70NDAG 20 APRIL 1856.
TIENDEN JAERGANG. - Nr 305.
AELST, den 19 April 1856.
DE LANDVERHUIZING.
Waf denkt Rogier hiervan
Verdrukking van het handgespin.
Welk zal hel gevolg zyn
YZEREN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAN DEN MAERT 1856.
1« Ten 7 uren 35 minuten des morgens naer Dendermonde Gend, Brugge,
Oostende, Kortryk, Mouscron, Rvssel, Zele en Le keren.
2o ten 9 uren 35 min. des morgens naer Bendermonde, Meohelen. Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thienen, Liryk, Verviers,'Landen, St.-Truyën,en Hasselt.
3° Ten 10 uren 55 m. roormiddag, naer Dendei monde, Gend, Brugge. Ostende,
Rortrvk, Moescroen, Rwssel, Zele en Lokeren.
40 7en 6 uren 00 minuien des aronds., naer Dendermonde, Mechelen, Brussel,
Antwerpen, Leuven, Thiene», Luyk, Verviers. Aken, -Keulen, Gend Brugge
Ostende, Kortryk, Mouscron, Ryssel, Zele en Lokeren..
50 Ten S uren 40 minuten des aronds naer Dendermonde
Ten 8 uren 35 minuten 's morgens, voor Ninove en Denderleeuw.
YZEREN WEG VAN DENDEIÏ EN WAES.
VAN LOKEREN NAER ATH. VAN ATH NAER LOKEREN.
1OKERRN.
5-30
9-3')
12-50
6-30 ^ATH. Verir.!fi-0(!
9-40
4-15
7-20
Zklk
5-SO
9-40
1-00
6-40
o Lessen.
«'eerardsb.
6-15
9-55
4-35
7-35
Denderh. V.
«-3D
11-45
1-35
7-25
6-35
10-05
4-30
7-50
A KLST
6-50
12-05
1-55
7-45
Ninove.
7-10
10-30
5-25
8-10
Ninove.
7-15
12-30
2-20
8-10
Aelst
7-35
10-55
s
6-00
8-40
(>L EKARDSB.
7-45
1-00
2-50
6 15 8-33
o Denbkrm. A.
8-05
11-25
1-45
6-30
9-10
Lessen-
8-00
1-15
3-05
6-20 8-30
J Zele. -
8-30
11-50
1-55
7-30
»0
ATJI. Aenk.
8-35
1-45
3-40
6-55 9-15
Lokeren. A.
8-50
12-20
2-15
8-00
Al de konvoys staen stil te Gyseghem, ter uyttondering der gone vertrekkende
van Aelst ten 10 55 's morgens en ten 8 40 's avonds, en de gene vertrekkende van
Dendermonde ten 11 45 's morgens en ten 0 00'savonds.
Xe Denderleeuw en Santbergen houden alle de konvoys stil. Te ïdegem staen de»e
vertrekkende van Atb ten 64 15;V.n van Dendermonde ten 6 30— 11 451 35
Voor alle riglingen moet men le Dendermonde van konvoy veranderen.
DEN DENBEBBOBE
In eene der laetste zittingen van de kamer, tergelegen-
lieyd eener petitie, heeft men liet vraegstuk der Tandver-
huyzing behandeld. Er hebben nog al wydloopige beraed-
slagingen plaets geliad wv hebben met eene zekere
verwondering gezien dat eenige leden het gouvernement
hebben aengepord om de landverhuyzing le begunstigen,
onder voorwendsel dat ons land te veel bevolkt is en dat
den grond niet genoeg kan opbrengen om de bevolking
gemakkelyk te onderhonden Dit heeft ons des te meer
verwonderd, omdat zulke woorden gekomen zyn nyt mon
den die, in alle gelegenheden, het patriatismus en de ver-
kleefdlieyd aen den geboortegrond prediken. Maer er zyn
ook veel tegensprekers geweest die al het gevaer en zelfs
de onmenschelykhevd hebben doen zien van aldus onze
broeders aen de verlating op vremde en onbekende zee
oevers ten prooy te werpen. Den achtbaren M. Rodenbach,
sprak onder andere de volgende woorden uyt
c lk. voor my, houde staen dat or niet epnen Belg te veel iu Vlaenderen
is. Iedereen heeft xyne weerde, en de groole bevolking is den rykdom
van het land. Kr een aenzienefyk verschil tusschen de arme bevolking
die in haer bestaen niet kan voorzien, en de getonde en strnysche be-
volking. Klken gezonden en kloeken mcnscli die het land verlaet, niaekt
een verlies voor het land uyt. Wat de gebrekkelvken, kranken en armen
aengaet. elk land zou zich van deze menschen zoeken te ontmaken,
door de landverhuyzing, indien zulks inogelyk was. Moer, deze bevolking
verlaet het land niet en wilt het land niet verlaten, om dat deze bevol-
king in Amerika, of in welkdanig land het zyn zou. niet beter dan in
Belgiën zou in haer bestaen kunnen voorzien.vEr is dus een groot ver-
«chil in de landverhuyzing, als men de persoonen in aenmerking neemt.
Als de kloeke en struysscbe persoonen het land verlaten, is het een
verlies als ongehikkigcaen ellendigen zouden vertrekken naer Amerika,
zou dit een voordeel worden. Maer, ik herhoet het, deze laetste verlaten
het land niet, zv blyven ten laste van de gemeente.
Alom waee de bevolking groot is, vind men armen, en het word
onmogelyk xich van deze le ontmaken. Het eenigste doel welk men zich
m voorstelt te befovken, met de petitie aen den minister van het inwendig
te zenden, is, om van het gouvernement te bekomen dat het maetregelen
nemen zon om te beletten dat de laiulverhuyzers geëxploiteerd worden.
Hadden de voorstaenders der landverhuyzing geweten
hoe veel Belgen er reeds hun vaderland hebben verlaten,
wy denken dat zy zich zouden onthouden hebben de land
verhuyzing aen te moedigen. Indien men in het departe
ment van 't inwendige dit onderzoek eens wilde doen, men
zou verschrikt zyn van het overgroot getal die reeds uvt
Belgiën geweken en nn veel ongelukkiger zyn dan zy ie
voren waren.
Tydens deze beraedslagingenheeft eenen achtbaren
afgeveerdigden van Kortryk doen kennen dat M. Rogier,
minister zvnde, hem in zyn kabinet geroepen had om eene
landverhuyzing op te vormen van de bevolking die er in
Belgiën te veel teas. De kamer heeft gelagchen als zy dit
nieuws hoorde; maer den vremdeling van A-ras, dieniet
kan verdragen dat men met zyne dwaesheden spot, heeft
zich, volgens gewoonte, kwaed gemaekt en al tierende ge-
vraegd of dit wel eene stof was van lagchen en spotten
Hadden wv daer geweest, wy zouden hem geantwoord
hebben dat bv beter zou gedaen hebben van in zyn eygen
land le blyven en de Belgen in het hunne te latendat,
moest Belgiën zoo veel vremdelingen niet onderhouden,
het veel gemakkelvker zyne eygene kinderen zou kounen
laten leven, en dat, waren èr zoo veel vremdelingen in
t bestuer van 't land niet, men er geruster zou zvn, want
dat het aen die twiststokcrs en vremde opëters toe te
wyten is dat de partvën hier zoo hevig tegen elkander
opgehitst zvn, tot groot nadeel onzer nationaliteyt en
vaderlandsliefde
Rogier heeft don bekend dat by, in 1847 en 1848, de
landverhuyzing begunstigd had, dat'zyn inzigt was byzon
derlyk de geineentens te helpen om zich "van liet'minst
nuttige deel harer bevolkingen te ontmakenMaer den
vremdeling heeft dit minst nuttige deel niet doen kennen
het zou waerlyk curieus geweest zyn te weten hoe hy die
uytkipping zou bewerkt hebben. Echter ware zulks nog al
gemakkelvk om vinden wie zal immers niet zeggen dat
bet minst nuttige deel onzer bevolking is dien zwerm
vremdelingen, er onder begrepen de gebroeders Rogier
dien hoop franskillons, er byzonderlyk onder begrepen
deze die hier "t volk komen bederven en verergeren door
hunne dagbladen en schriften, die niets anders uytwazemen
dan vnyligheyd en goddeloos verderf
Wy hebben met blydschap gezien dat den tegenwoor-
digen minister van buylenlundsciie zaken menscldievender
is, dat hy zich niet wilt ontmaken van 't geen Rogier
noemt het minst nuttige deel onzer bevolking, dat hy zyne
landgenoten als eene troep dieren niet wilt bqêndryven
naer bedorvene oorden van bevolkingen waer niet anders
vergaderd is dan het seliuym van alle natiën der wereld.
Den heer minister heeft verklaerd dat het gouvernement
voor stelsel had in geener voegen de landverhuyzing aen
te moedigendat hy onlangs geweygerd had aen eene
maetschappy den vorm van naemloos te verleenen, opdat
ei de Belgen niet zouden konnen gelooven dat het gouver-
a nement deze maetschappy ondersteunde.
Wy moeten de broederlyke en mensciilievende gevoelens
van den achtbaren heet Vilain Al III toejuyehen, zv zvn
deze van eenen waren Belg, want nimmer is't in 't hert
van eenen waren Belg gekomen deze van den vadergrond
te verslonten die er, gelvk wy, het licht en 't leven ont
vangen hebben... En God zy dank, ons land is nog zoo
bedorven, noch zoo geliberaliseerd niet dan dat bet alle
gevoelen van broederlyke liefde verloren hebbe.
In plaets dal liet gouvernement maatregels zou nemen
om de landverhuyzing te begunstigen, denken wy dat het
beter zou doen, zoo veel het inogelyk is, dien beweêneiyken
drift tegen te werken, van zyne familie en het vaderdak te
verlaten, om fortuvn in onbekende landen le gaen zoeken.
Dat men niet kmue zeggen dat er in Belgiën te veel volk
is, byzonderlyk gezond en struysch volk, integendeel de
ermen beginnen te ontbreken gelyk men alle jaren met den
oogst ondervind. Dit moet ten anderen niemand verwon
deren, want er zvn gemeentens die, sedert dry a vier
jaren, door dé landverhuyzing, meer dan een vyfde harer
werkende bevolking verloren hebben.
En naer welke streken gaen die ongelukkige broeders
Zy werpen zich in 't midden van een samenraepsel van
gelukzoekers, intriganten, bankroetiers, schelmen en be-
dorvene menschen, voor wie eer, deugd, godsdienst eu
treflelykheyd ydele woorden geworden zyn. Men zal niet
beweereu dat het overdreven is, als men overlegt wat er al
in de Vereenigde-Staten omgaet en wat volksken er aen-
land over eenige dagen hebben wy vernomen dat er te
New-York 'i0,000 Mormons zyn ontscheeptis't wel een
aengenaem gezelschap dit dier sectarissen, die voor gods
dienstleer hebben de vetlwyvery en al de ongebonden
heden v?n 't heydensch verderf Maer die sectarissen zvn
er alleen niet van dien aerd, men vind er wevnig andere."..
En voor de persoonlyke veylighevd, is er de politie bvnu
onbekend wilt men er in veyligheyd zyn, men moet per-
soonlyk altyd waken, en nog loopt men gedurig gevaer van
alie oogenblikken uytgestroopl en vermoord te worden
In ons voorgaende Np hebben wy aen 't publiek doen kennen
dat eenen arrondissementskommissaris van Oosi-Vlaenderen aen
een gemeenlebesluer had geschreven dat er geene subsidiën
konden verleend wordön voor bel werk der armen, als dit werk
moest bestaen in het spinnen van handgaren. Van daeg deelt
men uns kopy mede van eenen brie! van den Gouverneur der
zelfde provincie, geschreven aen eenen arrondissemenlskommis-
saris, onder dagleekening vau 26 Janry 1856, in welken brief
men den zelfden oorlog legen hel handgespin ziet voeren. Zie
hier eenige zinsneden uyt dit fameus schrilt
Uw arrondissement is een van deze der provincie alwaer,
a naer evenredigheyd, het getal der ermen zonder bezigheyd,
a bet grootste is alwaer de wonde der armoede hel meest
uylgebreyd is. Het handgespin en het lynwaedweven wierden
er eeriyds op eene groole schael beoeffend, cn l is hel vervallen
a van die oude nyverheyd 't welk bezonderlyk den slael van lyden
vcrliacsl heeft waerin uw arrondissement zich bevind.
a Heden schynt het handgespin definilivclyk veroordeeld en
geschikt om onder de verpletterende drukking der concurrentie
van hel mekaniekgaren te verdwynen.
Hel zou dus ongcrymd en zelfs gcvaerlyk zyn ten dien
a opzigle onder de buytenlieden begoochelingen te onderhoudeu.
In plaets van onder hun hel gedacht staende le houden dat
het oud stelsel van spinnen kan bevvaerd blyven en aldus den
cr doodstryd dezer nyverheyd te verlengen door schynmiddelen
van onilerstandsgelden en uyldeelingen van grondstoffen aen
verminderde pryzen, is hel noodig le doen kennen dal die
lastige middelen geene hoegenaemde waerborg voor het
toekomende opleveren dat zy hebben konnen verschoond
worden door de noodwendigheden der tydsomslandiglieyd,
maer dal zy niet duerzaein konnende zyn, zy slechts een be-
dr.egdyk en onzeker bestaen konnen opleveren aen 't geen cr
a nog van de oude nyverheyd ties handgespins kan overblyven.
VVy verzekeren dat dit eene nauwkeurige kopy is van den
briet geteekend De Jaeghor wy herhalen dit, omdat zy zeer
bevremdend zal bevonden worden door al wie ze lezen zal.
Maer men zal moeten bekennen dal eenen gerant of eeueji
actionnaris van eene mekaniekgarenspinnery niet beter zyne
belangen zou konnen verdedigen, en dal M. den Gouverneur
vau Oost-Vlaenderen hiel beter de belangen der groole societey-
tcn die mekaniekgaren spinnen, zou konnen beherligen. Hy
schynt een groot gebruvk te willen maken van het gezag zyner
loiiclie, en dit wel om hel werk en de bfeslaenmiddelen der
arme spiunerssen le verminderen. Is hel aldus dat M. De Jaeghcr
de pligten van zyn verheven ambt moet verstaen Is hel* wei
edelmoedig en lieldadig van eerder de belangen le dienen der
soeieleyten van alleenhandel, dan die van de nooJlydende zyner
provincie
Dezen brief die zoo fameus is in zyne zinsneden dan in deszelfs
geest, doel al wederom de diepe kunde en besluerlyke kennissen
vau Al. De Jaegher uylschynen.
Dc. nyverheyd van hel handgespin is in haren doodstryd, het
zou onycrymd en zelfs gcvaerlyk zyn moeytcn te willen aenwenden
om ze de doen herleven Of wel Al. De Jaegher weet niet wat
er in zyue provincie omguel, of misschien is hy cr te wel van
onderriglHy heelt waerschynelyk vernomen dat het hand
gespin, 't welk hy lei' dood veroordeelt, in vele streken der
provincie herleeft, dat het eenen goeden dagloon geeft, dat de
lynwaden die cr mede geweven zyn, liet meest gezogt worden en
zelfs verkogt zyn vooraleer zy van de getouwen aigesneden zyn*
dat de uiekanieklynwaden zeer veel van hun krediet verliezen,
en dal eyndelyk de fransche koopmans onze lynwaden wederom
komen opzoeken sedert dat zy vernomen hebben dat bet oud
stolsel wederom gevolgd wordZouden wy verre mis zyn
indien wy aen dit laetste deoorzaek van de administrative actie
van M. De Jaegher toeschreven Dien Imogen ainbtenaer is zoo
genegen voor de garens die in de werkhuyzen der groole soeie
leyten verveerdigd zyn, dat hy al zyn vermogen gebruykl om den
voortgang van 't werk le verhinderen T welk aen de buyten fami-
licn hel bestaen verschaft en de uyibreyding der* armoede
tegenhoud.
Bet Is te hopen dat de poogingen van M. De Jaegher ntet
zullen gelukken, dat de voortreffeljkheyd der lynwaden van
handgaren dezelve zullen verydelen, en dal de zaek van den
aruieu ongelukkigen zal zegevieren. Dit schynt ons zeker, want
de verbruykers hebben gesproken zoowel in Belgiën dan in de
landen die eertyds de Vlaendersche lynwaden kwamen opkoopen
en die ouzo merkten teenemael hebben verlaten, sedert dat net
inekaniek garen de plaets van hel handgespin beeft ingenomen.
Dal M. De Jaegher tot zyne ouderrigling onderzoeke wat er in
andere landen dan bel onze belrekkelyk het mekaniekgaren is
gebeurd in Normandiën, waer bet krelon-lynwaed gefabrikeerd
word, heeft men altyd liet handgespin behouden in Westphalen,
waer men in groole hoeveelhevd de lynwaden fabrikeert, gekend
onder den naem van lynwaed van Biclfeld, heelt men ook nonyt
mekaniekgaren in de fabrikatie gemengeld. En noglans Worden
die lynwaden, by voorkeur, in Vrankryk, en hezonderlyk op de
groole merkt van Parys. gezocht, omdat men de verzekering
beeft dat zv geen mekaniekgaren bevallen
Men ziel nog in den brief van M. Dc Jaegher dat hy al zyn
gezag gebruykl opdat er geene onderstundsgelden door 'l gouver
nement zouden verleend worden aen de armen die zich op bet
handgespin toeleggen. Wy welen niet of den lieer minister van
't inwendige Mr De Jaegher op zyn woord gelooft, en o( hy dezen»
raed zal volgen van namelyk deze die hun brood winnen in de
nyverheyd van 'l handgespin, hun deel le ontzeggen van het
millioen en half welk voor hel werk der armen gestemd is
Wy moeien het tegenstrydige hopen eu dacrby denken dal M.
den minister den toestand van liet platte land iu Vlaenderen
beter zal kennen dau M. De Jaegher; dat in plaets van eenen liard-
nekkigen oorlog legen de oude lynvaednyvei licyd te voeren, bv de
zelve zal beschermen, aanmoedigen en teenemael onlslaen van de.
lei doodveroordeeling die De Jaeghcr tegen haer uitgesproken
heelt. .Met deze nyverheyd le ondersteunen, zal den heer minister
die belangwekkende familiewei kluiyzen beschermen waer de ouders
en kinderen le samen onder het vaderdak met vlyligheyd werken,
en waer zy beschut zyn legen de zedclooze verpesting der
opgepropte werkhuyzen in de sleden.
ZYN AL DE BELGEN GEI.YIi VOOR DE WET
Art. 6 der grondwet zegtEr is in den staet geen onder-
sclievd van ordens. Alle Belgen zvn gelvk voor de wel.
Art. 47. De volkskamer word samengesteld uyt afge
veerdigden reglstreeks gekozen door de burgers welke
den door de kieswet bepaelden kiescyns betalen.
Art. 48. De kiezingen geschieden by zulke verdeelingen
van provinciën en in zulke plaetsen gelyk de wet bepaelt.
Art. 49. De kieswet bepaelt hel getal der afgeveerdigden
volgens de bevolking dit getal mag de evenredighevd van
