SPECULATIE.
PILLEKENS.
De rvzing in de pryzen der granen heefi toegenomen, sedert
eenige dagen, en dezen opslag word aen middelen toegeschreven
die noch eerlyk, noch wettig zyn.
Eenige dagen geleden, hebben wy doen kennen de inlichtingen
die eenen landbouwer uyt de omstreken van Leuven aen de
Emancipation had doen toekomen. Deze inlichtingen worden
bevestigd door een blad van Leuven in welk wy de volgende
regelen lezen
Volgens zekere geruchten die, voorledene week, in de stad
Leuven in omloop waren, zouden er naemlooze brieven aen een
groot getal landbouwers onzer omstreken zyn gezonden, om hen
aen te wakkeren van met hun graen naer de merkt niet te
komen, hun verzekerende dal binnen korten tyd, de pryzen om
even hoog zouden geklommen zyn.
Wy zyn, in het begin, den weerl lank niet geworden van die
gerugtcn omdat wy die niet gegrond dagten', lieden hebben wy
stellige inlichtingen ontvangen die ons toelaten te zeggen dat de"
zaek echt is.
Wy kunnen zulke onweerdigc kuyperyen niet genoeg laken, en
op dezelve roepen wy de aendagl der overheyd in.
Uyt hetgeen men komt te lezen, moeten wy nu^besluyten dat
den opslag der granen, indien niet uytsluylelyk, ten minsten
gedeeltelyk aen de de spekulaleurs is toe te sclp wen. 1st fècit cui
prod est. Nu, de naemlooze brieven zyn misschien de eenige
middelen niet geweest, maer zyn toch een van dezen om de
regterlyke overheyd misschien op het speur van andere kuype
ryen te brengen.
Een blad van Namen doel kennen dat den opslag op de merkt
van Leuven is begonnen, en dat onmiddelyk nadien de granen
op de merkt van Namen in prys zyn gerezen. Uitzeilde blad
gelooft ie mogen verzekeren dat de ryzing tol naer hoogste punt
is gekomen, en dal men op afslag mag rekenen. Mogte dal ge
zegde verwezenllykl worden
Deze regelen waren geschreven en gezet, wanneer wy hebben
vernomen dal de spekulaiie ook niet vremd is aen den opslag
der granen te Korlrvk. De facteurs, of opkoopers van granen,
hebben in de omstreken van Kortryk deze middelen gebruyki,
die zy in hel omliggende van Eccloo hadden werkstellig gemaekt.
Zy hebben alle de gemeenten doorloopen om graen te koopen,
zeggende dal het ging opslaen en op nog hongeren prys komen
maer, hebben zorg gehad van zich maer aen le bieden by die
boeren, welke geen, of maer weynig graen meer te verknopen
hadden hun doel was hel gerugt van opslag te versprevden.
De overheden zullen waerschynelyk niet nalaten van op deze
kerels te waken, en hunne strafbare haudelwy/.e te beteugelen.
Vaderland.)
r. Verledene week zegden wy dat M. Verbaegen het manifest
van den francmagon Gollin van Verviers bad afgekeurd, in eenen
brief dien hy in den Observatcur heeft doen afkondigen. Broeder
Goflin begint hierom tegen Groot-Meester Verhangen op le spelen
de logiên van Luyk en Verviers bemoeyën zich ook met deze
afkeuring en willen de hooge magonnieke magt van Verhaegen
niet erkennen, zoodal de voorheen zoo geduchte schitterende
bliksem^ van jupiler Verhaegen thans in styfselpaphliksetns zyn
veranderd en door de moortel broers nimmer ontzien worden
Dat komt er van als men in andere wilt bestraffen dat gene
waervan men dikwils aen andere het voorbeeld gegeven heeft
Sic transit gloria mundi dit is te zeggen dat men niet mag
spreken van andere te kammen als men zelf den kop niet zeer
pluysch heeft.
.-. Het Verbond van Aelst wedyverl met den Thicllenacr om aen
de bisschoppen lessen le geven van oodmoedigheyd en christelyke
zelfverloochening. Volgens die twee prulbladen, zouden de bis
schoppen inel houten lepels en yzeren fourchetten van twee eens
moeten eten zy zouden moeten allydtevoet gaen, geene klee
dingen volgens hunnen rang mogen dragen, in geene wooningen
naer hunnen slael mogen verblyven, immers de priusen der Kerk
zouden aen die gazetknbeyers moeten gaen vragen wat voor
koussens zy mogen aendoen, want, nota bene, die sullen hebben
lot de béenen toe der bisschoppen onderzocht en bevonden dat
derzelver koussens le fyu waren!Waerlyk men zou de
buykpyn krygen als men hoort met wat al armen zeever de liberale
afjonsligaerds en prieslerslnteude nydigaerds durven voor den
beetel komen maer hel schoonste vaii d'historie is, als die zelfde
kneukels van de eerw. paters Kapucynen of Recolletten spreken,
paleis die geene koussens dragen, in grove kleederen gehuld zyn,
eiiih alles de volkomensle armoede vrywilliglvk beoelfenen, het
schoonste van d'historie is, zeggen wy, dal deze kneukels dan
geene verachtende uytiirukkihgen, geene walgelyke bewoordingen,
geene versmadende aentygingen genoeg vinden om ze naer 't hoofd
dier weerdige religieusen le werpen. Maer is dit te verwonderen
De Scriben en Phariseën van Chrisli tyden hebben immers hunne
navolgers, en dezen die. by zulken regtzinuigheyd of trëuelykheyd
wilt vinden, is nog dwazer dan by die wilt braedworslen in een
bondenkot gaen zoeken.
Maer, zeggen de verstokte priestershateis, als wy de priesters
en religieuzen beknibbelen en openbaerlyk schandvlekken, 't is
voor een goed dal wy zulks doen, wy beminnen le veel den gods
dienst, wy mogen zulke en gene misbruyken niet ongestraft laten
enz. enz. Doch zy vergeten het oud gekeild spreekwoord dat
Een' acp uyt al te groote min
soms perst zyn joult de lenden in.
Daer den Thiellenacr zoo geern over Christus, over liet
heylig Evangelie, over de schoonhevd der evangelische leer
spreekt, en daer liet Verbond van Aelst zynen ijiieltschen kon-
frater zoo geern napoetst en deszelfs artikels zoo gretig opneemt,
zoo raden wy hun. ter gelegenheyd van den 11. tyd van den Vasten,
eens wel te mediteren 1° over het evangelie van de valsehe
profeten die, gekleed met scbaepsvellen, van binnen grvpende
wolven zyn 2° over het evangelie waerin Christus aen zyne
Apostelen voorzegde\lat zy, om Hem, van de booze zullen gelasterd,
vervolgd en vennaledyd worden 5° wat Judas ten opzigte van
zynen eygen Meester heeft gedaen1° wat er Judas is overge
komen. Indien liet Verbond en den Thiellenaer van zin zyn deze
meditatiën te ondernemen, dan raden wy hun aen zich voor eenen
grooten spiegel te plaetsen en eenen goeden bril op te zetten wy
zyn verzekerd, als zy wel mediteren, dat zy, in 't vervolg min de
bisschoppen, priesters en religieusen zullen aenranden en ze
nimmer met hun vuyl zullen poogen te bemodderen. Ten ware
wy audermael bet spreekwoord moesten toepassen dal er uyt
eene vervuylde goto noyt zuyver water kan komen
Te Brussel is, over eenige jaren, onder patroonschap van
Rogier, een bladje ingerigt,'l geen door fransclunans en andere
vremdelingen opgesteld word en op zyn voorhoofd den titel draegt
van Etoilc Beige, Belgische Ster. Over eenige weken, dit bladje.
sprekende over de veroordeeling van den Dendcrbode door den
aelslerschen tuchlraed, zegde met doyzend omzigligheden en
eenen geheelen hoop excusiën dal hel MÖGELVK was dat ecuen
tuchlraed bevoegd is om drukpersovertredingen le vonnissen,
doch dat hel de zaek niet genoeg gestudeerd had en diesvolgens
met geene zekerheyd duerover kon uytspraek doen. Nu komt de
Eloile Beige, in een"barer laelsle Nrs vertellen dat hel le wenschen
ware dal den nieuwen tuchlraed een vonnis velde gelyk hel eerste,
opdat hel hof van cassatie nogmacls geroepen worde om de zaek le
beslissen. De Eloile voegt er by dal hoemcer zy de zaek onderzoekt,
hoorneer zy geneygd is te gclooven aen de bcvoegdheyd van den
tuchlraedDit is'1 geen wy in 't Verbond lezen. Hierop
antwoorden wy dal of wel de Belgische Sier geen fameus licht
zyn kan, aengezien zy de verlichting van haer licht op 'tvraegstuk
niet durft laten neerdalen, met namelyk de redens te doen kennen
om welke zy aen de bcvoegdheyd van den tuchlraed gelooft; ofwel
dal de zoogezegde Belgische Ster, die door fransclunans en vrem
delingen word aeneengeknoeyd, en dus geene burgersoldalen
onder hare opstellers kan lellen, geen belang heefi in de conslilu-
tiounele reglen der Belgen. Daerby komt de zienwyze der Eloile
Beige ons niet wonder voor, vremde liheratërsbladjes van zulken
kaliber begrypen beter dal 400 frs. 53 guldens en 10 oordjes doen,
dan zware nationale vraegstukken die hun geen zout in T baksken
brengenOverigens bekreunen wy ons zooveel met het
gedacht der Eloile Beige dan niet jaer 40, want prys hechten aen
de magere verlichting van een vinkmaeyken is al zoo zot dan
guesle hebben naer rotte appels.
'T volgende artikel h est men in den Dyl- en Demerbode van Diest.
Onze landgenoten zullen er een voorbeeld in treffen van de
opstiy!.zucht waermede zekere lieden bezield zyn en zich hel
spreekwoord errinneren dat 's duyvels zak noyt vol is.
EENEN SCHAMEL-ARMEN DiE NIEMAND DAËB
VOOR A EN ZIEN ZOU IIEDDEN.
Wanneer het er op aenkomt om de voordeden van dep budjet
in te palmen, zyn er altyd meuschen die daerloe allerley gedaen-
ten welen aen le nemen. De uytdeeling van het krediet van
800,000 franken aen de kleyne "ambtenaers ten titel van onder
stand, in den duren l)d, vergund, heeft ons daervan een door-
treflend bewys gegeven.
Immers, wie zou hebben kannen geloovcn, wie zou hebben
kunnen veronderstellen dal men onder die noodlydende amb
tenaers zou hebben kunnen begrypen den lieer F. Nelissen, den
greflier van ons vredegeregt Wie in onze stad zou, als 't ware,
een schamel-armen gezocht hebben, in dien heer die het, gewis,
kwalyk nemen zou, indien men hem niet mederekende onder de
best gegoedde ingezetenen der stad; die steeds in de hoogste
kringen onzer eerste familiën verkeert, die met opene vensters
ouder golven van licht prachtige avondfeesten ten loon stelt, en
in de Socieleyl van Lezing zich met heeten wyn vergast
Neen, noch de commissie der Godshuyzen, noch hel Bureel
van Weldadiglieyd, noch hel genootschap van Sint-Vincentius
a Paulo zouden eenen schamel armen, eenen noodlydenden amb-
tcnaer verondersteld hebben in eenen man tevens ryk in huyzen
en landeryën, wiens wooning als een paleys met de andere woo
ningen zyner naburen afsteekt, die, buyten de voordeelen zyner
grellie, zoo vele by vallen weet waer le nemen gelyk dezer dagen
nog op ons vredegeregt gebleken is.
Ziet zyne troische gade. z'rtl zyne dochter in prachtig gewaed
met den sluyër om den hoed, en hem daerby met den bril op den
neus, liet hoofd in de lucht en den gaenstok in de hand, statig en
onlzaggelyk door onze straten wandelen De arme en burgerlieden
gaen reeds van verre uyt den weg om de zyden kleederen, de
crinoliene moderokken der dames eerbiedig den ruymen doorgang
le latenHoe vele schamel armen hebben hem aldus niet
voorbygegaen Zyne zonen studeren in de hooge school van
Leuven, en liy zelf wint geld in onnagangbare hoeveelheyd hy
leeft in eenen voorspoed die zich vertoont door gedurige en aen-
zienlyke aenkoopen van huyzen en landeryën
Wie zal begrypen hoe onzen Vrcderegter M. Nelissen aen het
gouvernement "heeft kunnen opgeven onder het getal dergepen
die dienden deel te hebben in den onderstand door het gouver
nement vergund aen dë noodlydende ambtenaers; hoe hy eenen
schamel armen gevonden heeft in hem die zich als een ryk man
vertoont en als dusdanigen geheel de stad en het kanton door
beschouwd moet worden
Zulke onderstanden,zyn een schandael in de oogen der armen
eene verfoeying in de oogen der contribuabelen die men ze doet
betalen.Het gouvernement heeft daerover geene andere ver
schooning dan van ter goeder trouw geweest, of door de opgaven
zyner bedienden in dwaling gebragt te zyn, wanneer hel besloten
heeft aen M. Nelissen le geven,
Aen hem zelvefrs. 74 00
En voor elk zyner kinderen 10 franken, zy
dus 5 mael 40 of30 00
Te samen eenen onderstand of eene ael-
moes van 404 00
Welke men stellig verzekert dat hy zich niet geschaemd heeft
dezer dagen by M. Bleyckaerts, den ontvanger der contribuliën,
op le trekken.
Geheel de stad is er over verontweerdigd en in al onze gezel
schappen hoort men byna niet spreken dan van den nieuwen
onbeschuemden schamel-armen.
Om de grondslagen van het nieuw ontwerp van wet op de liefdadigheyd
le doen kennen, kondigt 'een dagblad, welk tot de bewarende denkwyze
behoort, het volgende af
liet nieuw wetsontwerp bestaet uyt twee voorname deelen, waervan
het eerste betrek heefi opde/ju bestaende instellingen tan liefdadigheyd
(de bure len van weldadiglieyd en de godshuyzen), en het tweede op
liefdadige fondnlien.
Aen«;aende de bureelen van weldadigheyd en de godshuyzen, zyn er
aen de acnstaende inrigting geene merkelyke veranderingen toegebragt,
behalve dat ze voortnen onder eene en dezelfde besturende kommissie
zullen gesteld worden. Men weet dat die schikking ook in het wetsont
werp van M. Tesch bestond.
Maer het groot belang van het wetsontwerp van M. Dedecker ligt in
de fundatiën, waervan er in het tweede deel gehandeld word.
a De nieuwe wet herkeut aen elkeen het regt van bezondere gestigfen
van weldadigheyd bv testament of hy giften in levende hand in te rigten,
onder de voorwaerden door de wethepaeld.
a Het wetsontwerp laet toe dat de gestigten van fondatien voortko
mende, hesluerd worden door bezondere persoonen door den stigter
aengewezen. Het slaet ook toe dat bezondere persoonen gelast worden
met hot uytdeelen van aelmoesen uyt kragt van eene fondatie te doen.
a De fondatien zullen rnucten goedgekeurd worden door den koning,
na raedbïeging van hel bureel van weldadigheyd, van den gemeenterned,
en van de bestendige deputatie van den provincialen raed. Geene
fondatien zullen als hurgerlyken persoon herkend worden het bureel van
weldadigheyd is alleen gemagligd om dezelve te aenveerden, zoo wel als
de giften die in 't vervolg, aen dezelve zonden vergund worden. De
gestigten van do fondatien zullen geene onroerende goederen mógen be
zitten, behalven deze die aen de gestigten zelve vost zyn. De onroe
rende goederen die aeu dezelve gegeven worden, zal men binnen de twte
jaren morton vérko"pen. Om tot lid van hel bestuer van een bezondcr
gestigt te konnen aengenomen woiden, moet men dezelfde hoedanigheden1
bezitten welke vereyscht worden in een lid van het bureel van weldadi»'-"
heyd. - De goederen van eene fundatie afhangende, zvii gesteld op der?
zelfden voet gelyk deze die aen het bureel van weldadigheyd of aen de
gemeente toebehooren. De fondatien staen onder de voogdv van het
gouvernement, van de bestendige deputatie en van den gemeenteraed.
Zy mogen, zonder voorafgaende bernagtiging, noch koopen, noch vei-
koopen, noch verwisselen, enz. De budgetten en rekeningen der fori-'
dalien moeten door het geiueenteliestuer en door de bestendige deputatie
goedgekeurd en ter inzage van elkeen aengeplakt worden. Daerenboven
zullen de fondatien gesteld zyn onder het toezigt van eenen bvzonderen
amblenaer door het gouvernement te benoemen, of, indien het "noodig is,
onder de bewaekzaèmheyd van den burgemeester. Eypdelyk, zal de
regterlyke magt het hoog gezag over de fondatien honden, om de bezon
dere hestuerders tot hunne pligten le roepen, of hun, indien het noodig is,
af te stellen.
Daerop komen de voornaemste bepalingen van het nieuw wetsontwerp
uyt.
Alles bh ft aenduyden en verzekeren dat het ontwerp van wet op de
liefdadigheyd, in de tegenwoordige sessie niet zal beraedslaegd worden
Den senaet is tegen den 4 inaerl aenstaende, otn twee uren
namiddag, byeen geroepen.
Een blad ineld dat waerschynelyk MM. Van Groolven en
Van Remoortere, in juny aenstaende, van luinne kandidatuer van
volksvertegenwoordiger zullen afzien. Zou de vrees van eene
afkoking daer vremd aen zyn Wy gehioven liet niet want dere
gendschen ketel is al gereed geschuerdë
Den minister van justicie heeft de volgende circulaire aen
de gemeente-besturen gezonden
o Sedert eenige jaren zyn een zeker getal aenvragen voor
hel bekomen van subsidiën aen het gouvernement gedaen, om
do schade le herstellen, welke door deii hagel aen de geschilderde
vensterramen veroorzaekl worden. Om een evnde aen die onkosten
le stellen en iiel gevaer te vermvden, waeraen de vensters onzer
kerken blootgesteld zyn, drukt de koninglyke kommissie van
monumenten het gevoelen uyt, dat het behoorlyk is langs buyten
aen de venster een digi gesloten net in yzerdraed te plaetsen.
De fabriekraden worden aenzochl dit gedacht ten uytvoer le
brengen.
Den broeder-oversten van het gestigt der Broeders van
Joannes-de-Deo, le Gend, is maendag in den namiddag schielyk
overleden. Dezen oversten bevond zich in een buys aen de
Brugpche-poort, en terwyl hy bezig was met redekavelen, viel hy
van zynen stoel, en als men hein opnam, had hy reeds opge
houden te leven.
liet lyk van den oversten is door de Broeders van Sl.-Joannes-
de-Deo, naer hun klooster gedragen.
Men begrypt liglelyk hoe diep de religieusen zyn .«elroffen
geweest, wanneer zy de sëhielyke dood vernamen van dezen die
hun, lydeus het vierde eener eeuw, inet zoo veel iever als voor-
zigligheyd en wysheyd hesluerd had.
Hel schynt dal den opslag der granen op de merkt van
Gend, voorleden vrydag, ook aen eenige listen en kuyperyen moet
toegeschreven worden j ten minsten word dit in itet openhaer
verleid, en M. den burgemeester is van onderrigt.
Zoo wy vernemen, heeft M. Delehaye reeds doen maelregelen
nemen, en M. Ghuys, die onlangs eenen hoer in contravenlie geno
men heeft, en de yenepenebrooden van eene der economieke. bèkke-
ryên weet te knippen, zal op zynen post zyn, en zyn er comperen
die het met eenige verkoopers eens zyn -om aenstonds, zonder
afdingen, de zakken te doen toeleggen ten eynde den prys der
merkt le maken, de policie zal ook de oog in 't zevl houden.
Alles doel gelooven dal de granen wederom aen hel dalem
zullen komen. Op de merkt van Lokeren heeft die daling zich
reeds doen gevoelen. Den afslag van de tarwe is van i franc ij-
centiemen geweest, en op de rogge van 20 centiemen meer.
Het arrest waerby den notaris Van Hooreheke en zynen neef
Hipp. Van Hooreheke worden verzonden voor ons hof van assisen
stelt den eersten in beschuldiging voor meer dan veertig valsche
den in openhaer en byzonder geschrift, van 1845 tol 1855 begaen;
den tweeden Hippolyle Van Hooreheke is beschuldigd van mede-
pligheyd aen verscheydene dier misdaden. Die zaek zal waer-
schynlyk 'l eynderi maert voor de assisen komen.
Maendag heeft het hof van assisen van Brahand de dood
straf uylgesproken legen P. J. Gallot, slagter en metser te Hnechl,
beschuldigd van zyne dogier vermoord te hebben. Den beschul
digden hy hel hooren van zyn vonnis, aulwoorde droog weg Merci
Men leest in den Ami de l'ordre van Namen Eenen
woedenden os, loebeliborende aen den heer VVaty, beenhouwer
le Henrv, heeft de voorstad van Jambe doorloopen, alles omver
werpende wat zich voor hem aenbood, en na verschillige per
soonen gewond te hebben, was hy in het veld geraekt, toen op
het geroep der inwooners en op hunne vraeg, M. Morimonl,
notaris, tegen het woedend dier is opgetreden in eenen oogen-
hük had hy hetzelve eenen kogel in den kop gezonden en men
zag het nederstorten lol groote verwondering der verschrikte
menigte.
Te St-Micbiels, by Brugge, is een ongeval gebeurd, dat
gróote onheylen na zich kon slepen. Eenen werkman was bezig
eenen zwaren kanada-popelier te vellen, staeude op de landen
van mejuflrouw Coppielers. Den schaper van den landbouwer
De Schepper, met zyne kudde schapen daeromtrenl komende,
vroeg den werkman of cr geen gevaer was op de ontkennende
antwoord van dezen, liet den schaper zyne schapen komen, en
nauwelyks waren de eerste schapen voorby, of den boom viel
onverwagls, verscheydene sehapen doodendeeu andere kwetsende.
De gekwetste en gedoode schapen zyn in hel gemeentehuys ge-
plaètst, en den boom is moeten biyven liggen zooals hy gevallen
was, tot dal er uytspraek over het gebeurde zou gedaen zyn.
Wy lezen in een dagblad van Turyn, dat Z. M. Victor-
Emmanüël, koning van Sardiniën, door een dekreet van den
2 dezer maend, aen M. Alexander Rodenbach, lid der belgisc.hc
kamer, de eereteekeus gezonden heeft van het order van Sl.-
Manritius en St.-Lazarus, vergezeld van een diploma, hetwelk
hem de hoedatiiglieyd geeft van lid van hei ridder-order.
Men schryfl uyt Maldegem, van den 14 february
Dezer dagen wierd er op den wyk Vake, ouder Maldegem,
eene gevl gestolen. Men deed seffens aengifte van dit feyt hv M.
den kotnniissaris, en dezen amblenaer, door den veldwachter
bygestaen, stelde zich aeDstonds op het speur van den dief.
Dit leydde hem naer de wyk d'Helle, gemeente Adegem, voor
de wooning van zekere weduwe Rots. Men gaet binnen en er be
gint een onderzoek. Men vind niets.
Den veldwachter gaet er in een bedde tasten. Och Heere,
zegt de vrouw, tnaek toch myu klevnlje niet wakker en,
inderdaed, het kleyntje lag er rustig met het hoofdje even van
onder de sargie. Men vertrektmaer wal verder verneemt men,
dal er ten huyze van de weduwe Rots geene kinderen zyn.
Men keert dus terug, belast nogmaels hel lied en wat vind
men nu De geyl ja de geyt, die dood in het bedde lag ge
kleed met een jaksken en niet een kinderminsten up den kop
onnoodig le zeggen, dat er procës-verbaci legen de slimme
diefegge is opgemaekt.
