ZONDAG NOVEMBER 1853
TIENDEN JAERGANG. - Nr 482-
VAN DEN DERM ÖND E NAER AELST.
AELST, i>ex 24 November 18oo.
Het adres van den Senaet.
DE LEVENSMIDDELEN.
Sfei adres der Volkskamer.
ALTYÖ LEIGEXS EX FOPPERY.
YZEREN WEG. STATIE A EEST.
VERTREKUREN F/.N' DEN 21 OCTOBER 1838.
1» T'-v 7 uren 45 minuien den morgens nner Dendennnnde Gend, Bnifjfje,
«kistende, Kortrvk, Mmiscrori. Doornyk, Rvssel, Calais.
2° ten 9 uren 30 mindes morgens non Dendei monde, G»M<d, Mech**l-n. Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen, Luyk, Verviers. Landen. St. Tru\"»n,en Hasselt.
3° Ten 12 uren 00 minuten mor ntiddng, nner Dmdermonde, Gend, Bruine,
Oostende, Kortrvk, Mouscron, Doornyk, Kyssel, Calais.
4« Ten 2 uren 45 m. nnmidd. nner Dendei monde, Mecl«elen, Brussel. Antwerpen,
Leuven, Thienen, Luyk, Vervier, Landen. St. Tnrypn, Hasselt, Afct-n en Keulen.
ft» 7en 5 uren 30 unnuten des nronds, nner Deudf rmoutie, Mechnlen, Brussel,
Antwerpen Gend,Brnpfje en Ostonde, Kortrvk, Mouscron, Doomyk, Rvssel n Calais.
(jo Ten 8 uren 15 minuten des nronds nner Dend'-rmnude, Gend. Mocheleu,
Brussel, Antwerpen. Lemen. Tliienen, Lmk, Verviers. Alen en Keulen.
;-.V
1° Ten G ur. 15 m. 's morgens.2^ Ten 8 tiren 20 minuten 's morgens. 3° Ten 10
uren J0 minuten 's morgens. - 4° Ten 12 uren 4') minuten 's middags. 5° Ten 4
uren 10 minuten '-«avonds.—6° Ten uren 45 minuten 's a\onds.
Zullen te Gysegrm stillestaeu de volgende konvoyen vertrekkende van
AF.LST, ten 7 iin-n 45 minuten, l«-n 9 uren 30 miuut. 's morgens, len 12 uren
ten 2 uren 45 minuten en ten 5 uren 30 m. s' avonds*
Van DKNDKBMO'DE ten 6 uren 13 minuten, ten 8 uren 20 minuten'smorgen»»,
ten 10 uren 10 min. voo<- m. ten 12 tl. 40 ni. namiddag, ten 4 uren 10 m. en ten
0 uren 45 min. des avonds.
Voor alle rigtingen moet men te l-endermonde van konvov veranderen.
Dit hlsui versclivnl <l<;s Zaterdags in tien namiddag onder de dagleekening
van den daorop volgenden Zondag. Hen prys der inschryving, bv trimester,
is bepacld op l IV. 50 e., tlten der imumcen op 20 eentimen den drukregel.
DEN DENDERBODE
grSCSC
Het is niet zonder reden dat het ministerie aen 't hoofd
van alle wetsontwerpen waervan in de troonrede gesproken
is, het wetsontwerp op de liefdadigheyd heeft geplaetst.
De moeyelyke tydsomstandigheden die Wy beleven, geven
aen dit wetsontwerp eene zeer smertelvke welgepastheyd,
maer die dringend vereyscht dat men aen de liefdadigheyd
alle uvtgestrekte vcyheyd laet om het goed te doen waer
toe zy geroepen is. Te oordeelfn naer de woorden van de
troonrede en ingezien andere byzondere inlichtingen, ge-
looven wy te mogen verzekeren dat geheel het wetsont
werp van M. Faider verdwenen is en dat het nieuw wets
ontwerp van het tegenwoordig kabinet aen de wenschen
van 'tland zal beantwoorden.
Den achtbaren Baron D'Ancthan, die door de commissie
van den Senaet verkozen was om de antwoord op te stellen
aen de troonrede, had zeer wel het belang begrepen van
de zinsnede nopens de in rigtingen en fondatien ten be
hoeve der armen. Zie hier hoe den paragraef van het
senatoriael adres door den heer D'Anethan was opgesteld
a In deze omstandigheden aerzelen wy niet ons met
U. M. te vervoegen om de bescherming der Voorzienig-
heyd af te smeeken en eenen oproep tot alle zelfsopofl'e-
ringen te doen. Die zelfsopolferingen zullen niet ont-
breken; zy vragen maer EENE ZAEK, te weten dat
men haer toelale zich voor te brengen en uyt te breyden.
De wet die U. M. ons aenkondigtzal dit doel bereyken
wy durven het verhopenmet in die stof het grondstelsel
van vryheyd te vestigen die de voornaemste ievenskraclit
der liefdadigheyd is.
Hoe deftig, hoe voortrefl'elyk deze antwoord ook zy, hoe
aengenaem en vertroostend zv de liefdadige zielen en onze
lydende broeders zal voorkomen, nog zal er eene factie
gevonden worden die er verkeerdelyk zal over oordeelen
en poogen derzelver goede uytwerksels te verydelen. De
francmafonsseele, die zoo benauwd is van de vryheyd dan
de oude joden van liet vcrkensvleesch, had baren verte
genwoordiger in den senaet belast zich tegen den opstel
dezer zinsnede te verzetten. Dezen, getrouw aen het tna-
fonniek bevel, komt die zinsnede bevechten en vraegt dat
zy door de volgende vervangen worde
a Het gouvernement zal met de meeste nauwkeurighéyd
onderzoeken de wetsontwerpen die over de liefdadig-
heydsgestichten en fondatien zullen voorgedragen wor-
den.
Den spreker als gaf redens zvner wyziging dat het goed
was voor den oogenblik de zinsnede uyt de koninglyke
redevoering te omschryven. Maer als men de omschryving
van den maconnieken spreker vergelvkt met de zinsnede
uyt de troonrede, dan moet men zeggen dat de oogen van
opgeinelden spreker geschemerd hebben als hy geloofde
en niet zag dat den opstel, dien hy in den zak had, iets
anders was dan eene omschryving, terwyl het klaer blykt
dat de koninglyke zinsnede er teenemael door verminkt-en
en vervalscht wierdMaer den minister van justicie, die
waerschynelvk den maconnieken spreker heeft willen ver
zoenen met de opinie door de commissie van adres uytge-
drukl, heeft, volgens ons, in zyne onderneming niet ge
lukkig geweest, want hy heeft zich van 't gedacht door
't kabinet nopens de liefdadigheyd uytgedrukt, nog veel
meer verwyderd dat den maconnieken redenaer zelf. Zie
hier hoe de aengenomene wyziging van den justitieminister
luyd
De wet op de liefdadigheyd die Uwe Majesteyt ons
aenkondigt, zal dit doel berevken, wy durven het vcr-
hopen, met IN DIE STOF ÓNDER EEN ERNSTIG
- EN KRACHTDADIG TOEZIGT het grondstelsel van
i vryheyd te vestigen die de voornaemste levenskracht der
liefdadigheyd is.
Als men met eenige achterdocht den opstel overlegt
van de wyziging die door den Senaet is acngenomeu,
zou men niet moeten zeggen dat het gouvernementeel
toezigt zoodanig door de twee woorden ERNSTIG en
KRACHTDADIG versterkt is, dat het eene barrikade
geiykt dieaen elke zvde eenén zoo kloek gemuerden
bastion heeft, dat het zeer moevelyk zal zyn de vrv-
heyd te naderen En nogtans, is er iets 't geen meer
vryheyd vereyscht dan de liefdadigheyd, dan de wvze of
den middel om de noodlvdendu ter hulp te komen De
onmeusclielykliéyd alleen is bekwaetn 0111 die vryheyd te
dwarsboomen maer wat zeggen wy de seciai isclie,
zelfzuchtige liberatery der francmacons is nog daer om
niet alleen de noodzakelyklieyd dezer vryheyd te looche
nen, maer omze daedzakelyk en fanatiekelyk tegen te
werken.... Altvd en in alles spreekt de liberatery over de
uytgestrekte vrvheden, die door onze grondwet gewaer-
borgd zyn, zy wilt in alles waeruyl het kwaed kan voort-
spruyten die vryheden handhaven, maer als er kwestie is
eene vryheyd te handhaven of werkstellig te maken waer-
uyt eenig goed kan voortvloeyên, oh dan verandert de
kaert. B. V. de vrvheyd om den urmen bv te stacn 0111
godsdienstige bezetien te doen, of liefdadige* fondatien te
stichten op die vryheyd kan de liberdterv niet op, dit is
eene vryheyd voor het klerikalisnuis, de armen zouden
daerdoor godsdienstig wordenzy zouden de priesters
geern zien, zy zouden naer den raed der geestelykheyd
luysteren en zedelyk en braef wordenen dit kan de
liberatery niet verkroppen. Immers men zou zeggen dat
onze grondwet alleen mag dienen om liet kwaed te laten
geschieden en 0111 alle goed tegen te werken, men zou
zeggen dat hare vryheden slechts mogen gebruykt worden
om de losbandighevd te koesteren, te voeden en ze eynde-
lyk ten nadeele van het ware goed te doen zegevieren.
Dpcli laet ons hopen dat het wetsontwerp op de liefdadig
heyd eene algeheele en uytgestrekte vryheyd zal inhuldigen,
en dat ons gouvernement zich wel zal wachten het minste
toe te geven om den onverzadelyken godsdiensthaf t der
francmaconssecte te stillen Eilen af doorgewerkt en de
logiën laten roepen en tieren zoo veel zy willen; wy weten
wel dat zy daeraen niet zullen te kort blyven doch als het
maer daerop aenkomt, wy konnen ook nog wel een woor
deken lossen en het dermate schikken, dat de kleinsten
eerder goeste zullen krvgen hun getier te staken dan het
voort te zetten... Borigt aen wien het aengaet.
Wy hebben gezien dat de graenpryzen op al de merkten
van 't land wederom verhoogd en dat de ter merkt ge-
bragtte granen dndelvk verdwenen zyn wy zien ook dat
in de omstreken van Thienen en elders de aerdappels in
prys verhoogen en in grootc hoeveelheden opgekocht wor
den. 'T is waer dat het gouvernement aen de kamer een
wetsontwerp voorgedragen heeft waerby den uvtvoer der
eetwaren verboden was en den vryfin invoer toegelaten
maer zal dien douaenmaetregel vergenoegende zyn om in
de noodwendigheden van '1 land Ie voorzien Wy twyf-
felen er aen en 't gonveniement zelf schynt in dien twvii'el
te deelen. Men ziet in hot verloog van dit wetsontwerp dat
het gouvernement erkent dat het te kort in granen zal
aenzienelyk zyn; dat den oogst maer gemeyn is geweest
niet alleen by ons maer in vele andere landendat
in een groot deel van 't noorden de zeehaven voor den
graennylvoergesloten zyn; daler uyt de streken, waer den
oorlog woed, gcene uytvoeren Ie verwachten zvn dat zelfs
Tnrkevën het verbod van u vtvoer gedecreteerd heeft; en
dal er eyndelyk maer Amerika overblvft van waer men
granen zal komien krygen. Daer echter is het te vreezen,
gelyk het verloog van 't gouvernement ook doet gevoe
len] dat wy lalryke en magtige concurrenten zullen ont
moeten die meer middels hebben dan wy om er zich te
bevoorraden, en daerby zyn de vervoerkosten van Ame
rika moeyelvk en kostelyk.
Het gouvernement stelt zyn betrouwen in de aerdappe-
len, welkers oogst zeer overvloedig is geweest, en gelooft
dat. langs dien kant, liet Ie kort der gfcmen zal ingewonnen
worden. Wv denken zulks ook, indien men die kostbare
aerdcrucht alleen tot voeding van den mensch bestemtmaer
als er gcene maatregels genomen worden om de groote
verbriivking in de stokeryën en fabrieken van pataterbloem
te beleilen, zou men zich ongelukkiglyk konnen bedrogen
vinden in de verwachting dat de aerdappelen het te kort
van granen zullen aenvullen, en kraehtdadiglyk helpen om
de bevolkingen tot den aenstaenden oogst te spyzen. En
daer, zoo wy hooger zeggener in dit oogenblik, veel
aerdappelen opgekocht worden, die ongelwvffeld voor de
stokeryën en voor de fabrieken van aerdappelenbloem
bestemd zvn, is het hoogst bevreindend dat het gouverne
ment, 't welk zelf bekent dat de aerdappelen de bevolkin
gen moeien redden, geene maetregels neemt om de fabri-
kalie \un palaleroloem en het sloken niet aerdappelen te
verbieden, terwyl in Yrankryk, waer er zckerlvk veel meer
gemak en middels zyn om zicli tc bevoorraden, liet gou
vernement niet alleen alle verbriivking van aerdppelen
voor ue fubrikutie verbied, maer zelfs de graenslokerycn
doet opbonden van werken.
Voor het onderhouden der noodlydendc rekent het
gouvernement op de zelfsopolferingen' der steden en ge-
meentens, en wy gelooven dat het er mag op rekenen, maer
't geen aen iedere gemeente een groot gemak zou ver
schaliën om hare eygene arme le konnen ondersteunen,
ware dat er eenen krachldadigen maetregel genomen
wierde tegen de bedelaers die buyten hunne parochie zouden
vragen alsdan zou elkeen met meer liefde en zelfsopoffe-
ring de armen zvner eygene gemeente ter hulp komen
men zou konnen verzekeren, zoo wy .denken, dat wy dezen
neteligen winter zonder veel angst of bekommernis zullen
doorkrygen, elke gemeente zou wedieveren 0111 hare nood-
Ivdende te ondersteunen, want 't zyn de bcdelaers-land-
loopers die meest op den buyten generen en oorzaek zyn
dat elke gemeente hare eygene armen niet genoeg onder
steunt.
Maendag is in de \olkskamer de bernedslaging begonnen over
het adres in antwoord op de troonrede, en daer ook is liet ge-
bleaen dal de verzoening, de bedaerdhevd en de eendragt, welke
bel ministerie aen 't hoofd van zvn programma had gesteld
omnogelvk le bewerken zyn met de logiemannen. bit hadden wv
voorzien, daervan waren wy innig ovoruivgd, want mei eenë
socle die nyl bare naluer woelzuelilig en k'rakcelachtig is met
eene socle die uyt baren aerd kwacdwillig, boos on vyandin is
van alles waer eenig wezenlyk goed kan uyt voorlspruyten, met
zulke seeie verzoening, eendragt ol' bedaerheyd betrachten of
willen bekomen, is met zyne handen willen yzer breken de
tweespalt, de verbittering der gemoederen, de algcmcene 'aen-
hitsiiig der driften, de onvemdelvkste heersehzucht, zyn de
elenientc-ii waerin deze socle leeft,'en vruchteloos zal men poo
gingen nenweiiden om ze lo bedaren. Doe liaor heden eene toe
geving die u bard valt, nioKgen zal zy ondankhaorder zvn en
roekeloozer, en kwacdwilliger, en twistzieker le werk om" eene
andere toegeving te bekomen die 11 nog barder zal vallen
Yoldoet de trpnciiiayonssecle a! wederom, ch gv zult ondervindon
dal bare eysschcn van ongeregtigheyd ori verdrukking nogmaels
zullen vergrooien; immers die secte is gelyk het vuer hoe meer
voedsel men aen 'l zelve geeft, boe grooler zyne hitte word en
boe erger zyne verstindingskracht. Men heeft haer schoon voor
oogen le leggen dat liet volk,honger heeft, dat de lydsomstan-
diglieden eendragt en samenwerking vereysschen, dal hel behoud
van troon en vaderland afhangt van een wys en vredelievend
besluer, van de eendragt onder de landgenoten, van den eerbied
voor onze grondwettige vryheden, 'lis a! verloren, de 'driften
dier secte konnen niet zwygen, zv roepen gelvk eerlyds de Joden
CrucifigcCrucifige mmkruysl liet vaderland kruvst den
godsdienst, als onzen ingekankerden liael maer voldaen word
Yan deze droevige doenwyze hebben wy deze week in de kaniër
een onedel voorbeeld gezien de kopstukken der francmacons
hebben zich beieverd 0111 in eene scliuldelooze zinsnede van her
adres in antwoord op de troonrede den klerikael le bestryden.
ont te bairkljeven en om lionderde valscbe voorwendsels te zö«ken
tegen de inziglen van liet ministerie, verspillende aldus eer,en
koslelyken lyd aen ydcle woordentwisten over klerikael en libe-
T-aelE11 ondertiisscben heelt hel volk honger en worden des-
zelfs ducrbaersle belangen verachterd
Na dry a vier dagen volstrekt nuttelooze woordenwisselingen
is eyndelyk liet adres aengenonien en zal bet volk daervoor'aen
eiken representant, op liet eynile maetiil, i-25 franks 28 eentimen
te betalen hebbenReken dit byeen en gv zult voor 108 repre
sentanten vinden eene ronde som van li'oven de 45 dnvzend
franks.... Waeraclitig den zeever over klerikael en liberael kost
veel geld
\\v voorzien dat de debatten over I versleten klerikael en
liberael, tydens dezen zitlyil, menige zitting zullen verslinden
en (lat de hoop van verzoening en eendragt die '1 ministerie "e-
koeslerd had, als eenen rook zal verdwynen. Mogt liet dan be-
grypen '1 geen wy zoo dikwils gezegd en berzegd hebben te weten-
dal er met den libcratersbaspel geen buys te houden zal zyn zoo
lang men er met de vuyle voeten niet doorgaei....
De fa mouse brusselsclie hidcpendancc de voorledene week
iets uyt haren duym gezogen dal al <lc kluhsgazellen in blydschap
liic'l geluagt en ze in eene diepe meditatie gedompeld. Het
klubsblaii van Brussel had namelyk afgegeven dat, op den da"
der opening van de kamers, den' koning, tydens de revue det
