Uytslaij der zaek Brasseur
En wat bevat dien brief?
Onwedcrsprekehjk bewys.
Bit alles is duydelyk,
Eene pligt van geweten.
Eene lafheyd van is,e klas
Eyndelyk voor welk regtsgebied kan men ons dagen nis wv eene druk-
persovertredmg bedryven Den jury alleen, zegt de wet is geroepen om de
.drukpersoverlredingen te vonnissen. Als den schryvcr gekend en in Belgiên
woonachtig is, zegt het art. 18 der grondwet, den uytgever, den drukker,
of den ronddrager mogen niet vervolgd worden en het art. 11 van het
dekreet van 1831 voegt er by In alle processen van drukpersovertredingen,
den jury, vooraleer zich bezig te houden, te onderzoeken of den oenge-
klaegden artikel eene overtreding bevat, zal beslissen of den persoon, die
als auteur van de overtreding aengeklacgd is, wezenlyk don persoon is etc.
Aldus is het zeer klaer dat den uytgever 't regt.heeft zvne verzending
tc vragen, en den jury alleen zal heslissen of den persoon aengeklaegd als
auteur, het wezenlyk is nu, om redekundig te zyn, den tuchtraed had het
regt dees vraegstuk te beslissen, en de gevolgtrekkingen tot liet nytersle
diyvende, kon hy disciplinair lyk eenen auteur vonnissen die van de
burgerwacht geen deel mackt en te Aelsl of elders gehuysvest is
Wy willen voor hel oogenblik niet dieper in deze stof treden, want de
redens zyn overvloedig om de ongerymdheyd van dit onbegrvpelvk stelsel
te bewyzen. Maer wy houden er aen onze medeburgers te waerschouwen
over het gevaer dat zy loopen als zy zich kluchten veroorloven over den
regtsom- of lingsomkeer der burgermililie, Ier gelegen/u yd ran den
dienst en daor de woorden, tydens den duer van don dienst, door den
wetgever gebruykt, voor M. den verslaggever of rapporteur zeer elastiek
zyn, en daer wy er aen houden dat onze vrienden zyne fameuse requisito-
riuin's niet moeten hooren en de uytwerksels gevoelen van zynen maegde-
lvken degen, willen wy hun waerschouwen opdat zy nov t voor dit vreeslvk
regtsgebied zouden moeten verschynen.
Den akatleinischen raed der gendsclie universileyt heeft over dc
zaek van professor Brasseur uylspraek gedaen en, op zyne
consciëntiemet eenparige stemmen der professorsvcrklaerd dal de
leering door hunnen konfraieur Brasseur onderwezen zoo zuyver
is als fonleynwater, en dal er uyl hel onderzoek kiaerlyk blykt
dal M. Brasseur noch reglslreeks noch onregislreeks de Godheyd
van J. C. heeft aengerand. Deze senlenlie is in het lokael der
universileyt den 5 dezer aengeplakl, geweest. Maer ingezien de
zaek in kweslie van 'l groole gewigi is en dat er byna geheel de
natie belang in heeft, dunkt bet ons dat den akademischen raed
zeer wel zou gedaen hebben bekend te maken hoe dit onderzoek
is geschied, welke getuygen er gehoord zyn etc. en of den beschul
digden professor, die niet mogt getuygen, getuygd heeft of niet..
Men moet wel weten dat hel publiek daer een groot verschil in
maeltl, aengezien eenen professor in de reglen ie wel het spreek
woord kent negare est prima regula juris, loochenen is den
eersten regel van T regt..
Welke zyn dus de leerlingen welke gehoord zyn geweest Zyn
het deze die van het uytsluylings comité deel maekten Zyn hel
deze die eene zoo onbelamelyke liuldebewyzing voor professor
Brasseur hadden bereyd, en hel walgelvk scliandael gegeven van
te schreeuwen. Wcch met de KalotinsWcch met deJesuiten!
Weeh met de Klerikalen Met reden zou men hier de ouparty-
digheyd konnen in twylfel trekken, terwyl bel zeer moeyelyk zou
zyn den zelfden twyffel ie hebben voor wat aengaet de leerlingen
welke, onmiddelyk na de ies, aen hunne ouders zyn gaen zeggen
walzy uyl den mond Inn s professors gehoord hadden. Zy waren
mtt vier en hebben alle vier de zelfde woorden verhaeld, twte
hadden geschrevene noten men zegt zelfs in T publiek dal er
onder de studenten, die de huldebewyzingen aen den professor
hadden voorbereyd, eenige waren die dezelfde noten opgeschreven
maer de zelve gescheurd hadden.
Ten anderen wy vinden niet dat den akademischen raed noodig
had een onderzoek door getuygen le doen, aengezien hy den
geschreven brief van professor Brasseur onder de oogen had,
waerin kiaerlyk de leering die hy ouderwees uytgedrukl stond.
Magrwy denkeu dat den akademischen raed goed gevonden had met
slimheyd le werk te gaen en T onderzoek van dien brief niet
te wagen, aengezien het duydelyk bleek en het te getnakkelyk
was om bewyzen dat dien brief in deszelfs Iel ter en geest moet
veroordeeld worden. Den raed had nog eene andere reden de rol
der kettersche voorstellen die den professor mei eene ongehoorde
stoulinoedigheyd in zynen brief had afgegeven, zonder dal de
minste voorbehouding er den zin kon van veranderen of wyzigeu,
moest anders gespeeld worden.
En inderdaed, den zelfden dag op welken 't vonnis van den raed
in de universileyt was aengeplakt, bevatte den Moniteur reeds des
morgends de volgende uylleggiugen
Een betreurlyk voorval is onlangs ontslaen ter gelegenlieyd
M van den cursis van professor Brasseur over hel ualuerregt iu de
gendsche universileyt. Dien professor is beschuldigd geweest
van onreglslrecks de Godheyd van Christus geloochend te hebben.
Een onderzoek is dadrlvk geopend over de feyteu die lot die
u zware beschu Idiging-ac'nleyding hebben gegeven.
M. Brasseur is eerst geboord'geweest en heeft over zyn
onderwys uylleggiugen gegeven die dm akademischen raed
teenemael voldaen hebben. Men is vervolgens overgegaen lot hel
onderhooren der leerlingen die de lessen van M. Brasseur
volgen etc
Maer den Moniteur zegt niet welke leerlingen zyn^gehoord en
nog min iegl hy of de familievaders welke zich aen den rector
beklaegd hadden, waren geroepen geweest. Alles wat men klaeilvk
ziet, is dal men in het ministerie zeer haesiig is geweest om die
Itiyt af te spinnen en dat men er weynig belang aen de zaek
hechtte, trant hel onderzoek van den akademischen raedde inlich
tingen door den minister van 'l inwendig genomen benevens zyn
beslugt, dit alles is 't werk van eenen dag geweest
Doch er was nog een punt op te helderen, 't welk ook geschied
is met de zelfde verhaesting, en wel te verstaen, ook op denzeifden
dag er zyn mensehen die een talent hebben om rap te zyn, T is
eenen goeden middel als men eene gewiglige zaek wilt versmach
ten. Zie hier hoe den Moniteur over dit laelsic punt gewaegl
Terwyl het onderzoek voortgezet wierd bekende M. Brasseur
in eenen brief dien hy openbaer inaekte. dal hy dry voorstellen
onderwezen had waervan byzonderlyl; den laetstengelyk hy
algemeen vcrslaen wierdhevig de godsdienstige gevoelens der
familiën schokte.
Door den heer minister uvtgenoodigd om zich te verklaren
over de beteekenis van dezen derden voorstel, heelt M. Brasseur
aen den minister eenen brief geschreven.*
Veel ronkende woorden doch het voornaemste punt is in de
pen van professor Brasseur gebleven, te welen hel gevoelen van
M. Brasseur nopens de godsdienstige principen. Men zou zeggen
van den eenen kant dat hy benauwd is van de francmagons om
zich kalholyk ie noemen eu van den andereu kant, dal een zeker
belang hem wederhout! zich openlyk te verklaren over de Luthe-
raensche en Calvinistische hervorming.
Als hy aen den derden voorstel komt dien hy iu zynen brief
heeft doen gelden, protesteert M. Brasseur met kracht (in woorden
wel le verstaen) legen deze welke beweerd hebben dal hy aen de
luthersche of calvinistische hervorming den voorrang heeft willen
geven op den kalholyken godsdienst: maer al hevig le protesteren,
verklaert bv zich niet en zegt uog minder wat hy dicsaengaemle
denkt. Al wat hy zegt is dal.
Als ik in de geschiedenis van l naluerlyk regt eene leering legen-
et kuam, die regt- en slaetkunde racklv en die levens iels godsdien-
ligs bevatte, heb ilt de voorzorg gehad telkens te verklaren dal
hel buylen de palen myiis leergangs zou zyn, my met de gods-
'x dienstige zyde der kweslie bezig te houden.
Zie daer ul wal professor Brasseur iu zynen brief aen den
minister vertelt. Wy dagen elkeen u\l daerin een woon! le vinden
dat zou konnen doen onderstellen hot; M. Brasseur over zyne
kellersche voorstellen denkt,- voorstellen die afgekondigd zyn
zonder er op eenige hoegenaeinde wyze by le voegen dal hy allyd
verstaen heeft deze voorstellen onder een polilick of reytelyk
oogpunt te beschouwen. Hel zou ook zeer moeyelyk zyn, om'niet
le zeggen omnogelyk, aen eenen professor over politiek en reylsge-
leerdheyd te klappen in eene zaek die uytsluylelyk den Godsdienst
als voorwerp heeft.
Ofschoon wy reeds dezen derden fatneuze'n voorstel nebben
meegedeeld, laten wy den zeiven hier nog eens volgen, opdat men
konneoordeelen over den uytvlugt waermede professor Brasseur bet
publiek zoekt le blinddoekenwy vinden des te noodzakelyker
dien voorstel algemeen bekend le maken opdat, de ware kalholyken
in dien strik zich niet zouden laten vangen, alhoewel den minister
van 'i inwendige zich le vreden heeft verklaerd en zich dermate
beeft laten foppen, dal, IN TEGEN'W OOKDIGHEYD DEK VER-
KLAKINGEN VAN PKOFESSOK BRASSEUR. HY GELOOFT DAT
HET GOUVERNEMENT GEENE ANDERE GEVOLGEN AEN DIE
ZAEK MOET GEVEN
Zie bier nu dezen derden keiterschen en kerklasierenden
voorstel van professor Brasseur, die zegtDat hy in de lier-
ei vorming der 16 eeuw, ('l is te zeggen in bel LUTHEBAN1SMUS)
(t hel seyn ziel der ontvoogding van den menschelyken geestwelken
versmacht was onder hel jok der Kerk in de middeleeuwen, en
dal die Hervorming, in zyne oogen, voor de middeleeuwen was,
a '1 geen l christendom geweest is voor de oudhtyd, eene herslel-
ling van het onderwerpelyk princiep door de uylroepiny van hel
vry onderzoek.
Indien er nog iemand eenigen iwylFel konde hebben over de
manier op welke professor Brasseur aen den minister heeft uyl-
gelegd 't geen hy aen den Bien Public, nopens zvne dry gods-
dieusllaslerende voorstellen, heeft geschreven, men moet maer
den Mcssager de Gand lezen. Luvslerl wat dit goddelooè franc-
macons-orangistisch blad zegt
(f Den Bien Public beschuldigt M. Brasseur geleerd te hebben
cc dat lot aen dc hervorming van Luther en Calvyn) inde 16c
eeuw, den menschelyken geest onder het jok der kerk is versmagl
x geweest.
Onzen tegenstrever lieefl gelyk Ja, den professor heeft dit ge
itleerd, hy lieeft hel zelf vcrklaerd in zynen eersten brief en hy
heeft, in zynen brief aen den minister niets ivcdcrroepen.
Den Bien Public antwoord duerop Indien het vvaer is dat
de Kerk bet menschelyk verstand heeft versmacht, dan zou zy
de onfaelbare kerk niet meer zyn.
en den minister verklaert dat eenen professor, die met het geld
der kalholyken, mei de contribution van pastors en priesters be-
laeld word, zulke sehaudige lasteringen mag leuren Ja. dit alles
volgt uyl het besluytdes ministers, en geheel de katholyke druk
pers is hel eens om dit rampzalig besluyt le beweenen en af te
keuren. Doch indien de katholyke drukpers in veronlweerdiging
is, de liberaters-francmaconspers' zingt hosanna en verheft dien
aki van den minister lol aen de wolken. 'T is eene droevige ver
troosting voor den minister van 't inwendige nnmelyk de lofluy-
tingen le verdienen van eenen Mcssager dc Gand, van eenen
Observatrur van Vcrhaegheu, van eenen Journal de Liege en van
nog andere van zelfden kaliber. Doch wal het droevigste is van
alles, is dat den minister dit kwaed zonder hulpmiddel laet....
Ons dunkens, is het voor allen kalholyken Senateur of Repre
sentanl eene strenge gewelenspligt alle onderstandsgelden te
weygeren die moeten dienen om een onderwys te betalen, waer-
door de Katholyke Kerk gelasterd en geschandvlekt word; om
een onderwys le betalen dat dient om aen de opkomende jeugd
eenen haet tegen de Kerk en hare instellingen in le boezemen;
om een onderwys te betalen 'l geen de keilery leert en openlyk
predikt in leerstoelen der slaetsgesliglen.
By alle weldenkende mensehen moet het herte bloeden als zy
zulke rampzalige dingen hooren en duydelyk zien alle deftige
gewetens moeten diep ontroerd worden, als zy zullen vernemen
(lal zy te betalen hebben om de vermaledyde leeringen van
Luther en Calvyn te» pryzen en den voorrang le geven op de
alleenzaligmakende leering van Christus, welken de zelve in
persoon is komen sligten en met zyn heylig bloed bezegelen....
Wy durven bier niet verder gaen, doch eyndigen deze weynige
regelen inet openlyk le verklaren dut wyvangevoelenzynd.it
allen Senateur en Representant, welken nog gelden voor het
slaetsondeiwys stemt, zich solidairlvk pliglig maei-.t aen mede
werking om in ons kalholyk land kettersche dolingen le ver-
spreydon en godslusterende aeuraridingen tegen den godsdienst
van Jesus-Clnïstus te bezoldigente ondersteunen en goed le
keuren.
Het Verbond, van Aelst bevatte zondag de volgende
regelen
Men herinnert zich dat, ten gevolge van eene juiste
opmerking door M. de Kolonel-Bevelhebber gedaen aen
sieur Adulphe Bijl, uitgever van Den Oenderbode, deze
hem op eene onbescliojte un/ze antwoordde, en zyne toe-
ci snauwingen in beleedigende uitdrukkingen voortzette in
zyn blad. Uit dezen hoofde voor den tuchtraed gedaegd,
is sieur Ad. Byl verwezen geworden tot vvf dagen gevang,
en vvftien franken boet.
O gy schandaligen valschaerd Welke was de juyste
opmerking van kolonel Dommer Eenen brutalen ötez vos
gunts, doe uwe handschoenen uyt, toegesnauwd aen ONS
ALLEEN, dan als geheel onze compagnie handschoenen
aen had, heet gy dit eene juyste opmerking En de ge-
grnudde. redelyke vraeg, \\AEKOM Heet gy dit eene
onbeschofte antwoordIndien gy deze twee vragen met ja
beantwoord, dan zeggen wy u ronduvt of wel dat gy eenen
kwant zyt zonder karakter, zonder gevoelen van zelfsweerde,
of wel eene walgelyke schotelvoddegeschikt om de
vuyligheyd uwer patroonen op te dw.ylen,
Derli du"r Iigl den byzonderen knoop van does trouwloos
gezegde niet zoo haest wy onze dagvaerding, om voor
den tuchtraed le verschynen, ontvangen en gelezen hadden,
vreven wy in onze handen, en waren overluygd dat er
nog noyt zulke dwaeslieyd bedreven was geweest dan wel
eenen gazetschryver voor ON G E fl O 011ZA E MIIE Y D IN
Z\N BLAD voor eenen tuchtraed te doen verschynen het
geringste verstand kon hiervan de ongerymdheyd hegrypen,
ja zelts Gummarus de Vos, den uytgever van 't Verbond,
had aen Meester Van HnlTel en aen verscheydene andere
pers ionen in de estaminels gezegd O wat beestighcyd
Nu zal Byl stoffe hebben Wie is er toch zoo dom en
onnnoozel van zulke zaken uyt te steken enz. enz
En dan kotnt dien zelfden valschaerd in zyn blad de zaek
zoodanig verkeeren, verdraeyën en vervalschen, dat wy
waerlyk zouden strafbaer zyn, indien zyne gezegdens echt
waren......... Achteruyt dan snoodaerd", want gy bedriegt
WETENS en WILLENS uwe lezers, gy misleyd het publiek,
gy lastert op de eerloosste wyze uwen tegenstrever, eu
vooral gy schandvlekt uwe party, indien zy neen- zoo walgelyk
gedrag heeft opgelegdGy voornanielyk zult oorzaêk
zyn dat mve party meer en meer zal verliezen zoolang gy
als tolk zult bekend zyn
liet vonnis luyd zelfs duydelyk dat wy tydens de exercitie,
tydens den dienst, als den kolonel ons ordonneerde de
handschoenen uyt te doen, geene insubordinatie ofonbe-
leefdheyd hebben begacn het dis posit if v;in 't vonnis, en
de citatie zelve maken geen hoegenaeind gewag noch van
ongehoorzaemheyd, noch van onheschofthnyd, noch van
wederspannigheyd TYDENS DEN DIENST,"alles wat men
ons ten laste legt is van IN ONS BLAD, IN DEN DENDEB-
BODE, tegen den kolonel Dommer gezondigd te hebben....
Maer wat zal dien man nu doen tegen den Journal de
Bruxelles, tegen de Emancipation, tegen den Bien Public,
legen het Vaderland, legen de Gazette van Thielt, tegen tien
Demerbode, immers tegen geheel het puyk der fransclie en
vlaeinsche drukpers, die hem veel erger hekelt dan wy
gedaen hebben? Zal hy de opstellers van die achtbare
bladen ook voor zynen tuchtraed dagen Zullen de libera-
tersbladen hem en zynen tuchtraed konnen of durven ver
dedigen Wy zyn verzekerd dat neen, geen enkel libera-
tershlad durft zich roeren, alle laten de verdediging van M.
Dommer en van zynen tuchtraed aen 't ellendig VEBBOND
VAN AELST alleen overO wat droevig lot als men
zoo verre gekomen is
Alhoewel wy den vriend van M. Dommer net zyn, willen
wy hem echter eenen vriendenraed geven, naniefyk dal hy
den valselien en eerloozen artikel van dit sehandbiad, door
eenen brief openlyk afkeure en, hulde aen de waerhevd
bewyzende, ronduyt zegge dat dien artikel eene acnee'n-
seliakeling van leugens is die hy verfoeyt omdat zy door de
boosaerdighevd alleen ingegeven zynzal M. Dommer
dien raed volgen Bespice finem zegt den hollander, dit is
te zeggen dat als men blind word, het eerste aen de oogen
komt
Sedert dat de verergernisvolle zaek-Brasseur de gelieele
drukpers bezig houd, ziel men nu meer dan een libcraters-
blad zyn gewoon masker afwerpen, en zich onbeschaemd
ongodsdienstig toonen.
De misdaed van M. Brasseur, zegt de republiekaensche
Tribune, is, van de katholyke kerk met eciie rnenschelyke
instelling gelyk gesteld te hebben. Maer, welken mensch
die zyn gezond verstand heeft denkt ook niet aldus
Als men dergelyke goddelooze verklaringen inoet aen-
stippen, betreurt men nog meer de beslissing welke den
minister genomen heeft, van de leeringen van M. Brasseur
goed te keuren.
EEN UYTVLUGTSEL Men strovt rond dat kolonel
Dommer ons de handschoenen heeft doen uytdoen, omdat
zy VUYE waren; wy hebben daerop te antwoorden dat dit
èene vuyge leugen is. uytgevonden om de onhegrypelyke
handelwys van kolonel Dommer te versclioonen. De hand
schoenen, die expres voor den dienst zyn aengekoeht, had
pen wy voor de voorlaetste exercitie doen wasschen, zv
waren noch vuyl noch gevlekt, en als alle die liberale
schreeuwers zoo zuyver zyn als onze handschoenen waren,
dan zal men er van zoo veel niet moeten vies zyn en walgen.
COBRESPONDENTIE. Ontvangen van M'. V. D. S.
te Michclhcke 3 fr.
Den persoon die ons de namen gezonden heeft van
de gasten die hy Wantjen Van den Broeck, den Menonke!
van Jcfkcn, het me»st tegen ons lieren, zy bedankt. Wy
bekreunen ons weynig met die namen, want als men ze
al in eenen zak steekt zal er allyd itis hoven konten dat op
zyne juyste weerde geschat is.
Op Nieowjaerdag is in de kerk ie Liedekerke al wederom
eene Overvloedige uytdeeling van brood, slaepvóorwerpen, klee
deren en kaartjes voor bouille gedaen geweest. Deze uytdeeling is
geschied onder voorzitterschap van den aglharen heer Burge
meester, bygeslaen door den eerw. yverigen en tnildadigen heer
Pastor Van Huntbeeck. De iuwooners van Liedekerke hebben zich
zeer mild in hunne aelmoessen getoond, dat strekt hun tol groole
eer eu verdiensten.
Zondag laeist is te Ninove overleden den heer Bert, vader,
oud-Notaris ter dier rei identic. Als trriïrlyken burger, onbespro
ken ambtenaer en deftigeu familie-vader laet wylen M. Bert eene
ontroostbare familie, talrjke vrienden en een geheugen vol
achting
in de expositie van Kerekxeo zvn de twee schoonste pryzen
door dc hertogin van lirahand en door den eerw. heer pastor van
Wonhrrchtegem hehaeld. De hertogin heelt een Buffel gewonnen
ter weerde van KID Ir, den lieer Pastoor een Kaffestelsel van 80
francs weerde. Deze fraeye expositie, derzelvcr goed heleyd en
vruchtharen uvtslag strekken lol eer en verdiensten van d'achlhare
gevers eu vooral van don eerw. heer pastor van Kcrckxken die,
om zynen onverinoeyharen iever lot welzyu zyner parochie, de
zegening en gehenedyding van elkeen hoogst weerdig is.
By aen houdend lievd blyft men klagen over de veranderingen
die. te beginnen van den 1 jauuary, in de verin k-uren van ver-
sclieyde konvooys langs den yzeren weg, zyn iu voegen gebragl.
