AELST, den 17 November 1855.
Den vryhandel en 't graengebrek,
20NDAG 18 NOVEMBER 1855.
TIENDEN JAERGANG. - Nr 481-
VAN DENDERMONDE NAER AELST.
Opening der wetgevende Kamers.
De klevne Steenwegen.
PILLEKENS.
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN 21 OCTOBER 1885.
Ten 7 uren 45 minuten des morgens nnrr Dendermonde Gend, Brugge
Oostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk., Hyssel, Calais.
2° ton 9 uren 30 min. des morgens naer Dendermonde, ('.end, Mechelen, Brussel,
Antwerpen, Leuven, Ttiienen, Luyk., Vcrviers,'Landen, St.•Truyën.en Hasselt
3° Ten 12 uren 00 minuten roor middagnaer Dendermonde, Gend, Brugge,
Oostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk., Uyssel, Leiais.
4° Ten 2 uren45 m. namidd. naet Oendennonde, Mechelen,Drnssel, Antwerpen,
Leuven, Thienen, Luyk, Vervier, Landen,'St. Triiyën, Hasselt, Aken en Heulen.
5° 7en 5 uren 30 minuten des arotids, naer Bendermonde, Stechelen. Brussel,
Antwerpen Gend, Brugge en Ostende, Kortryk, Mouscron, Deornyk, Ryssel en Calais..
6° Ten 8 uren 15 minuten (les aronds naer Dendermonde, Gend, Mrchel^ii,
Brussel, Antwerpen, Leuven. Thicuen, Luyk, "Venders, Aken en Keulen.
1-° Ten fi ur. 15 m. 's morgens»2' Ten 8 uren 20 minuten 's morgens.3° Ten 10
uren 10 minuten 's morgens. 4* Ten 12 uren 40 minuten 's middags. 5° Ten 4
uren 10 minuten Vavouds.8° Ten G uren 45 minuien 's avonds.
Zulleu te Gysegem stillestaeii de volgende konvoyen vertrekkende van
AELST, ten 7 uren 45 minuten, ten 9 uren 30 miuut» 's morgens, ten 12 uren
ten 2 uren 45 minuten en ten 5 uren 30 tn. s' avonds*
*an DLNDLRM0\DE ten 6 uren 15 minuten, ten 8 uren 20 minuten'smorgens,
ten 10 nren II» min. voor hi. ten 12 u. 40 ni. namiddag, ten 4 uren 10 ra, en ten
'S-ureu 45 tnin. des avonds.
Voor alle rigliugen moet men te Dendermonde van konvoy veranderen.
Oil blad vei'scltynl des Zaterdags in den namiddag onder de dagteekening
van den daeiop volgenden Zondag*Den prys der inschryving, by trimestér,
is bepaeld op 1 ir. 50, c., dien der annonceii op 20centimen den drukregeh
DEN DENDERBODE
Wy vinden niet dat liet, in dees oogenblik, hoogst nuttig
of' noodzakelvk zy te onderzoeken welke van beyde opiniën,
den vryhandel of 't verbod van uytvoer gelyk of ongelyk j
heeft; als eene ware en byzonderfyk eene eetware, die
men voor bel bestaen noodig heelt, ontbreekt, wy vinden
het ongepast en zelfs zeer onbezonnen met woordentwisten
voor den dag te komen, want als men moet eten en als de
eetwaren ontbreken, 't. zal met geene woordentwisten zvn
dat men zich liet noodige zal verschaffen immers als er
graen in 't land ontbreekt men moet trachten er te beko
men en bet kort te dekken. Wy spreken hiervan omdat de
fameuse liberators Indépendance van Brussel, over eenige
dagen, eenen artikel heelt afgekondigd, waerin zv met
bare gewoone onbeschofte stoutigheyd deze aenrand die
paogen het graen, dat wy bezitten, in 't land te behouden
en te beletten dat het door vremde koopmans voor vremde
landen opgekocht worde.
De Indépendance doet geweld en spartelt gelyk den
dnyvel in een wywatervat om aen de Belgen op te vyzen
dat het verbod van granen uvt te voeren voor uvt-
werksel heeft gehad den invoer te vermindereu die alleen
het te kort van den oogst kan aenvullen. Het brus-
selsch blad zoekt zulks te bewyzen door dien er tvdens
het eerste tydstip van het verbod van uytvoer, minder
granen zvn ingevoerd, maer het erkent dat gedurende het
tweede tydstip den invoer merkelyk is vermeerderd. Doch
al deze twee daedzaken te erkennen, is de Indépendance,
volgens hare gewoonte, listig genoeg om de oorzaek en de
uytlegging dezer twee uvtslagen te bewimpelen of teene-
mael te verzwvgen.
Het cyffer der invoeren is, gedurende het eerste tydstip
des verbods van uytvoer, verminderd en waerom De
reden is zeer eenvoudig 't is omdat het eerste uytwerk-
sel des verbods geweest is eene dadelvke vermindering der
graenpryzen le verwekken, 't is omdat, onder beheer dezer
omstandigheden, de invoeren zyn geslaekt of naerandere
merkten zyn gestoeid waer de graenpryzen hooger stonden.
Van gelyken heeft men ejne verhooging der graenpryzen te
bestatigeu gehad zoo wel vóór als na den oogst van dit
jaer zooliaest men hel te kort in de opbrengst voorzag of
als het gekend was, en dan ook is het cyffer van invoer
om die zelfde redens zoodanig beginnen te vermeerderen,
dat het eyndelyk veel hooger was dan tvdens het corres
ponderende tydstip onder het stelsel van vryën uytvoer.
Dit is wel een onwederleggelyk bewys dat het verbod van
uytvoer geen liet minste nadeel doet aen den invoer gelyk
de lndipmdance het bedrieglyk wilt doen gelooven.
Wy zouden aen de Indépendance eens willen vragen of
zy wel regtzinniglyk deze opinie verdedigt, en of zv niet
eerder de belaugen ter herte neemt van eenige koopmans,
dan de belangen des lands, waer den vremdeling-eygenaer
der Indépendance zich zoo wel neergezet heeft Of zv
niet eerder de schandige ikzicht voorstaet van de graen-
byters dan het ongelukkig lot van den armen die geen
brood heeftWaerom denkt de Indépendance dat Belgiën
zou moeten uylzondering niaken, als men ziet dat, dees
jacr, alle landen, zelfs deze die jaerlyks veel meer opdoen
dan zy noodig hebben voor hun bestaen, den uytvoer hun
ner granen verbieden, waerom vragen wy, zou Belgiën
moeten uylzondering maken en zyne granen laten uvt
voeren
De Indépendance zal zich wel wachten dit uyt te leggen,
doch hiernyt zal elkeen konnen beoordeelen hoe gevaerlyk
dit blad is, 't welk veeleer de zack der vremdelingën
dient dan deze van Belgiën. Men zal er ook konnen uyt
opmerken dat dit blad niet alleen kwaed wilt aen onze
nationaliteyt en aen onze katholyke principen, maer dat het
ons zelfs, in deze netelige tyd'somstandigheden, in de ge
varen van graengebrek zou willen werpen.
Voorleden Dynsdag heeft de opening onzer wetgevende
Kamers met de gewoone plegtigheyd plaets gehad. In de
troonrede, die door Z. M. den koning is uvtgesproken
gesproken geweest, bemerken wv met grooté voldoening
dat er geene kwestie is van nieuwe belastingen te hellen,
en dat de wet op de lieldadigheyd zal voorgedragen worden,
welke, zoo wy verhopen, eene wet van voile vrybeyd, eene
wet van ware broederliefde zyn zal. Wy zien ook met
vreugd dat den Vorst eenen vaderiyken oproep tot de
vertegenwoordigers der natie doet, om hunnen welwillen-
den iever aen te prikkelen in het onderzoeken der voor
stellen die hun zullen voorgelegd worden, met hel doel
om het werk te begunstigen en de voeding des volks te
vergemakkelyken. In afwachting naer die voorstellen, laten
wy hier de troonrede ter beoordeeling onzer landgenoten
volgen. Zy luyd als volgt
Mysheeren,
Ik onlvange herhaelde bewyzen van hel overeenstemmende
vertrouwen der vremde mogendheden. Mvnen welbeminden
zoon, den herlog van Br.tband, in de verscbill tide landen die
hy konu le bezoeken, heeft konnen erkennen, door bel onlbael
dal hy er beeft ontmoet, welken verbeven rang ons vaderland
onder de volkeren bekleed. Als vader en als koning, ben ik ge-
•d lukkig geweest bel bestaen van deze algemeeue gevoelens ie
besla ligen.
Den toestand binnen ons land, in de tegenwoordighevd van
de moeyelykheden der tyden, is in 'l algemeen genomen vol-
doende. Onderlussclien, in het midden van zoovele elementen
j» van voorspoed en van gerustheyd, word myu hert bewogen op
hel aenzieu der treurige beproevingen die den Imogen prys der
eetwaren, ons doet ondergaen. lleeds hebben bel Gouvernc-
ment, de plaetselyke besturen, de byzondere genootschappen,
zich vereenigd in "een en hetzelfde gevoelen van nationale ver-
bindlenis. Gy zult als eene pligt aenzien deze beweging te
ondersteunen. Gy zult met eenen welwillenden iever onder-
zoeken, de voorstellen die u zullen voorgeleyd worden met
vooruytzigl om het werk le begunstigen en de voeding le ver-
3 gemakkelyken der volkeren zoo weerdig van onze zorg. Ik
rekene op de medehulp van al de dienstwilligheden en op de
bescherming der Voorzienigheyd.
3 De omstandigheden geven een belang van dadelyklievd aen
het wetsontwerp dat u gaet voorgesteld' worden betrckkelyk de
b inriglingen van weldadigheyd en de gestichten van liefde.
x> Het onderwys met alle zyne trappen moet, voor de openbare
maglen gelyk voor de fa milieu, een voorwerp zyn van aenlmu-
dende zorgen. Gy zult, onder bel dobbel betrek der vrybeyd en
der wetenschap te beslissen hebben de kwestie van de inrigliug
der universitaire juryen van onderzoek.
De letteren en de kunsten getuygen, door baren vooruytgang,
de ontwikkeling van bel verslandelyke leven des lands. Onze
School heeft, in twee gelyktydige tentoonstellingen, zich welen
te onderscheyden door de merkweerdigste werken.
Hel is met eene regïmalige trolschhevd dat Belgiën in bel
konkoers door Yrankryi; geopend, onder al de voortbrengende
volkeren, zyuen uylslekende siaet beeft zien waerderen, lot
denwelken hel door zyuen landbouw on door zyne uyverheyd
gekomen is.
a Den koophandel blyft in eenen gnnsligen toestand onze be-
b trekkingen met de algelegene streken strekken zich meer en
meer uyt. De Kamers zullen met belangstelling vernemen dat
b by de twee diensten der stoomseheepvaerl naer de Verecnigde-
s Stalen en Bresiliën, die eerstdaegs gaen benuttigd worden, er
m zich eene nieuwe linie gaet vervoegen, gerigt naer deu Ooslen.
Er zullen aen uw onderzoek voorgedragen worden verande-
b ringen aen de wet van aceynsen op den suyker. Zy zullen voor
voorwerp hebben bet openbaer inkomen te vermeerderen en
rnede te helpen om het financiële evenwigt in stand ie houden.
b Een ontwerp betrckkelyk den zcgrl 'op de elfekten van koop-
handel, een ander betrckkelyk de raden der Werkregters (Dru-
d'hoinmes) zullen aen uwe beraedslagingen voorgedragen
worden.
De studiën voor de herziening van hel strafwetboek worden
voortgezet Het tweede boek zal, gedurende dezen zittyd, u
konnen voorgeleyd worden.
j> Gy zuil insgelyks geroepen wordeu om de wetgeving op de
regterlyke inrigliug te hervormen en le vervullen.
d Het leger, door zyne wapenoefening en door zyne krvgstuchl,
loont zich by voortduring tfeerdig van de zorg des.Gouverne-
menls en van de welwillendlieyd der Kamers. Zoo als de bur-
M gerwacht boud het niet op van onderpanden le geven van zyne
verkleefdheyd aen onze instellingen.
Eene kommissie, die myn gouvernement heeft ingesteld, is
u belast al de kwestiën te onderzoeken die de militaire zeevaert
betreffen.
3 Men is bezig niet verscheydene werken van openbaer nul uvt
te voeren. Myu gouverment aenziet als eene pligl dezelve zonder
u uytstel.te voltrekken.
b Er bestaei eene grooie werkzaemheyd op de liniën der toege-
slanc spoorwegen, die ten meerderen deele geëyndigd zyn en
b reeds benuttigd worden.
De byzondere uyverheyd beeft nieuwe vragen gedaen om zyne
kapitalen temogen laten deel nemen aen liet naiionael werk
der spoorwegen. Het zal aen u zyn dezelve le waerderen.
f> Deze werken tc zameu genomen, zullen zeer gunstige mid-
delen opleveren aen de werkende klassen van al onze pro-
vinden.
Myulveeren, wy komen, deu vyf-en-twinligslen verjaerdag te
p vieren van onze onafhangelykheyd. Indien deze onafhangelyk-
3 lieyd vruclitbaer is geweest in weldaden voor bet land, indien
b zy, die in haer begin met zeker mistrouwen aeuzien wierd,
b liedendaegs omringd is van de achting en van de overeenstem-
ining der gouveriiemeulen en der volkeren, wy zyn het ver-
n schuldigd aeu dezen geest van gematigheyd en vau regtzinuig-
b heyd die den grond is van hel nationael karakterei! die den
grondslag onzer slaetkunde moet uvtmaken. Myn Gouvernement
is van dezen geest doordrongen ik hoop dal de reglzinnige
medewerking der Kamers hetzelve niet zullen onderbreken.
o
net is eene onbetwistbare wacrheyd dat, sedert veertig jaren,
de, nyverlieyd op de parochiën verminderd is en de armoede
vermeerderd; daer in tegendeel uyverheyd, koophandel, rykdom-
men, gemak en pracht vermeerderd zyn in de sleden. Al de
byzondere stielen en ambachten worden in de steden uylgeoeffend
en dit met groot profyt byna aide fabiieken van katoen, laken,
garen, twyn en andere grooie werkhuyzen, waer men met
dtiyzende werklieden lelt, zyn in de sleden gebouwen.
\Naer aen is dil toe le schryvcn Is 't mn dal de huyshuren,
daglooneu, mondkosten, kleederen en andere noodzakelykheden
meer geld kosten op de parochiën dan iu de steden? Waerlyk neen.
Integendeel den werkman en borger van de stad moet ten minsten
25centimen dags meer winnen oin te konnen leven, dan den
landsman cn werkman van den buylen. Men kan bygevolg alles
beter koop niaken en bewerken op de parochiëy dan in de sleden.
Er inoel dan eene andere oorzaek zyn. Ja, er is eene andere
oorzaek en zy is zeer eenvoudig. Hel is om dat men op de paro
chiën de gelegenbcyd niet heeft om profylig te reyzen en de
koopwaren en voortbrengsels der nyverlïeden te verzenden. Er
zyn streken waer de werklieden, met gaen en keeren, wekelyks
4 uren weg, andere waer zy tot 8 uren weg moeten afleggen om
bel geweven goed by bunneo meester binnen te dragen.
(B. V. vau Eleue tol Ronsse.)
Dit is eenen last die veel tyd doet verliezen en de krachten
te boven gaet van de jongste en de oudste werklieden. Hierom
zoeken dergelyke persoonen de gelcgenheyd om met hunne familie
in de steden of in de voorgeborgien te gaen woonen. Het begint
zoe verre te gaen, dat er binst den oogst op Yerseheyde parochiën
gebrek aen werkvolk is.
Is dit een geluk voor 't land. Verre van daer. Zoo haest het
werk vermindert in de sleden of dat de nyverlieyd kwynt en
eenige fabrieken stil vallen, men is vol angst en agterdenken,
men vreest voor oproer en plunderingen, er gaen deputaliën by
de ministers, by den koning, by de gekozene, de soldalen moeten
op de been en veel andere dingen, men zou zeggen dat hel land
in vulleu oorlog is.
WAT MOET EB GEDAEN WORDEN OM NOG EENE
GE NYVERHEDEN OP DE PAROCHIËN TE BEHOU
DEN EN TE VERSPREYDEN?
Hel spreekt van zelfs. De gekozene en bet gouvernement
moeten voor de parochiën doen liet geen zy gedaen hebben voor
de steden. Zy hebben aen de steden alle gemak bezorgd om
profylig hare koopwaren en de voordbrengséls barer nyverlïeden
ie verzenden. He wel, dat zy hel zeilde doen voor de parochiën.
Konnen zy overal geene grooie steenwegen en yzerbanen maken
en scliipvaerden graven, dal zy ten minsten steenwegen van de
vierde klas leggen op de parochiëu, dal zy de barreereeliten een
derde verminderen en aen de eygenaers van diligentiën toestaen
van zonder belasting met verwisseling van peerden te rydeu.
Door dezen maetregel zullen erop korten tyd meer voerwagens,
kerren en diligentiën ryden door de parochiën en dc buytenlieden
zullen gemaki elyk en profylig konnen verzenden kant, bloeme-
keus, handschoenen, broekgoed cn andere gewerkte voorwerpen
hel geen beter koop kan gemaekt wordeu op den buyteu als in
de sleden.
'T is le hopen dal de gekozene en de ministers binst dezen
winter zullen zeggen dal het boog tyd is van te zorgen voorde
buytenlieden waer onder zy hunne getrouwste eu dankbaerste
kiezers lellen.
T is waerlyk de moeyte weerd den predikant uyt het
Verbond van Aelst de deugd le hooi en aenpryzen, de Evan
gelieleer uytleggen, hel kwaed bestraffen en 't goed beloo-
nen. Men zou zeggen dat dien man een licht is in de
wereld gezonden om de doyslernissen te verlichten, eenen
zekeren gelevdov om de mensehen den weg naer hun
eeuwig vaderland le toonen, immers le oordeelen naer den
toon dien hy- zieh geeft, zou men zeggen dat hy de zending
heeft ontvangen om het Evangelie zelfs le verbeteren en
om vlekken in de zon der regtveerdigheyd aen te wyzen