, door
de brusselscho dagbladen, vernamen dat de kamer geen
besluvt over deze zaek genomen heeft, en dat zy de be
slissing der zelve onbepaeld heeft verschoven. Zoo dat by
voortduring nog altyd, ten spyte der constitutie, de gelden
der schatpiiglige aen dit schandalig misbruyk der boeren
scholen zullen blyven verspild worden. Wy begrynen niet
hoe het mogelyk is dat de kamer daer niet 'elfen af en met
eenpn keer meê gedaen maekt. Men zal ons mogelyk zeggen
dat er toch al iets gewonnen is, dat namclyk het hooger
boerenonderwvs, dal zou veel meer geld kosten, niet be
sloten is dit is waer, er is iets gewonnen, maer de libe
rators doen het altyd zoo, als zy een volkstergend misbruyk
willen blyven behouden, dan komen zy met een nog grooter
misbruyk voor de pinne het nieuw misbruyk word afge
slagen en hel oud blyft, en aldus word en blyft de natie
gefopt
De kamer van Piemonl heefl hare beraedslagingen over de
scliandelvke siroopwei legen de geestrijke goederen en kloosters
hernomen De vermaningen en protestatiëu van den H. Vader
doen geenen hoegenaemdèn indruk op de versteende gemoederen
van de algevrerdigde die lot de francmaeonssecte behooren; die
mannen gaen in hunne rampzalige gedachten voort en spannen
alles in om die rooverswet te doen duórgaen. .De lessen van hel
verledene dienen tot niets aen de door liael en goddelooze driften
verblindde wetgevers. De kloosters moeten afgeschaft, hunne
goederen moeten benevens andere geestelyke goederen aenge-
slagen en verkocht worden, want, zeggen die gasten, de veel
koppige monikken adder en den eerloozen konnen anders niet
verpletterd worden... Aldus zyn de Francrnayons overal dezelve,
doch wie het daerna betalen moet. is 'l volk, is den gemeenen
burger.. Al de klooslerdieven verryken zich voor eenen tyd en
oml'erlusschen I yd hel volk al wal bitter is, den armen ziet zyne
liulpplaetsen sluyten, de medelydende herten verslroyën, zyne
onderslandsbronuen toestoppen, en hem den doodsteek voor-
herevdenEn als al die snoodheden voltrokken zyn, dan
scheydeu derzelver bewerkers van deze wereld, doch laten er
hunne hooze daden, die zoo van geslacht tot geslacht niet dan
rampen eu ellenden voortbrengen.... Dit is geen wonder van
slechte evers komen noyt goede kiekens.
In het ongelukkig Spanje bcreyd men ook eene stroopers-
wet 0111 de geesteivke goederen aen te slacn en te verknopen, ten
evnde, zegt men, de slaelsbankroel te vermyden. De liberalers-
francmaenns van Spanje hebben dii|hind door hunne regerings-
looze leeringen zoo verre gebragt, dat het zyne schulden en zyne
bestuerkósten niet meer kan betalen. Om zich uyt dien algemee-
nen nood te trekken, wat doel het revolutionnairegouvernement 1
Gelyk wy zoo even gezegd hebben, liet spert ai wederom gieren-
oogen open tegen de'nog overblyvendc geestelyke goederen wy
zeggen overblyvendeomdat er in dit voorheen zoo magtig en ryk
land meermaels zulke aenslagen zyn gepleegd. En wat heeft hel
er meê gewonnen Juysl dat gene wal Marten Luther in zyne
Symposiacisrap.IV zegt: Cumprobal expcrienlia; eos qui cccte-
siaslica bona ad se traxerunl, ob ca tandem depauperari t l men-
tlicos fieri De ondervinding leert dal deze die geestelyke goe
deren hebben ingepalmd, daerdoor cvndelyk arme bedclaers
worden. Marlen Luther geeft daerop een 'welgepast fabelken, liet
geen wy bier in rytnkens laten volgen
DEN AREND DIE JUPITER'S SLAGTOFFER STEELT.
Gy, die in Piemont, in Spanje 7.00 slout speelt,
Gy, die Irots wet en regt, der kmkenr,onderen steelt,
llie lïisschnp en zelfs Paus inner vnichteloos laet preken.
Sa luystert nu toch loe '1 is Lmher die gaet spreken
ken' Arend zag eens op een aliaer neer,
Waer lam en rund en os als slagtofTraiiden lagen,
Den groolen Jnpiler Ier eer
Dit is Mini waer een' kost dien ik niet alle dagen
Op mvnen weg ontmoet
(Zoo deukt hy in ivo goddeloos gemoed).
Daer aen zal ik eens lustig kennis hoüen.
Kn -rctig in een lam, siael hy zyn' forsche klauwen.
liv vliegl ras heen met dezen lekk'ren pand
Maer Jup'ter zal hem dit heuvel niel vergeven;
Want ziel een kooltje voer blyft aen den huyt vaslkteven.
Daer meê steekt hy zyn' evgen' nest in brand.
Zoo vacrt gy wi lligt ook, gy, kerk- en klooslerdieven
Wjant heytigichend ry slookt vraokviipr over 't hoofd,
Eerlang zal '1 7we rli des rouws u I loedig 'I herl doorgrieven,
Eerlang word gy van huyt en eygen goed beroofd.
Dat den liberators- uytsluytings- en partygeest overal den
zeiven is, hoeft niet bewezen te wonlen bonderde daedzaken
bewy/.en dit dagelyks. Over acht dagen spraken wy van eene zeer
volkryke gemeente, omstreeks Gend gelegen, waer de liberaters-
regentie weygert eenen tweeden doctor voor de armen te benoe
men, dit nièllegensiaende de allerdringendste noodzakelyklieyd.
en nicllegenstaende er altyd dry doctors voor de noodlydende
geweest zvn. Dereden hebben wv afgegeven, namelyk omdat de
'retentie dier gemeente, als zy eenen tweeden doctor zon benoe
men, eenen klerikacl zou moeten aenstcllon en daerdoor den
liberalen doctor min zon moeten laten winnen. Ondertnssshen
Ivd er den ai inendienst veel door, maer wal geeft dit aen de
liberaler*, als zy er zelf niet door lyden. Nu is er in de zelfde
gemeente en n imderwvze» te benoemen, en de mannen van den
liberalen deesseni hebben hnnne oogen geworpen op eenen kan-
didael die zoo wel door den wereldlyken als door den geestelyke»
schoolopziener is van de hand gewezen. Maer wal titels beeft
dien kandidacl? Geene andere dan die van tot de liberaters-
opinie te behooren, even als dezen van St. Deuvs-Bouclc. Dit
herten de bestuerders dezer beyde parochiën werken in 't belang
hunner ingezetenen.... De kliekemans zien naer niets tenzy naer
hel voldoen van hunnen ellendigen partygeest Dil is eene oor
zaak (lat het kivaed ih ons land mêl ponden komt en slarhls met
oneen weggaelAls de kiezers daerin niel voorzien, zy moeten
er de gevolgen van afwachten.
'T Verhond van Aclsl wilt malgré hebben dat Rogier de
Vlaenderen uyt de ellende geholpen heeft en dat de volksver
tegenwoordigers die de schnndclyke geldverkwistingen van den
uyllander Rogier durven laken, gelyk zyn aen het serpent, dat
bevrozen opgeraept zynde door eenen medelydenden persoon,
denzei ven met venynstcken beloonde, als het wederom, door de
warmte, lot zichzelf gekomen was Ounoozelen kwispel, uwe
gelykenis komt te pas net als mostaerd na 't eten en zy trekt er op
even als eene vesicatorie op een houten heen.... Wie er aen de
Vlaenderen venynige steken toegebragt heefl, 'l is Rogier door
zyne gepraemde geldleeningeu, door zyne bloedzuygerswet, door
zyne wet op 'l onderwys. door zyne boerenscholen, door zyne
subsidiën aen bankroetiers en bedriegers, immers door honderde
andere geldafpersingen en verkwistingen die 'l volk eiarmd en
het onder den last der contribution hebben doen bezwyken.;..
Maer dil ziet gy niel, want alles wat uwe mannen gedaen hebben,
is onverbeleriyk in uwe oogen.. T was wel verzind, zev Rrodder,
en hy zette den lap neven T gal
CORRESPONDENTIE.
O ntvangen van M. D. R. le Hondsncht O fr Item van M.
D. T. te Nieuwkerke 6 fr. - Item van M. J. B. A. te Meerbeke
G fr. Item van M. L. le Grimmingcn G Ir. Item van M. N.
te BollebeeK 6 francs.
Wy moeten aen onzen vriend die ons gisteren eenen brief
uyt P. gedagleekend, gezonden beeft, heriglen dat wy denzelven
niel konnen opnemen vooraleer wy hem gesproken hebben. Met
d'eersle gelegenbeyd zal zulks plaets hebben.
Wy bevelen aen de aendacht. onzer lezers het
heylzaem en zeer onderrigtend werkje, Gedenkenis over den
Jubilê, door den eerw. Pater Hilligeer geschreven, 't welk
zeer geschikt is om de vruchten van den jubilé duerzaem
te maken. Zie de annoncen.
Onzen stadsgenoot den eerw. pater De Windt, is dezer dag''»
le Gend overleden. Het Vaderland beval de volgende woorden
over dezen yverigen missionnaris
Den eerw. pater De windt, wierd den 13 february 1815, te AHst
geboren. Na zyne studiën in bel kollegie van Aelst geëyndigd te
hebben, trad hy in het seminarie te Gend. In 18o7, wierd hy
pi iester gewyd, en naer hei sleedje Ninove, in hoedauigheyd van
coadjuloi, gezonden.
In 1859 wierd hy onderpastor van Sl-Martens-kerk te Ronsse
benoemd, en verbleef aldaer lol den 2i mey 1842, wanneer hy in
de soeieleyt Jesu trad. Hy wierd ter uytzondering van eenige jaren,
die by aen de studie der godsgeleerdheyd moest besteden, en die
noodig waren om zich volgens den regel van hel order te vormen,
gestadiglyk tol bet uytoelïënen der beylige prieslerlyke bedie
ningen gebruykt, eerst te Kortryk, dan le Brus:el, en sedert 1852,
te Gend.
Onlangs nog, predikte hy met eenen onvermoeybaren yver te
Lokeren, le Waesmunster, in de kerk van II. Kerst te Gend, te
Sl-Amandsherg, en eyndelyk te Weileren. Hel is aldaer, op den
tweeden d.ig der zending, dat hy door eene* geraeklheyd wierd
getroffen, aen de gevolgen van welke hy is overleden.
Hel zyn de vermocyenissen en den arbeyd van een hard apos
telschap, wtlke den eerw. pater De Windt, naer het graf hebben
gesleept, als by nog in den bloey van zynen levenslyd was, en nog
zoo veel diensten kon bewvzen. De dood van dezen yvervolh
missionnaris is roemvol voor God en voor de menschen de dood
van dezen je.suil is de dood van eenen soldaet op de bres, ver
wachtende van den hemel de. vergelding voor zynen arbeyd en
voor zyne opoffering.
M. Cumont- de Clcrcq, fabriekani le Aelst, is benoemd tot
ridder van liet Leopolds-order
Ry koninglyk beslujl is M. Van Innis, kamer-voorzitter, by
hel hof van appel te Gend, tot officier van hel Leopoids-ordeV
benoemd.
liet ligten der bussen, in de herbergen van Den derm on de
geplaelst om giften voor het oudcrlingsgesligl van die stad in te
zamelen, heelt den volgenden uylslag opgeleverd
Degene in den Duylscli besloot 117 franken degene in het Ko-
ninylyk Kafl'elniijs, 109 franken 57 centiuicn, en in hel Leesgezel
schap 109 fr. 20 cenlimcn. Dus dal den Uuylsch den eersten liet
Koninglyk Kafjehuys den tweeden en hel Leesgezelschap den der
den prys bekomen hebben. De uyireyking der pryzen zal plaets
hebben na de uytgaef der afbeelding van den hertog eu de her
togin van Braband.
Den genaemden Schubbe of Soep, eenen dikken vellen bede-
laer, die de stad DeudrrmonJe doorliep, en langen tv.d hel ver-
maek is geweest der straeljongens die achter hem riepen Soep
Soep! waerop hy oumiddelyk antwoordde Ocp! Ocp is dezer da
gen le Dendermonde in het gasthuys. overleden, Soep, den bexle-
laer heefl verscheyde honderde franken nagelaten.
Te Dendermonde en te Kortryk, twee belangryke merkten
voor de oliën, zyn de pryzen van de olie gerezen.
Opal de merkten van We&t-Vlaenderen is de tarwe van 1
lol 2 Ir. gedaeld, en den prys van hel brood verminderd.
- liet demagogisch dagblad de.Sation,'van Brussel, is veranderd
van gedaeute. Hel verschyni nu met de ai li,kelen van den Tclcyra-
phe eu van den Echo de linurlles. en neemt den lytel aen van
National. 'T is de tweede mael dal de Nation eene sehuylplaets
gaet zoeken in de bureelen van den Écho de Bruacllvs.
Sedert eenige dagen spreekt uien veel te Gend, vau de
bankroet vatteen d«r byzomleiste koophaudelltuyze» aldaer. Me»
zegt dal er meer da» 400,000 fr. schuld is, e» maer 40,000 fr.
Hoed.
In den nacht van 13 tut 14 dezer, heeft men gepoogd in de
wo(uiing te breken van don genaemden C. L. Loens, landbouwer
le Gremhergen. Hel gerucht heefl de diensinteyd ontwaekt. en do
dieven zvtrgaen vluglm, zonder tol 1 un oogwit gekomen le zvn.
Een blad van Leuven meld dat, over eenige dagen, ten ge
volge van de bylende koude, de reyzigers op deu yzeren weg,
welke men nog eens in opene waggons had gesieken, op liet punt
zynde van le vervnezen, de waggous hebben verlaten, en met ge
weld. i» weerwil van de bedienden, plaets in de gesioteue rytuv-
gen hebben genomen.
Maeudag, ongeveer 5 uren. naby Veertryk, heeft een ongeluk
plaets. gehad op den yzeren weg. De lokomotief zou geborsten
eenen beambten gedood en reuen anderen gekwetst zyn.
