1755 en 1855.
gebleven en de afschaffing gestemd van onze constitutie en
vervolgens eene wet gemaekt waerby de tien geboden Gods,
de vyf geboden der H. Kerk, dezeven HH. Sacramenten
niet meer beslaen, zou den paus die wet ook moeten goed
keuren en doen eerbiedigen? Hadden die zelfde Irane-
magons daerby met alle behoorlyke formalileyten de
afschaffing gestemd van de zeven hoofdzonden, de negen
vremde zonden, de zes zonden tegen den H. Geest, de vier
vraekroepende zonden enz. zou den paus daer al wederom
zyne goedkeuring moeten aen geven Gelykgy ziet, droeven
7hieltmuer, uwe waterachtige hersens z-yn uyt uw ge
scheurd breyn gedrupt, en uwen ongebonden zeever
bewyst dat gy het kleed dei' schaemle hebt afgelegd om 11
niet den stinkenden mantel der bedorvenheyd te omhullen...
Maer pas op, konfrater, vorst en goddeloosheyd hebben
altyd een vuvl eynde, en die tegen den hemel spouwt, zal
zyne eygene vuvligheyd in zyne oogen krygen.
.-. Dat het Verhoud van Aelst de uvtzinnige ongebonden
heden van den Tliieltenacr overneemt en als Or akels aen
zyne dungezaeyde lezers opdient, dit moet niemand ver
wonderen, want als men eens tot dien graed van geestver
stomping gekomen is, dat men mal grè bon gré wilt harde
eyers konnen zuypen, dan is 't niet te verwonderen dat men
ezelsvygen voor diamanten raepten als men gewoon is in
rioolen en vuylnispnlten te vroetelen, dan is men altyd in
staet om vuyl werk te doen. Maer weet noglans, konfi'ater,
dat het met meest al die godsdienst-en priestershaters aerdig
eyndigt, en dat zy meermaels geen oogen meer hebben 0111
kiaer te zien, alswanneer zv ze meest noodig hebben
Den wolf sterft in zyn Iruyd, ten zv hv levendig gevild
worde
.-. Merten uyt 't Verbond is nu met oenen keer vies
geworden van de smakelyke pyp van den Denderbode en
verklaertdathv ze niet meer will, uyt vrees van er boosheyd
uyt te zuigen..Wel gy slouleii Merten. ik zou 11 wel
eens op d'hekel zetten was het niet dat ik compassie heb
met uwe onbeschoftheyd die volslagen gebrek van opvoeding
verraedHad gy met eenen verkankerden schelm te
doen die zyn vermagerd hoofd op slraet niet kan steken,
die in geen enkel dorp of vlek kan gaen zonder slagtolfers
van zyne fopperyën te ontmoeten, gy zond my niet anders
konnen toespreken, en dit nog voor myne goedheyd van 11
zoo bereydwillig myne lekkere pyp aen te bieden
Daeraen zie ik al wederom dat er tussclien eenen ezel en
eenen onbeschaemderik maer een verschil is te weten dat
den eersten zvn meester met vbeloont, en den tweeden
zynen weldoener met scheldwoordenMaer wat is 't, de
taerten smaken er naer als zy met schurlihanden ge
maekt zyn
A propos, Merten, gy komt nogmaels zeeveren over de
mevd van M. V. D. B. en zeggen dat zv weet dat de reke
ning van den Denderbode eene rekening was naer de ge
woonte van de Jesuiten, die, toen zy maglig genoeg waren
en iets begeerden, altydplagten te zeggen dit is het onze...
Dit moet 11 iemand opgevyzeld hebben, Merten, die van dit
zeggen en doen eene verouderde gewoonte heelt. W y ken
nen zoo eenen kerel die, al waer hy gekonnen heeft en nog
kan, zegt dit is het myne, en met eene looze pennclek-
kersstreek, met eenen verkeerden zin, of met eenen anderen
list is dit stuk land, deze somme geld, gene schuldvorde
ring of rente op de mouw geslagen; de geregtigde hebben
schoon te reklameren, schoon te roepen, schoon te bidden
of te smeeken scriptum est, zegt hy, I is geschreven,
daermêe punctum en de zaek is ingepalmdMerten, wy
raden u aen naer zulke gasten niet te luysteren, want al
hoewel gy weynig te verliezen hebt, nog loopt gy gevaer
het weynige wat gy hebt te zien ingeslikt worden, vermits
by zulke kerels alles goed is ryp en groen, als zy 'l maer
krygen konnen. Dievenvingers zyn als gebradene hinnen-
pooten, zy haken overal aen wat zv maer raken. Die van
zulken aerd zyn, konnen wel van hair veranderen maer
niet van zeden; zy mogen hunne oude schoenen wel wecli-
werpen, maer de voeten blyven altyd de zelveWacht
u dus van zulke oorblazers, Merten, want als zy bezig zyn
met u kwaed op te stoken en u te vleyën, zyn zy reeds
bezig met hun fopmachien te stellen
Dees iaer kenmerkt zich door geduchte onweders, hevige
aerdbevingen, windhozen, nytbrakingen van den Vesuvius,
enz. Dit is opmerkelyk, dat 1755 ook gekenmetkt ivierd
door dergelyke geduchte verschynselen. Men weet, dat in
1755 Lissabon door eene aerdbeving wierd verwoest
17,000 huyzen wierden vernield, waerby 21,000 menschen
omkwamen de schade, aen die stad veroorzaekl, wierd op
ruym 2 milliards begroot. Den geheelen grond van Eui opa
wierd geschokt'en de meeren tot Noorwegen wierden door
onderaerdsch vuer in werking gebragt. De vernieling van
Lissabon wierd voorafgegaen door de verwoesting van de
stad Kachan, in Perziën, alwaer den 7 juny 6000 huyzen
instortten en 1200 menschen wierden verpletterd. De aerde
bleef "edurende 6 maenden in onrust. By Marokko opende
de aerde zich en verslond, als het ware geheele stammen
Arabieren. Men rekende dat de aerdbevingen van 1 en 18
november 1755, omtrent 000 000 menschen doodden. Den
10 meert 1755 was den Vesuvius geweldig aen het braken,
en gaf bcwyz.cn der geduchte bewerking van het onder-
aerdsche vuer.
Eene eeuw later, in 18oo deden zich dezeltde ver
schynselen op. Den Vesuvius heelt de geheele maend mey
bewvzen gegeven van de onderaerdsche beweging. De lava
heeft zich van uyt de aerde, uyt 8 nieuwe kraters, eenen
weg gebaend. Vuerstroomen, hebben gedurende acht dagen
beken van lava gevormd van verscheydene kilometers lang.
De stad Broussa, in azialisch Turkeyc, op weynigen af
stand van den Bosphorus, is dees jaer, even als Lissabon
in 1755. door eene aerdbeving geheel verwoest Na eerst
in de eerste dagen van april laatstleden, door hevige schok
ken gelevsterd te zyn, wierd die stad in den nacht van 10 op
11 april vernield, lieu telde 150 schokken geen enkel
huys van steen gebouwd konde wederstand bieden de
moskeen stortten even als andere gebouwen ineen groote
rotsblokken raekten van de bergen los en rolden op de
verwoestte stad. 'lot overmaet van ongeluk, ontstond er
ook brand, die ook de huyzen vernielde, üuyzende men
schen zyn omgekomen. Geheel het westelyk gedeelte van
Azië en het Oosten van Europa hebben door de aerdbeving
geleden. In de afgeloopene maend juny hebben de schok
ken zich op nieuw in Europa doen gevoelen. Den 25 juny,
des middags ten 1 ure, heeft de aerdbeving in het westen
van Vrankryk, in Piemont, in Zwitserland en in het geheel
Ztiyd-Diiylschland gewoed. Op sommige plaetsen heeft
men 12 lot 15 schokken geteld, die elkander op korte
tussclienpoozen opvolgden, en die zich van het Oosten
naer liet westen schenen te bewegen.
In Zwitserland zyn de aerdbevingen heviger geweest dan
in het zuvd-westen van Dnytschland en het zuyd-oosten
van Vrankryk. Te Zerinaltal (Wallis) warende schokken
hevigden grond spleet van een de rotsen scheydden
zich van de bergen afle Visp stortten schoorsteenen in en
vielen vele stukken rots van de bergen. De inwooners van
Visp moesten in den nagt van den 25 tot den 26 juny in
het veld kamperen. Den toren en het gewelf van dc kerk le
Vlegen stortten in.
De vergelyking van 1855 en 1755 is nog treffender, als
men weet dat den winter van laetst gemeld jaer even lang
en hard was als in 1855. Den 16 february 1755 lag de ha
ven van Konstantinopel, den Gouden-Hoorngenaemd, zoo
sterk vastgevrozen dat men er te voet overging.
Behalven de jaren 1755 en 1855 in vele opzigten overeen
komen, heeft men opgemerkt dat de aerdbevingen in het
mipdenvan elke eeuw voorkomen, als in 1318, 1436, 1561,
1644, 1755 en 1855.
i kern.
VERGELYKENDE GRAENPRYZEN.
De graenpryzen op den 1 augustus 1855, voor de voornaemste
merkten van Europa opgeinaekl. zyn de volgende. Wy rangschik
ken de landen in orde van de hoogte der pryzen
Delgiënfr. 54 40
Amsterdam ('Holland) 54 12
Londen (Engeland). 55 08
Bale (Zwitserland). 52 90
Vrankryk (middenprys). 28 02
Zoo als med ziet heeft Belgian liet geluk van voor wat de graen
pryzen aengaet, aen het heofd van geheel Europa te slaen en
voor niet weynig. want de pryzen voor ons land aengegeven, zyn
de niiddenpryzen, zoodal er onder de byzondere merkten uogzyn
geweest die veel Imager geslaen hebbenen wel lol 30 en 57 fr.
lerwyl al de andere hier aengegevcne gryzeu de boogsten zyn, die
wy in de prvscouranten liebhen aengelrollen. Men mag dus zonder
overdrevenheyd zeggen, dat de graenpryzen in llelgiên gemiddeld
10 ol° liooger slaen dan in de overige Europesche landen, liet
zelfde zou gelden voor de vltcschpryzen.
Deze aenmerking schyul ons weerdig de ernstige aendacht te
moeten vestigen. (Akkerbouw.)
De prysdeeling welke, voorleden maendag in het pensionnael
der eerw. religieusen Apostolinnen le Berchem by Andenaerde,
heeft plaets gehad, was een van de keurigste en meest nytgelezene
letterfeesten' die in gestichten van dien aerd konnen gegeven
worden. De leerlingen van dit bloeyünd en verdienstelyk pen-
siiinnaet hebben zich onderscheyden door eene treffende zedige
houding, eene zuyvere fransche uvlspraek, en een buitengewoon
gemak in het voorstellen van een zeer ouderriglend stukje, 'twelk
óp eene hoogst voldoende wyze is uytgevoerd geweest en een paer
alleraengeuaeinsle uren aen de talryke geestelyken, den heer
burgemeester, verscheydene heeren raedsleden en een a I lêrtref-
felykst publiek heelt verschaft, liet was ons hoogst voldoende
deze belangrvke plegtigheyd le konnen bywoonen, le meer omdat
wy ons in geheel den ensemble derzelve hebben konnen over-
liivgen dat de cerweerde meesteressen zich buylengewoon veel
ïnóeyte- hebben moeten geven om de leerlingen aen hare zorgen
toevertrouwd, zoo veel kunde, zoo veel naluerlvkgevoel'en statige
Uitdrukking in le buezemen. De schitterende tentoonstelling van
alle soorten van fraeye en noodzakelyke handwerken heeft ons
nog meer komen overtnygen dal liet aloud pensionnael der eerw.
Apostolinnen wezenlyk onze ernstige aenbeveling verdient, en
dat wy niet zullen te vreezen hebben dat de ouders oyt in hunne
verwachting zullen bedrogen zyn; want in dit pensionnael, dit
weten wy, zyn zelfsverloocheniug, ware zustcrlyke liefde, yver en
vlytigheyd de dryfveeren die, lol geluk der jonge jufvrouwen,
onophoudelyk werken en aeu't zelve dien goeden iiaein hebben
verworven dien In t thans zoo wel verdient.
BEZONDERHEDEN WEGENS HET ONWEDER.
De C.azelte van het Land van Wacs kondigt wegens liet onweder
van den 25 lol den 24 dezer, de volgende droevige omstaudi-
heden af
Donderdag nacht, heeft een orkaen over onze stad gewoed, zoo
geweldig, dal de bejaerdste mensehen er in hun geheugen geene
"elvkenis van kunnen vinden. Om half twaeif was het zoo
helder en dapper aeu het hemellichten, dat men in de stralen by
wylcn zoo klaer zag als in den vollen dag. Welhaest wierden de
dé bliksems vergezeld van eeneu feilen rukwind, en tevens
lievige donderslagen deze wierden onmidtlelyk opgevolgd van
hagelsleenen, die op daken en ruyten kletterden en er met dtty-
zenden der zelve te pletter sloegen, liet weder was zoo orige-
sluvmig, zoo schrikverwekkend, «lat een ietier in zyn bed beefde,
en 'wel zou geloofd hebben aeu liet vergaen der wereld. Imlerdaed.
de hagelsleencn scholen langs alle zyden in woonhuizen, slaej -
plaetsen en gangen. Den stortregen, die zich met den hagel
vermengelde, vervulde talryke kelders en sickle talryke huis
vloeren onder water het vloeide over de zelve net als in de
beken. Vele persoonen beweeren ter zeiver lyd de schokken
gevoeld te hebben van eene aerdbeving.
Het onweder verzachtte korts na middernachtdoch, wind en
weerlicht duerden voord lol 5 uren 's morgens. Menigvuldige
huishoudens hebben den ganschen nacht niet weder durven te
bed gaen.
Dc schade, door dat orkaen aengeregt, is on bereken liaer.
Ontelbare hoornen zyn ontworteld eu ucdergeveld, zoo in stad
als in de omstreken op den weg van Sl-Nikolaes naer Sl-Pauwels
alleen, lelde men er 72. De voerwagens, die 's morgens naer
Lokeren en Gend reden, zyn alhier moeten tcriigkeeren, daer de
otmtewneyde hoornen de baen ovei kruisten en onberydhaer
maeltlen. Kortom, alzoo was het overal, waer hel onweder was
overgedreven.
De schade veroorzaekt in huyzen en kelders, is belreurens-
weerdig.
Vele fabriekanten en magazyniers hebben veel verloren aen
liuiine koopwaren, door ingedrongen slagregens en hagelsleenen
bedorven.
Men begroot liet verlies, geleden aen de goederen der fabriek
van Mev. de weduwe Jansseus-De Decker, alhier, op verscheydene
duyzend'e franken.
llyt de twee schbone gekleurde zyvenslers, in de O. I.. V. kerk,
zyn verscheydene ruyten uytgesmeten de kerkorgel is merkelyk
beschadigd.
Den molen, geslaen op het gehucht het Meuleken eu toebe-
heorende aen M. Jan Baiiweus, is de zeyleu afgerukt en de spil
der as gebroken.
Op verscheydene steengelagen zyn er acnzienelyke verwoes
tingen aengerigl.
Van uyt Masceurkensdreef tol in de Smisslraet, lagen er meer
dan 109 boomen geveld.
Er zyn eygenaers die meer dan 600 vensterruiten moeten doen
inzetten.
De kap van een nieuw gebouwd huys, behoorende aen M. VYyck-
maus en geslaen in de Slalieslrael, is weggerukt geworden.
De fruytboomen zullen niet moeten geplukt worden appelen,
peeren marbelanen, druyven, enz., zyn afgeschud.
Ook verscheydene hoveniershoven leveren een treurig uylzigt
op, de groenseis door de hagelsleenen doorhakt en verwoest zynde.
Vele vogels en zelfs duyven heeft men op de akkers doodge-
vonden. Gansche boekweitvelden zyn ter plaets uytgedorschen.
liet orkaen, of liever de wolkbreuk, heelt gewoed te YVachte-
beke, Moerbeke, SlekeneEemseke, Sl-Pauwels, Bclcele,
Lokeren, enz.
Uyt Sinay schrift men dat den boekweyl, de haver, de
boonen en bitleraven, enz. zyn vernield. Om UEd. te laten
oordeelen over bet geweld van den hagel, zal ik hier cenige
daedzaken aenhalen In den Closenbosch loebehoorende aen
M. Bernard llaemeltnck, van Gend, heeft men hoven de 2501)
doode vogelen van alle stach, -gevonden bovendien heeft men
meer dan 200 palryzen, eendvogels, enz. dood gevonden, en by
de 40 doodgchagelde hazen opgenomen. Den hagel was met groole
eu puntige ysstukken gemengeld.
Uyt de Kempen verneemt men droevige tydigen. Den ge
weldigen hagel die hel onweder van voorleden don erdag ver
gezelde, beeft alle de veldgewassen verwoest eu vernield. Dc
schade is onrekenbaer.
Tydingen uyt eenen brief uyt Yperen overgenomen, luyden
als volgt
a Van 's menschens geheugen heeft men geen dusdanig onivcdcr
geweten. Om negen uren en half, was het onweder reeds aen het
woeden. De ruyten van al de vensters die langs den Noordkant
gelegen waren, zyn verbryzeld door den hagel. Dezen geweldigen
hagel was met ysbrokken gemengeld, en tnen heeft ysstukken
gevonden die zoo groot als een ey, en eenige gelyk een bierglas
groot waren. Aldus moet men niet verwonderd zyn, als men verneemt
ïlat alles wal le velde stond doorhaekl en vernield is. De beesten
in de weyden maeklen een vreesverwekkend gerucht, en byna
allen zyn gekwetst; men heeft er in de grachten verdronken ge- -
vonden. Ook de peerden en kocyën die op stal stonden, hebben
buylengewoon gerucht gemaekt, en ongewoon gehuyt laten hoo-
rcn. Het onweder beeft verscheyde ntael met meerdere woede
hernomen, en heeft dry uren lang geduerd.
Men leest in den Kempenaer van 25 augusty
Eergisteren nacht, omtrent II l;2 ure, is er over Turnhout
een yslyk onweder, vergezeld van eenen zwaren slagregen en
hagelslag, losgeborslen. Den donder rommelde zonder lusschen-
poózen, èu bliksemschigten doorkruisten onophoudelyk de lucht.
Hetzelve heeft lot omtrent 4 uren des morgens, doch met minder
hevigheyd dan in den beginne, voordgeduerd. In vele jaren had
men zulk geweldig onweder niet meer gehoord. Naer wy ver-
nemen, is den bliksem in de stalling-van liet gasthuys alhier,
geslagen, zonder echter er hel vee le hebben beschadigd; enkelyk
is de staldeur op twee plaetsen, ter breedte van eene hand, ge- j
splinslerd, en eer.ige dakpannen zyn verbryzeld. Onder eenen
nabyslaenden boom heeft men ook een twintigtal musschen dood
of stervend gevonden, die gewis door den bliksem waren getroffen-
YVy gelooven, dat den hagelslag op vele plaetsen nog al schade
veroorzaekl heeft.
Uyt verscheydene streken hebben wy nog droevige om
standigheden, en zeldzaeme bezonderheden wegens het orkaen
van den 25 tot den 24 dezer vernomen Alom zyn de zelve ver
woeslingen aengerigl; alom waer hel onweder zich heeft doen
gevoelen, zyn de vrugten als gemaeyd, doorhaekl en verpletterd;
de bladeren der boomen en hagen zyn door den hagel verbryzeld,
en boekweyl, haver, bootten, en groenseis in de hoven, zyn ver
nietigd. Alom vond men vrydag de vogelen dood langs den grond,
en met honderden rhepte men er in vele communen op. Het getal
der hazen die men heeft dood gevonden, is zoo groot, dat men
gelooft dal er uog weynig aen de dood zyn onlsuapt. Tol hel gras
.toe op menige iveyde is alles vernield door de ysstukken die op
het zelve gevallen zyn.
Talryke landbouwers cn pachters hebben zulke aenzienelyke
verliezen geleden, dal zy gedeeltelyk geruineerd zyn.
In de weyden zyn veel beesten gekwetst, en andere verdronken.
De wonden van zommige waren zoo tulryk en ernstig, dat men de
beesten heeft moeten afmaken. Er ivas ontnogelykheyd om dc
dieren le redden. Eenige boeren die zulks gepoogd hebben, met
eene kuvp, of een ander voorwerp op hun hoofd, zyn moeten terug
keeren, en zyn ernstiglyk door de ysbrokken, die door den wind
wierden voordgezweept, op verscheyde deelen van hun lichnetn
gekwetst. Talryke persoonen, op vele gemeenten en in de sleden,
zyn ziek en liggen nog le bed, ten gevolge van den schrik.
II1I. KK. H1L den hertog en de hertogin van Braband, zyn,
in volle gezondheid, van hunne lange reys, op hel kasteel le
Laeken, acugekomen.
M. den graef de Marnix. groot-maerschalk van het hof, was
naer Keulen vertrokken met M. den majoor Goffincl, en was be-
last, in den nacm des konings, den hertog en de hertogin van
Braband le verwellekomen en geluk te wenschen.
M. Th. de Yuyst, van Borsbeek, heeft zyn examen van
kandidael-nolaris mei eerlyke melding ondergaen.
-- M. Delepelere, docloor te Sotlcgem, heeft zyn examen van
doctor iu de vroedkunde met onderscheyd afgelegd.
M. Ivon llické van Denderwindeke komt zyn voorbereydend
examen tot het kandidaelschap in naluerlyke wetenschappen
viel onderxehnjding af te leggen.
Te Thiell, eene stad van 11,000 zielen, is van den 9 tot den
10 augusty niemand overleden.
Men meld uyt Geeraerdsbergen hel volgende
Onzen stadsgenoot, Adriaen Baelens, is met eenen kongé van
zes maenden, uyt de omstreken van Sebastopol alhier aengeko-
men; hy is onder-officier in de Zouaven en heeft vier wonden
kekoineu.
Onlangs bevonden zich acht Geeraerdsbergenacrs in de ran
gen van dc Eranschen in Crimeeu Gowie is door du Russen
