PILLEKENS.
•wal onbegrypelyke sebaemlcloosheyd in het aenpryzen en ver
heffen van alles wal een cerhaer gemoed moet doen blozen; wat
"verregaende trouweloosheyd wat abominabele leverzucht en
viyt waerinede de francmagonspers bet kwaed aen arm en ryk,
aen geleerd en ongeleerd poogt in 't bert te griffelen evndelyk
wat helsch geduld, wat rampzalig geweld om in de samenleving
eene zee van ongeregligheyd te graven en aen de massa's alle
gemak ie geven tot verderf van ziel en ligchaemEylaes die
ongelukkige drukpers, omhuld met den maniel der zoogezegde
vryheyd, is hel wapen van de zelfde secle die het schrikbewind
van 95 heeft doen opryzen, en lydens het welk duyzende schul-
delooze hoofden zyn afgeslagen, duyzende slagtoffers in kolen en
verpeste holen zyn omgebragt, duyzende bannelingen verre Yar>
hun vaderland in de meeste ellende zyn gestorven.... Ja, de zelfde
drukpers die al deze en meer rampen heeft voorberevd, bewerkt,
uylgevoerd en loegejuychl, die zeilde drukpers is nog op heden
in ons kalholyk vaderland den voornaeinslen hefboom waervan
de francinagons zich bedienen om het gebouw der samenleving
van zyne grondveslen af te ligten en in puynen te doen storten....
Let er wel op, Belgen, 'lis voor ons allen eene strenge gewc-
tenspligt die verderflyke gazelten, die vergiftigende boeken en
brochuerkens tegen te werken, die eerlooze schriften noch regt-
noch onregtstreeks te ondersteunen, vermits de zelve de bronader
zyn van het onmetelyk kwaed dat er dagelyks word aengerigt
door een handvol vremde uytzendelingen die niet alleen op uwen
zedelvken"ondergang uytzyn, maer die nog;bovendien uwe beurs
exploiteren en met uwe ligtgeloovigbeyd den spot dryven
Let er wel op..., Maer 'lis genoeg voor lieden, wy zullen deze
stof hervallen.
Het Verbond van Acht komt met zyne aengeborene
kwaedwilligheyd op do schouders van den klerikael Ie""en
de jaerlyksche dotatie van 150,000 fr. welke de kamer, op
voordragt van liet ministerie, aen den graef van Vlaenderen
tweeden zoon van den koning, heeft toegelegd. Alhoewel
wy 111 gecncr voege deze dolatie goedkeuren, konnen wv
echter niet nalaten aen de schryvers van 't Verbond te doen
opmerken dat zy wel dienen te weten dat deze vrae" niet
van 't miffisterie, maer wel van hooger hand is gekomen,
en dat welkdanig ministerie er ook aen 't roer zou geweest
zyn, de dotatie toch zou gevraegd zyn. Ten anderen, den
grooten Rogier heeft den eersten geweest om ze te slem'men
en aldus wederom een bewys gegeven, voor de eerste niaei
Hat hv in de kamer, sedert zyne afkoking, te stemmen had
dat hy zyne gewoonte van 't volk te belasten nog niet
vergeten heeft en noyt vprgeten zal. Maer wat willen wv
hiertegen zeggen, is 't niet van ouds geweten dat St. Jons
den dra ex moet steken daer en gelyk den schilder het wilt
Had een liberatersminislerie de dotatie voorgedragen, ho
dan was alles wel geweestdan zon men de woorden van
vaderlandsliefde, van geliefden koning, van eerbied voor de
komngtyke familie enz. enz. in 't Verbond hebben hooren
ronken dan zouden er integendeel geene scheldwoorden
hard en schandvlekkend genoeg geweest zyn tegen den
Dmderbode voor het geval dat hy de dotatie zou hebben
tegengekant. Zullen wy zulks met het Verbond doen V Neen
wy keuren goed dat liv do dotatie maer rouduyt lake en
bekmbbele, wy zyn van 't zelfde gedacht, doch wy konnen
de valschheyd niet goedkeuren die in al zyne artikels door-
straelt zelfs als den grond van zyne artikels goed en prys-
lj;ier isMaer zoo is met "zommiae evers gelcen
als is 't dat zv van buyton zilverwit zyn, is'het binnenste
dikwils met slank en vuyligheyd opgevuld
.-. Onder titel van l)e toestand der paushike staten reeft
de reptiblikaensche Broedermin eene opsomming van de
persoonen die in de Pauslyke Staten jaerlyks vastgezet
worden. Deze opsomming is zoo schroomelyk onnoozel en
met eene zoo tastelyke valschhevd bestempeld, d;it wv er
waerlyk hebben moeten om lagêdien en niet begrvpen 'hoe
de lezers van dit schandblad zich zulke dwaeslied'en laten
opvyzen. Inderdaed, wilt men de Broedermin geloovcn, dan
moeten binnen tien jaren AL de inwooners der pauslyke
staten, medegerekend de regters, de priesters, de bisschop
pen, de kardinalen tot den Paus toe alle Ie gelyk vastzitten
en overeenkoekeloerenAllez, achterüvlvalsche
zeeveres, want uwen verblindden priestershaet brengt u zoo
verre, dat wv u ellen af moeten zeggen dat ge zot zyt, en
dat uwe lezers nog zotter zyn als ze zulken dommen praet
voor klinkeude munt aenveerdenDoch zoo gaet hel
als zommige gazetknoeyers aen 't eynde van hun zeel zvn'
braken zy hun leste overschot nvt, en worden dan koopnmns
in krot met 't pond en in vonk met d'elle.
.-. Dat den eenen ezel geern den anderen lekt en lief
koost, is bewezen door het latynsch spreekwoord asinus
asinum fricatdat als d'eene hand de andere vuvl maekt
zy dan licyde vuyl zyn, kan elkeen door ondervinding
leeren dal den eenen valschaerd voor den anderen <*ene-
gendhevd heeft, omdat zy boyde met liet zelfde zap over
goten zvn, blykt uyt de handelwyze van 't Verbond, want,
men ziel dit bietste prulblad de knoeyery van de Broedermin
over den toestand der pauslyke staten gretig overnemen en
er zyn hoofdartikel van maken. Doch dit moeten wy aen
onzen aelsterschen sul vergeven, den man heeft de hersens
zoo versnoterd, dat hy nis eene eer Zou mogen rekenen de
dwaesheyd van het artikel der Broedermin ontwaerd of
gezien te hebben. Als onzen konfrater zoo iets dergelyks
in een blad vind, dan is hy zoo kontent als de katte van een
penswvl, en denkt Daer mee ga ik do klerikalen eens
afzweepen, daermcê ga ik hun eens den nvper op den neus
zetten enz. Doch den sukkelaer heeft zich'zeiven reeds zoo
deerlyk afgezweepl, en den nvper zoo vast op zynen evgen
neus gezet, dat het pi ulbladje zynen adem niet meer kan
halen en alle oogenblikken gereed is om naer 't pierland
te vertrekken'T ware nogtans spvtig voor 't beestje
want is het onnoozel en gansch vermuft,"'t weet echter toell
zyne overblyvende dungezaeyde dupen kontent te stellen.
Maer t is niet moeyelyk wel ie doen voor lezers die denken
dal tweederley pap in eenen zelfden pot te koken, 't werk
is van een verstandig man.
.-. In eene gemeente omtrent Antwerpen is er thans
eenen opvolger van wvlen Briesken Nypers op«estaen.
Dezen wonderen kuermaker heelt den naem aengenomen
van JEEKEN DEN STRIKER, omdat by door het stryken
met zyne handen over zieke lidmaten, onder het prevelen
van geheymzinnige woorden, beweert alle kwalen en pynen
te konnen genezen en teenemael doen verdwynen. Naer wy
vernemen, loopt er eene massa volks naer toe om gestreken
te worden. Welligt zal Jefken den Stryker welliacst den
ti'aneiiKK'on Verhaegen ook te stryken krygen, want sedert
dat moortelbroer (jodin met de papbliksems van Jupiter
uyt den Grooten Oosten lacht en spot, is den neus van
Verhaegen, die te voren al van eenen tamelyken kaliber
was, zoo verdikt, gelengd en verbreed, dat de volksver
tegenwoordigers die in de kamer nevens hem zetelen, teene
mael door die neuzen scbaduwe overlommerd zyn
M. Verhaegen moet niet besehaemd zyn zich hy Jefken den
Strijker Ie begeven er gaen alle soorten van menscheri by
doch als hy er iets zou in weten, hy hoeft maer met den
avond te gaen, zich tot over zyne kin in zynen frak te
knoppen, en een rond klaksken tot op zynen ooren te
trekken, niemand zal hem dan kennen, en men zal van hem
gelyk van vele andere niet konnen zeggen dat'als de son
onder is, er vry veel beesten in de sch.ad.uwe zyn.....
Het Verbond van Ae'lst deelt in zyn laetste N' eenen brief
mede dien zekeren Edw. Tack aen de kamer heeft gestuerd.
In dees stuk word den eerw. heer pastor van Asper, by
Audenaerde, beschuldigd doch om de beschuldiging eenen
schyn van gegrondheyd te geven, heeft den beschuldiger
den lexte van een testament, waervan kwestie is, veranderd.
De stellige inlichtingen die wy daeromtrent in het Vaderland
aentrelfen, zyn van aerd om dien Edw. Tack op zyne
duymen te doen kloppen, en mogten wy aen den eerw.
heer pastor van Asper eenen raed geven, hy zou bestaen
in het oogenblikkelyk inspannen van een proces tegen den
beschuldiger, zulks tot voorbeeld van den liberalen deessem
die altyd zoo gereed is om priesters en religieusen te lasteren
en te schandvlekken.
CORRESPONDENTIE.
M. A. M. te Gend, den abonnementsprys van den
Dender-bode is zes franks by jare als de inschryving ten
onzen bureele genomen en betaeld word in de postkan-
tooien, of by de boekliandelaers is den prys zeven fr.
Gelieve ons het N' van uw buys te zenden.
Weerden vriend uyt GDe zaek is met V. O.
geregeld, wy hebben alles juyst bevonden.
Men deelt ons het volgende mede
Mynheer. In korte dagen zal er te Leuven een boekwerk verschy-
ncn van den cervveerden heer J. David, Taol- en letterkundige aanmer
kingen, waerin de schriften onzer voorname prozaschrvvers kundig onder
zocht en beoordeeld worden. Weldra zal dit werk van den Nestor onzer
letterkunde in alle handen zyn. Wy drukken hier den wcnsch uit dat de
geleerde schryver ons gelieve te bezorgen een soortgelyk werk over de
vlaemsche dichters, die meer dan de prozaschryv'ers van den waren weg
zyn uf'geweken. Deze bemerking kwam my voor by het doorlezen van een
lmndel vlaemsche liedeven door Hendrik Van Eyck, gedrukt te Gent, by
J. S. Van Doosselaere. In een soort van voorwoord zegt de schryver om
welke reden hy wil zingen 1«> omdat hy van jongs af gezongen heeft.
'2° wanneer hy des nachts het starrenheir ziet wemelen, en denkt aen
't heil dat hem daer wacht, dan zingt hy den Schepper ter eer. 3° om dat
hy vlaming is, en wil zingen voor moedertael en volk. 4° om dat hv eene
maegd bemint met slanke leden,, bckoorlyk, enz.
Dat de schryver van jongs af gezongen hceftr dit is mogelyk en onschul
dig maer ik geloof dat hy wat jong heeft begonnen schryven, de moeder
taal en liet volk zullen er weinig by winnen. Had de jonge dichter zyne
minnoliedjens alleenelyk behandigd aen zyne maegd met slanke leden.
het volk en de moedertael zouden er weinig by verloren hebben. Om 11 te
overtuigen hoe ellendig onze tale behandeld WoTdt, zal ik hier eeiiige
uittreksels laten volgen
Dl. 8. Ik cel maer alleenelyk mei mijnen mond....
Gy vraegt waer wilt gy dat men 't steke
Wel, Jan-Kcbe-Sies zynen neus, eet een pond,
Een pondeken snuif op ter weke
Hem zei 'k zet uw' dooze van kant,
In stede van snuif, in uw neus steek wat zand.
Dl. 10. Meédoogenloos werd nooit zyn' beê verschopt.
BI. 12. Dit vinekt myn harte bly te vioë.
BI. 21. De noordencind bevriest rivier en slroomcn.
Wat de gedachten betreft, ik oordeele dat het beter is daer niet te diep
in te treden, de jonge diehter droomt gestadig van zyn lief*, wy zullen
hem daerïn niet stooren. Wy raden den jongeling voor het toekomende
andere voorwerpen Ie kiezen, en nog eenen tyd de vlaemsche tael en hare
prosodie te studeren, want in zyne verzen liggen de regef» van toon en
inact hitter te jammeren de volgende verzen zullen u dnervan overtuigen.
M'en geeft een volk licht en beschaving.
In Vlaenderen Vlaemseh, het fransch den Wael
'K wil Vlaenderen helpen zegepralen.
Mvn buieman heeft eenen buik 'lijk een vat.
'T kooijenwachtertje in de weiden
Zingt de eenvoudige melodv.
De eenvoudige Belg wyst men van kant
Van ti dwael ik thans verre
Met droevig hart en zin.
De koesterende zonne
Maekt 't aerderyk verblyd.
Toen myn kalot bleef hangen
Aen eenen luchter en
lk ging myn gangen
Het zy genoeg wy verhopen dat de jongeling er ernstiger zal aen
donken, eer hy nog de pen zal opnemen om te schryven voor moedertael
en volk, de moedertael en namelyk de dichtkunst, zullen niet weinig ver-
onlweerdifld zyn p.erzulke voortbrengselen.
Het volk vraegt ons geen minneliederen, maer werk en brood, gods
dienstige gevoelens om zyn lyrlen met verdutdigheyd te ondergaen. Wy
Inlen aen den jongen verzenmaker de verantwoordclvkheyd over de won
dere beschaving «elke hy by het volk zou willen inplanten, wanneer hv
zegt
Ik roep by 't teégen van den pot.
Het nat van Dachas is mvn god
Het schynt dat hy Venus niet min hef heeft, want van haer droomt hy
olie nachten, het geluk der min is grooter als dat der hemellingen: jonge
maegden beminnen znel gansc/ie ziel en zinnen, en in zyne armen wie
gelen, enz. daer, zegt hv, is zyne vreugde, zyn geluk en dat noemt men
schryven ter eere van den Schepper, voor moedertael en volk
M. den kttnonik de Ilaerne, lid der katner, pet een werk
over de Beweging en Uylbreyding der Liefdadigltevd in Belgiën,
uvigeven.
M. De Smet, leerling by de kalboiyke universiley! te
Leuven, en bacalaureus in de godsgeleerdbeyd, is onderpastor
benoemd le Dendermonde, in vervanging van M. Carlier, die tot
geestelyken bestuerder der Maricollen, in dezelve stad is benoemd.
M. Ervinck, onderpastor te Ledeberg. is in dezelve hoedanig-
hevd te Sl-Laureyns benoemd.— JI. Nachlergaele, onderpastor
le St-Laureyns, is onderpastor benoemd te Assenede.
De daling in de pryzen der granen, op de bezondersfe
merkten blyft voortduren. Te Namen is den afslag van 5 franc»
geweest. Te Dendermonde, Leaven en Korlryk, heeft men ook
afslag mogen aenstippen.
Dezen afslag is eene siegle tyding voor de spekulateurs, en
men moet zich, in eenige streken van liet land, wederom aen
kuyperyen verwagten. Maer, wy hopen dat de bevoegde overhevd
zal waken. 1
Men verneemt nog uyt verscheyde streken, dat de pryzen
der granen in volle daling zyn. De spekulateurs zyn in vollen
angst; maer, integendeel, is bet volk in vreugd.
-- Men verzekert ons, zegt een blad der stad Doornyk dat de
juslicic op het spoor is" van dc kuyperyen, welke in de omstreken
van Dendermonde, Mechelen en Leuven bewerkstelligd worden
door groote graenhandelaers tegenover pagters, welke zy aen-
raeddett niet naer de merkten te komen, ten eynde op dié yyyze
eenen opslag op den prys der granen le doen ontslaen.
Den achtbaren, volksvertegenwoordiger van bet arrondisse
ment Dendermonde, M. Vermeire, is volkomen van zyne ernstige
en langdurige ziekte genezen. Acht dagen geleden is M. Vermeire
voor de eerste mael uylgegaen, en is in de kerk, God voor zyne'
genezing, gaen bedanken.
Dezen dag was liet feest op Hamme, voor de armen, weeskin
deren, en oude wvvekens en mans, die door den genezen volks
vertegenwoordiger wierden getrakteerd. Onder anderen is eenen
vellen os geslagt, en bet vleesch is aen den armen uytgedeeid.
Dergelyke daden van liefdadigheyd behoeven geenen lof.
Wy verhopen dal M. Vermeire yvelhaest zyne plaels, die by
met zoo veel yver, goeden wil, kunde en volksliefde bekleed, iii
de kamer zal kunnen hernemen.
Wy lezen in de Emancipation hel belangryk nieuws, dat
den toestand van den yzeren weg tusschen Lier en Conlich
zoodanig slegt is, dat de Turnhoulsche compagnie, opbond
dezelve le exploileeren, te beginnen met 1 maert.
Men meld uyt Antwerpen dat in die slad eene groote
moeyelykheyd is opgerezen aengaende de laetste loting. Ziehier
de zaek
Twee jongelingen dragen denzelfden naem, en worden beide
J. B. Adams geheeten. By bet uytroepen van dien naem, bied
zich eenen jongeling acn, en den voorzitter vergelende den naem
der moeder van den jongeling te vragen, om de indenlilevt daer
testellen, Iaet den milicien loten, en den jongeling trekt"eenen
gelukkigen nummer, den N'° 999. Denzelven naem word no» eens
uitgeroepen, en eenen anderen J. B. Adams lot, en trekt eenen
ongelukkigen nummer.
Den tweeden Adams beweert nu dal men, met een ander voor
hem te laten trekken, die hel regl niet had, hem de kans beeft
doen verliezen van eenen gelukkigen nummer te trekken, en
evscht den nummer 999 voor zich.
Den anderen Adams houd slaendal hy niet pligtig kan
zyn voor eene nalatigheyd van den voorziuer, en weygert zynen
nummer tegen dien van den anderen Adams te verwisselen.
Deze zonderlinge zaek zal nu door de milicie-raden moeten
beslist worden.
Zondag yvas er le Antwerpen een gerucht van eene vergif
tiging le Deurle, in omloop. Men sprak van een heel buyshouden,
ten minsten van tic manspersoonen van bet zelve, die ongesteld
zouden geweest zyn. De juslicic begaf zich ter plaels en deed-,
onderzoek de vrouw van liet buys is, inderdaed aengebouden en
gisteren namiddag door den veldwachter in dc stad gebragt. Dezen
niargend was zy reeds voor den regler van insiruktie. Naer wy
vernemen, wierd den tabak, van welken de manspersoonen der
boef smoorden, bevonden vergiftigd te zyn. Ln den zeiven was
eene vergiftige stof gemengeld. Wy willen' ons voor den oogenblik
by deze weynige inlichtingen bepalen de zaek is te gewigtig en
de hesehuldiging, af had zy geen den ntinslen grond', is zy al le
bezwarend, om hier al de geruchten te vermelden.
Men blvfi nog steeds met Mons Verhaegen lageben, omdat
den groot-meester der belgische vrymetselary nie'l durft ant
woorden op de uyldaging van broer Goflin. Maer, men zegt dat
er poogingen zyn aengewend om de opgerezene moeyelyk lieden
tusschen die twee kopstukken der trancmaconnery te doen*
eyndigen.
—In den Nouvcllistc de Vervierleest men het volgende
te Wy vernemen dat den Venerabelen der logie van de vry mei-
selaèrs van Vervier», naer Brussel is geroepen, om rekening te
geven aen den Grool-Meesler over liet manifest van M. Godin,
laetst te Luyk afgelezen, en van welk, zoo men weet, bel in
druk geven is bevolen geweest.
<t Gisleren was den Vcnerabelen alhier terug, en wy yvelch
niet of bv vergiffenis zal bekomen hebben.
Eene wetensweerdige gebeurtenis word uyt Everghenr
medegedeeld. Eenen,boer dier parochie, die doorgael voor min
of meer vrek le zyn, bad zich opgehangen, doch wierd gelukkig-
Ivk bv tyde van de noodlottige koorde gesneden en bleef in 't
leven. Ziellier de oorzack, die, zoo het schynt den armen man lot
wanhoop had gebragt. Uyl een gevoel van mistrouwen, had hv
een veertigtal zakken aérdappclen voor den winter gedolven,
denkende van er later meer geld van le maken, en zelfs eenen
hopper koorn boven op gesteld. De pryzen hoog slaende. dacht hy
het oogenblik gekomen om die op le delven maer oordeelt over
zyne droefheyd al dc knollen waren bedorven Er was nog eene
andere rede sedert twee jaren hield bv 200 bekt. rogge achter,
die hy niet minder zou wiilen verknopen dan zes key'jën,'t is të
zeggen 50 fr.maer nu kwamen de vredetydingen, en de rogge
onderging eenen buylengewooncn afslag geenen verderen afslag
willende beleven, bad hy zyn noodlottig ontwerp opgevat.
De koorts der landverhnyzing, zoo meld men uyt Luyk,
heerschl op eene verbazende wyze in verscheydene gemeenten
der kantons Eghézée en Gembloux. Te Grand-Leez zyn reeds
verscheydene klcyne iandverlmvz'ers vertrokken men zegt dal er
in dit dorp slechts vier huyzen, met een of verscbeydene'pecrden
overblyven. Te Mieux hoort men van niets anders spreken dan
van te gaen vertrekken. De notarissen kunnen nauwelyks aen al
de vragen van verkooping voldoen eenen van hun heeft dagelyks
gedurende dry weken te verkoopen. Het uylwerksel doei zich
reeds op den prys der gronden gevoelen den zëlven is in daling
den arbeidsloon, integendeel, ryst ten gevolge van de zeldzaem-
heyd der werklieden.
Brieven door emigranten des lands geschreven, welke zich
reeds in dé Vertenigde-Staten hebben gevestigd, hebben al de
hoofden op Itol gebragt; die brieven worden des zondags, bv bet
eyndigen der mis, openbaerlyk gelezen dezelve bevatten "zeer
aenmoedigende verhalen, en by liet hooren derzelve droomt elk
van fortuyn en geluk, belgeen lot zelfs de wyste en minst onder
nemende uyl lokt.
