70NDAG I NOVEMBER 1853.
TIENDEN JAERGANG. Nr 479.
AELST, deni 5 November 1855.
LANDBOUW-OVERZIGT.
Onze liberaterspers in Engeland
beoordeeld.
De kleyne Steenwegen.
YZEREN WEG. STATIE AKLST.
VERTREKUREN VAN DEN 21 OCTORER 1855.
Tm 7 urrn 45 minuten den morgens no er Dendermonde Geiid, Britse,
Oostende, Kortrxk, Monscron. Doornyk, Rvssel, Calais.
Mo tm 9 uren 30 min. des morgens nner Dpndermondp, (ïend, MpcHpI-b, Brussel,
Antworpen, Leuven, Thieiien, Luyk, Verviers, Landen, St. ïrnyën.en Hasselt
It" 1 en 12 uren 00 minuten roor middag, nner Dender'monde, f.pnd, Brilde,
OiwtPtide, Korlrvk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
4« Ten 2 uren 45 m. uamidd. nner Dendpimondo, Mechelen, Brussel, Anl werpen,
Leuxen, Thienen, Luvk, Vervier, Landen. St. Truyën, Hasselt, Aken en Keulen.
;V» 7en 5 uren 30 minuten des nronds, nner Dendermonde, Meehelen. Brussel,
Antwerpen O.end, Brn^e en Ostende, Kortryk, Monscron, Dnnrnyk, Rvssel en ('alcis.
0" Ten 8 uren 15 minuten des nronds nner Dpndermondp, Gend. Meehelen,
Brussel, Antwerpen. Leuxen. Thienen, Luvk, Verviers, Aken en Keulen.
OJJQIE SITM.
VAN DENDERMONDE NA ER AELST
1» Ten fi \ir. 15 m. 's morgens.—2^ Ten 8 uren '20 minuien 's morgens. —3" Ten 111
men 10 minuten 's morgens. - 4» Ten 12 uren 40 minuten 's middags. 5" Ten 4
uren 10 minuien '.avi.iids.-6" Ten li uren 43 minuten 's avonds.
Zuilen te Ovsegent stilleslaen de volgende konvoven vertrekkende van
AF.l.ST, ten uren 43 minuten, ten 9 nren 30 minut. 's morgens, ten 12 uren
ten 2 nren 45 minuten en te^i 5 nren 30 ms1 avonds-
Van IIKNDKKMOvDE ten 6 uren 13 minuten, ten 8 uren 20 minuten'smorgens,
ten 10 nren ill Inin. mor m. ten 12 n. 40 m. namiddag, ten 4 nren 10 m. ete ten
P» urm 45 min. des avonds.
Noor alle ri«*tinfien moet men te Denderniomle van konvoy veranderen.
llil liliul versclivnt ties Zaterdags in den namiddagontler dedagleekcning
van den tiaeiop volgenden '/.outlay.Hen prysiler inscliryving, by trimester,,
i,. liepacld op I l'r. 50 c.. tlieii tier aitnoiti e» op 20cenlitnen tien drukregel.
DEN DENDEBBODE
Het is onmogelyk eenen beleren zaeylyd te wenschen dan men
Hit jaer gehad heeft. He laetste regens hebben toegelaten de lan
den wel om te werken, en nadien is bel schoon weder de be-
zaeying der akkers buytengewoon komen begunstigen.
Hen hemel scliynt 7,00 gunstig aen Egyplenland niet geweest
te 7.yn. He rivier den Nyl heeft 7,ooveel water als gewoonlyk niet
ontvangen, T geen norzaek is dat een deel gronden niet genoeg-
zaem is besproeyd geweesten men weel dat, als zulks in den
herfst geschied, den volgenden oogst byna altyd onvoldoende is.
'T is om dien toeval te voorzien dal den Pacha van Egypten den
uytvoer van granen uyt zyne Staten verboden beeft, te beginnen
van 6 january 1856.
Wy melden deze daedzaken om te doen zien dat het Egyptisch
gouvernement voorzorgen neemt en niet lang aeizelt om zyn
laud legen gebrek aeu brooj te vrywaren ook om te doen op
merken dat Egypten nu geene verzendingen van granen naer
Europa zal konnen doen ofschoon de Egyptische granen van de
eerste kwaliteyt niet zyn, zyn zy evenwel hoogst nuttig als men
te weynig heeft.
Het is te vreezen dat wy uyt den Noorden en uyt den Oosten
ook geene groole hoeveelheden zullen ontvangen men heeft
immers gezien dat in verschillige streken den uvlvoer verboden
is. T is alleen in Amerika dat den overvloed van granen buyten-
gewoon groot is en waervan Europa aenzienelyke massa's zal
konnen ontvangen. La et ons hopen en ons vlcyën dat ons land
er ruvmschoöls zvn a end et 1 zal van hebben.
De fransche dagbladen hebben in September lest gemeld dat
den uytvoer der granen langs de Ameril.aensche zeehaven lot
S5 millioenen hekloliters zal konnen beloopen latere tydingen
bevestigen dat die hoeveelheyd meer dan dobbel zal zyn. Hen
overvloed van turksch koorn en andere granen in de Vereenigde
Staten is zoo grool, dat, als hel graen aen eenen redelyken prys
slaet, men bel hen den handel zal overleveren en zich, voor de
inwendige verbrdyking met de andere graensoorten verge
noegen. Men berekent den oogst der tarwe op 7© millioenen
hectoliters en men denkt, er de helft te konnen van uylvooren.
Wy hebben geene genoegzaem olnciele beriglèn om de juyslheyd
van deze berekeningen le konnen waerhorgen, doei bet ware te
wenschen dal onzen handel zich hel gras niet liet van onder de
voelen snyden door Engeland en Vrankr-yk; die zich zullen ver-
haesten zoo veel voorraad mogelyk op de Amerikaensche merkt
te koppen.
Thans is er gecnen hoegenaemden twvflel meer aen den over
vloedige.!! aerdappelenoogst. Heze .aerd vrucht word nu zooveel
verbruykt als voor de ziekte, die er sehaerschhevd in gebragt en
dmelver gebruykslerk beperkl had, byzonderlyk voor den armen.
Doch wal er jammer is en veel onrust baert, is dal liet gouver-
nenient geenzins genegen is die weldoende vrucht alleen lol1
voedsel «Ier menscheu te laten verbruyken. Hen wedslryd dien hel
ministerie van 't inwendige geopend heeft m eenc stof of materie
te kennen die geene voedende, eygenschappen fiezil en cchlcr de bloein-
trhligc stoffen voor de nyvcrhcyds gebruyken kan vervangen, doet
vreezen dal hel zoo vurig gewonscht verbod van aerdappelbloem
te maken eu er meé-ie stoken niet zal bevolen worden, en dit
wel ten grooten nadeel e van hel voedsel der armen. Indien liet
gêbruyk der pataterbloem voor het bereyden, lustreren of vercie-
ren der stoffen, als slerk-papzeer oud ware, wy zouden konnen
denken dat bet moeyelyk of onmogelyk is de palaterbloöm door
andere meelachtige zelfstandigheden te vervangen tnaer geheel
de wereld weet dat hel gebruyk dier bloem maer zeer onlangs in
voege is gekomen. Wy welen ook dal de aerdappelbloem eene
zeer groote rol speelt in liet lymen van geweefsels en daertoe in
groole massa's verbruykt word. Die bloem dient om de fauten en
ledige plaetsen in de' geweefsels zoodanig le dekken en toe te
plaestcren, dal den verbruyker zich alle dagen billerSvk beklaegt
dat, 11a de eerste wassching, zyn elfckl of voorwerp geene Itoege
naemde slevigheyd meer heelt en aen crue volkomen versletene
vod de gel v kt
'1' is byzonderlyk voor dit bedriegelyk lymen en stvven dal er
ontzetlende hoeveelheden paiaterbloem verslonden worden wy
konnen daerin geene grondige redens genoeg vinden Van voor
•eene zoo weynig belangryke zaek hel bes'.acn van zoo vele armen
in gevaer le brongen. In Vrankryk, waer hel maken van patater
bloem strengelyk verboden is, heeft men aen den pap die voor
bet plakken, styfselen en luslrerén der geweefsels"moet dienen,
niet gedachtnogtans in Vrankryk zyn er oneymlig meer fabric
ken van geweefsels of stoffen dan in ons laud.
Echter is het niet dat hel publiek daeroinlrenl zyne zienwvze
iticl genoeg laet kennen integendeel, mep vraegt van alle kanten
Hat het gouvernement de fahrikatie van ve.rappelbloem verbiede...
'T is dus le bejammeren dal hel gouvernement daerin niet
klaerder ziel en aldus de wpre belangen van den armen en van
*len kieviten burger laet comprometleren.
Hen rapenoogst is ook al sterk veraclilerd geweest door de
droogte. He verandering van hel weder heeft den toestand van
dezen oogst veel verbeterd, zoodanig, dal dit belangryk voedsel
voor de beeslen een t.imolyk voldoende vooiuytzigt oplevert,
ofschoon wy niet (lurven zeggen dat den lamloouwcr niel zal
verpiigl zyn meelslolfeu voor hel voederen en vellen van zyn vee
te gebruyken. 'T zyn al wederom de aerdappelen die hierin wel j
zullen té pas komen, wel le verstaen als zv aeu eenen redelyken
prys staen. Men zal ze gebruvken voor hel vellen der verkeus;
gebrek aen aerdappels zal men daertoe meelstolTen moeien ge
bruyken, 'tgeen zeer dtter zal kosten en buylen bereyk van den
kleynen boer zal zyn.
Hat men dan de aerdappclkwestie keere en wende gelyk men
will, men zal bevinden dal bel in de tegenwoordige omstandig
heden, te vreezen is dat bel graen voor de noodwendigheden niet
zal voldoende zyn, en dal bet bestemmen der aerdappelen uyl-
sluylelyk voor bet voedsel van den uieiiscli van de dringendste
noodzakelykheyd is. en dal er geene redens beslaen 0111 le onder
zoeken of er aen bet plakken eu lymen der geweefsels den voor
keur op den onderhoud van 's lands inwooners moet gegeven
worden.
Een engelsch blad, den Morning-Post, heeft over eenige
dagen eenen artikel afgekondigd waerin liy met eene
brutale strengheyd het gedrag van 't belgisch gouvernement
en der drukpers ten aenzien der politieke nytwykelingen
beoordeelde. Den Morning-Post zegde dat het regt van
van gastvryheyd aen deze die er gebruyk van maken liet
regt niet mag verzekeren van opeiiiyk complotten te
smeden en walgelyke schimpschriften af te komhgen. Die
beweering is orgetwyfleld zeer juyst in haer zelve
en zv zou niets van hare gegrondhevd verloren hebben,
had zy wat heusscher en min bitsig voorgedragen geweest.
E11 Inderdaed, den Morning-Post bopaelde zich niet bv het
geven van goeden raed, hy sprak van Belgiën met eene
verachting die evgen is aen do engelsche drukpers, als zv
spreekt over mogendheden van minderen rang. Die onhè-
schofte en uytdagende handelwvze was ten anderen zeer
misplaetst in deze slof, want de nytwykelingen zyn ten
minsten zoo vry te Londen dan te Brussel.
Twee trefleivke conservateurs-dagbladen hebben door
deze dwaze aenrandingen van 't engelsch blad gestoord
geweest; zy hebben er op geantwoord met de zelfde
beschuldigingen, dit niettegenstaande zy moesten weten dat
zy hier in 't spel niet waren, dal de aanranding van den
Morning-Post slechts gerigt was tot die sleehle drukpers,
verdedigster van roode republiek, van socialismms, zoekster
van twist, tweed ragt en regeringslposhevd, welke drukpers
inderdaed zoo veel en schandelik misbrnyk der belgisehc
vrylieyd maekt, dat zv 't land dagelvks comprometteert.
Den Journal de Bruxelhs, antwoordende aen den Morning-
Post, evndigt zyn artikel met zeer gegronde bemerkingen,
gerigt aen een dezer slechte bladen, waervan wy hooger
spreken
a Den Observaleur, zegt den Journal de Rruxcllcs, moet
a niet vergeten dat zyne gedurige aenrandingen tegen de
n orde der zaken in Vrankryk tot stand gebragt, dat zyne
gekende genegenheyd voor de vremdelingen veel kommer
a aen 't ministerie en ernstige moeyelykheden aen Belgiën
it veroorzaekt hebben Het ministerie Bogier heeft meer
dan eens het dagblad, zyneri tolk, moeten verwensciien,
't welk de onuytgegevene eerste stukken afkondigde van
1 liet losbandig, goddeloos, socialistisch schimpschrift van
ct Victor Hugo tegen keyzer Nd pol eon. 'T is die manier
van de vrylieyd van drukpers en de belgische onzydigheyd
te verstaen die legen ons zoo veel verbittering in de
naburige Staten heeft doen opryzen.
De Patrie van Brugge antwoordende op de aanranding
van het engelsch blad, doet opmerken dat de, deniagogieke
bladen m Belgiën weynig lezers onder de li dgen vinden.
Ongéliikkiglyk die bladen worden meer gelezen dan men
zou gelooven en doen meer kwaed dan men denktmaer
dit argument is zonder weerde voor wat den grond van het
geschil betreft. Het dagblad der nytwykelingen te Jersey;
Den Mensch, wierd waers'hviilvk in Engeland min gelezen
dan bv ons de revolutionnnire dagbladen welke, gelyk men
vermoed, door de zorgen en ten koste der révobitionnaire
coinitevten van Londen gedrukt worden. Volgt daer nvt
dat men ongelyk gehad nebbe dit dagblad le treffen? De
schimpschriitschrvvers der Europisrhe revolutionnaire pro-
pagande werken niet alleen voor de landen waer hunne
sciiriften gedrukt worden, dit is zelfs de minste hunner
bekommernissen. Den Morning-Post bestatigde zulks met
aen Belgiën te venvvten dat het hun ondersteunde in hunne
rampzalige ondernemingen legen de Sinten uyt welke zy
gebannen waren. En dan, de vriendschapsbetrekkingen,
de regten van de enropische rust, den eerbied welken de
natiën zich onderling verschuldigd zyn, is dit alles niet
gekwetst door de geweldigheden die door den Morning-Post
aengeslipt en die door de wet beschermd zyn van den
oogenblik dat zv er door gedoogd worden 't Ten anderen,
't is eene onbetwistelyke daedzaek die allen goeden burger
moet erkennen, dat namelvk de liberaterspers voor het
welzyn der natie niet schryft, dat zy alleen werkt om die
losbandige, goddelooze en socialistische denkbeelden le
verspreyden, en om overal opstand en regcringsloosheyd
met derzelver gruwelykheden te weeg te brengen.
Ondertiissehen zyn wy er verre af de engelsche drukpers
te willen verdedigen, wy zullen integendeel met de Patrie
zeggen
a Onderstellen wy dat de verwyting van zekere engelsche
i bladen zoo gegrond mogelvk ware, zou het niet betamen,
k vooraleer zv ons limine berispingen toedienen, dat zv
0 zelve eervolle boete doen Want in deze laetste tyden is
a er noch in- noch bnyten 't land iets overgebleven dat
door de engelsche drukpers is geëerbiedigd geweest.
Al de twistzoekers van alle landen, 't zy dat ze Napels,
Hoornen, Madrid, Florentiën of Parys bewoonden, hebben
wel onliiaeld en ondersteund geweest door deze die
1 geloofd hebbende eenen splinter in ons oog te zien, eenen
a dikken balk in hunne evgene oogen hadden.
Zekerlvk komt het aen Engeland niet toe andere natiën
te berispen, want is er een volk 't geen weynig de andere
volkeren ontziet of eerbiedigt, 't is wel 't Engelsch volk,
't welk zich niet alleen doet ondcrscheyden door zyne
misplaelste en ïivldagende schriften, maer zelfs door zyne
redevoeringen voor welke het parlement en tot zelfs het
ministerie moeten geschandvlekt worden. Getuyge hiervan
de verwoedde en hoogst onbetamelyke redevoeringen die
den eersten minister, lord Palmerston, reeds verscheyde
AI de steden van eersten, tweeden en derden rang en de
bvzondere dorpen worden doorkruyst van rivieren, schoone
steenwegen en yzerbanen. Zy hebben liet grootste gemak
0111 de voortbrengsels van hunne nyverheden te ver
zenden en hunnen koophandel nvt te breyden, zonder dat
zv hier voor bvzondere belastingen moeten betalen. Inder
daed de rivieren, de groote steenwegen en yzerbanen zyn
gemarkt en worden in eenen gebrtivlfbaren start gebonden
met liet geld van de provincie of van het gouvernement.
Moe veel Donderde millioenen zyn hier voor niet betaeld I
Zvn de parochiën on kleyne dorpenookzoo bevoordeeligd?
Neen zekerlvk neen 11 tinne wegen zyn gedurende ver
scheyde maenden in 't jaer onbruykhaer. En willen ze een
steenwegsken bekomen, liet duert lyd by tyd, het kost
nioeyle op moeyte en worden dikwils verzonden Van Pontius
naer Pilatus (men weet waerom) eer htin dit toegestaen
word. Wat hier nog het ergste is en alle onregt te hoven
gaet, is dat die dorpkens en parochiën altyd moeten een
derde deel voortiyt betalen ir: de kosten van de steenwegen
die ze willen leggen en dat zy die ganseh alleen moeten
onderhouden zonder tiisschenkomst van provincie of
gouvernement.
Uier uyt volgt dat de parochiën dikwils in groote lasten
steken, dat hare steenwegen te slap gemaekt worden eu
zich in oenen slechten slaet bevinden. En aengezien elke
parochie volgens haer goeddunken werkt en moet zaeyën
naer den zak', ziet men gemeenelyk dat di" steenwegen hier
breed zyn daer smal, hier groote kalsvden hebben ginter
kleyne.'hier in eenen redelyken slaet zyn elders in oenen
allerslechtste». Men ziet ook maer al te veel Ier oorzaek
van moevelvkheden en evgeiiiiefde en by gebrek aen overleg
en eend ra "i. dat de wegen niet gekalsyd zyn daer vvtrer het
voor 't algemeen nondzakelykst is; want veie borgemeeslers
en hunnen raed zorgen altyd eerst voor zich zeiven en
hunne vrienden en d'eene parochie zai toch geen belas
tingen vragen om op eene andere te gaen kal ven
Hel komt hier bv dat de parochie Sulsike eenen vnylpoel
hlvft. dat de steenwegen niet voltrokkeh worden van St-
Miiria-Hooreheke op Strypen, van Nederhasselt op Ninove
enz enz.
Wat moet er gedaen worden om dit onrecht en wanorder
te doën evndignn Den middel is gemakkelyk. Dat het
