FRANSCH KEYZERRYK.
Tydingen Yvegens den oorlog.
1 Een kalholyk dagblad van Parys maekl daerop de bemerking
dal de liefdewerken, gedaen voor Goden den naeslen onder de
engelsche proleslauien wel zeldzaem moeien zyn, dewvl men zoo
aenstonds gereed slaet mei de belooning, lerwyl men sleebis onze
bospilalen behoeft in le gaeu om van groolere wonderdaden ge-
luygen le zyn.
Hel is mei genoegen dal wy afkondigen dal den loesland
van den achtbaren volksvertegenwoordiger M. Vermeire veel is
gebeterd.
De lydingen die wy uyt Hamme ontvangen hebben, doen ons
kennen dal M. Vermeire reeds verre genezen is. \Yy wenschen
ntels vuriger dan dat dezen yverigen afgeveerdigden van het
arrondissement Dendermonde, zoo spoedig inogelyk, d^el in de
welgeveude werkingen der kamer, kunne nemen.
Den koning heeft een groot geial loten genomen in de ten
toonstelling die ten behoeve van de Zuslei kens van de Armen
geopend is. Nu zal den Observalcurdie deze tentoonstelling zoo
bitsig en zoo trouwloos heeft aengerand, waerschynelyk den
koning o0k aeuranden, om dat Z. Al. met veel loten le nemen,
bet Werk der Zusierkens van den Armen aeumoedigt.
Maeudag nachl loeit oenen persoon zich te Aulwerpen in de
estamiuel Grélry, Kammenstraet, laten opsluylen. Den man had
reeda verscheydene kassen en schuyven geopend en ledig ge-
maekt, toen hy door de huysbewooners gehoord en aengehoiiden
wierd. Men .heeft hem tydeiyk binnen buys opgesloten en de po-
licie verwittigd, welke hem welhaesl is komen gevangen nemen.
De vier verongelukte kinderen Boleleer, uyt de Bogaerdstrael
le Antwerpen, zyn geopereerd geworden. Üyl het onderzoek is
gebleken, dal zy wel degelyk door den rook van bakkerskolen
zyn verstikt.
De volgende omstandigheden heefi men wegens dezen droeven
voorval vernomen
De echlgenooteu Boleleer leefden in gecne goede overeenkomst;
den man had zyne vrouw en kinderen verlaten, en hei arm huys-
gezin leed veel gebrek. Vooi leden zaterdag, hadden de vyf arine
kinderen, die 19," 15, 11,5 en 2 jaren oud zyn, niet anders geëten
dan een stuk brood in waler en melk gedopl.
De moeder was' in slad gaen werken, en maer laet in den
avond t' huys gekomen. Geheel het huysgezin bewoonde maer een
kleyn leeg kamerken, zonder schouw. Als de moeder l' huys
kwam, vond zy al hare kinderen le bed, en geloofde dat zy
sliep n. Een komfoor met kolen had gebrand. De oudste dochter,
deze die nog in hel leven is gebleven, had, toen zy te bed ging.
eenen steen op hel komfoor gelegd, denkende dat het vuer was
uytged^ofd.
Daer de moeder geen bed heeft, zoo heeft zy den nacht op
eenen stoel doorgebragt. Geen gerucht of beweging hooiende, is
zy, des morgends zeer vroeg, hare kindereu genaderd, en heeft
er vier dood gevonden, en een welk nog een weynig leefde. Het
is alsdan dat de policie is verwittigd geweest, en de kinderen
naer het gasthuys heeft doen dragen.
Den generael Chaz.il is naer Turyn vertrokken. Hy is met
eene zending belast, en moet het groot-cordon van hel Leopolds-
order aen den koning van Sardiniën gaen behandigen. Den
generael Chazal zal zich van Turyn naer de eylanden-Hyères
begeven, om aldaer, voor zyne gezondheyd, den winter over te
brengen.
Men verzekert ons, zegt het Handelsblad van Antwerpen,
dat de strenge koude een droevig ongeluk heeft doen ontslaen.
Eenen soldaet, die buyten de Boode-poort op wacht stond, zou
gansch versteven gevonden zyn. Toen men den ongelukkigen
wilde komen aflossen, stond hy regt in zyn schilderhuysken, en
was.... dood. Dit ongeluk kan echter niet toegeschreven worden
aen gemis van kleerenmisschien is den slaep hem, al stil-
slaende overvallen.
Men schryft uyt de stad Arlon M. Muset, luytenant der
douanen te Virion, keerde den U dezer, te midden vatteen a'f-
grysselyk weder, van Arlon terug, toen hy lusschen Chatillon en
Saint-Leger eene vrouw en eenen knaep dier laetste gemeente in
den sneeuw vond liggen, en onbeksvaem om nog den'voel le ver
zetten. Den luytenant nam de vrouw op zynen rug, vatte den
knaep by de hand en bragl hen naer hunne wooningaldaer ver
nemende, dal zy zich op weg begeven hadden om hunnen man
en vader le bezoeken, die le Arlon voor eene klevne boschwet-
©vertreding gevangen zat, volledigde hy zyn goed werk, door aen
de vrouw eene som te schenken welke voldoende was om hareu
man le verlossen.
Men schryft uyt Wvngene, den 22 dezerDen 22, in den
namiddag, is alhier een ongeluk voorgevallen. Den jongen Karei
Allaert, oud 12 jaren, is in den vuermolen van M. De Waelc, te
naby een kamwiel gegaen en is aen het zelve "ehaperd, waeldoor
den jongen zoodanig verminkt is geweest, aal al de leden, van
aen zynen onderbuyk tol aen zyne voelen, verbryzeld zyn. Hv is
onmiddelyk aen zyne wonden bezweken.
Den zelfden dag heeft men nog een droeviger ongeluk, ni de
hervormingsschool, le Ruysseledc, le betreuren gehad. Eenen
jongen kolonist van 17 jaren oud, is lot kool verbrand. Alen kent
deoorzaek van dit ongeluk niethet heeft zynen oorsprong geno
men in een kol, alwaer de bessems en toebehoorten berustende
waren tol het aensteken der stoven, en waer den jongen zich ver
borgen had. Hy had aldaer vuer gesloken in eenen bak met bak
kers kol en.
Men weet niet of hy zulks gedaen had om zich te verslikken of
>m brand le stichten het is altyd zeker, ware hel niet geweest
lal eenen timmerman van hel geslicht den brand ontwaerd had,
lat geheel hel gebouw had kunnen afbranden.
Te Meslin-Levêque, op het gehucht Stoequoy, is eene arme
rouw met hare twee jonge kinderen, in eene hui, op wat stroov
lood vervrozen gevonden.
Twee werklieden die aen eenen pul werkten omtrent Luyk,
p de linie van den yzerën weg, zyn door eenen konvov gerackl,
nter plaets gedood. Twee andere, die ook bezig warén met ar-
levden, zyn het met eenigc kneuzingen ontslaen.
Men meld uyt Namen dat het domaniael bosch, genaemd du
rince, te Mellet is verkocht. Dit woud heeft eene uylgestreklheyd
an 487 hectaren, en is 1 millieen 520 duyzond francs betaeld.
Als een bewys van liet gevaer der oploopendheyd, schï'yfl
ten uyt Breda (Holland)
Den geuaemden H..., schipper, had met zyne vrouw dynsdag,
in eene onbeduydende oorzaek nnysely. en twist gekregen. P. H.
ragt aeu zyne woorden wil lende byzetleu, sloeg in drift op de
ilël, lerwyl liy juyst een mes in de hand hield, dal op den rand
er tafel afsprong en met kragt in zyn reglerbeen drong, en wel
io hevig, dal bet den slagader doorsneed, en II... in weynige
igenblikken hel leven verloor.
Eenen brief, den 11 december uyt Sundewall aen de dag
aderen van Stockholm gezonden, meld, dal men in die eerst
melde stad geluygen is geweest van een looueel, hetwelk on-
•dersprekelvk zoiiner voorbeeld is, en dal een nieuw voordcel
(Tl doen zien, dal men uyl de sloomvaeiT kan trekken.
Over acht dagen,.heerschte er plotseling eene hevige koude
s amlerendeegs leekende den thermometer reeds 28 centigraden
hei watei der haven en reede van Sundewall was met eene
laeg ys van 5 tot 6 duymen overdekt. Al de vaertuvgen, welke op
het punt waren van le vertrekken, wierden ontladen en onttakeld,
Ier uylzondering van een, den stoomboot Sundewallgekemman-
deerd door kapileyn Soederquistdien laelslen verklaerde, dat
hy, in weerwil hel ys, zou vertrekken, en hy deed aenkondigen,
dat hy iedereen ve'rzogt zyn vertrek by te woonen, hetwelk
dynsdag laelstleden, juyst ten 10 uren des morgends, plaets zou
hebben.
Dit berigt wierd als eene gekscheerdery aenzien, en er wierd
weynig geloof aen geslagen. Niettemin* waren de kaeyen reeds
zeer vroeg op den vaslgestelden dag met nieuwsgierigen bezet,
en deze waren niet weynig verwonderd, toen zy dikken rook uyl
de schouw van den stoomboot zagen opstygen.
Toen den eersten slag van 10 uren zich op de hoofdkerk deed
hooren, kwam den Sundcicall in beweging zyne machienen
werkten uyl alle kragt en hy vervolgde dwars doorliet ys zynen
weg, onder de jubelkreten, welke van alle kanten opstegen.
Terzelfder tyd sprongen verscheydene duyzende mannen op hel
ys en volgden den stoomboot. Na verloop van eenige uren
keerden de gezegde mannen terug, en zegden, dat de Sundewall
de vollezee berevkt bad, zonder eenen enkelen oogenblik in zyne
stoutmoedige en gevaervolle onderneming te hebbon stil gehou
den, en dat hy naer zyne beslemming (Hull, in Engeland) voort-
stevende.
Er is te Parys een proces aenhangig tusschen Madame Brunei koop
vrouw in lynwaed, en de markiezin du lIallay-( oelquen, zuster van den
prins de Chimay. De rekening van geleverd linnen beloopt in drv jaren
75 duvzend francs. De markiezin vind het te Veelde koopvrouw denkt
niets meer gerekend te hebben, dan dal haer toekomt. Een enkel paer
bedlakens kosten 3'2lJ3 fr. er was voor 420 fr. borduerwerk aen ieder bed-
laken voor 170 fr. aen ieder fluwyn en voor 170 fr. aen het hoofdkussen.
Dat is meer dan koninglvk Verder merkt men op een kleed van zyden kant
(blonde) van 2530 fr. een paer manchetten 763 fr. een poppenkleed voor
het petekind der markiezin '280 fr. voor liet bruydsgoed der pop 264 fr.
Men denkt zeker dat de markiezin geld heeft in overvloed By lange niet
want in het proces zyn eygenhandige brieven van die danie aanwezig]
waerin zy zegt voor het oogenblik bezit ik geen 500 fr. verder zweert
zy met klevne sommen af le betalen, zoodra zy geld zal krygen.
De markiezin du llallav is verwezen om 6l»,0ü0 fr. aen nare liuière te
betalen.
Een fransch jaei boekje betat de volgende opgave bclrekkelvk de
bevolking van Vrankryk
Het gemiddeld en jaerlyksch beloop der geboorten van de wettige jon
gens en meysjes, is gelyk 17 is tol 16, er worden J7 jongens geborp» op
16 meysjes, en voor de naluerlyke kinderen, is het gelvk 26 is tot 25
daer worden 26 onwettige jongens geboren op 25 onwettige'meysjcs.
Op één iiatuerlyk kind, worden 13 wettige kinderen geboren.
De ma'nnelyke overlydens per jaer overtreffen een 70Jte gedeelte der
vrouwelyke overlydens.
De gemiddelde jaerlyksehe vermeerdering der bevolking is van 156,383,
of van het 212 gedeelte. De jong»ns komen voor «en grooter gedeelte dan
de meysjes in die vermeerdering. De bevolking groeyt op 20 jaren een 10e
aen, op 39 jaren twee tienden, op 56 jaren 3 tiende n, op 72 jaren 4 tien
den en op 85 jaren de helft. Indien die vermeerdering zoo voortging, zou
dezelve verdobbeld zyn op 148 jaren.
Men rekent jaerlyks eene geboorte op 34 inwoouers of lUO geboorten op
84 overlydens.
Men telt een overlyden op 41 invvooners.
Tegenwoordig is den middelmatigen duer van het leven van 37'jaren
zeven tienden. Voor 1789 was het gemiddeld leven slechts van 28 3)4
jaren.
Parys, 22 December. Er gaen econoinieke keukens, of kok-
liuyzen, door de zorgen van den keyzer en van de keyzerin, le
Parys ingerigt worden. Men, zal aldaer eenen lialven li.er bouil
lon aen 5 cenlimen, en een half porlion brooil aen 2 centimen
kunnen bekumen.
Men heefl vernomen, dal de Iroepen uyl Crimeen lerug-
keerende, op den dag van-hunne plegtige inlrede door den keyzer
zullen onlhaeld worden. Eiken soldael van bel leger van Parys
zal geld omvangen om eenen kameraed van de nieuw aengeko-
menen te Irakieeren, en men zal dil zoodanig regelen, dal
geeneu enkelen der overwinnaers zal vergelen worden.
De fourgons mei koopwaren die uyl Geneven naer Vrankryk
komen, zyn dezer dagen met bezondere zorgvuldighevd, onder
zocht, en men heeft geheele balen socialistische broehuren onder
de koopwaren gevonden. Onnoodig is hel le zeggen, dal deze bro
ehuren zyn aengeslagen.
Zoo men beweerl, blvveu er maer SO millinenen van de
laelsle leening meer over. Deze 50 inillioenen zonden moeien
loereykend zyn voor hel onderhouden van het leger in hel Oosleu,
tydens den winter. Hieraen is slerk le Iwvllelen.
De hakkers vqn Parys hebhen heslist geen nieuwjaer aen
hunne kalanten meer te geven, en integendeel eene uvtdeeling
van 200,000 brooden aeu den armen le doen.
De chlornforme is in Crimeen, in de ambulancen en hospitalen in
voegen. Men weet dat men door dezen midel. den lvder ongevoelig maekt
als hem een lidmnet moet afgezet worden. Volgens een verslag welk men
uyt Crimeen heefi ontvangen, hlvkt het dat reeds meer dan 25 duvzend
moei de chlorofonnc aldaer is gehruykt geweest.
De engelsche dagbladeren kondigen eenige tydingen nvt Sebas
topol af, en uyt dezelve verneemt men, dal het weder allerslechtst
word, en de soldaten veel doet lyden. Tol volmaet van tegenspoed,
is den yzeren weg, voor den oogenblik buyten dienst, dial bet
materieel is in den slechlsten toestand. De peerden en de inuyl-
ezels lyden zeer veel,en laIryke sterven. Nu begrvpt men van
welk belang liet is, in bezit van Sebastopol te 'zyn, want men
weet niet, hoe men liet in de loopgrachten zou hebben kunnen
houden. Men beeft nog altyd gebrek in de kampen aen barakken,
en men heeft noch planken, noch nagels, om er le timmeren. De
engelsche belegerings-artillery gael naer Engeland terugkeeren.
Eyndelyk maken die zelfde lydingen nog bekend dat hel de Bus
sen gelukt is eene groole hoeveellieyd hooy, die ten diensten der
geallieerden vergaderd en opeengestapeld was, te verbranden.
Eenen brief, gedagteekend uyl Sebastopol van den 7 decem
ber, en doo/eenen korrespondenl der Pa Ir ic van Parys geschreven
geeft wydloopige inlichtingen over de Bussen in Crimeen. Wy
nemen er de volgende deelen uyl over, en zyn vci'zekerd dal zv
met belangstelling zullen gelezen worden
Gy moet reeds lang weten, dal de Bussen zich aen den noord
kant der reede van Sebastopol versterken. Ik weet niet welke
party zy uyt alle die werken trekken willen doch zy arbeyden er
aen mei eenen ongelooflyken vlyt. Zy hebben reeds eene groote
hoevQclheyd balleryen opgeworpen, en zy maken er nog dagelyks
nieuwe by. Er is geen enkel heuvelken, geen kreeksken in de
baey, geen hoeksken aen den wal, hoe onbeduvdend ook of zy
stellen er eene battery, een fort of eene verschansing. Overal
loopgrachten, borstweeringen, waervan men de belangrykheyd
niet kan waerdeerenverder, op de lioogtens, ziet men hunne
kampen en aerden baraken.
De hoogte aen hei fort-Constantvn is reeds overdekt mei eene
fortificatie, aen welke men eygenllyk geenen naem kan geven het
is eeneu hoop balleryen en tegenballeryen, stormkatten en ver
schansingen, die aeu elkander en aen het fort-Constantyn ver
bonden zyn door talryke bedekte wegen.
Hier maekt den korrespondenl eene opsomming van de
kazernen, wooningen, magazynen, balleryen, verschansiugen,
in de rotsen, gausche forten, alle nieuw en in verschillende
riglingen.
Dat alles, zegt hy verder, word door het kasteel overheerscht,
dees citadel le is dusdanig vermeerderd, dal alles wat er vroeger
bestond, verdwenen isagler de onirneelbare werken, welke men
onlangs beeft gemaekt.
Zooals ik u zegde, is de Yverkzaemheyd der Bussen onbe-
denkelyk alle dagen trekken er van 21)00 lol 5000 mannen uyt
liet kasteel om te gaen arbeyden.
Sedert eenige dagen zyn zy bezig met verscheydene schepen
uyt hel Yvater le trekken. Is het om hun hout le hebben Is liet
met een ander inzigl liet zou moeyelyk zyn dil le zeggen.
Zy hebben nog eeniye visschersschuytën en booten, Zy ge-
bruyken die om 's nagts van diglbv onze werken le komen her
kennen. Voorleden nagl was het zeer donker; eenen hunner
booten is lol op eene kabellengte van liet lort Alexander gekomen,
of liever zoo digi by onze balleryen welke langs dien kant staen.
Op den kreet: Qui vivevan eenen schildwagt heelt hv zich
spoedig verwyderd.
Waerlyk, men kan niet raden wal de Russen van zin zyn
met op den overkant der reede die massas balleryen en werken
op le rigten. Is het om hunne soldalen bezig te bonden en hun
vertrouwen in te boezemen Is liet om eene beweging le mas
keren Dat alles is een raedsel.
Zoo als gy wel denken kont, blvven wy, van onzen kant met
werkloos; sterke balleryen zyn opgeregl, andere worden ge-
getnaekl. De onli uymings-werken der stad worden op eene groole
schuel uytgevoerd, lerwyl men nog voortwerkl aen hel delven
der myneu, welke gereed zyn om die praglige dokken, waèrover
Rusland zoo trolsch was, hel onderst te boven te doen springen.
Langs den kant der Kaffateringsbaey, hebben de Engelschen
ook zware balleryen opgeregt doch gëene enkele schiet, lerwyl
de Russen dagelyks op de stad vuren, uyl koppigheyd, en zonder
groot kwaed te doen.
Te Kinbourn is er niets nieuws. Eenen brief meld my dat er
6 graden koude heerscht.
Te Kertsch en te leni-Kalé, maekl men zich gereed om zoo
stil mogelyk den winter over te brengen, en hel schynl my niet
dat de Russen langs dien kant ons konuen verontrusten.
Berlyn, den 22 december. Den Journal de Drcsde, van heden,
kondigt al, dat Rusland zich al bereyd heeft verklaerd om hel
onzydig verklaren der Zwarle-zee le aenveerdeu, mits eenige
wyzigingen aeu de gedane voorstellen, wyzigiugen die aenne-
melyk zyn, en door heljbelang van Europa worden gereklameerd
Ziehier hel dagorder, dat generael MourawielF, na de over
gave van Kars, aen zyne iroepen heeft gerigt
In het kamp van Wladi-Kars, 28 november 1855.
Wapenbroeders, ik wensch u geluk Als luitenant van den
vorst, bedank ik u
Ten pryze van uw bloed en van uwe vermoeyenissen, is liet
bolwerk van Kleyn-Azia voor de voeten van Z. AL den keyzer
gelegd. Het russisch vaendel wappert op de muren van Kars liet
verkondigd den zegeuprael van hei huys des Heeren.
Gansch hel leger van Anatolië, slerk 50,000 mannen is als
eene schaduwe verdwenen; zynen opperbevelhebber met al zyne
pachas en officieren en den engelschen generael, die met zynen
staf de verdediging besluerde, zyn als krygsgevangenen in onze
handen. Duyzende lurksche krygsgevangenen, naer hunne haard
stede terugkeerende, zullen onze helden feyten verkondigen.
Men heeft nog de groole hoeveelheyd wapenen en kleeding-
stukken, die zich in Kars bevinden, niet opgesomd maer, be
halve de kanonnen en voendels, welke wy gedurende den veld-
logt genomen hebben, zullen 150 nieuwe stukken onze arsenalen
komen verryken. Talryke vaendels zullen de heylige tempels van
Rusland vercieien, en gestadig uwe oorlsgsdeugden herrinneren.
Wapenbroeders! Ik bedank u nog van den eersten tol den
laetslen in inyncn eygen naem. Ik ben u het geluk verschuldigd
hel hert van den vorst eene vreugde le bezorgen. Gy hebt dil jaer
voleyndigö wat gy gedurende den loop der twee laelsle jaeren
verrigt hebt.
Vereenigd u met my om den God der legermagten dank le
zeggen, die in zyne ondoorgrondelyke beslissingen, ons den ze-
geprael geeft in de beproeving zelve, waeraeri wy onlangs onder
worpen geweest zyn.
Het geloof inde Goddelyke Voorzienigbeyd behoud in u den
oorlogsgeest en verdubbelt uwe kragt. Wy zullen met de hoop in
den Almagligen nieuwe werken ondernemen.
Marseille, den 26 december. Den Cairoden 15 december
uyt Constanlinopclen vertrokken, maer verlraegd door liet slegt
weder, is nu iu onze haven aengekomen.
Een allerslegtsie weder woed in de Zwarle-zee. Twaclf schepen
hebben aen de monding der Souliua schipbreuk geleden. Drv of
vier honderd andere schepen worden iu den Donauvv opgehouden,
en zullen ongelwylï'eld aldaer den winter moeten overbrengen.
Den Cairo heefi olliciecle depechen, gedagteekend van den
11 december, uyl Crimeen, aengebragt. Deze depechen kondigen
aen, dat de Russen den 9 de fransche standplaelsen le Raga, heb
ben aengerand. De Russen zyn verslagen nadat zy 70 manneu
gesneuveld hadden. Er zyn 20 krygsgevangenen genomen.
Eene telegraphieke depeche uyt St. Petersburg deelt den hoofd
inhoud mede van een rapport van geneiael Mourawieff, betreffende de
verovering van Kars. In dn fransche dnghladeren word een droevig tafereel
opgehangen van den staet, waerin die vesting sedert eenigen tvd ver
keerde. Zy hnd sedert 7 maenden geenen toevoer hekomen alle \ón Con-
Stantinopelen afgezonden konvooyen bleven te Trehiionde ofte Erzeroum.
Sedert de mnend October, was het garnizoen aen de grootste onthee-
ringen blootgesteld in uovember heerschte er waren hongersnood de
meeste peerden waren reeds opgeelen en eiken soldaet bekwam dagelvks
slegts eene uy torste geringe hoeveelheyd meel. Dit bragt te weeg. dat eiken
nngt geheele henden tuiksche soldaten deserteerden en niet alleen de
soldal en deserteerden, ook officieren maekten zich uyt de voeten. Hel ver
lies van de v«sting is nu ook te Constnntinopelen bekend. De handelwee
van Selim-Paclia en liet operatieplan van Omer-Pachn worden sleik «e-
laekt. en men beschuldigd zelfs leden van het lahinei van verzuvm.
KARS.—OMER-PACHA.
Volgens den russischen invalide, beloopt het getal per-
soonen, dooi' generael Mnratvieff gevangen gemaelu, d(ï,000
waéronder generael Williams en acht Pachas, vlaggen.
150 kanons en 50,000 geweeren van engelsche en fransche
fabrikering zyn daerenhoven in de handen der Russen ge
vallen. Door eene byzondere gunst heeft generael Mnra-
.wiefl'de engelsche ofliciers, deelmakende van het garnizoen,
ontslagen van voor hem te di fileren.
Volgens andere lydingen uyl Rusland, zon Omer-Pacha.
vernomen hebbende dat deii russischen prins Bagratióii
versterking had ontvangen, over de rivier Ingnr terug
getrokken zyn, naer Sukhum.-Kalé.