ZONDAG M JULY 1855.
NEGENSTEN JAEliGANG. - N' 464-
ür DEN OORLOG.
VAN DENDERMONDE NAER AELST.
AELST, den 21 July 1855.
Het spijt van den Gouverneur van
Brugge.
Eene tweede vraeg.
WAT ZYA ZY?
Eene stellige vraeg
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN 1 JULY 1838.
1" Ten 7 uren 45 minuten des morgens tiaer Dendermonde (iend, Brugfje,
Oostende, Kortryk, Monscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
2° ton 9 uren 30 min. des morgens noer Dendermonde, Gend, Mechelen, Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thicnen, Luyk, Verviers, Landen, St.*Truyën,en Hasselt.
3" Ten 12 uren 00 minuten roor middag, riaor Dendermonde, Gend, Brugge,
Oostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
4° Ten 2 uren 45 tn. namidd. naer Dendermonde, Mechelen, Brussel, Antwerpen,
Leuven, Thienen, Luyk, Vervier, Landen, St. Truyen, Hasselt, Aken en Keulen.
5° Ion 5 uren 30 minuten des avonds, naer Dendermonde, Mechelen, Brussel,
Antwerpen Gend, Brugge en Ostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel en Calais.
Ten S uren 15 minuten des avonds naer Dendermonde, Gend, Mechelen,
Brussel, Antwerpen. Leuven, Thienen, Luyk, Verviers, Aken en Keulen.
CHIQUE SUüM.
1° Ten '6 ur. 15 tn.1s morgens.2° Ten 8 uren 20 minuten 's morgens. 3° Ten 10
uren 10 minuten 's morgens. 4° Ten 12 uren 40 minuten 's middags. —5° Ten 4
uren 10 minuten 'savonds.0° Ten (i uren 45 minuten 's avonds.
Zullen te Gvsegem slillestaen de volgende konvoyen vertrekkende van
AF.LST, ten 7 uren 45 minuten; ten 9 uren 30 minui, 's morgens, ten 12 uren
ten 2 uren 45 minuten en ten 5 uren 30 m. s' avonds-
Van DENDERMONDE ten 6 uren 15 minuten, ten 8 uren 20 minuten'smorgens,
ten 10 uren 10 min. voor m. ten 12 u. 40 m. namiddag, ten 4 uren 10 m. en ten
'O uren 45 min. des avonds.
Voor alle riglingen moet men te Dendermonde van konvoy veranderen.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de dagteekening
van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der inschryving, by trimester
is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der unnoncen op 20 centimen den drukregel'
DEN DENDERBODE
Den oorglog die thans tussehen Rusland en twee groote
Westennogendhedcn van Europa bestaet word nog al
•verschilliglyk beoordeeld De groote meerderheyd der
conservateiirs-denkwyze schynt liet doel van die reusachtige
worsteling wel verstaen te hebbende liberatersparty
verfoeyt en veracht deze worsteling wat er meer van is, in
die party is er ten opzigte van dezen oorlog geen verschil
van zienwyze, men is er leenemael eenstemmig in. Ons
dunkens, is zulks vergenoegend om te gelooven dat de
aenranding en de oppositie der Westermogendheden tegens
de moscovietsche overweldiging een nuttig en voordeelig
doel heeft byzonderlvk voor de vrylieyd des katholyken
godsdienstwant als er kwestie is dezen in boeyën te
klinken, zyn onze liheraters al wat men wilt 't zy Russen,
Chinezen, Japonezen, eyndelyk alle volk 't geen den
godsdienst vervolgt.
Doch, voor dezen oorlog gelyk voor vele andere zaken
die hier op aerde gebeuren, moet men de menschelyke
niagl ter zyde stellen, en er niets anders in zien dan de
Hand Gods. Die Hand, gewoonlyk in de menschelyke zaken
verborgen, lael zich openlyk zien en werkt, om zoo te
zeggen, onder d'oogen van allen, om de menschen op te
wekken, om de gebeurtenissen te verhaesten, om de won
deren te vermenigvuldigen of liever, want God doet niets
met haeste, en 't geen men 't onvoorzine noemt, is alleen
de langzame rypheyd zyner raedsbesluyten die Hy op de
bepaelde uer uytvoert, Zy verheft, Zy vernedert, Zy
vergeeft, Zy straftYan den eenen kant is de mael
van uytboeting vervuld, terwyl, van den anderen kant, de
maet der ongeregtighevd overlooptWarchau, of
d'hoofdstad van Polen, springt op van hoopSt-Petersburg,
of d'hoofdstad van Rusland, met deszelfs keyzer aen 't hoofd,
siddert van angstde godsdienstige slaverny staroogt met
ongeduld naer.den anker der hoop de vrylieyd aenveerd
het heylig voorteeken der vernietiging van het ryk des
duyvels bezegeld door de verdrukking van den alleen-
heerscher
Wy zeggen het met diepe overtuyging, dezen oorlog is
heylig, gansch vervuld met opofferingen, die, hoe grooter
zy zyn, hoe noodzakelyker zy worden. Dezen oorlog zal liet
christianise!lis in twee onmeetbare ryken ontvoogden 't is
in dezen oorlog dat de christelyke iiefdadiglieyd niet min
overwinningen behaelt dan het zweerd't is in dezen
oorlog dat de priesters en de religieusen, zegevierende op
het doodstooneel, 't geen de pest hun in 't midden der
slagtvelden opregt, voor de christene natiën het troostend
wapen worden 't welk aen de Franschen benyd word en
waertoe deze natiën zich moeten bereydtoonen, alszy zouden
geroepen worden om in die worsteling van vrylieyd en
godsdienst deel te nemen.
Als men de verbazende verhalen leest van die overrom
pelde bataillons, van die ingenomene sterkten, van die
bloedige werkingen welke dwarsdoor eene zee van gevaren
voortgezet worden, als de priesters en de liefdezusters in
de loopgrachten, in de hospitalen, in de ambulancen te
water en te -lande zich opofl'eren, men ziet een gansch
tafereel van bloed en menschenleden, dat zelfs door den
stikkenden rook der kanons niet kan verduvsterd worden
tnen weet dat den luyster, waermede de vaendels der
geallieerden omringd is, ook beschaduwd word door den
rouw der famifiën.welke er hare leden gelaten hebben
Alma, Inkerman, Sebastopol, zyn wel schitterende namen,
maer zy zyn ook eene vreede bron van tranen I....
Wc matres, miseratque nurus, hic cara sororum
pectora nuerentum/Eneid. lib. XI.)
Doch onder die beklemmende benauwheden en verdoofde
zuchten is er evenwel vertroosting te vinden, maer 't is
alleen aen den voet des kruvzes, omdat liet kruys de zoete
plant der hoop is voor dezen die geloof hebben
Kutholyke moeders, echtgenoten, broeders en zusters
weten immers dat eeneu christen soldaet die onder de
wapens sterft, en aen God het sacrificie van zyn leven doet,
omdat de Yoorzienigheyd wilt dat liv sterve, en sterve voor
eene regtveerdige zaek, eenen inartelaer is, want de boete
van 't bloed is zoo veel weerd dan liet doopsel des hloeds...
Nog andere weldaden zullen uyt dezen vreeslyken oorlog
voortvloeyën Hy zal een ontzagwekkend bolwerk zyn
der liberaters-francma^onsseete, want men mag verzekeren
dat den afgunstigen volksbedrieger, den vuygen aenblazer
van oproer liet niet-zal konnen houden in een land, waer j
mannen zyn die hem zullen konnen antwoorden met hem i
hunne op 't slagtveld bekomene wonden te toonen.
Aldus zien wy groote zaken gebeuren en nog grootere
voorbereyd wordenMogten echter de goede gevoe
lens, die de sterkte, d'eer uer menschelyke natuer, en
't behoud der samenleving uytmaken, zich meer en meer
ontwikkelen en verspreyden, 's Allerhoogstens Zegen zal
op d'aerde neerdalen want God houd zich niet, meer dan
eene zaek te gelyk bezig ter zeiver tyd dat Hy den hemel
opent aen martelaers, vormt Hy, in de groote school der
gevaren, mannen op die Hy voor het toekomende zal
noodig hebben
Eene redevoering van aclu voelen lang, die M. De Vrière,
gouverneur van Brugge, ter gelegcnheyd der opening van den
provincialen raed heeft uylgesprokeu, is tegenwoordig liet voor
werp van veler gesprekken, omdat dien ambtenaer 'daerin zoo
onbeschaemd de denkwyze van lie! tegenwoordig ministerie aeu-
rand, om deze der liberalery hemelboog le verheden.
Volgens M. De Vrière, heeft men, onder de ministeriën die
liet lïberael van 12 augusty zyn voorgegaen, noyt by een be-
0 scbaefd volk een speclakel van meer verschrikkende ellende en
a diepere zcdeloosheyd gezien, dan by dit van liet volkrykste
a distrikt zyner provincieEn wat zou er geworden zyn
a van die uytgeputte bevolking, slagtoffer der routine, indien den
<t goeden genie des voortgangs ('1 is le zeggen van het socialistisch
liberalismus aengevoerd door Frère en Rogier) de adder, (van
't klerikalismus ongelwyffeld) welke de beste bronnen van
1 'twerk deed uyldroogeu niet verpletterd had. i
Het masker van den gouverneur is nog al doorsehynend, en
den drager zelf is hoogst vermelen aldus zyne liberatersgalle naer
het tegenwoordig ministerie le durven spuweuWy zouden
eens willen weten wal dien stouterik zou geantwoord hebben,
hadden eenige provinciale raedsleden hem gevraegd M. den
gouverneur, indien gy zoo ontevreden zyl over ket tegenwoordig
ministerie, waerom blyft gy in uwe fonctie Wacrom geeft gy uwe
demissie niet Een loyael man zou zulks doen, want als eenen
ambtenaer zoo verbitterd is legen liet gouvernement, welke Irouw
kan men in zulken persoon hebben, en is 't niet met reden te vrcezen
dal het bcstucr zyner provincie er zal door lyden, vermits van
liberatersfanalismus, alles te verwachten is behalve goed
Ten anderen, valt te weten of de onbeschofte gezegdciis van den
gouverneur niet veel ie wenschen laten voor wal de nauwlteu-
righeyd betreft eer hel lïberael ministerie 't bestuer in handen
nam, bestond er de diepste zcdeloosheyd!!!! En waer zyn de
akten van verzedelvking en godsdiebst die door Rogier en Frère
daergesleld zvn? Heeft dil ministerie, integendeel, niet alles wal
heylig en eerbiedweerdig is in Belgiën gedurig aengerand en
tegengewerktHeel'i het niet eeneu droevigen oorlog legen de
godsdienstige zedelykheyd des volks, legen de priesters, tegen den
godsdienst gevoerd? Zyn hel de gazellen van 't ministerie Frère-
Rogier die blyken van zedelyke en godsdienstige gevoelens hebben
gegeven? Dat M De Vrière dil eens onderzoeke, en als hy nog
twee oogen beeft om te zien, dal hy ons zegge of hy ovt ergens
eene zoo eerlooze drukpers gezien liebbe, die schandaliger en
zedeloozer was dan deze welke door het ministerie Ffère-Rogier
ondersteund wierd
cr Wat zou er geworden zyn van die bevolking, slagtoffer der
routine
Welk is de routine waervan den gouverneur wilt spreken?
Is'l van de lynwaedroutine, dit werk van zedelykheyd en van
winst,'t geen brood aen allen verschafte, en't geen als het in
zynen bloey bestond, zoo lang de beyde Ylaenderen van den
geessel der armoede bewaerd heeft? Maer wy verstaen den
verdediger der politiek van Rogier-Frère Hy wilt ten allen pryze
op het politiek graf van den vremdeling van Arras eenige bloeme-
kens van troost spinnenen hierin heeft den doortrapten
gouverneur zeer wel geraden, want hy zingt -den lof van eenen
vremdeling die veel heeft bygebragl om in Belgiën hel hcylzaem
en nuttig werk van 't hamlgc.spin te vernietigen
M. De Vrière komt ons zeggen dat wy zulks verschuldigd zyn
aen den goeden genie des voortgangs! Inderdaed, wy zyn aen de
maQonnieke liberatery verschuldigd de zedeloosheyd des volks en
de uytbreyding der armoede, byzonderlyk in de provincie die door
M. De Vrière besluerd word
En indien de liberaler sminislers van 42 augusty de adder
niet verpletterd hadden die de beste bronnen van 'l werk deed
opdroogenWy weten wat de adder in de inaQonnieke
tael beleekent, 't is de geestelykhevd, 't zyn de priesters, de reli
gieusen etc. wy weten ook dat het ordewoord is den eerloozcn te
verpletteren't is le zeggen de religie van J. C. te vernietigen
Wat zegt gy er van, Belgen, is 't niet aengenaem dat gy jaerlyks
44 duyzend franks moogt betalen aen gasten die met zulke ge
voelens bezield zyn
Maer als den brugschen gouverneur op de vernietiging de
belgische geestelykhevd mikt, zou men wel eens mogen yragen
wie er meest de armen helpt of M. De Vrière, of den pastor zyner
parochie Of M. den gouverneur van West-Vlaendeien of Mgr.
den bisschop van Brugge? Daer by zal't ook niet ongepast zyn
hem te vragen wie er meest de ongelukkigen ondersteunt, of wel
de moortelbroers of wel de broeders van goede werken? Wie geeft
er meest werk aen de noodlydende of wel de francniaQonslogiën,
of wel de genootschappen van christelyke liefdadigheyd Maer
genoeg hiervan, staken wy thans dees artikel met de vraeg te
weten Of het ministerie zich zoo stoutmoediglyk als onbeschof-
telyk zal laten beschimpen, uytdagen en over 't hoofd zien, en dit
door eenen kerel die het maer dient om de schoone klinkende en
blinkende penningen op te stryken Had M. De Vrière
met ons te doen, wy zouden hem al gauw nypen zonder lagchen,
en hem doen zien dat boose o»sen d'hoornen moeten gekort
worden
Wy hebben in den tyd gezegd dat het eene. allernuttigste zaek zyn
zou dal de brieven van bytreding die de gouverneurs en distrikt-
konimissarissen aen 't ministerie geschreven hebben, door den
Monileur zouden hekend gemaekl worden. Als men thans het
gedrag van vele dezer hooge amblenaers naspeurt, is men waer-
lyk veronlweerdigd zoo veel slouligheyd en vyandelyklieyd tegen
de politiek der nieuwe ministers le zien gepleegd worden,by
zoo verre dat men ronduyl en met reden zegt dat het ministerie
benauwd is van de liheraters, dal het met durft handelen, dat
hel zich laet over 'I hoofd zien enz. enz.
Wy zouden volgeern tegen die gezegdens protesteren, maer wy
zouden er liever tegen protesteren, en krachtdadiger tegen
protesterenindien wy wisten wal de hoogergemelde amb
lenaers aen '1 ministerie geschreven hebben, als zy hunne ken
nisgeving van den ministerielen omzendbrief aen 'l nieuw bestuer
hebben beteekend. Nu welen wy eygenlyk niet waeraen ons te
houden; wy weten wel dal er nog al eenige onbeschaemderikken
onder loopen, maer 't is ons onbekend of zy niet d'eene of d'an-
dere verschooning voor hunne politieke gedragslyn en openbare
handelwyze hebben bygebragtKortom, alhoewel het reeds
wat laet zy, is 't evenwel niet te laet om de brieven waervan wy
liter gewagen, nog af le kondigen, wy zouden zeer waerschynlyk
aen 't ministerie konnen inlichtingen geven nopens zekere
persoonen, van welke iiten ons aerdige zaken heeft toevertrouwd.
Men zou zekeren kerel, die nu zoo slout is, wel koitnert by de
lepels vallen indien wy moesten uylleg geven over eenen zekéren
spaenschen brief dien hy heeft doen schryven of vertalen
Den quidam in kwestie zal deze regelen lezen, en als zyne
slouligheyd niet al gauw ophoud, mag hy er op rekenen dat,
als 'i ministerie hem niet dadelyk afstelt, wy hetzelve daertoe
zullen konnen dwingen
A propos van afstelling, konnen wy niet nalaten terug te
keereti op den schandigen ketlersboek van professor
Laurent uyt de universiteyt van Gend. Geheel '1 land door
maken de godslasterende leeringen van dien door den staet
betaelden scliryvelaer den pynelyksten indruk allen waren
katholyken is hoogst verontweerdigd dat er in eene hooge
school van 't gouvernement eenen persoon met 't onderwys
der jonglteyd belast is, die in openbare schriften het
heyligste van onzen godsdienst bevecht en poogt te ver
nietigen. De Belgen die aen hun geloof verknocht zvn,
protesteren tegen dit schandael en hebben 't regt "de
afstelling en dadelyke wegzending van dien professor te
vragen, gelyk zy en wy het stellig vragen, want jaerlyks
ZES DUYZEND FRANKS betalen aen eenen vremdeling
die hier 't land komt vergoddeloozen en daerdoor de
byzonderste steunpilaren onzer nationaliteit ondermynen,
is eene ongehoorde zaek die wv, Belgen, niet konnen noch
mogen dulden zonder onze eygene eer te bezwalken en
't welzyn des Vaderlands te laten vernietigen. Aen 't werk
dus, heeren ministers, dien kerel afstellen en zonder liet
minste pensioen wegzenden, zie daer wat de openbare
opinie verlangt cn vurig begeert, zie daer wat eene strenge
gewelenspligt van ul. vereyscht. Eenen openbaren ketter,
eenen openbaren goddeloozen tnag met de jonglteyd in
geene aen raking komen, zulke gasten moeten van de
kutholyke samenleving afgesneden worden, en veel min
mogen zy met 't geld der katholyken goede cier maken en
drukkosten betalen die slechts dienen Om liet ryk dei-
helle te ondersteunen