HOU1LLE-KOLEN.
'■voordeel aen, van de aelmoes door den dagloon te vervangen, en tot het
algeineene vreliyn by te drageu, door de duerzamc uytwcrksels welke zy
voordbrengen.
De verbetering der buertwegen, waervan de weldaden heden alge-
meenlyk gew'aerdeerd worden, kan' vooral eene groote uytbreyding beko
men op al de punten des lands. Kr is byna geene enkele gemeente, welke
onder dat opzigt geene aenmerkelvke volmakingen te verweienlyken heeft,
liet gouvernement zal het zich ten pligt rekenen, voor zoo veel nis de
hulpgelden, welke de wetgeving het ten dien eynde zal verlecnen, het
toelaten, al de werken aen te moedigen, die voor dubbel doel hebben de
nuttige wegen te verbeteren en de behoeftigen ter hulp te komen, en
welke onmiddelyk zullen kunnen ten uytroer gebragt worden. Maer het
rekent ook op de kragtdadige medehulp der gemeenten en belanghebbende
particulieren.
Gelief, M. den gouverneur, zoo spoedig mogelyk, nauwkeurige inlich
tingen te verzamelen en inv toe te zenden, zoo wel over den aerd der
buertweg-werkeu, welke des noods onmiddelyk zouden kunnen gedaeu
worden in de verschillige gemeenten uwer prouucic, als over de belong-
rykheyd der medehulp, welke men van do plaetselyke overheden en parti
culieren zou kuunen verkrygen voor de uytvoeriug dier werken.
De verbetering der op-nbare werken in zekere steden en in een groot
aental gemeenten ten plaiten lande, zou insgelyks eene nuttige gelegen-
vefschaffen, om de arme werklieden den middel te geven, ton eynde,
door hunnen arbeyd in hun bestaen te voorzien.
In grondbeginsel is 't gouvernement geenen vriend van de tusschenkomst
van den staet in zulke uytgaven van enkel plaetselyk belang, liet is van
gevoelen, zoo als ik reeds de eer heb gehad het u te zeggen, dat zyne
normale zending, in soortgelyke gevallen, bestaet in de gemeentebesturen
in te lichten en hunnen iever aen te prikkelen. Doch, in de tegenwoordige
omstandigheden, en by eenen moeyelyken toestand, die nog kan ver
zwaren, heeft het gedagt van dit grondbeginsel te mogen nfwyken en op de
beslissing terug te komen, welke in mynen omzendbrief'van iGjuny
iaetstleden word aengehaeld.
Zva inzigt is, in de krediet-aenvracg welke het voornemen is aen te
wetgevende kamers te doen, eene zekere som le begrypcn, welke bezon-
derlvk zou bestemd syn om de gezondheyds-wei ken in de sleden en in de
digt bewoonde deelcn der plattelandsche gemeenten aen te moedigen. De
ttytdeeling dier som zal de onmiddelyke uytvocring verzeketen van een
'groot getal nuttige werken, welke men heeft moeten uytslellen, by gebrek
aen hulpgelden van den staet, en zv zal de gemeenten in de gelegenheyd
stellen, oin gedurende een gedeelte van den aeustaendeu winter, bezighejd
en bestaeumiddelen aen de arbeyders zonder werk, te verschaffen.
Gelieft, 31. den gouvernsur, de geraeente-bostn!en uwer provincie er
van te onderriglen, en de nieuwe subsidie-vragen, welke zouden kóuueu
gedaen worden voor het maken van gezondheyds-werken, mv te laten
gewotden, naermate gy ze zult ontvangen.
Den minister tan binnenlandsche taken, Dedecker.
Terwyl het ministerie alles scliynt le willen inspannen
om het lot van den ongelukkige» werkman te verzachten,
konnen wy niet nalaten andermael zyne aendacht in te
roepen op de zaek der gedeeltelyke terugbetalingen van de
vragt der houillekolen langs onzen yzeren weg. Onze
industriëlen willende zich overliet lot hunner werklieden
erbarmen en de inzigten van het ministerie verwezenlvken,
hebben hier in 't algemeen de dagloonen verhoogd. Maer
als zy van den eenen kant de dagloonen vei hoogen en van
den anderen kant onder den slag blvven van geene 'prys-
vermiudering op de vragt der kolen ie bekomen, gelyk zy
tot over eenige weken van de maetscbappy van Dender Waes,
krachtens eenen uvtdrukkelyken artikel van haer verdrag
met het gouvernement bekwamen, dan gevoelt men tie
onbillykheyd dat zy dit dobbel sacrificie alleen dragen,
te meer omdat er den werkman weynig by wint. £11 inder-
il'aed, zoo als wy vernomen hebben, zyn de houillekolen al
wederom in prys verhoogd en zal den armen werkman de
zelve ook moeten duerder betalen en aldus den opslag,
dien by in zynen werkloon bekomen heeft, aen zynen hon
gerige» buyk moeten onttrekken, vermits het hém 0111110-
gelyk is de kolen te missen, als zynde deze geplaetst nevens
de eerste noodzakelykheden van 't leven.
Te Brussel is er in den gemeenteraed voorgesteld de
regten op de houillekolen te verhoogen zulks 0111 het groot te
kort te dekken dat er in den budget beslaet. Doch tegen dezen
voorstel is hevig gereklameerd en petitiën zyn of zullen in
omloop gebragt worden 0111 tegen dit ongelukkig gcdaciit
te protesteren. Nu, als er te Brussel, waer de vrugtpryzen
der houillekolen veel minder zyn dan te Aelst, aeiigezien
den vervoerweg veel korter is, 'als er te Brussel zoo hevig
over de liooge hoiiilleprvzen geklaegd word, met boe veel
meer reden mogen wy bier niet klagen, bier dat de vragt-
pryzenhoogerzyr.de, de kolen ook duerder moeten verkocht
worden. En toch, wal vragen wv van T gouvernement
Is 't eene gratie? Neen, 'tis een regt eu een regt waerby het
gouvernement niets verliest, le.weten dat liet wederom de
maetschappy van Dender-Waes bemagtige de remison of
terugbetalingen op de vragt langs onzen yzeren weg
ie doen.
Wy hopen dat, in 't belang onzer arme werklieden en
van houderde kleyne burgers die moeyetyk aen den kost
konnen geraken, den heer minister van openbare werken
van zyne eysschen zal afzien en dat hy, inedelydend met
onze ongelukkige armen, niet zal aerzelen de' zoo vurig
verlangde vraeg in te willigen
In bet proces dat tegen de revolutiönnairen van Angers
thans ingespannen is, doet den procureur gcnerael in zyn
rekwisitorium onder andere de volgende middelen kennen
welke de franemagonscbe opstokers zouden willen <m-
bruyken 0111 de wereld té hervormen en te verbeteren.,
Wy zullen den procureur de ontdekte revolutionnaire'
schriften laten verhalen. Zie hier hoe zy Inyden
Meer dan ooyl overluygd, door de zionelooze poogingen van 2
december, dat het konsiiiutionneel ofabsoluet keizerdom onmag-
lig is om sedert 1780 ons land te beslieren
Zeker dat liet koningdom bestemd is om le vergaen, alleen
omdat bet moet steunen op eene aristocratie, waermedc Vrankryk
niet wilt te doen hebben, en dat liet koningdom dit doen moet,
enkel om slechts eenige oogenblikken le beslaeu
Ziende dal de 'republiek is teil gronde gegaen, omdat zy het
socialisms verslooten lieefldat alleen voorla™ onze toekomst
kan waerborgen, zoo heb ik gedagt myne nligl te doen van
burger, van vooraf den budget te doen kennen;
Ik schaf leencmacl den ejredienst of religie afden slacl mort
de vyanden van zyne instellingen niet betalen. Iedereen kan zynen
eygen godsdienst betalen;
ik stel voor, eene vermindering van 121 millioencn op liet
kapittel van oorlog de republiek moet niet tegen groote kosten,
kaere verdrukkers betalen
Ik ontneem aen onze politieke tegenkanters voor 6 milliards
onroerende goederen. Ik verkoop er van voor 501) millioenen, om
den grondeigendom niet in onweerde le brengen. Ik gebrnyk
200 millioenen voor het in pralyk stellen van het legt tol arbevd
dal eene morale instelling word;
Ik hef 150 millioenen voor het stigien van dorpen in Afrika,
waerheeu ouze tegenkanters zullen gebragt worden, ik geef 50
millioenen voor het ontwikkelen der associalien eu houd den
overscliot voor het geval van algemeenen oorlog.
E11 denkt niet, zegt den prokureur, dat dit persoonelvke droo-
meu zyn neen, dal alles is beraedslagend in geheym komiteyt.
Ziet hier verder een der liedjes, welke die sirooperyen
voorbcrcyd
(Neen, wees niet ie vreden door bedreygingschrikaen te jagen;
neen, vrienden, werkt en grypt uwe pistolen, uwe geweeren,
uwe ponjaerds, en slypt uwe dolken aen neemt zeissens en
stokken; onze fiere borsten en onze yzersterke armen zullen
hun durven tarten men zal ze le neer slagen en laet ze ons
terwyl hel onweer bullert het hoofd vertrappelen gelyk aen
lage eu kruypeude serpenten... a- Bloed, overal bloed, welk een
bloed-feest Hel bloed zal zich mengen aen de bruysende zee.J
Wilt men ontwerpen, zy zyn in overvloed. Ziet bier
I11 den naem der revolutie
Het revolutionnaire komiteyt dekretcert
a 1" Alle voorgaendelyke wellen zyn afgeschaft
2" Alle geconstitueerde korpsen zyn onlbonden
5" Eene vrywillige en revolutionnaire armee zal het actieve
leger vervangen en naer de grenzen van Italië en Duytschland
gesluerd worden, 0111 de vrymaking der volkeren le bewerken
<t 4° lederen persoon die meer bezit dan 511,000 francs, zal ten
voordecle van het volk onleygend worden
a 5° Alle betrekkingen, zoo als kanalen en yzeren wegen,
belmoren aen de republiek
a 0" Er zal eenen inventaris opgemaekt worden van iedere
gemeente, betreffende de opbrengst in naluer, welke produklen
zullen worden nedcrgelegd in de gemcenle, onder bewaking
des volks
a 7° Afschaffing der kerk; alle emploov genoemd door de
kiezing; dekreten gestemd door hel volk"; gevangneming der
nobelen, van alle hoogere ambtenaren van ieder die meer dan
1 OO.OOO francs heeftde hooger gezegde goederen verbeurd ver-
klaerd; den staet kent geene publieke schuld meer. u
Hebt gy dit verstaen, gy alle Belgen, zoo conservateurs als ryke
liberalere? Past dus op, want den socialislischen grypvogel spert
reeds zyne klauwen open 0111 alles aen te grypen. 'T is reeds zes
jaren dat wy ul. dit alle weken gezegd en herzegd hebben, en als
gy op uwe hoede niet zyt, zullen onze vrees en voorzegging letlei-
lyk vervuld wordenWy hoeven niets meer le zeggen.
De volgende rymkci>9 zyn ons door eenen defligen godsdienst- en letter-
vriend medegedeeld
RIDDER ALTMEYER.
'K hnd al lang het kruis verwacht,
'T kruis an eer, waer ik naer haekte,
Sedert dat ik verzen maekte,
Verzen, naer eikeens gedacht.
Nog al zoet en nog al zacht,
En die zelfs de koning acht
Rymkens zonder veel pretentie,
Maer die toch het vlaeinsche volk
l.cest en leert, by preferentie,
Want ik ben ivn trouwe tolk.
Ja, 'k beken het hier ootmoedig,
lk verlangde naer een kruis.
Wat plezier dan in myn huis
Ware 't zoo geweest, al spoedig
Rookte myne keukeuschouw,
'K bakte koeken, 'k roerde brouw,
'K. deed maer aenslonds myne maer-
[ten
Ryspap koken d'appeltnerten
Hadden ook al op het feest
Moeten pryken. lily van geest
Lieten wy de roomers klinken
En wy zongen, ondrr 't drinken
Van een lekker glasje wvn r
Ei waer kan men beter tyn
Maer, maer nu is 'tspel bedorven.
Ach, myn herlc doet zoo zeer
Altmeyer heeft een kruis verworven,
Ik en wil geen kruisken meer.
Hemel och wat dpmmc leering
11 ragt die Pruis hier in ons land
Dacht ik immer aen bekeering,
Neen 1 rk volgde toch geen' Kant,
Schelling, Fichte, of hoe zy lieeten.
Die schier bloed cn water zweetcn,
Om tc toonen dal een zwvn
Later eene koe zal zyn
Om de Belgen wys te maken,
Dat een wyf van hondetd jaer
Al zoo goed kan noten kraken
Als Tne Jonge Gentenaer.
F.r», en diergelyke gekken
31ogen 't langste lot hier trekken,
Spelen van den grooten heer,
Pionken met het kruis van eer.
Ei, ei toch! wat vieze strofen
'K vraeg 't u vlaemsche filosofen,
'K vraeg het myne lezers hier,
Staet dat voor een Ylaemsch beslier?
llebhen wy geen regt van spotten
Als wv zulke lammelpotten
Zien verschyncn met een kruis,
En de borst om hooge steken?
Foei dan! Om het land te vreken
Zond ik ol die gasten t' huis
Seffens maer een blikken buis.
Katholyken, Liberalen,
Gy die onze Grondwet kent,
Zegt eens, mogen wy nog dralen
Moeten wy dien toren vent,
Zonder eeuig kompliruent,
Over d'hckel niet eens halen
Hein, die onze jeugd misleidt,
Hem, die zulke leer verspreidt,
Onze moeder wilt veikrnehleu.
Onzen Godsdienst durft verachten.
En, in 't midden van ons land,
Onkiuid zaeif, en doornen plant
Foei dan. foeiWaer zyn uw zinnen
IIperen van den Imogen raed
Hoe gv zoo mner durft beginnen
Met een vremderi onvexlaet
Seffens 't kruis van eer te schenken
Weet gy wat wy daer van denken?
Eu hoe 'tvolk daer over praet
Elkeen spot, en zegt met reden
Gaot het zoo, 'k hou my te vreden
Lyk ik ben, en 't kruis van eer,
Neeu ik, ik en wil 't niet meer.
Vroeger zag men moed vergelden,
*T eerekruis blonk op de borst
Von de vaderlandsche helden,
Van de Breydels, d'Artevelden
Die te vreden met een korst
Roggen brood, naer 't slagveld
[snelden,
Eiken vyand nedervelden,
En, met slvk en bloed bespat,
Wederkeerden naer de stad,
Waorzv, knielend op den drempel,
Op het marnier, van Gods tempel,
Hem bedankten die het land
Zege schonk en onderstand.
Vroeger gaf men 't kruis van eere
Aen den burger, aen den heere,
Aen den boer, die sniert en leed
Had gelenigd, eu gezweet
Om het leven zoet te maken
Onder d'arrue strooijen daken.
0 dan ging het zoo men zegt,
Volgens pligt, en wet en regt*
En geen mensch was ontevreden.
Maer die tyd is lang verleden
Die nu brael' is ro<pt mynheer,
lk en wil geen kruisken meer.
Vroeger zag men kunst beloonen,
Wyshcid, regte wetenschap.
W ijt gy nu het kvvacd verschoonen,
Spot gy met de pnterskap,
Durft gy muer de priesters hoonen,
O dan sneeuwt het fransche kroo-
[nen,
'T regent dan Napoleons.
Maer gezeid hier onder ons
lly die 't hoofd niet weet te bukken,
Die zyn vryheid niet verkoopt,
Die geen leugens zoekt te drukken,
En geen' smaed op laster hoopt
Neen hy zal er nooit in hikken,
Of hy ook al vele loopt,
Om een kruis of geld te ki vgen.
Maer, geduld 1 wy zullen zwygen,
Of maer roepen neen, mynheer,
'K wil noch geld noch kruisken meer.
Hoe toch alles kan verkeeren
En verandreii in een' stond f
Reist nu maer de wereld rond,
Zonder vragen zult gy leeren.
lly die spookt, met pen en mond,
Tegen 't streng gebod dos Ileeren,
Hy die 'tEvangelie doemt,
En, met woorden en met werken,
Ivloostei 9 aenrandf, kluizen, kerken,
En zyn dwaling wat verbloemt.
Wordt lot ridder nu benoemd.
Ja. 'khcrhael het hier, ik haekte,
Sedert dat ik verzen maekte,
Naer een lint of kruis van eer,
Maer als zulke vieze mannen,
Dte men uil liet land moest bannen,
Magen in hun' eeizuclitplonnen,
Neeu ik zeg het nog 'ne keer
Ik en w'l geen kruisken meer.
Mynheer den Dender-bode,
Zeveukoten (Oultre), 14 Oct. 1855.
Met innig genoegen tiet men in heel de Dendervnlley, dat de tolken der
twee politieke party ën te Aelst eens zyn 0111 de stoflVIyke belangen van het
arrondissement, ter kwestie der remisen of wedergaven die de maetschappy
van den yzeren weg eenige maenden gedaen heeft, te verdedigen....
God gave, dat die eensgezindheyd zich in heel het Denderdal ont
moette; ongelukkiglvk is het zoo niet te Ninove, alwaer men op de ver
lichting van Aelst wilt aenspraek maken, is het verstand van de kopstuk
ken der party von voortgang en verlichting zoo bekrompen,
dat eenige gedacht hebbeneenen okt van hoog liberalismus daer
te stellen, toen zv op eene wyze, die het gebrek aen opvoeding er»
den oorsprong der zonen van eenen waggenmaker en \an eenen lafelknecht,
verraedt, ,weygerden het verzoekschrift le teekenen dat eenen domper
gemaekt hnd, om tot voordeel van alle bewooners der Dendervallei de
verbodeno remisen weder te vragen, en zonder de welke den yzeren weg
aen het beloofde niet kan beantwoorden.
Terwyl wy over de stoffelyke belangen van het arrondissement Aelst
handelen, Jlvnheer, gedoog dat ik uwe aendagt inroepe en ae;t uwe ver-
dediging bevelc, den diclonnaire of tarief der wettige afstanden, die tul
groot nadeel van bet arrondissement Aelst, op den yzeren weg voor ri<U-
snoer dient in het bepalen der vragt of vervoerpryzen.
Alhoewel de koophandel-kamer daer van nog niet gerept heeft, zvn de
feyten zoo vètbaer, dat zy oen geen boerenverstand konnen ontsnappen.
Als men overweegt dat den afstand van Loven naer Brussel langs Mc-
chelen maer op 7 uien berekend word, terwyl Aelst moet voor 12 uren
betalen
Dat Aelst zeven uren van Gend gerekend word, Meubelen elf uren err
Brussel maer twoelf
Dat deze schreeuwende onregtveerrfigheyd toegepast word voor allo
andere statiën van de Noord- en Ooslelyn terwyl men voor alles wat van dc
Zuyderlyn komt tien uren meer dan te Brussel moet betalen
Als men dit alles overweegt, moet men niet verwonderd zyn dat den
Rogieriae», die den Dictionnaire des distances legates gemaekt beeft
nog niet gekruysl is.
Wees indachtig, Mynheer, dat elke uer die men te veel betaell, twee
franken per wagon kost, en ik groet LEd. A. A.
De volgende petitie is te Gend in omloop, en word ter onder-
teekening der ingezetenen aeBgeboden
Aen dc hceren President cn leden der kamer der volksvertegen
woordigers,
Mynheeren,
Wy komen u eerbiediglyk vragen, den uytvocr van liet vet,
boler, eyers en konynen le verbieden.
In de barde omstandigheden vvaerin wy ons thans bevinden,
op hel naderen eens winters welken zooveel angst baert, zyn deze
koopwaren by gevolg van den uylvoer, welken dagely'ks aen-
groeyd, tot fabelagtigc pryzen geklommen, en daer door buyteu
den levensonderhoud der groote menigte gesteld.
De eerste pligt van alle bestuer, is voor de levensmiddelen
zyner onderhobrigen te zorgen. Er zyn gevallen, en ter dier gele-
genheyd, beroepen wy uwe ondervinding dat deze pligt hoog
dringend en gebiedend word.
Wel is waer, dat ongelukkiglvk bel noodlydend volk zich van
de levensmiddelen welke wy hier aenslippe» niel meer san be
dienen, maer de prysvermindering van andere eetwaren, nood-
zakelyk gevolg der maetregelen welke wy u komen voorleslcllën
zal liet nogtans liet leven min ellendig maken, en zal hel zoo liet
le hoopen is, aen de slegte ingevingen der armoede eu van den
honger afhouden.
Gy gevolmagtigde der Natie, herinnert u altoos de aloude grond
spreuk bet geluk des volks, is de verlievenste wet.
Wy hebben trouw in uwe beslissing,
CORRESPONDENTIE.
Lieven vriend nyt Ninove, van al wat men over het geven
myner pyp aen Merten in uw stadje vertelt, is geen enkel
woord waer. Als gy de vrienden van sieur Van Oudenhove
ziet, moogt gy hun zeggen dat ik dagelyks volkomentlyk
op myn gemak myne lekkere pyp rook," en voor de zelve
nog een nieuw ketingsken heb gekocht om ze te beter te
konnen bewaren. Dat de Ninofsche proceszieke knorpotte»
wel zouden wenschen dat zulken stap by hunnen patroon
gedaen wierde, dit geloof ik, maer wachten zy daer naer,
zy zullen nog al lang wachten; want, sterk van myn regt en
hebbende het gegrond vonnis van den eersten regter, ten
mynen voordoele, ware het eene groote dwaesheyd voor
my de smakelyke pyp af te geven. Overigens, vriend lief,
verklaer ik u dat ik met gerustheyd de nyfspraek van den
tweeden regter afwacht; by hem zullen'geene intrignen,
geene schelmeryën, geene bedrogmiddelen toegang vinden,
daervan ben ik verzekerd, en met zulke verzekering my
aen de kniën van sieur Van Oudenhove werpen, ware my
wetens en willens bevuylen, 'k wierp my nog liever voor de
pooten van mynen honil
Geëerden vriend uyt Nik heb uwen eersten brief
ontvangen en dadelyk gereklameerd tegen de onregelma-
tigheyd met welke gy uw blad ontvangt. Ik zal eene tweede
sterkere reklaem doen, en als zy niet helpt, een bommeken
lossen dat wat aerdig zou konnen klinken.
Geacbten korrespondent uyt U. wy hebben uwen
geëerden vrydag morgend ontvangen. Gelyk gy zult zien,,
hadden wy reeds een artikel in uwen zin geschreven en ge
zet, zoo dat het .opnemen van uwen brief dobbel emploi
zou zyn. Voor later recommanderen wy ons aen uwe wel-
willendheyd; want meer dan eens hebben wv dezen zomer
liet gedacht gehad ons in uwe geheugeiiis te brengen.,
Niettemin denken wy pillekensmassa uyt uwen brief te
nemen. Hertelyke handdrukking, znlde, vriend.
Overlast van bezigheden en plaetsgebrek hebben ons belet ver-
scheyde artikels, pi Dekens en politieke aenmerkingen lescbryven.
Uylge-lel.i is niel kwylgescholden.
M. Van (le Boslvne, onderpastor van Sint-Nikolaes-kerk, te
Gend, is pastor le Meirelbeke benoemd.
Den lieer G. Fies, ontvanger le Baerdegem, maekl een
natuerwonder bekend, dal hy op de fruytboomen in zynen boöni-
gaerd opgemerkt beeft. Twee oude en groote appela'ers, na dit
jaer eene aenzienlvke massa appelen gedragen te hebben, die door
bel tempeest van 25 auguslns meest al afgeslagen wierden, thans
weder in vollen bloey slaen.
Eenen armen werkman, van omtrent 25 jaren oud, is de
verledene week, levendig verbrand geweest op eenen steenoven bv
Brussel. Volgens alle waerschynlykheyd zal by er zieli op (e slapen
gelegd hebben wanneer de hitte nog verdragelyk was, en, in
zynen slaep, verstikt geweest zyn door den rook. Zyn licliaen»
was volkomen gebraden.
Tvdens de maend angusty, heeft den yzeren wei van den
staet 2 millioenen, 404 duyzend en 459 francs en 20 e. ópgebragt.
Men beeft op de zeven verloopene maenden van het jaer 15
millioenen, 37 duyzend 914 l'r. 87 cent. ontvangen.
