70NDAG 9 MIERT 1856.
TIENDEN JAERGANG. - W 497-
AELST, den 8 Maekt 1856.
De Liefdadigheydswet. - Föndatiën.
Toegeving.
Vrees in schijnbedrog in de daed.
Altyd
logen-
en
laslertael in
liheraterspers.
de
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAK DEK 1 MAERT 1836.
1" Tvn 7 uren 35 minuien dos morgens nnor Dendermoiide Gend. Brilde,
Oostende, Kortxvk, Mouscron, Rysscl, Zele en Lekeren.
2° ten 9 uren 35 min. dos morgens noer Dendermonde, Meclielen. Brussel,
Antwerpen, Leuven, Tliienen, Luyk, Verviers, Landen, St. Truyen,en Husselt.
3° Ten 10 uren 55 in. voormiddag, naer Dendei monde, (lend, Brilde, öslende,
Kortrvk, Moescroen, Kvssel, Zele en Lekeren.
4« Ion 6 uren ,00 minuten d-s avonds, noer Dendermondr, Meclielen. Brussel,
Antwerpen, Lemen, TBienen, Luyk. Verviers*. Aken, Keulen, tiend, önifi'je
Os ten de, Kortryk, Mouscron, Ryssel, Zele en Lokeren.
5° Ton 8 uren 40 minuten des avonds naar Dendermonde
(,t;HUtE SI't'M
YZEREN WEG VAN DENDER EN WAES.
VAT AELST NAER
Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen. Aeth, 6 508 35 (1) 12 05—-2 007 45.-
van AETH naer
GeeraerdsLergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, 6 —9 40 —4 15—7 20.
van D:. NI) Lil MONDE na er
Aelst, Ninove, Geernerdsl.'., Lessen, Aetli, 6 3'.'8 20 (2) 11 451 35 7 25
Al de konvoys staen stil le Gysejjhein, ter uitzondering der gene vertrekkende
vnn Aelst ten 10 5's morgens en ten 8 40 's nwmds, en de gene vertrekkende van
Dendermonde ten 11 45 's morgens en ten 0 00 's avonds.
Te Denderleeuw en Santbergen bonden alle de konvoys stil. Te Idegem staen deze
•vertrekkende van Atli ten 6—4 15;En van Dendeimonde ten 6 30—11 451 35
(I) (2 Dit konvov bond stil Ie Ninove en gaet niet verder.
Voor alle rigtingun moet men te Dendirmonde van konvoy veranderen.
DEN DENDERBODE
Men moet nog al verwonderd zyn dat, in een land gelyk
Bëlgiën, 't geen eene constitutie heeft die aen 't volk de
uytgestrektsle vryheden vvaerborgt, men er gekluysterd is
in 't geen het belangrvkste en het nuttigste voor eene
natie is. dit is te zeggen, in het vermogen van den armen te
helpen gelyk men het goedvind. In plaets van aen dit
vermogen alle vryheyd te laten, men doet niets anders dan
zoeken en studeren om hetzelve in te korten, te dwars-
boomen en door allerley kwelmiddels gedurig geketend te
houden. En waerom dit alles Om te behagen aen eene
party, die zeker voor hare vaderlandsliefde niet gekend is,
om die party niet kwalyk gezind, niet vvandig te maken.
En noglans die party werkt onophoudelyk om ons door
listen, iiiLrigiien en kuvperyën te ontrukken 't geen wy
het heyligsle het liefste hebben, onzen II. godsdienst en
onze vryheden.
In liet nieuw wetsontwerp over de liefdadigheyd, vinden
wy aiidennael die beweenelyke vreesachtigheyd," die onbe-
grypelyke bangheyd voor de francmagonsparty. Zie bier
-wat wy lezen op de derde bladzyde van dit ontwerp
Aen liet vermogen van bvzondere bestufirders en
uytdeelers te benoemen in de akten van fondatie, heeft
men moeten een krachtig verbeleringsmiddel stellen,
door oene reeks voorzorgen en waerborgen waerdoor de
voorgebragtte vreezen zullen verdwynen, waerdoor er
aen alle opwerpingen zal geantwoord worden, en die
eyndelyk alle vooringenomenheden zullen doen zwvgen.
Inderdaed, zegt den minister, de föndatiën die de wet
aenneemt, zullen niet mogen verwezeulykt worden dan
niet toestemming van het gouvernement, en alleenlyk
na dat het advis* der bestendige deputatie, van den ge-
meeilteraed en van het weldadigheydsbureel zal ontvan-
gen zyn. De föndatiën zullen, by gevolg, de verinenig-
vuldiging niet daerstellen van civiele persoonen en den
afstand van domeynrégt der openbare besturen; de wet
ontzegt de civiele verpersoonlyking aen de föndatiën en
't is bet weldadigheydsbureel 't geen de föndatiën en al
de giften zal aenveerden. De föndatiën zullen de opeen-
hooping als doade hand van een groot deel van den grond
niet nuer zich slepen; de icet ontzegt haer de bezitting van
grondeggendommen etc. etc.
Wat al nauwkeurige voorzorgen om de liefdadigheyd le
ketenen en te dwarsboomen -! Wat al voorzorgen om de
liefde tot de goede werken jegens den armen en krunken
Ie verlammen Men zou zeggen dat het «ene strafbare
daed is de liefdadigheyd uyt te oetl'enen en zynen even-
mensdi te beminnen die in nood en ellende verkeert
Men is benauvvd van dc buytensporigheden der doode hand
en de reden die in hei cxjiase de motijs word aongehaeld,
is welenswéerdig 'tis omdat, men vreest dat de doode
hand een groot deel der grondgoederen zou inpalmen....
En dan, wat is er te vreezen dat de communauteyten
zoo vee! evgendommen bezitten, dat zy een groot deel der
grondgoederen zouden inpalmen In andere landen is
'die belagchelyke vrees onbekend zoo als B. V. in Oosten-
ryk, waer men, krachtens liet laetste konkordact lusschen
het gouvernement en den II. Stoel gesloten, heeft vastge
steld dat de godsdienstige en liefdadige gestichten het regt
hebben vaste goederen, die ruvenues geven, aen te koopen
en te bezitten.
In Vratikryk, in 't heetste van de revolutionnaire en
ongodsdienstige beweging van 1792. wierd liet zelfs aen de
communauteyten niet belet vaste goederen te bezitten.
De wet van 25 Messidor jaer 2 bad verklaerd dat de goe
deren der hospifalen, liulpgestielilen, hospieen, armburee-
len en andere hoegenaemde gestichten van liefdadigheyd
deel maeklen dpr nationale evgendommen en wilde dat 'zy
als nationale goederen verkócht wierden. Maer men ge
voelde welhaest de nadeeligc gevolgen van die wet Vooreerst
opgeschorst door de wetten van 9 Eructidor jaer 5, 2 Bru-
maire en 28 Germinal jaer 4, wierd zy eyndelyk delinitie-
velyk afgeschaft door de wet van 16 Véndemiaire jaer 3.
Door deze laetste wet en door die van 29 Ventose jaer 3,
wierdon de verkochte goederen vervangen door andere
vaste goederen 0111 de liefdadiglieyds-gestichten schadeloos
le stellen voor de verliezen die zy, door 't verkoopen hun-
ner goederen, geleden hadden.
j Aldus in een tydstip dat de Sansculotische gevoelens in
Vrankryk nog heerscliten, ontwaerde men de noodzake-
j lykheyd van aen de lief'dadigheydsgestichten vaste goede-
j ren te laten bezitten, opdat de revenues altyd zouden
verzekerd zyn tot onderstand van den armen, üaerom
ook aenzien wy de ontneming dezer kostelyke. vryheyd,
te weten van ten voordeele der armen gd'teu in grond-
goederen te doen zoo en gelyk men begeert, als een
schandelyk, als een beweenlyk kwaed, want 't is onge-
twylfeld een onheylbarend geweld aen eene natie de vry
heyd le benemen van den armen te begiftigen en van
maetregels te nemen om hun bestaen te verzekeren. liet
zyn de vyanderi van den katholvken godsdienst die altyd
hinderpalen aen de vryheyd van liefdadigheyd hebben
gesteld. I is eenen middel dien zy gebruyken oin de uyt-
voering van akten van godvruchtigheyd en godsdienst te
beletten, om godvruchtige persoenen in d'onuiogelykbeyd
le stellen hunne gewetenswensclien te vervullen.
Maer, wie zal er meest door Ivden Den ongelukkigen
armen. Door al die nauwkeurige en al te strenge voor
zorgen die men neemt om de vermeerdering van de reve
nues der armen te beletten, zal liet eyndelyk gebeuren
dat er geenen genoogzamen onderstand meer zal konnen
verleend worden, en dat de hoodzakelykheyd van maet
regels van bestaen te zoeken eene algemeene en misdadige
bedelarv benevens eene onrustwekkende baenstroopery
zullen doen ontstaen.
Indien onze voorouders aldus gehandeld hadden, indien
den armen met hunne goederen niet begiftigd bad geweest,
hoe zou men heden den armen ter hulp komen Voor-
waer 't zou de borze der liberaters niet zvn die zou open-
staeu 0111 onderstand te verleenenMen ziet het nog-
maels dat de taktiek der liberaters geen ander inzigt heeft
dan kwaed aen 't land te doen en het naer zyn ongeluk te
leyden. Waerom dan ai wederom die toegeving waerom
altyd die ongerymde vrees waerom niet elfen door ge
werkt en niet alle toegeving geweygerd
M y komen op de zack van Asper terug 1° om eenige
bemerkingen en inlichtingen te voegen by deze welke dooi
de gendsche gazetten zyn afgekondigd2° 0111 aen bet
geëerd publiek meer en meer te doen gevoelen wat geloof
men aen de uentygingen der liberatezsgazetten moet heg
ten 3° om den liaet te doen uytschynen dien de magon-
nieke-liberaterskabael tegen den katholvken godsdienst
voed 4° om de intrigueu en listen te "ontmaskeren die
door deze kabael gedurig gesmeed worden, 0111 de priesters
te schandvlekken, te beledigen, alles met inzigt 0111 't volk
te bedriegen en te verleyden.
In den Messager de Gand van 15 febrv lest, (N° 46) leest
men wat volgt
Wy .geven hieronder den tekst van een stuk, door
eeneu der voorname inwooners van Asper, aen MM. de
leden der volkskamer en van den senaet gezonden
<t M. Tack heeft gepevsd.dat, bv de aennadering der
<t beraadslagingen over het vraegstuk der openbare lief-
dadigheyd, bet de pligt was van eiken burger aen de
wetgeving le doen kennen de feytèn die byzonderlyk
v van aerd zyn om liet vertrouwen te doen weerderen,
a t welk in liet bestuer verdienen deze waervan M. Jlalou,
(den bisschop van Brugge) geschreven heeft dat zy moe-
11 ten de bemiddelaers zyn lusschen de armen en de rvken.»
Uier volgt dan het ZOOGEZEGD stuk, 't welk men be
weert aen de twee wetgevende kamers gezonden te zyn.
Wy ga en vooreerst tot narigl van 'I publiek, aenslippen
dat liet stuk van M. lack, 't welk den.Messugcr, o[) 15
febrv lest, bevestigt naer de kamers gezonden te zyn, er
over eenige dagen nog niet was toegekomen. Verscliev-
dene leden der wetgeving zyn in de Grefiiën der bevcie
kamers gaen inlichtingen nemen, en hebben vernomen'dat
er soortgelyk stuk niet was toegekomen Zie duer
eene eerste leugen die aen den liberalen- orangistschen- repu-
bliekaenschen Messager moet te laste gelegd worden.
y moeten echter bekennen dal den schrvver Van liet
stuk door den Messager m iigeduyd, zeer voorzigliglyk is te
werk gegaen, met uaiuelyk bet zenden naer de kamer van
soortgelyk stuk niet te wagen, want de wyze op welke de
zaken in dit schrift zyn aengehaeld, zou korineu aeniey-
ding geven om de geesselroede van den penalen wetboek
tegen M. lack in werking te stellen, vermits de enkele
lezing valselie en lasterende lëyten verraed.
Den eerw. jiaslor van Asper zou menigvuldige Innder-
palcn hebben gesteld 0111 te beletten dat bet testament,
t geen t voorwerp van het schrift is, zou nvtgevoerd
wot den, en dit, zegt het schrift, opdut de gelden cru
blyvende, hg, pastor, genoegzamen invloed zou konnen
hernemen op het liefdadigheyds-bureel, om den eenen of
anderen dag er in te gelukken dezelve aen 't een of ander
ii klooster' toe te eygenen.
Dat den schryver van het stuk by liet een of ander lid
van liet weldadigheidsbureel van Asper ga vragen of den
eerw. hoer pastor de gelden des testaments van'hunne be
stemming beeft willen afkoeren, en hy zal vernemen dat
bet eene hatelyke leugen is die veel gelykenis heeft met
eene seliandige lastering, want als men zuike daedzakeii
in 't publiek brengt, moéten zy waer en echt zyn, tcrwyl
er nu niets anders dan valschheyd onder schiiylt, aengezien
het den heer pastor niet is die de gelden in bezit lieeft
maer wel liet armbureel.
Ten tweeden, den schryver van hel stuk vertelt dat, in
afwachting naer de uitvoering van het testament en'de
toepassing van hel bezette kapitael, de revenues der fon-
dalie dienen, indien men de best onderriglle persoonen
1 moet gelooven, om liet religieusenklooster dal door den
pastor beschermd word, te ondersteunen
Hier zoekt men de lastering te bedekken met den mantel
van. ii indien men de best 'onderrigtte persoonen moet ge-
looven. Maer liet zal moeyelyk zyn voor den schryver
die persoonen aen te wyzen.... "f is dus eene uytvinding
om die lastering tegen den eerw. pastor te konnen uyt-
braken. 1
Wy zouden nog verseheyde zinsneden konnen overnemen
uyt liet fameus schrift waervan den Messager zoo veel lawyt
heeft gemaekt, en in 't welk M. Tack de aendacht roept
der wetgevers op een feyt dat eene plaets verdient onder
de tulryke inlichtingen, die zullen moeten bydragen 0111
den invloed der geestelvkheyd op het bestuer der liefdadig
heyd tc doen kennen, op 't oogenblik dat dit vraegstuk
gaet onderzocht worden. Maer de aengehaelde zinsneden
zullen vergenoegende zyn om liet stuk in kwestie te'doen
stellen nevens vele andere stukken die niet min lasterend
en leugenachtig zyn dan dit van M. Tack; en om iusgelvks
de aendacht van alle trelTelvke lieden en volksverbeelders
gaende te maken ten eyndede Tacken, de Van
Dammen, de Bonifaciussen en andere liberatersscliriften
naer weerde te doen schattenWant neemt vele libe
rale gazetten, liberale brocheren, liberale redevoeringen
liberalen herbergpraét en bindze alle in eenen bundelt gv
zult niets anders in d'liand hebben dan eeiie stinkende
pekfakkel, die lot niets anders dienstig is dan om de f'ranc-
niagonsspelmiken te verlichtenalwaer onophoudelvk
tegen Auiaer, Troon, Godsdienst en Vaderland getierd en
gehuyld word. Doch, ten slotte, indien wv 'pastor van
Asper waren, wy zouden Meester Tack en den Messager
eenen ae. digeii tour spelen, en hun eens doen zien dal er
tegen liegen en lasteren remedie is.
Den Uien Public vraegl dat de nieuwe wet op de liefda
digheid voor leden van de iveldadigheydsbureelen niet aen-
veerde de winkeliers die waren lerk'oopén welke door de
bureelen aen de armen worden nytgedeeld. Het art. 44 van
het ontwerp op deze stof verbied," wel is waer, aen de leden
van het armbestuer van deel te nemen aen eenige bedie
ning. levering of aenhesteding voor het armbestuer. Maer,
dat is niet genoeg. Op de biivtengemeenten, hebben er
byna geene aenbestediugen plaets, en de leveringen worden
gedaen, niet aen de bun len, maer aen de armen in per
soon. in bons ol ;n geld. Vele armen, zouden om niets ter
wereld, durven elders gaen koopen wat verkocht word in
.den winkel van een lid des armbesluers.
Den Bten Public moet mei denken dat, met de openbare
aenbestediugen, dit misbruik zal eindigen. Zommige arm-
meeslers der steden, iviei vrouwen winkel houden welen
uvt die aenbestedingen profvt te trekken, met de levi-r-w*
van waren, zoo als kleedingstnkken, slaepgoed, enz. te
doen op den naeui hunner vrouwen of op den uaeni van
