mm 30 MAERT 1856.
TIENDEN MERGING. - Nr 800.
AELST, den 29 Maert 1856.
Be subsidièn voor het werk en den
hystand der armen.
Wat volgt hier uyt
0e zaek Tack van Asper.
De Zondagrust le Brussel.
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN 1 MAERT 850.
Ten 7 uren 35 minuien dos morgens naer Dendermonde Gend, Brugge,
kostende, Rortryk, Mouscron, Rysscl, Zeleen Lokeren.
2° ten 9 uren 35 min. des morgens naer Dendermonde, Mechelen. Brussel,
Antwerpen, Leuven, TLieuen, Luyk, Yerviers, Landen, St.-Truyën,en Hosselt.
3<» Ten 10 uren 55 m. voormiddag, naer Dendermonde, Gend, Brugge, Ostende,
Xortryk, Moesereen, Ryssel, Zele en Lokeren.
4o 7en 6 uren GO minuien des avonds, naer Dendermonde, Mechelen, Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen, Luyk, Verviers, Aken, Keulen, Gend, Brugge
Ostende, Kortryk, Mouscron, Ryssel, Zele en Lokeren.
50 Ten 8 uren 40 minuten des avonds naer Dendermonde
■CLIQUE SLUM.
YZEREN WEG VAN DENDER EN WAES.
VAN AELST NAER
Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Aeth, 6 50—8 35 (1) —12 05—2 00—7 45.
VAN AETH NAF.R
Geeraerdsbergen, Nin-ove, Aeist, Dendermonde, Lokeren, 6 9 40—4 15—7 20.
van LOK ER EN naer
Aélst, Ninove, Geeraerdsb., Lessen, Aeth, 5 3i)8 20 (2)9 3012 50 6 30
Al de konvoys slaen stil te Gyseghem, ter uyUondering der gene vertrekkende
van Aélst ten 40 35 's morgens en ten 8 40 's avonds, en de gene vertrekkende van
Dendermonde ten 11 45 7s morgens en ten 0 00 's avonds.
Te Denderleeuw en Santbergen houden olie de konvoys stil. Te Idcgem staen deze
vertrekkende van Ath ten 6—4 15;En van Dendermonde ten 6 30—11 451 35
(1) (2) Dit konvoy houd stil te Ninove en gaet niet verder.
Voor alle riglin-gen moet men te Dendermonde van konvoy veranderen.
DEM DENDERBODE
By hel naderen van den winter wierden de gemeentebesturen,
de weldfdigheydsbureelen en andere liefdadige genootschappen
atel eene allerloffelyksle bezorgdlieyd door liet gouvernement
aengespoord om aen de noodwendigheden der noodlydende te
denken, om te trachten hun werk te bezorgen, en om alles te doen
wat mogelyk was om hun te helpen. Men kent ten dien opzigle de
voorlrelfelyke en dringendste omzendbrieven van den heer minis
ter van 't inwendige, waerin vele en zeer goede raedgevingen
besloten waren om dit doel van meuschlievendheyd en verpligting
te bereyken. Die raedgevingen strekken byzonderlyk om middelen
te vinden ten eynde de armen liever door het werk dan door
tteltnoessen byte staen; zy bevatteden, ten anderen, als middel
van aenmoediging, de stellige belofte dat het gouvernement door
subsidien zou medegeholpen hebben. Ten dien eynde hebben de
kamers van in 't begin van den zillyd een millioen en half
gestemd.
Byna al de gemeentens van 't lar.d hebben aen den oproep van
'I gouvernement beantwoord deze der beyde Vlaenderen hebben
zich verhaest smeekschriften naer 't gouvernement te sturen om
onderstandsgeiden te bekomen, en het besluer te onderrigteu dat
zy geene middels zouden verzuymen om neerstiglyk volgens dien
weldadigheydsoproep te handelen. Nogtans wy zyn reeds op bet
eynde van Jlaert, en een groot deel der Vlaendersche gemeentens
zyn nog in afwachting van de onderstandsgelden. Men kaa dus
wel denkeu dat men zich op veie plaelscn 'in de grootste verle-
genheyd moet bevinden. Men heeft verschotten gedaen zoo wel
voor den aenkoop van grondstoffen dan voor bel betalen van
arbeydsloon. Er zyn groote hoeveelheden vla6 geleverd om garen
te spirinen en lynwaden te weven, en de voortbrengsels zyn nog
niét al verkochtmen "beeft begonsl met betrouwen, steunende
op de ministeriele omzendbrieven, en tol nu toe zyn er vele
gemeentens die blyven wachten.
Wy konnen de traegzaemheyd in de uytdeeling dezer subsidièn
met begrypen. 'T is omnogelyk te onderstellen dat zulks de
schuld is der gemeentebesturen, want men weet boe zy zich
verhaest hebben hunne vragen op te sturen. Maer zou men niet
mogen vermoeden dat in de overhandiging van bet proviociael
bestuer aen 't gouvernement vele petitiën onder weg gebleven
zyn, en dat daerin de oorzaek van deze schadelyke vertraging
gelegen is Wy hebben ouder de oogen een nog al curieus stuk,
komende van eenen Imogen arrondissemeutsainbtenaer't was
eene antwoord die by zond aen een gemeentebesluer 't welk aen
't gouvernement eene subsidie gevraegd had. en welke vraeg door
het bureel van dien ambtenaer gepasseerd was. Wy gaen hier
ietterlyk die antwoord, die in January gezonden is geweest, uyt-
schryven. Zie hier
By petitie hierbygevoegdword er eene subsidie gevraegd op
de fondsen van den slact, om gcbruykl te worden tot onderstand
der werkende en armklas uwer gemeente. Deze vraeg is geza-
menlyli gedaen door UI. en door de leden des gcnoolschaps van
den 11. V inccntius de Paulain uwe gemeente ingerigt. Er volgt
a uyt dat den gevraegden onderstand aen twee maelregels zou
toegepast worden 1° Aen inkoop van vlas om cr garen en lyn-
waed van te maken, volgens het oud stelsel 2° Aen de te geven
uytbreyding aen de kantschool. Ik. verzoek u de pclitionnarissen
op te wekken VAN DEN EERSTEN DEZER MAETREGELS
AF TE ZIEN. (Dien van garen te spinnen en lynwaed te weven
volgens het oud stelsel).
P'.e.r.v°lgt dat dien boogen ambtenaer niet wilt dat er
subsiütën verleend worden om bandgaien te spinnen, hy wilt
met dat deze oude nyverheyd lierleve, integendeel hy wilt dat zy
ïeeuemael vernietigd wordeMaer wy zouden de redens wel
willen kennen om welke hy dit zoo nuttig en profylig werk in de
auytengemeentens wilt doen verdwynen. Weet by dan niet dat de
lynwaden van haudgaren deze zyn die het meest gezocht worden
gemakkelykst en hel duerst verkocht worden Weel hy dan niet
dat in Vrankryk gelyk in Spanièn de koopmans en de verbruykers
mets anders vragen dan lynwaden gemaekl volgens hel oud
stelsel, en deze verstooten die gemaekl zyn met eugelsch meka-
mekgaren Dien Imogen ambtenaer schvnt niet te kennen wat cr
>n zyn arrondissement gebeurt, by weet niet dat hel oud stelsel,
bel goed handgespin, byna overal herleeft, dal er reeds veel lyn
waden met handgespin gemaekl worden, zeer gezocht zvn en
dadelyk verkocht worden Wy zullen hem ten anderen zeggen
dat transche koopntaus, zoobaest zy vernomen hadden dat"het
weven met handgespin wederom in voege was, zieli hebben
aengeboden om al de lynwaden te koopen die in deze en gene
plaelsen verveerdigd wierden, en dat zy hunne groote tevreden
heid betoonden dat namelyk hel oud stelsel van fabrikatie
sierleeide.
Neen, wy konnen de redens niet begrypen om welke dien
boogen ambtenaer eenen zoo bardnekkigen oorlog voert tegen
een werk waerdoor altyd het geluk en den voorspoed in onze
Vlaenderen verzekerd zyn geweest.
Wy hopen echter dat zyne redens geenzins voortvloeyën uyt
een liberaters gedacht het oud stelsel is geenen voortgang van
de nieuwe mode, hierom dat hel de buylenfamiliêu in die zede-
lyke vereeniging hield, dat geheel het huyshouden gedurig onder
de bewaking der ouders leefde, dal alle gevoelen van zede- en
tuchleloosheyd uvi deze werkhuyzen verwyderd was, iels waeraen
men 't geluk en den welstand der huyienl'amiliën toe te scliry-
ven had.
In plaets van poogingen aen te wenden om eene zoo heylzame
als voorspoedbarende nyverheyd te onderdrukken, nyverheyd die,
in alle lyden, de faem en den rykdom onzer Vlaenderen uyt-
maekte, zouden het gouvernement en zyne agenten integendeel
al hunne krachten moeten inspannen om ze te doen herleven en
aen te moedigen. Dit zou eeue.i zekeren, eenen onfeylharen
middel zyn om den vreesverwekkenden voortgang der armoede
tegen te houden; wy zeggen vreesverwekkende!) voortgang, om
dat men niet weel waer de armoede zal ophouden. En van den
anderen kant, liet ware eenen allerkrachtigste!) middel om net
werk en den voorspoed op den buy ten te doen herleven, zelfs al
eenen handel heroplebeuren, die altyd den roem eu den rykdom
van Belgiëu uylgemaeki heeft.
Wy hebben, over eenigen tyd, eenen artikel van den
Messager de Gaud doen kennen die eene petitie aen de
volkskamer bevatte, gezonden door zekeren sieur Tack
van Asper, en in welke petitie er zware aenteygingen tegen
den eerw. pastor dier gemeente uytgedrukt waren. Den
Messager was opgetogen van vreugd omdat hy hierin mid
del vond van de geestelykheyd aen te randen. Ook voegde
dit venynig blad er uytleggingen by om aen 't publiek te
doen gelooven dat de geestelykheyd geen hoegenaemd
vertrouwen verdiende voor wat het bestuer aenging van
goederen, die als giften, ten voordeele der armen, bezet
waren. Den Bien Public van Gend wederlegde punt voor
punt geheel het stuk van gezegden Tack, en dit wel op
eene zoo klare en treffende wyze, dat den Messager er geen
enkel woordeken kon tegenspreken.
Over eenige dagen, den 22 dezer, wierd er uyt Asper
eenen brief aen den Bien Public gestuerd, onderteekend
E. B. Tack; doch de enkele lezing deed dadelyk kennen
dat den brief uyt de pen niet kwam van den gewezen
koster van Asper, maer wel uyt die van eenen advokaet of
schryver van den Messager; en dit moet niemand verwon
deren, want het is maer al te wel geweten dat zulks 't werk
is van eene liberaterskabael, die alles opzoekt om de gees
telykheyd te konnen beschuldigen, schandvlekken en bv
't publiek hatelyk te maken.
Daer dezen brief geene hoegenaemde wederlegging bevat,
hebben wy 't regt te vragen waerom hy is afgekondigd
Zou men niet mogen vermoeden dat den Messager en mees
ter lack benauwd zyn dat de lasterende aentygingen die
naer de kamer gezonden zyn, zouden konnen aenieyding
geven tot strenge vervolgingen van wege de gelasterde
party of van wege de justicie zelve Want, wat zal er van
't land geworden als het aen den eersten quidam den besten
toegelaten is de eer en faem van treffelijke menschen te ver
scheuren, en dit nog door venynige schriften die aen de
volksvertegenwoordigingdit is aen geheel 't land, gezonden
worden. I is misschien dit 't geen de pligtigen gevoelen
en 't geen hun den brief naer den Bien Public heeft doen
sturen. Maer den Bien public heeft dadelyk al de aentygin
gen van sieur Tack beantwoord, en zeer wel doenaen-
merken dat Tack geen enkel woord rept van het lasterend
feyt vervat in de petitie die aen de kamer is gestuerd
namelyk DAT ONDERTUSSCI1EN DE INKOMSTEN
DER FONDATIE DIENEN, INDIEN MEN DE BEST
<i INGELICHTTE PERSOONEN MOET GELOOVEN
.OM HET BELIGIEUSEN-KLOOSTER TE ONDËR-
STEUNEN HET WELK DOOR DEN PASTOR BË-
<1 SCUERMD WORD. 'T is daerop dat Tack zou moeten
antwoorden, en 't is juyst 't geen hy niet gedaen heeft....
Dit is t geen hém zal moeyelyk vallen indien hy heen of
morgen voor den regter geroepen word ont te bewyzen
't geen hy geschreven heeft, want hy moet weten dat de
lastering klaer uytgedrukt is en dat de openbaerheyd zeer
duydelyk bestatigd is.
Als wy voor de eerste mael in 't breed over deze zaek
gesproken hebben, zegden wy dat de petitie in geene der
beyde grefiiën der kamers te vinden wasnu schynt het
door den Brief van Tack dat zy er tegenwoordig moet
toegekomen zyn, dóch tot dus verre is er aen de kaniers
nog geen hoegenaemd verslag over gedaen. Daer die zaek
zoo veel gerucht gemaekt heeft en op het oogenhlik dat de
liefdadigheydswet op handen iseene buytengewoone
ernstigheyd aenbied, ware het te wenschen dat de wetge
ving van alles wel onderrigt wierde, dat zy en 't publiek
met in dwaling geleyd wierden, en dat de feyten van zoo
ernstigen aerd met den mantel van den twyffel niet bedekt
bleven. Wy denken dan dat de Commissie van petitiën alles
zal aanwenden om geheel de waerheyd te ontdekken. Dat zy
een onderzoek doe by het weldadigheydsbureel van Asper en
daer zal zy zich konnen overtuygen dat het klooster dier
gemeente noyt. noch regtstreeks noch onregtstreeks, eenen
centiem genoten heeft van de inkomsten der fondatie waervan
kwestie. Wy vinden nog dat het eene liberaterskabael is
die deze zaek bewerkt, in eenige vragen met welke den
Dien public zyne wederlegging van den brief, geteekend
lack, eyndigt. Zie hier hoe het gendsch blad zich üytdrukt
Vooraleer te eyndigen, hebben wy, op onze beurt,
eenige vragen aen sieur Tack te doen
<i Hv die zoo wel weet wat er te Asper gebeurt, heeft
hy niet hooren spreken van eene eerlooze kuypery op dit
oogenhlik gesmeed tegen de Zusters van Liefde, door
deze welke iiaer reeds zoo veel bewyzen van kwaedwil-
ligheyd hebben gegeven
Heeft hy niet hooren spreken van een regterlvk ver-
et volg tegen die Zusters ingespannen door eenen individu
die voordeel trekt uyt het werk van eenen vervaischer
Ileeft hy niet hooren zeggen dat, spyts alle notiën
<t van regt en regtveerdigheyd, men zoekt de Zusters te
berooven van eenen eygeadom dien zy, over 15 jaren,
gekocht en betaeld hebben, maer waervan den titel is ver-
(i nietigd door eenen notaris, die door de dood alleen aen de
e vervolgingen der justicie ontsnapt
Heelt hy eyndelyk geene kennis der manceuvers die
gebruykt worden om eene ware aftroggelary te bedekken
met de couleuren van eene actie in terugeyssching
Het is te denken dat men de justicie niet zal konnen
mislevden, dat er stukken genoeg zullen gevonden worden
die deze intrigue zullen doen uytschynen ten anderen er
zyn nóg levende getuygen die het passeren van den akt
hebben bygewoond, en wat er vooral zeker is, is dat de
Zusters gedurende 15 jaren in gerust bezit geiyeest zyn
den erfgenaem die de verkooping aenrand dient te weten
dat het stuk land van het klooster niet gefigureerd heeft -
in den verdeelingstaet der goede-en van den verkooper van
het stuk land. Men heeft de mutatiën op het kadaster laten
doen; men heelt gedurende 15 jaren de aenkoopster
gerustelyk, openbacrlyk en ten titel van eygendom in bezit
gelaten zonder de minste tegenkanting, en nu zou men de
verkooping willen aenranden Wy wachten naer den
uytslag.
Men mag zeggen dat Brussel tot inkeer komt, dat het
al T kwaed gevoelt welk het gedaen heeft, al de ergernis
die het gegeven heeft, met namelyk den spot te dryven,
als wy alzuo spreken mogen, met het gebod van God, 't welk
wilt dat den Zondag geëerbiedigd worde als den dag aen
den Schepper toegewyd. Er komt dan te Brussel een ge
nootschap ingerigt te worden om den eerbied voor den dag
des Hoeren uyt te breyden en in pralyk te stellen.
Ter gelegenheyd dézer inrigting, heeft den eerw. pater
Dechamps, op palmzondag, vóór het sermoen dat hy in
tegenwoordigheyd van het hof gepredikt heeft, aen zyne
aenhoorders eene mededeeling gedaen waer in hy onder
andere zegde
Gy hebt dikwils over de ontheyliging van den zondag,
<i over de inbreuk aen de groote en heylige wet van de rust
en van den goddelyken dienst gezucht, en gy hebt gelyk
gehad te zuchten. Inderdaed, een volk zou veel van het
gevoelen zvner wcerdighcyd verliezen, indien het vergat
wat het aen God veischuldigd is, als volk, 't is te zeggen
den openbaren eeredienst, en indien, terwyl liet tyd
heelt voor alle zaken waerin het belang heeft, het geenen
hoegenaemden tyd zou vinden voor het belang der zielen.
Nu, gy weet dat er beweeulyke gebruyken ingevoerd en
maer al te gemeen worden, byzonderlyk in de steden,
ci die aen een groot getal menschen het genot moeyelyk
maken van dien dag van rust voor het ügchaem', van
vertroostingen voor 't herte, van licht en werkzaenthevd
