ZONDAG 8 JLLY 1833.
.NEGEXSTEN JAËIiGANG. (T 462-
AELST, den 7 Jixv 1855.
Zaeli van den Oosten.
Redevoering van den Keyzer
Liberale vryheyd in Spaniën.
PILLEKENS.
YZEUEN WEG. STATIE AELST.
YERTREKUBEX L.1.Y DES I JLLY 1S-..8.
1* h n 7 uren 45 minuten des' morgens na er Dendei monde Gend, Rni;;;;e,
Oostende, Korlryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
2° teil 9 uren 30 min. des morgens naci Dendermonde, (lend, Mocliel«*u. Brussel,
AutweiiMii, Leuven, Thienen, Luyk, N emers, Landen, Sl.-1 ruycn,en llass'-ll.
30 Ten VI urm 00 wit»uien roor middag, naer Dendcriuonde, ('.end, Bru»;»;f,
Oostende, K-oriryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
4<> Ten "2 uren 45 tn. namidd. naer Den lei monde, Mechelen, Brussel, Anlwrrpei-^
Leuven, Thiciieu, Luyk, Vervijer. Lauden, St. Truyen, Hasselt, Aken en Keulen.
5" 'Jen 5 uren 30 tninuleh des aronds, non Dendermonde, Mechelen. litussel,
Antwerpen Gend,Brugge en Osleude, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel en Calais.
.0" Ten 8 uren 15 minuten des avonds naer l)end> rimmde, t'.end, Meoiiel-'n,,
Brussel, Antwerpen, Leuven, Tliienen, Luyk, Y miers, Aken en Keulen.
u:ï<jue v.
VAN DENDEllMON'DE NAËU AELST.
Ten G wr. 15 w. 's morgeus.21 Ten 8 uren 20 minuien 's morgens.—3° Ten 10
uien 10 minuien 's morgen*. 4° Ten 12 uren 40 minuten 's middags. 5° Ten 4
•uren 10 minuten Lavouds.— 6" Ten (i uren 45 minuien 's avonds.
Zullen te O.ysegom slillestaen de volgende konvoyen vertrekkende van
AF.LST, ten 7 uren 45 minuten., ten 9 uren 30 mi nut. 's morgens, ten 12 uren
•ten 2 uren 45 minuien en ten-5 uren 30 in. s1 avonds*
t)KMJf.KM0>DE ten 6 uren 13 minuten, ten 8 uren 20 minuten'«morgen»,
Km. 10 uren 10 min. voorin, ten 12 u. 40 ui. namiddag, ten 4 uren 10 m. en ten*
4i uren 45 min. des avouds.
•Voor alle rigtingen moet men te Dendermonde van koirvey veranderen.
Dil bind verschyul «U»s Zaterdags in den namiddag onder tie dagteekening
-van den daarop volgenden Zondag.Oen prysder ittsehryving, by trimester,
'is bcpaeld op 1 IV. 59 e., dien der aimoncen up 20 een timen den drukregel.
DEN DENDERBODE
Sedert lang /.vu alle blikken gekeerd naer den Moedigen
oorlog die thans in den oosten gevoerd word, en waervnn
elkeen liet eynde met het grootste verlangen te geinoet
/iet. Noglans, ingezien de reusachtige slrydkrauiiten van
Itnslaiid. ingezien zync schier ongoiiackhare forteressen,
ingezien byzouderlyk zyne verregaende koppighoyd, is er
nog zoo galiw niet te denken aen 't eynde van oenen twist
die geheel Europa doet lyden. "J' is vvaer, w v mogen de
gegrondde lioop koesteren dat de vereenigdc magtcn van
Yrankrvk, Engeland, Ttii'Uvën, Piëniont enz. den ramp
zaligen hoogmoed van den Noordschcn Kolossus zullen
dempen, maer het zal ongelukkiglyk 7.00 veel moeyten,
arbevd, gelden reeaschenle.vens kosten, dat men volgeern
die onderneming zou zien verlaten, ware hel niet dat. er nvt
derzelver voltrekking een onsehatbaer voordeel voor gods
dienst, beschaving en.algemeen welz.yn noodzakelyk moet
vooiTVloeyën
Moet, van den cenen "kant, het droevig zigt van dit
vurig en bloedig rauiplooueel doen vzen en sidderen
by de overweging dat liet de vrucht is van eenen toome-
loo/.en hoogmoed, de vrucht cener langdurige verdrukking,
de vrucht cener allersehandigste overheersehingzucht, de
iYi'iiclit eyndelyk ecuer vraekrucpendo ongeregtigheyd, dit
zeilde zigt moet, van den anderen kant, kracht en moed
geven óm die aeneensehafceling van alles overweldigende
boosheden te bestrallen. Heeft Rnslaud gaenen eervollen
vrede gewild, heeft het zich verhard in zyne droevige
begcerlvkhevd en onverzadélyken dorst naer vergrooting,
het zal, hopen .wv, eerlang gedwongen worden zyne be-
treurensvveerdige dwaling te erkennen en dezelve duer
te boeten.
By de opening der buytengewooiie wetgevende sessie van
Yrankrvk, heeft den keyzer eene belangryke redevoering
uytgesproken, waerin het voorlmndig vraegstuk op het
kiaursle behandeld word. YVv achten noodig deze rede
voering aen onze landgenoten mede te doelen, opdat zy
door zicli zelve zouden kónnen oordeelen over de beweeg
redens die Yrankrvk .en Engeland bobben aengezet om
hunne schatkisten en 't bloed hunner onderdanen te pande
te stellen ten eynde den oorlog in den oosten krach ida-
diglvk voort te zetten. Zie hier de
Mvnlieercn de Senaieurs, Mynheeren de Gedeputeerden
l)ê diplomatische onderhandelingen, tvdens den loop van
onze laelsle sessie begonnen, hadden u doen voorzien dal ik
zou vcrpligl zyn geweest u weder te roepen en te vergaderen,
.nis die onderhandelingen zouden tol liaer eynde gekomen zyn.
Ongelukkiglyk, zyn de conferencier van Weenen magieloos
geweest om ons den vrede te verschaffen. Ik koine dus op nieuw
eenen oproep doen lot dc vaderlandsliefde van het land en tot
de uwe.
Heeft het ons aen bedaerdhevd ontbroken in het regelen van de
besprekken Ik vreeze niet hel vraegstuk in uwe tegenwoor-
digheyd te onderzoeken.
Het was omtrent een jaer geleden, dat den oorlog was be
gonnen, en reeds hadden Yrankrvk en Engeland Turkyen en gered,
twee veldslagen gewonnen, Uusland gedwongen de Prinsdommen
le onlruytneu, en zyne krachten nvt te putten in hel verdedigen
van Crimeeu. Eyndelyk \vy hadden ten onzen voordeelc de
aenkleving van Oostenryk, en dc morale goedkeuring van hel
overig van Europa.
Indezen toestand, vroeg ons hel kabinet van Weencn of wv
toestemden te onderhandelen op de grondslagen die onbepael-
delyk waren acngeduyd voor dat wy alle die voordeden hadden
behaeld. Eene weygeriug van onzen kant moest natuerlyk scbvnen.
Inderdaed, moest men niet geloovcn dat de cysehen van Yrank
rvk en Engeland zouden aengegroeyd zvtt, in evenredigbeyd der
grootte van dc worsteling en van de sacrificiën die reeds gedaen
waren? Eli! wel, Yrankrvk en Engeland, hebben hunne voor
deden noch de regten welke dc vorige traktaten hun opleverden,
niet willen doen gelden, zoodanig hadden zy ter hert den vrede
geiiïakkelyk te maken, en een oniegensprekelyk bewys van hunne
bedaardhéyd te willen geven.
\Yy hebben ons bepaeld met te vragen, in bet belang van
Duylscbland, de vrye \Tieitopden Donnttw, en cenen dyk tegen
dc russiselie golven welke onophoudelyk de monding van dien
grooten stroom komen opstoppen in het belang van Turkyên en
van Oostenryk, eene betere inrigting der Prinsdommen, opdat
y.v zouden dienen tot bolwerk legen de steeds zich vernieuwende
invallen van hel Noorden in fici belang der inenschlievendheyd
en der regtveerdiglicyd, de zelve waerborgen voor de .christenen
van alle eerediensten onder dc uylsluylelyke bescherming van
den Sultan. In liet belang van Turkven, gelyk in dit van Europa,
hebben w.y gevraagd dat Huslatul op een redelyk getal bepaalde
en beperkte" zvne schepen die liet in de zwarte zee, vry van alJe
aanranding onderhoud, en welke schepen Uusland in geen ander
doel. dan in dit van-eene aeiirauding, kan onderhouden.
Eh wei, alle die voorstellen, welke ik grootmoedig zal uoemrii J
door hunne bclanglooshcyd. en die in princiep waren goedgekeurd
geweest door Oostenryk, door Prtiyssen en door Uusland zelf, j
zyn.in dc.cünferencién verdwenen. Hushmü. die Iheotiekelyk had l
toegestemd in een eynde te stellen aen zyne overmagl in dc
zwarte zee, heeft alle beperking en vermindering vau zyne
zcemagtju de zwarte zee geweygercl, en wy wachten nu nog
af dat Oostenryk zyne verbimllenisseii uilvoere, welke bestonden
in ons.traktaat van overeenkomst olTensief en defensief te maken,
indien de onderhandelingen geenen guiistigen uvl.slag opleverden.
Oostenryk, dil is waer, heelt ons voorgesteld met hem le
waerborgen de onafliangclvklieyd van Turkyen., en le beschouwen
voor hel' toekomende, als een casus belli (beweegrede van oorlog)
liet geval wanneer bel getal russiselie schepen zou overtroffen
hebben dil, welk vóór den oorlog bestond.
Hel was onmogeiyk dergelvkeu voorstel te aenveerdcu, want,
dien voorstel verpligtle en verhoud Uusland tot niets, en, in
tegendeel, wy schenen, door eene overeenkomst, de wppermagi
van Uusland in de zwarte zeeite bekrachtigen.
Den oorlog heeft zynen loop moeten voortzetten. De wonderbare
verknochlheyd van liet leger eu van de viool zal welliaesl, hope
ik, eenen gelukkigen uylslag opslag opleveren. Hot is .aen n dat
het beucmt my de middelen te verschaffen om de worsteling
voort le zetten.
Het land heeft reeds geloond welke zyne middelen zyn, en
welk vertrouwen hel in my stelde. Het land had, over eenigc
maanden. zeventien millioenen meer aengeboden dan de som me
die ik vroeg; een deel zal toereykcud zyn om zync militaire eer
en zync regleti, als groote natie, le ondersteunen.
Ik had voorgenomen my te'gaeu stellen in hel midden van dit
dapper leger, alwaar de tegen woord iglieyd van den souvereyn
eenen gelukkigen invloed zou uylgeoeffend hebbenen, oogge-
tuvgen van de heldhaftige poogingen van onze soldaten, zou ik
tier geweest zyn, hun le mogen leyden en besturen. Maer, de ern
stige vraagstukken die buyten liet land wierden onderhandeld
zyu jallyd zonder oplossing gebleven, en den aerd der omstandig
heden beeXt, voor bel inwendig, nieuwe en belangryke maatregelen
geêyschl. Hel is dus met droefheyd dal ik van dit ontwerp heb
afgezien.
Myn gouvernement zal u voorstellen de jaerlyksche wet van
militaire ligting le stemmen. Er zal geeue buytengewooiie ligling
placls hebben, en men zal op den gewoouen weg komen die ver-
evscht, voor de regeliualiglieyd van bel bcstuer, de stemming van
die wel een jaer voorop.
Hv hel eyndigen, Mynheeren, laet ons liicr plegliglvk eene
scliülde-liulde van lof en liaiikbacrheyd bewvzen aen dezen die
voor bei vaderland vechtenvoegen wy ons spyl by dil van bel
land, voor degenen wier verlies wy beweeneu. liet voorbeeld
van zoo veel zelfsverloócliening en van zoo groote standvasiig-
lieydi zal niet te vergeefs aen de wereld gegeven zyn.
Dat de noodige opolferingen u niet ontmoedigenwant, gy
weet liet, eene natie moet, of van hare politieke rol afzien, of,
indien zy liet instinct c« den wil heeft om te handelen en le
werken gelykvormtg aen hare edelmoedige naiuer aen hare
geschiedenis van zoo veel eeuwen, aen hare zending van de
Voorzjenigbeyd, die natie moet, van lyd lol tyd, haren moed
verstalen, en zicli op den rang welken haer toekomt, brengen.
Vertrouwen in God, aenhoudenheyd in onze poogingen, en wy
zullen lol eenen vrede komen die weerdig is van de veereeniging
van twee groote volkeren.
Niet te vrede v;in klooster- kerk- en anderegeëstelykc
goederen in Spanje geroofd te hebben, willen de kiubisten
of liberateis-francinagons hun werk bekroonen dooi- eenen
akt van schande, die by alle besehaefde volkeren 0111 vrake
roept en van al de parochiën van Spanje gevangenissen
voor al de priesters maekl. Zie hier vvaervan er kwestie is
Met is namclyk aen alle pastors en priesters verboden
buyten hunne parochie te gacn teil zy niet byzondere toe
lating van hunne respective burgemeesters, toelating welke
niet mag verleend worden ten zy den burgemeester de
redens goedvinde, die den pastor of allen anderen priester
zal te kennen geven 0111 welke hv buyten zyne parochie
moet gaen. Als hier le lande eenen dief, eenen boosdoener
of ge'vaerlvken schelm lot 10. 20 of j>0 jaren galeystraf
veroordeeld word, voegt den regter er gevvoonlyk nog
cenen steert by luydendë als volgt En om na ha ei/n-
digen zyner straf, gedurende 10,20 of meer jaren onder
de tcaekzaemheijd der politie te hlyven. Dit is te zeggen
dat de veroordeelden gedurig moeten bevvaekt worden, dat
zy geenen voet mogen verzetten, nergens naer toe gacn,
dat zy altyd moeten gereed zyn om zich te vertoonen aen
de politie als deze het goedvind
liewet, de priestersin Spanje worden op den zelfden rang
gesteld zouden zy naer andere gemeente gevracgd worden
0111 byzondere kerkelyke diensten te doen, 't zy om te pre
diken, biecht te hooren, begrafenissen te helpen doen of
anderzins, zy moeten daertoe de toelating van den burge
meester gaen afsmeeken. Is 't eenen liberater-burgemees-
lej', die deukt dat biecht hooren, prediken, procession by-
vvoonen enz. onnoodige zaken zyn, dan krygt den pastor
of priester eene vveygering, hy mag uyt dc parochie niet
gaen, want den burgemeester heelt het verboden
Gevoelt den pastor dat hy zelf noodig heeft zyne biecht te
spreken, maer den burgemeester vind dat het niet noodig
is, allons Pastor, in uwe parochie te blyven zulde, en niet
le biechten te gaen, want den burgemeester verklaert dat
gy dit geenzins noodig hebtImmers deze dwingelandv
kan 7.00 verre gaen, dat men het nauvvelyks zou gelooven,
en dat zy voor uytvverksel zou kunnen hebben dat alle
vvelkdanige priesterlvke ambtsVerrigtingen opgeschorst wor
den. Wat zou er dan van Spanje geworden? Dit blyft te
zien. maer dat men inlusschen niet vergete dat er van het
jok der liheraters-francniayons alles le vreezen en te ver
wachten is behalve iets goed
Latere bcrigleu zeggen dat een groot deel van Spaniën
in vollen oproer is.
Al óe schriftgeleerden van 't Verbond hebben verledene
week raed geschoren om te weten hoe zy de hoogst afkeurlyke
onbeleeldhcvd onzer regentiemannen, jegens den lieer minister
van ofienbare werken, zouden verschoond hebben. N'a alles wel
ovei wogen te hebben, bevonden zy dat bel toch eene felle beeslig-
lieyd was (uien vergeve ons de uytdrukking) voor onze regentje
eenen der hoogste ambtenaers der kroon aldus te laten loopen,
zonder hem de minste beleefdhcyd te gaen bewvzen, zonder
leeken van leven le geven, dan zelfs als dien Imogen amblenaer
gekomen was om dc nood wend igheden en belangen onzer stad le
onderzoeken. Maer die felle becsligheyd door onze liberalcrs-
koppen gepleegd zyttdc, moest loeli hel vuvgste en scliamligstc
blad van geheel t land daarvoor eene verschooning zoeken. En
voor eerst is deze verschooning eene welgeconditionneerde leugen;
Hel Verbond zegt dal den minster zich een oogenblilc alhier heeft
opgehouden gelvk hy zich ook had opgehouden te Ath, teGeerards-
bergen, ie Ninove enz. Maer liet bladje vergeel te zeggen dat dien
oogenblik 6 uren geduenl beeft, namclyk van 11 uren vóór-tot
5 uren namiddag; dat den heer minister in eene herberg is
moeien gaen eten, dil zwvgt liet prulblad; dat den eersten
schepen aen zyne deur stond als onze deftige koninglykë harmonie,
vóór zynen neus. eene serenade gaf aen den lieer minister, daer-
van spreekt T Verbond niet; dat deze serenade legen aen het
sladhuys byna in T midden der merkt plaets heeft gehad, die
zwygt het Verbondimmers hel Verbond gaet alles voorbv wat
de schande op onze liberators doet wegen en liet verschanst zich
achter eene vuyle leugen Doch dil moet niemand verwon
deren, want zou het zeldzaem zyn ysschotsen in ziedende water
te zien dryvteu, 't zou nog zeldzamer zyn heusehheyd of goeden
lakt le vinden by verstahdelöoze lieetekoppen, welkers waterach
tige hersens door de partydriften volkomen opgedroogd zyn
Omdat zyne domme leugen alleen niet genoeg sehynt tol bet
verschooneu der on beleefd lieyd onzer libcraterskoppen, neemt het
Verbond zynen toevlugt tol eene andere dwaesheyd, bestaende
namelyk in le vertellen dat den minister eene inspectie van dc
linie des ijzeren iccys deed, en dal, bij de reyzen van dien aerdy
hel zelfs door de reglementen verboden is eenigc hoegenaemdc
te belooningen le doen 11!O ellendige gccstbekrompcnheyd
Waer zyn de reglementen, konfrater, die verbieden van beleefd
te zyn jegens eenen minister? Waer is liet reglement't geen
<ronbeschoftheyd voorsehryft jegens de gekozenen der kroon, dan
wanneer zy komen om onze belangen te bchei tigeu Waer slaet
hel geschreven dal eenig hoegenaemd stadsmagisstrael den lom
perik moet spelen en den kneukel nyt'nangen Waer slaet dil
geschreven Doch doen wy gecne verlorene vragen aen eenen
geprofesien dommerik, want eenen ezelskop wassohen is maer
verlies van zeepe en 't is verloren gewaakt als T kasteel van
binnen verraden is
Er i^ nog eene derde bezonderheyd die in de antwoord van
T VerbondIer verschooning der meergemelde liberale onhclcefd-
heyd, uytschiltert. Den konl'raier komt afgeven dal den liberalen
minister, M. Yan Moorebcek, hier ook een middagmaal heeft
aenveerd zonder dat de gemeenleoverheyd zich by hem liebbe
aengebodenGy had beter gedaen, konfrater, dit le zwygen,
want alhoewel wy daer niets van weien, laet zulksdaerom niet
eenen welgeconditionneerden ezelstrek te zyu, te meer omdat gv
zegt dal dezen minister den yzeren weg beeft doen dckreleren
Maer zoogacl liet by onverstandige meuschen, zy brengen de eeno
faut by om de Andere le vcrschooncn, en volgen aldus liet voor
beeld van den polderboer die meende zeer slim le bandelen oU hy
vuvl slvk met stinkenden drek bedekte.
