AELST, dek 29 December 1855.
Be vryheyd van godsdienst.
ZONDAG'50 DECEMBER 1855.
TIENDEN JAERGANG. - JP 487-
Leest en oordeelt
Welke middels gebruykt men
AUyd de francmaconslogièn.
Wat denkt gy er van, landgenoten
Nog een woord..
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN A DECEMBER 1855.
1° Ten 7 uren 25 minuien des morgens nner Deudermonde Gend, Brugge,
Oostende, Kor try k, Mouscrou, Doornyk-, Rvssel, Calais.
2° ton 9 uren 40min. des morgens nner Denderraonde, Gend, Mecheb-n. Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen, Luyk, Verviers, Landen, St. Truyen,en Hasselt.
3° Ten i uren 45 m. eatntdd. nner Dendeiraonde, Mechelen, Brussel, Antwerpen.,
Leuven, Thienen, Luyk, Vervier, tanden, "St. Truyen, Hasselt,. Aken en Keulen.
4° 7 en 5 uren '80 minuien des nronds, nner Dendermondi-, Mechelen. Brussel,
Antwerpen Gend,Brugge en Ostende, Korlryk, Mouscron, Doorink, Ryssel en Calais.
5° Ten 7 uren 55 minuten des nronds nner Dend-rmonde, Gend, Mechelen,
Brussel, Antwerpen, Leuven.'Thienen, Luyk, Verviers, Aken en Keulen.
CLIQUE SUL'M,
y ZE REN WEG VAN DENDER EN WAES.
VA!* AELST IVABR
^iinove, Geeraerdsbergen, Lessen, Aelh, 6 308 404 30—0 55.
van AETII RA ER
lessen, Geereerdshergen, Kinove, Aelst, Deudermonde, 6 8 30—4 05 —6 30.
van DENDERM0NDE wabr
Aelst, IS'rnove, Geeracrdsb., Lessen, Aelh, 6 108 2010 30 (1)4 10 - 6 35.
Al de konvoy» staen stil te Gysegliem, ter uvtzoudering der gene vertrekkende
van Aelst ten 9 40 's morgens en ten 7 55 's a\onds, en de gene vertrekkende van
Deudermonde ten 8 20 's morgens en ten 4 10 's avonds.
il) Dit konvoy houd stil te Aelst en gaet niet verder.
Voor alle rigtingen moet men te Dendermonde van konvoy veronderen.
DEN DENDERBODE
Zou men konnen zeggen dal, als liel nalionael kongres decre
teerde ilal dc ecredicnslen erg waren en dal derzelr.er uyloeffening
<1cwaerborgd was >i hel iels anders beoogd of gewild hebbe dan de
vrye uyloeffening der welliglvk beslaende eerediensten te be
schermen'! Zou 'er zich wel iemand konnen inbeelden dal bet
kongres, in plaets van grondwetiiglyk deze bescberming gede
creteerd te hebben, dezelve als een wapen zou hebben willen
stellen iu d'liaudeu der goddehiozen om den katholyken gods-
dienst aen le randen, le beschimpen en deszelfs groiidzuylen te
otidermyuen Z<;kerlyk neen, zouden moeien antwoorden al deze
welke in 'l Kongres "aenwezig waren en de schikkingen van art.
M der gron'dtvel gestemd hebben. Naglans 'l is om den godsdienst
onzer vaderen aen te randen, le versmaden cn op de schanda
ligste wyze te lasteren dal de liberalers-francmapons deze vry
heyd gebruyken; 'lis onder voorgeviug dal de grondwet dever-
«iraegzaembeyd waarborgt dal zy al hunne krachten werkstellig
«naken cn alle middels gèbruyken om in Belgiën bet ealbolicis-
inus le vernietigen. 'T is waet. dil moet niemand verwonderen,
wyl den francmaponshaspel den gevaerlykslen vyand is van den
katholyken godsdienst en dal de vernieling der leering van C.
oen vastberaden besluyfis, eene laek welke die seeleopzich
beeft genomen. Daervan zal uien overal de bewyzen ontmoeten.
Kloss, den doortraptslen inaponnieken schryver, handelt over
de noodzakehkhevd van allen slelligen godsdienst, en voorna-
melyk den katholyken, le versioolen. Ten dien eynde stelde hy
een verslag op mërkweertlig door de grouwelyke godslasteringen
im verregaende goddeloosheden die bel beval. Dil verslag wierd
in 184G gedrukt en door '^aUO francuiayonslogiën aenveerd en
goedgekeurd
Een ander maponniek kopstuk. Broeder Fisclier, bekrachtigde
deze leer van vermaledyding legen den katholyken godsdienst,
lly schreef in liet vrymetselaersdagblad, in 1847, dat de Irauc-
ïna^onssecie niet alleeulyk bel Cbrislianismus niet bytrced. maer
dal zy als princiep had aengenonién bel zelve met geweld te be-
stryden.
In eene redevoering die te Luvk iu de fraticmaponslogic uyl-
gesproken wierd, wierder, onder andere goddeloozc losbandig
heden, de volgende afgegeven
<t Den mcnschelyken geest verblind door dc (jodstjclecrdheyd
doel gecnen enkelen slap vooruytOen godsdienst heeft invloed
op alles en dient om alles Ie bedervenHen doel overal de
a GODHEYD lussclicn komen cn dacrdoor word alles meer en meer
verward.
Hel ondersoek der chrislelyke religie doel genoegzaem liaren
stichter kennen alles a al zy goed hccfl is aen hel heydendom
a ontstolen, en 'l geen zy zonderling heeft in hare instelling is nicls
ii weerdEn voor wal hare bedienaars acngaet, het slecht gedrag
a van hel priesterschap in 't algemeen, cn de schclmery van een
ic groot gelul parlikutieren die hel zelve samenstellen, ontberen dc
u majeslcyt van hel eerste wezen 'l geen men onderstelt, en vernie
lt ligen den eerbied dien hel bygeluof aen 'l zelve loedraegl.
z Als de chrislelyke religie nog zou verlost zyn dil bruldcl ptics-
u lerdom, van die platte mommeryën, zou zy er niet waeracluiger
owt zyn cn niet meer noodzakelijk; verstandige mcnschen zouden
a haer noyt anders ten zy eenen uylwendigen eerbied verschuldigd
zyn en zouden aen 't gemeen volk die beweegredens overlaten van
a deugdzaem le zyn, die straften cn ingebeelde ecuwighcyd van
a geluk of van ongeluk.
Deze redevoering moet allen twyflel over de ueygingen en ont
werpen der francmaeous doen verdwenen; wy durven wie liet zy
uytdageu een letterkundig stuk te vinden 'l geen in eenen zoo
kleyuen omvang zoo veel goddeloosheden en godslasteringen
beval. Den luyksehen spreker stapelt er in op een al de gruwe-
lykhedeti die legen den godsdienst van Jesus-Christus en legen
lieszells priesterschap oyl zyn uytgebraekl. Doch 'tis niet alleen
de vernieling van deu godsdienst die door de franctnaponssecte
gezocht word, maer zy beoogt levens de onnverping der Stalen
eu de vernietiging van alle orde hy de volkeren.
la de Revue mafonnique van 1854, komt opgemelden moortel
broer Fischer opcnlyk verklaren dal de vrytnelselary de moeder
is der democratie, dal zy haer kind moet opkweeken in de wys-
heyd en de schoonhcyd, dat bol eene laegheyd eu zelfs eene
lafheyd zyn zou. moesten zy, francnia(oiis, nu dat de demo-
cralië en het communismus veracht e.i met voelen getrapt
worden, van hunne ontwerpen afzien. 'T is niet orn haren
a zegeprael dal de francmayoos in 48-48 de democratie erkend
hebben 'l is ook niet om hare nederlaeg dat zy ze lieden
o zullen verloochenen.
Uyl al bet voreuslaendc blykl klaerlyk welke phnuen de fianc-
maconssecie beeftdeze plannen legden ons ook duydelyk uyl de
verschillige schanrilooneelcn die, sedert eenigen lyd, te Gend
plaets hebben; die plannen doen ons ook kennen dal den byzon-
1 dersien akleur van die sebandlooneelen ons door de francniatons
I is toegezonden. Wy willen bier spreken van dien walgelyken
priester-a poslael, die, na verscbeydene jaren in 'l kot gezeten te
hebben voor eene geheele reeks nfcrogebelaryëu, naer Holland
den protestant is gaen spelen; die van daer door de protestanten
zelve is weebgejaegd die zich door de burgerlyke wel een brevet
beeft doeii alleveren om mei een vrouwinenseb le levendie te
Gend een witikelken boud van godsdieuslhouende, lasterende. Kei
lersche en zedelooze boekskens; die zich beroemd naer Gend ge
komen te zyn om <x den godsdienst cn de a[godery van den lioom-
schen Paus te vernietigen die daer prekenën boud vvaer be-
laelde uytzendeiingen bel volk door geld trachten naer loe le
lokken enz. enz
Gelyk men wel kan dunken, worden den godsdienst onzer
voorouders en de geeslelykheyd in die prekeryën aengerand, met
versmadingen beladen en gelasterd juysl op de zelfde wyze gelyk
zulks iu de fraiicniaifonslogiën gedaeu word; in en rond die zalen
van volksverderf, en door geheel de stad worden de schande-
lyksle schimpschriften uylgedeeld waerin den godsdienst van de
overgroolë uieerderbeyil der Belgen met slvk en modder bez wal kt
worden. Onder deze schimpschriften zyn er die de geest el yklieyd
beschuldigen van de eorloossle geylbeden, de vraekroependste
beuveldaden en legen de kathoiyke religie op de oueerbaerste
wyze uylvallen. Andere schimpschriften klagen een eerbieilweer-
dig en geleerd religieusenorde aen als eene bende dieven en
mooidenaers, die, van uyl bunnen biechtstoel de familie» plun
deren en de dolken besturen. Dees religieusenorde word er open-
lyk in beschuldigd de moord van minister Rossi le Roomen ge
smeed te hebben.... Alhoewel deze beschuldiging door bel brand
merk der vuygstedombeydgeleekend is, aengezien er uyl de proces
stukkeu duydelyk is gebleken dal de moord van minister Rossi
bel werk is der fianciuasonslogiëu, lael zy daerotn niet min
boosaerdig te zyn, le meer omdat zy als middel gebruykt word
om den godsdiensi le benadeeligen, en deszelfs vrye uyloelfening
le belemmeren.
'T is waerlyk bevremdend dal hel burgerlyk gezag niet denkl
om pael en peik aen die strafbare schandlooneelcu le stellen;
want, ons duukens, stellen zy eene duydelyke miskenning dei-
grondwet daer; de openbare rust er word door gestoord en de
gehoonde samenleving heeft regt le eysschen dal zy niet aen-
houdend in baren godsdienst geschandvlekt, beschimpt en be-
modderd worde, door gasten die zy, over eenigen lyd, voor ver
scbeydene jaren, tol een der openbare siaetskolcn, voor aflrog-
chelary, beeft moeten vcroordëelen.
Een bewys dat de francmayonssecie de voornaemsle aenslook-
sler is van al die belreurlyke ergernissen, is een nieuw feyt dat
iu de siaelsuniversiteyt van Gend plaets gehad heelï.
Zie hier wal wy in een gensch blad aeutrelfen
Den professor die in de universileyt van Gend bet natuerregt
onderwyst, na beviglyk bel koukordaet le hebben aeugèrand
'l welk Ooslenryk onlangs inel den tl. Vader gesloten beeft, beeft
gehandeld over de persoonlykheyd van 0. H. Jesus-Christus,
welken by, om zyne Godbeyil te loochenen, heeft doeu doorgaen
als eenen wysgeer, eenen maetschappelyken hervormer en uyl-
slekend man. Vervolgens heeft by bel pausdom of de kathoiyke
Kerk voorgesteld als miskennende de leering van Christus, als
hebbende de wereldlyke inagt door achtereenvolgende overwel
digingen ingeslikt, als hebbende" liet onderwerpelyk element van
den mensch vernietigd. De Heylige Vaders bebben ook bel voor
werp geweest van de aenrandingen des professors, alsof zy de
dwaling hadden geleerd, bet Christendom met geheymenissen
overladen en de oorzack geweest dal de leering van J. C. van
inaetschappeiyk gelyk zy in den grond was, is geworden eene
leering van godsgelecrdhcydeene leering van GodEyndelyk
al de grondbeginsels van het uatuerregt le ouderwyzen, beeft
dezen laelsten professor gedaeu gelyk zynen konfrater Laurent,
te welen eenen thema gevolgd die uyl de francmaconslogièn
komt.
Eenige familievaders, welkers kinderen de lessen van gemelden
piofessor bywooueu, hebben zich lot den rector der Universileyt
gewend, om hein de pyulyke gevoelens uyl le drukken die by
bun door deze daedzaken zyn verwekt, en om ben» liet gevaer
voor oogen te leggen dal hunne kinderen loopen in hel aenhooren
van zulke lessen. Het scbynt dat den rector de ongeruslbevd dier
familievaders niet beeft konnen stillen, met le antwoorden dal
M. den Professor Brasseur (I) allerbeste inziglen had
Ja, allerbeste inziglen om aen de kathoiyke jongelingen eenen
doodelyken hael legen bunnen godsdienst in le planten
Andere leerlingen de slappen dezer familievaders vernomen
hebbende, hebben die stappen openlyk willen afkeuren by de
eerstkomende Jes, bebben zy eenen kleynen zegeprael voor hun
nen professor bereyd en bel tooneel vernieuwd dal zy vooi pro
fessor Laurent haddeu gespeeld als hel keltersch werk van
dezen in den Index geplaetst was. Eene warme belooning 7was
vooi'bereyd, en als den professor iu de school trad. wierd by er
met éeu daverend handgeklap en buytensporig gewoel onihadd.
Dit is den naem van den professor iu kwestie.
De lawyuiukers-bewouderaers der leering vali professor Brasseur
hebben de uylsluyling voorgesteld der leerlingen welke eenigen
iwyfjt'l nopens de regigeloovigheyd der lessen huns professors had
den durven uylen, die lawyimakers jouwden deze laelste nvt, en
betitelden hun met den na én. van Calolius en Klerikalen. Maer iir
T midden van die Beledigingen eu geschreeu wen, is eenen jongeling,
M. Guill. Verspt'yen opgestaen, en beeft, zonder aerzeien, verklaerd
dal de laetsle lessen over liet uatuerregt beviglyk zyne godsdiens-
lige gevoelens alsook deze van verscbeydene zyner medeleerlingen
gekwetst haddenDe aenbangers vau professor Brasseui' heb
ben al tierende de klas verlaten, verklarende dat zy aen middels
gingen denken om den vrydenker uyl de lessen der siaelsuniver
siteyt le doeu verbannen
Ja, wat deula gy er van, landgenoten, is hel niet stichtend voor
hel katholyk Belgiën dat het in zyn staetsonderwys zulke profes
sors teilKont gy daerover, gy gedrukte laslenhetalers die met
kommer en angst den lyd ziel aeubrekeu, op welken gy uw iu
zweel eu beroovingen gewonnen geld naer de ontvangers moet
dragen, om protessors iu weelde le laten zwemmen, die uwe
zonen bederven, uwen godsdienst ondermynen, en Gods geessels
Over 'l land trekken
Kont gy daerover, gy ministers, die de arme en ellendige Bel
gen langs de straten ziel verkwyncn, en onderlusschen de stae.ls-
penningen gebruykt 0111 een onderwvs le ondersteunen dat Bel
giën ouvermydelyk naer zynen ondergang zal voeren
Kont gy daeiover, gy wetgevers, die al'persingswelten slaende
houd, waerdoor het opkomende geslacht geoeifend word legen
God en ware vryheyd het zweeid le trekken
hom gy daerover, gy dagbladschryvers, die door uwe zending,
hy de alarmklok geplaetst zyt 0111 te kleppen, als godsdienst,
vaderland en wacr volksgeluk in gevaer zyn
Kont gy daerover, gy alle Belgen, die door uw regt van petiti
onnement, door uw regt van kiezen, immers door uwen almo-
geilden wil de wetgeving wettigivk kont pramen zulke heyllooze
wetten al' te schallen, waerdoor hel volk verarmd word, de jong-
heyd bedorven, den godsdienst vernield, immers wellen die uw
geheugen door liet nageslacht zullen doeu vermaledyden
Kont gy daerover,maer genoeg hiervan meermacls
hebben wy die rampzalige onderwyswellen aengcklaegd; uieer-
tuaels hebben wv er de gevaren van doen zien en de bittere
vruchten aengelooud die er van te verwachten waren.... Ziel men
nu nog niet klaer, dal men maer a I lyd voortga, den «ogenblik zal
komen op welken men de oogen'gedwongen zal openen, God
geve dat iiet alsdan niet te laet zy, want gewoonlyk ziet men dat,
als oenen brand niet tvdelyk overmeesterd word, hy slechts
eyudigl als hy geeue brandbare stof meer ontmoet.
Al het voreustaeude was geschreven, toen wy den Bin Public
van donderdag ontvingen. Dit gendsch dagblad 'beval eenen oube-
leefden brief van professor Brasseur, waerin dezen slelliglyk
verklaerl dat hy de volgende principen aen zyne leerlingen
onderwyst
1° Dat bel pausdom der middeleeuwen de wereldlyke nia-t
door achtereenvolgende overweldigingen ingeslikt en het O.NDEB-
ERPELVK ELEMENT van den mensch heeft vernietigd
•2' Dat hy tydens geheel deu duer der middeleeuwen slechts
eene daedzaek outwaert, le welen de theocralieke dwingelaudv
welke de plaets «an den Staet inneemt en hel onderwerpelyk
princiep door geweld vernietigt.eyndelyk, 3» dat hy iu de Her
vorming der 46 eeuw, ('l is le zeggen in hel I.ulherauismus) lu-t
seyn ziet der ontvoogding vau den meuschclyken geest, welken
versmacht was onder hetjoK der Kerk in de middeleeuwen en
dal die Hervorming, in zyne oogen, voor de middeleeuw, 11 was
'1 geen '1 christendom geweest is voor de ouJhcyd eene herstel
ling van hel onderwerpelyk princiep door de uytioeping van liet
vry onderzoek.
In dien zelfden brief zegt professor Brasseur aen den Bicn
Public dat men liegt als men hem beschuldigt dc Godheyd van
J. G. golooiliend te hebbenMaer in dit zelfde N'siaet eenen
brief geleekend door vier leerlingen van SI. Brasseur, die ze-u d u
hy in dc les van 14 december geleerd heeft
1° Dat de leering van Christus maer godsdienstig of godsgeleerd
is geworden dan ais men ze met een onbepaeld gehevrn omhuld
bad
2° Dat om de leering van Christus gemakkelyker te doen
aennemen, de Kerkvaders Dezen hebben motten aanzien niet als
mensch maer als God, om dal men die leering moesl dom van boven
komen om haer meer gezag by de mcnsclicn ie geven
Na deze stoute bekentenis, zegt professeui Brasxeur'dal hy die
zaken s dort dry jaren leen, tlocli dat hy. niet gehouden is aen
het gendsch blad de redens le zeggen 'die zyne overluviii
diesaengaemle gevormd liclihen, omdat eenen professor uyl :h
universileyt le hoog geplaetst is om met eene onkundige, lolbandiiir
en schacmlcluozc drukpers over welenscliappelyke keringen 'te
redetwisten
Indien wy aen dien profes,<>r moesten antwoorden, wy zmden
hem zeggen Onbeschaemderik gy gaet van de kwestie afals
