RAMP OP DEN YZEREN WEG VAN WAES
Het laetsie konvoy welk jiyt Antwerpen langs den yzeren
>vcg van het Land van Waes, uaer Gend ryd, is te Zwyndrecht,
Van de raiis geloopen. Alle de reyzigers zyn min of meer gekwetst
en gekneusd.
liet konvoy was buytengewoon groot, en wierd door twee
locomotieven voortgetrokken. Eene koey bevond zich op den weg,
en wierd door de eerste locomotieve getroffen. Deze locomotieve
verbryzelde liet dier* maer viel om, langs den weg. De tweede
locomotieve wierd ook omgeworpen, ca viel langs den anderen
kant o 111 ver re. Alle de ryluygen liepen dan op eikanderen, en
wierden grooietyks beschadigd, en gedeeltelyk verbryzeld. Men
kan begrypen in welken toestand de ieyzigers zich bevonden.
M. Goetlials-de Potter, die te Desteiberghen verblyfl, was
onder hel getal der gekwetsten. Dezen lieer was gevaerlyk aen de
beenen gewond, en is, onder hel afzetten van een zyner beenen,
overleden. Men vreest dat nog andere persoonen aen hunne
wonden zullen sterven.
Door het omvallen der locomotieven, zyn de ryluygen die
volgden, op de inaehien geloopenj.cn op de zelve gedeellelyk
met geweld verbryzeld. De roosters zyn omgekeerd, en het
vu er der locomotieven heeft een begin van brand veroorzaekt.
M. Goelhals-de Potter heeft de afzetting van zyn been met
veel moed en gelalenheyd onderslaen. De afzetting was nauwelyks
gedaen, wanneer*M. Goelhals is overleden zyne laelste woorden
waren O myne vrouw o myn kind M. Goelhals, die maer
oo jaren oud is, was maer sedert vyf dagen vader geworden.
De dagbladeren van Antwerpen, onder dagteekening van
den 18 augusty, melden wegens bet onheyl op den yzeren weg
van het Land van Waes, hel volgende
Gisteren avond, ten 8 1/2 ure, is den yzeren weg van het Land
van Waes het tooneel van een groot rampgeval geweest. Het
on,Teluk is geschied op dry kwaert uers van onze stad, op het
grondgebied van Zwyndrecht, en dit aen den treyn, van hier
nacr Gend vertrokken en door twee locomotieven voortgesleept.
Men schal het getal reyzigers van dat konvoy op 70U, allen
bezoekers van onze feesten.
Eene koey, uyt eene aenpalende weyde gekomen, is de oorzaek
van het ongeluk geweest. Hel dier lag op den spoorweg, tusschen
de rails en daer hel reeds donker was, hadden de conducteurs
en machinisten geencn l'yd meer om te stoppen, toen zy de koey
liegen za«Ten. Zy sprongen van den treyn, en ter uytzondering van
eenen machinist, zyn zy het gevaer ontsnapt met min of meer
zware wonden. Onder de gekwetsten zyn den machinist De Bruyn
en den stoker L. De Laet.
De koey wierd vermorzeld, de beyde locomotieven van de
rails geworpen, en de eene regis, de andere links, in de grachten
gesmeten. Eenige ryluygen wierden gansch verbryzeld, en, wat
droeviger is, een groot getal reyzigers gekneusd en gewond.
Eenen" dezer stierf weynige oogenblikken na het ongevaleenen
tweeden, M. Goetlials-de Potter, van Gend, deerlyk gesteld,
wierd oogenblikkelyk naer onze stad teruggebragt, en door de
doctors MM. Baguet, Van de Vyver en eenen geneesheer der
artillery, in het magazyn der statie, oen been afgezet. Doch den
ougelukkigen had buyten dal, te veel verwondingen bekomen,
om zyn lyden te overleven. Hy is weibeest bezweken.
Middelerwyl waren er ook een 20tal gekneusden en gewonden
naer onze stad teruggebragt by bunne familie en vrienden. De
overige erg vei wonden wierden van de plaets der ramp naer de
omliggende gemeenten gevoerd, alwaar er dezen nacht nog eenige
bezweken zyn. In ons gasthuys bevinden er zich twee MM.
Dalliere en Devos, van Gend den eerstgenoemden heeft eene rib
gebroken.
Eenen der machinisten is nog niet teruggevonden, zoodat men
vreest dat hy zal verongelukt zyn.
Nauwelyks was hel ongeluk gebeurd, toen er brand ontstond,
door het vuer der tenders, in de stukken der verbryzelde ryluygen.
Doch, de vlammen wierden welhaest uytgedoofd.
Twee geneeshecren van St Nicolacs, die zich op het konvoy
bevonden, en geene wonden bekomen hadden, hebben de ge
kwetsten terstond verpleegd. Den onderpastor van Zwyndrecht
kwam welhaest toegesneld, terwyl dry priesters, welke van den
treyn deel maekten, reeds godsdienstige hulp toe dienden.
De niet gewonde of ligt gekneusde reyzigers hebben na een
lang oponthoud, hunne revs kunnen voortzetten, op treynen uyt
St-Nicolaes gezonden.
Pynlyk is bet zigt van de plaets der ramp van de 16 ryluygen,
is er nog slechts" een gebruykbaervier of vyf zyn lelterlyk
verbryzeld het zyn die welke kort op de locomotieven volgden,
en boven op deze bietsten zyn geloopen, om vervolgens, links en
regts van de spoorbaen, in de grachten te storten. Plassen bloed
zyn er niet zeldzaem, en in een boonveld, naest den weg, liggen
gebroken regenschermen, stokken, neusdoeken, sbals, hairkammen
en andere voorwerpen.
Zonder nadere inlichtingen te geven, spreekt men ter plaets
van vyf doodendoch het schynt maer al te zeker, dat men nog
meerder menschenlevens zal te betreuren hebben, wanneer de
locomotieven en opeengestapelde ryluygen zullen weggeruymd
Zyn. In den treyn waren ook twee koopwaren-waggons.
Van alle zyden, en zelfs uyt onze stad, komt men toegesneld
naer het tooneel van het ongeluk. De koey, de oorzaek van geheel
de ramp, behoorde toe aen M. D. Orient, grondeygenaer te
Zwvndrecht.
Een vlaemsch blad van Antwerpnn, de Schelde, van hel onheyl
van Zwyndrecht sprekende, zegt dat het eene slagtery is geweest,
gelyk er in lange in de dagbladeren geene meer aen te slippen
is geweest Hel getal der persoonen die ernstig gekwetst zyn,
word op 25 geschal. Men geeft 5 dooden op. Men spreekt met veel
lof van M. Dieven, oppormekanicien der maelschappy van het
Land van Waes, die zich op een der machienen bevond en zelve
gekneusd zynde, veel beeft bygcbragl om de eerste zorgen in
ie rigten.
Buvten eenige genees- cn heelmeesters, zyn er ook nonnen ter
plaets gesneld. Te Antwerpen is de i stoomboot Princcsse Charlolle
ter beschikking van de gekwetst» n gesteld.
Den koning is sterk aengedaen geweest, als by hel onheyl beeft
vernomen. Hy beeft aenstonds iemand gezonden om tydingen
over den toestand der gekwetsten te hebben.
Men gelooft dat Verscheyde persoonen zullen vei brand en
verstikt zyn, wier Ivken van onder bet overschot der vernielde
rytuygen zullen gehaeld worden.
Men zegt dal eenen reyziger en eene vrouw op de plaets gedood
zyn. Een- weyuig na hel overgekomen ongeluk, is M. Hendrickx,
bakker te St-Ni kolaes, overleden.
Alle slacb van geruchten zyn nog in omloop; maer, er word
ook veel verhack! dat benevens de waerheyd is. Men moet den
uvlslag van het onderzoek afwachten om de opregte waerheyd
te kennen.
M. Piisse, bestuerder van den yzeren weg, bevond zich in het
eerste rvtuyg welk verbryzeld is, en is op eene byna mirakuleuze
wyze "cred. M. Prisse heeft zich aen een der kanten van het
rvtuyg welk brak, vast geklest, en is met het zelve omhoog
gestoken, en is van bovenop den weg gesprongen; ge'lukkiglyk
'is hy liet met eenige kmuzlngeu onlsiaeu.
Men gelooft met des iè' Weer reden dat er persoonen in de
dry eerste verbryzelde rytuygen moeten omgekomen zyn, aengezien
het vuer en den stoom der locomotieven in die verbryzelde
rytuygen zyn gedrongen, latigs den verbryzelden plancher. Wal
meer is, den brand die dntstaen is, maekte alle redding van dezen
die nog in die rytuygen waren, onmogelyk.
Eenige werklieden die te Brussel bezig waren met het dak
van een litiys op de Kiekenmerkl te herstellen, hebben in de goot
verscheyde deelën van eeu lyk, en namelyk een deel van een
hoofd, gevonden. Alle deze deelen van het menschelyk lichaem
waren in eenen staet van verrotting, en men dacht algcmeenelyk
dal er een schelmstuk gepleegd was. Deze ontdekking had alle
siaeh van geruchten in omloop gebragl. Men heeft een onderzoek
begonnen, en liet is gebleken, dat alle die deelen van een lyk
aldaer geworpen waren döor eenen sludeut by de universiteyt,
die in dat buys had gewoond.
Zondag in den namiddag, is er te Brussel een geweldig
onweder losgeborsten, en was met eenen slagregen vergezeld. Dit
onweder heeft verscheyde uren geduerd. Het leeg der stad en
verscheyde voorgeborglen zyn onder water water gesteld. In vele
straten was den doorgang belemmerdte Etlerbeeck waren alle
de kelders onder geloopen, en in eenige pachthoven heeft men
het vee uyt de stallen moeten halen. Den yzeren weg van Luxem
burg heeft veel geleden, en op de Leopoldswyk is er zeer groote
schade. Het is door het overstroomen van de Maelbeek dal die
groote schade is veroorzaekt. Talryke groenselhoven zyn volkomen
verwoest. In vele huyzen s-ond het water 1 nieter 60 centimeters
hoog, Men heeft groote moeyte gehad om te Etterbeek, eene ge-
brekkelyke vrouw en dry kinderen die in hun buys door de
overslrooming overrompeld wierden, te kunnen nog levendig uyt
die wooning halen. Eenen jongen, Hippolyte Slurmau genoemd,
is verdronken.
Men vreesde voor de overslrooming der vyvers, en een groot
deel der bewooners van Sinl-Jos-ten-Noode, zyn in alleryl gevlugt
om in hunne wooningen niet te verdrinken. Öp twee centimeters
van den boord, is het water blyven staen. Te Schaerbeek, te Etter
beek en te Laeken is er ook buytengewoon veel schade.
In den nacht van voorleden donderdag, is den bliksem, in
een huys, in het Berouw te Gend gedrongen, en heeft de lakens
van het bed der kinderen in brand gesteken. Men heeft nog
spoedig den brand kunnen blusschen.
Eenen brand is te Huysse uytgeborsten. Wegens dezen brand
heeft men uyt de gemeente Huysse, het volgende geschreven
a Zondag, 17 augusty, is er alhier, op het dorp, achter den
hof van de pastory, eenen groolen brand, die de schrikkelykste
gevolgen en onberekenbare schade kon hebben, onlslaen in twee
graen my ten, toebehoorende aen den landbouwer M. Fr. Van den
Bërghe, gemeente raedslid.
Om twee uren namiddag, wierd de alarmklok door M. den
pastor zelf, en nadien door den koster, getrokken, terwyl M. den
onderpastor, den kommissaris, den secretaris, de veldwachters,
en alle inwooners, die in de kerk of in hunne huyzen waren,
toesnelden om eene hulpzamc hand toe te reyken. Zonder den
onvermoeyden yver van verscheyde Huvssenaren, waren onge-
Iwyffeld de zes andere aanpalende inyteu, schuer, stal en wooning
van den genoemden M. Van den Berghe, alsook nog een tiental
huyzen niet hun verdere aeukleven, de prooy der vlammen
geworden.
Die zich met hel grootste levensgevaer doen onderschevden
hebben en allen lof verdienen zyn Bruno Gevaert, Constant en
Ch. Snoeck, Angelus de Groote, P. Nachtergale, Const. Nachtergale,
Angelus Moerman. Aug. d'Hondt, Jos. De.lode, Cyryl Van Welden,
Jan de Bock, Ed. de Waele, Fr. Van den Autryve, Cam. Vromant,
Ed. Pleyaert, Fr. de Waele, Ch. de Smet, Ch. Goeminne, Leo
Coorevits, Fr. de Clercq, Louis Delcroix, M. Ghequière met zyn
werkvolk.
Deze persoonen stonden om het vuer te blusschen op den
brandstapel, en zy waren eiken oogenblik in gevaer van door
den rook verstikt of door de vlammen verslonden te worden
zelfs waren er die hunne wenkbrouwen verbrand hadden.
Verders heeft men geene ongelukken, ten gevolge van het goed
order dat er heerschte, te betreuren gehad. De schade word
geschat op 2000 fr. Niets was verzekerd.
Men schryfl dit toeval aen de onvoorziglighevd toe der kinderen,
welke aen die myten met phosphorkens gespeeld hebben.
Dit nieuw onheyl zou de ouders moeten aenporren om zulke
gevaerlvkc voorwerpen gelyk de phosphoors buyten hel bereyk
der kinderen te stellen.
De korrektionnele regtbank van Brussel heeft tot twee
jaren gevang eene dier onmogelyk schvnende moeders veroordeeld,
die aen hunne kinderen ongehoorde mishandelingen doen onder-
gaen, eene dier woeste naturen, by welke men zich gelukkig zou
achten, eene volledige verstandverbvstering te mogen vaststellen.
Sedert lange jaren beschuldigde het oponbaer gerucht eene
kroeghoudster, woonende in de Amigo-slraet, een jong meysje
te martelen, dal nauwelyks dry jaren oud was. De beschuldigde
Virginie Bogaert, huysvrouw Stork, had reeds verscheydene
kinderen gehad, en scheen het jongste der dry overlevende eenen
afkeer toe te dragen.
Wat degeluygen op het verhoor der regtbank hebben aen den
dag gebragt, heeft de veronlweerdiging van al de aenhoorders
opgewekt.
Op zekeren dag, gedurende den verleden winter, stak de be
schuldigde dat kleyn schepselken van dry jaren in eenen eemer
koud water, dien zy versch was gaen putten, en die maer op
eenen voel alstands was geplaetst van eene door het vuer glocv-
ende stoof. De helft van het lichaem van het kindeken zal in
het koud water, terwyl hoofd, hals en horst aen eene onverdraeg-
lyke hitte was blootgesteld. Vele kinderen en zelfs groote per
soonen zouden onder eene dergelyke marteling bezweken zyn,
die ongelukkigiyk nog de eenige niet was.
Op eenen anderen dag bemerkte eene vrouw, die in dagloon in
dit buys werkte, dal het hemd van hel ongelukkig kind geheel
nat was. Het was dan ook koud weder. De vrouw vond een vuyl
hemd, dal zy het kind aentrok, om hel ander te konuen droogen.
De moeder kwam inlusschenlyd en bemerkte dit. Zy nam het nog
half nat hemd, en ging er water op pompen, en dan wierd hel
weder het kleyn kind aengedaen, dal den nagt in dien toestand
moest doorbrengen.
De pen weygert andere vreedheden dier oninerJe moeder te
beschryven men zou denken dal men om die te begaén, razend
zinneloos moet zyn. Sedert eenigen tyd is zy aen eene kwvncnde
ziekte ladend, maer volgens getuygen, heeft men aen haer onder
het weisgeneeskundig opzigt geene kenteekenen van zinneloosheyd
bespeurd.
IIcl reeds ziekelyk kind had zyn gevoeg in de kamer moeten
doen, alwaer zy zich bevond. De moeder nam hel by den nek,
rukte het geweldig op den grond, dat hel bloed uyt neus en mond
sprong, en vreef daerna het wezen van hel ongelukkig kind met
zyn eygen drek, stak het er van in den mond, cn dwong hel dit
in te zwelgen, aen eene vrouw, die er by was,zeggende Die
kleync meldmyc wilt niet ziek worden zoo zy i.irk wierd zou ik
tioeemacl eenen geneesheer rnejwn, en he! zou er mede gedaen zyn.
Eenen der kalanten van het estaminet had met toestemming
van den vader, hel kind by zich genomen om het te verzorgen,
opdat het herstellen zou. De huysvrouw Slorck verpligtle haren
man om hel ongelukkig slagtoffer barer vroedheyd weder naer
buys te brengen. Begrypl men eene dergelyke zwakheyd.
Wanneer de beschuldigde zich hoorde veroordeelen, verklaerde
zy, dut zy wilde in beroep gaen.
Woensdag morgend wilde de genaemde Theresia Verhaeghe
oud 66 jaren, woonende te Heule, den yzeren wegovergaen, op
den oogenblik dal den treyn van Korlryk naer Brugge voorby
snelde. De ongelukkige is door den stoomsleper geraekt ge
weest, en op den slag uood gebleven.
Den 14 dezer inaend heeft den gemeenteraed van Mechelen
in openbare zitting aen den heer Byekman, afdeel ingshoofd en
secretaris der stad, een huldebewys van achting en herkentenis
overhandigd, voor zyne goede en trouwe diensten gedurende een
lydstip van vyltig jaren. Hel was eene giftc van een zilveren
servies, ter weerde van 800 francs. Na die plegtigheyd wierd den
achtbaren secretaris in eene andere kamer gebragt, alwaer den
eere-wyn hem aengeboden wierd door de bedienden van het
geineentebeslucr, en hem van hunnent wege een ryk gouden
uerwerk met keten wierd ter hand gesteld.
In een dagblad lezen wy het yolgcnde zonderling verbad
Over een paer weken, wandelden twee heeren door een dorp van hef.
Liuemburgsch, naby Arlon, en traden er eene nederige Afspanning binnen,
om er eenige verversching te nemen en eenig voedsel te gebruyken. Dezo
herberg wierd gehouden door eene weduwe, die er eerlyk haer broodje
won, doch sedert twee jaren de afwezigheyd van' haren zoon betreurde,
die, als kapornel van de jagers, te Antwerpen garnizoen hield. De goede
vrouw sprak over bami zoon by elke gelegengeyd, en nu ook met de twee
vremde heeren, die zy ter tafel had.
Deze stelden veel belang in het herlelyk geklap der weduwe en vroegen
nadere bezondei heden o\er haren zoon, waerby de gevoelige moeder,
onder het vertellen, in tranen losborst. Een der heeren gaf den anderen
een teeken, waerby dezen zyne brievenlesch uyttrok en een paer regelen
schreef. IIv vouwde het papier, schreef er een adres op, en den brief wierd
naer de dorpsbus gedragen, waarna de onbekende heeren van de weduwe
afscheyd namen, en de herberg en het dorp verlieten.
Den volgenden dag ontving den zoon der weduwe, van zynen generael,
te Antwerpen, het bevel, onmiddelyk van daer naer Arlon te vertrekken,
en er zich by den minister van ooi log te begeven. Den verschrikten kaporael
dacht niet minder dan voor den krygsraed te moeien versctiynen, ofschoon
hy te vergeefs nadacht wat hy dan toch misdreven haȕGenerael
Greindl zegde echter aen den soldael, dal hy, van den dienst ontslagen,
naer zyne moeder mogl vertrekken dat den koning het aldus wilde, te
meer daer zyne moeder zelve met Z. M. had gesproken.
Dat men zich de blydschap der weduwe verbeelde, toen zy zoo onver
wacht haren zoon terugkreeg en uyt zynen eygen mond vernam, dat zv
haer hert voor niemand minder had uytgestort dan voor den koning, verge
zeld van den minister van oorlog.
Woensdag avond heeft te Assebroeck, wyk Zevecote, eenen
voorval plaets gehad dat doet zien dal er met de appelbien niet
te lagchen is; een kind van acht jaren leydde een ander van
dry jaren mede, zeggende wy gaen naer de beestjes, en bragt
het aen eenen nest appelbien daer begon het de biën te stooren
met een stokje, en liep weg een zwerm bien vloog op het kind
van dry jaren, die lol drymael opstond en tot drymael op den
grond geworpen wierd, overladen van meer dan duyzend biën
op hel gekerm van het kind is eene vrouw, de echlgenoole van
Dieier De Ryeker, toegeloopen, wy zyn gelukkig hier haren naem
te laten kennen, want zonder haer was er het kind niet meer
die brave vrouw, alhoewel zy eenen anderen manspersoon had
ter hulp geroepen, is het kind ter hulp gesneld, dat buyten
kennis ten gronde lag en overdekt van biën zy zelve wierd ge-
slracld, haer hair zal vol biën zy bragt hel arm kind ten huyze
van zyne ouders, daer heeft men het de eerste zorg toegediend
de biën waren gekropen tot in den mond, den neus en de ooren
van het kind, geheel zyn lichaemtje was eene strael by gelukke
passeerde aldaer eenen geneesheer van Brugge, die het kind
verzorgde, en wanneer het lot kennis gekomen was, veel koud
water doen drinken heeftdes anderendaegs was het lichaemtje
van hel kind sterk gezwollen, hel hoofd bvzonderlyk heden is
hel beter, doch lyd nog veel. Men kan oordeelen hoe hel kindje is
gestraeld geweest, uyt het getal biën die in buys op de vensters
vlogen de vrouw heeft er rond de honderd gedood.
Men schryfl uyt Paturages, dal er in de koolmyn van
Grisceuil, den 11 augusty, ten 4 uren namiddag een groot ongeluk
is voorgevallen. Den genoemden Blondel werkte aen de reparatie
van de schouw dier koolmyn, toen den bliksem op hem sloeg,
hem twee nieters hooger hief, en den ougelukkigen beneden
storte, van 25 meters hoogte. Toen men den ambachtsman opnam,
was hy dood hy had den schedel verbryzeld.
Mgr. Murphy, katholyken bisschop van Ferno (Ierland), is
de vorige weck byna schielyk gestorven, aen de gevolgen van
bovenmatige vermoeyenissen in de vervulling van zyn geestelvk
ambt.
In den nagt van den 5 op 6 dezer is onder de gemeente
Tilburg (Holland) eene stoute poogiug gedaen tot diefstal in eene
hoeve, bewoond door vier ongetrouwde jeugdige persoonen, zynde
broeder en zuster, neef en nicht. By de bewonderensweerdige
sloutmoedigheyd der twee meysjes, die den diefstal belet hebben,
stak de lafbeyd der beyde jongens sterk afdeze toch verborgen
zich in de wooning terwyl de meysjes zich heldhaftig tegen de
hoosdoeners verzelteden.
Nadat zy, hel grootste gevaer trotserende, de raem, door de
booswigien reeds opengeschoven, met geweld hadden welen te
sluyten, en de nicht door een geweerschop eernslig was gekwetst,
liep het gewond meysje, terwyl de zuster aen de raem bleef post
houden en zich manmoedig legen de inwooners bleef verweeren,
naer boven, trotseerde wederom de vuerwapens der boosdoeners,
stak het hoofd door de venster en liep om hulp, zoodal de dieven,
voor ontdekking bevreesd, de vlugt namen.
De dieven hadden echter reeds gelegenheyd gevonden het
ander incysje eenen brief te overreyken, waeriu onder de zwaerste
bcdrevgingen, op slaenden voet. eene som van 1200 franken
wierd geëysebt.
In de nabyheyd dcraengevallen wooning bevonden zich eenige
persoonen doch ook geene van deze had den moed, de aenge-
vallen ter hulp te komen. Een reglerlyk onderzoek heeft de
daders reeds aen het licht gebragt, doch deze heeft men nog
niet konuen aenhouden.
Men leest in een dagblad la Vérilè van Byssel
M. Xkoopman in granen, gael slechts maendag nacr het
koffvbuys zyn gelaet is de levendige uyldrukking der merkt-
pryzen, en den eygenaer van hel koffyhuys dat hy bezoekt behoeft
nooyt aen zynen bakker te vragen of de graenpryzen gedaeld of
gerezen zyn. Zyn de prvzen gedaeld M. Xkomt aen met een
neerslaglïg uyizigl en vraegt op eenen ernsligen en byna huylen-
den toon Jongen, eene cötelet en eene karaf waterZyn de
prvzen daerenlegen geslegen, M. Xherneemt zyne natuerlyke
stem Jongen twee cötcletten en eene halve ilesch Bordeaux
Gebeurt het eyndelyk eens dal de ryzing der merktprvzen de ver
wachting van onzen graenhandelaer overtreft, o dan is M. X
j bnyten zich zeiven van vreugd, hy heeft een opgeruymd gelaet,
i geeft den kolfvhuyshouder de hand, klopt hem op den schouder
1 en vraegt hem naer den staet zyner gezondhevd, vervolgens laet
hy eenen diepen zucht van medelyden met »le openbare ellende,
