ZONDAG 14 SEPTENIBER 1856.
TIGNBEN JAEBGANG. IV' M-
Vertrekuren uyt de Statie Aelst NAER:
Vertrekuren uyt verschillige Statiën.
AELST, den 15 September 1856.
Beletsels aen de Zondagrust.
Het tydelijh belang.
Het mensehelyk opzigt
Kiezing \an twee gemeenteraeds-
leden.
DEN BEYAERD.
Dendermonde 5-40 8-05 11-10 3-30 «R Gend, Bru™'*» Ostende 8-03 9-25 lccn2e kt.
6-55 8-45.
Rrussel 7-401-5-15—7-539-20 ]«en2e kl.
Mcchelen Antwerp., 5-40—8-05—3-306-55.
Leur Thien l.uvk, erv5-408 053-306-55
Londen,St.Tvuvën, Hasselt. 5-408-05— 3-30
«end 8 05-9-25 l°en2c klas—1-20—6-50.
6-50 3-308-45 lc klaslanjjs Denderraondc
Korlryk, Mouscrnen, Uyssel (lan«s Lede) 8 05
l 9-25 1° en 2° klas 1-20 6-50.
'i Doornyk, Ryssel (lanfts Alh 7-301-05— 5-15
I Ni». Oeemrdsb. Ath, 7-301-055-157-55.
Bergen, Quievrain7-301 05—5-15 lc en2e kl.
-Staen te lede de konvoys vertrekkende van Brussel 7-1512-30 6-00 eu va» Gend 7
12-10-4-30.
Te idecem staen deze vertrekkende van A lit 6-30 4 /-20 en deze vertrekkende van
Aels' 7-30 1-05—7-55.
fctaen to GYSBCEM stil al de konvoys nytgenomcn dezen vertrekkende van Aelst 8-05 des
morgens en 8-45 's avonds en van Dendermonde ten 8-45 's morgens en 9-25 's avonds.
Sioeu te SANTBERGEN de vertrekken uyt Ath 6-30 's morg. 4 en 7-20 des avonds. Van Den
derleeuw 7-55 1s morg. 1-20 en 8-10 des avonds.
OUÏQl'E SÜL'M.
VAN LOKEREN NAER
Aelst, Dendermonde 5-30 9-30 3-15 6-45.
Ninove, Geerurdsbergeu, Ath 5-30 9-30 3-15 6-45.
VAN ATI! NAER
Geernerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendermonde, Lokeren 6-30 9-454-00.
Geeraerdsbergen, Sinove Aelst, Dendermonde. 6-3ü9-454-00—7-20.
Brussel (langs Denderleeuw) 6-30 4-00 7-20.
Gend, Brugge, Ostende 6-30— (langs Lede.) 4-03 7-20 (langs Dendei ine» le.)
VAN CEND NAER
Aelst, Ikuss, Ninove, Ath 7-00—12-10—4-306-23(1. Denderm. Brussel 8-50 l« e»2«kl.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend 7-Ï5-8-43lcen2«kl. 12-30—6 00 7-30 \elst alleen.)
Ninove, Geeraerdsbergen, Ath (longs Denderleeuw) 7-15 12-30 7-30.
VAN DENDERMONDE NAER:
Brussel (langs Aelst) 7-15—12-40—4-15-7-35 I. Meuk.) 6-05—9-0010-2947-20.
Aelst, 7-15 8-45- 12-40 4-15 7-35— 9 25.
DEN DENDERBODE
On/.en eersten artikel over de Zondagrust heeft eenige
liberatersbladen in 't harnas gejaegd, en 't is 't geen wy
verwacht hadden, want eiken keer dat er iets geschreven
word tot eerbied of voordeel van den godsdienst, telkens
dat men de phgten aenbeveelt die den godsdienst voor-
schryft, mag men zeker zyn dat de liberalersdrukpers
begint te roepen en te tieren 't is immers de zending der
liberalerssecte overal waer zv kan den katholyken gods
dienst te bevechten. Deze sectc mag weten dat wy ons zeer
weynig met haer getier bekreunen wy gaen dus voort met
over de Zondagrust te spreken.
Wy weten dat er beletsels aen bet eerbiedigen van de
Zondagrust bestaen, doch daer bet stipt onderhouden dezer
rust aen bet geweten van elkeen in 't byzonder is overge
laten, zoo is het eene piigt voor de treffelyke mensehen de
beletsels aen te wyzen en te trachten de zelve uyt den weg
te ruymen. De voornaemste beletsels zyn, volgens ons, bet
tydelyk belang en het mensehelyk opzigt.
Somtyds kan bet byzonder belang gekwetst worden door
bet algemeen belang 't welk door de Zondagrust vereyscht
word. De mededinging of concurrentie in handel en nyver-
lieyd maekt dat de afzonderlyke poogingen sehadelyk zyn
voor deze welke liet gebod der Zondagrust willen eerbie
digen. Maer is die schade groot genoeg om de naleving te
beletten van eene pligt, en moet bet byzonder belang niet
altyd wyken voor het algemeene
Dezen die aldus zyn persoonlvk belang slagtoirert om
zyne pligt te konnen kwvteri zal zelf de voordeden der
Zondagrust konnen genieten en zal zc tevens aen andere
laten genieten, en als by zyn verlies en zyn voordeel in de
sehael zal gelegd hebben, voorzeker zal zynen keus gemak-
kelvk zyn. Onderzoeken wy eens of hy niet op eene
andere vvvze schadeloos zal gesteld worden.
Zonder hier te spreken over de belooning of over de
straffe van 't ander leven, die echter zeer wel in rekening
zouden mogen gebragt worden, gelooft men wel dat de
Voorzienigheyd niet reeds van in dit leven kan beschermen
of straffen deze welke de Zondagrust naleven of overtreden?
De voorbeelden zullen niet verre te zoeken zyn? Of zal
men misschien de «magt van God en zyne werking in de
zaken van bier beneden loochenen De liberatery zou zulks
wel willen, maer ongelukkiglyk voor haer, bare wenschen
worden niet verhoord. De beloften van den Ileere
zyn uytdrnkkelyk en zv zullen altyd blyven bestaen.
Is bet God niet die de fortuyn geeft of de armoede
overzend Is 't Hv niet die wind en regen, droogte en
zonneschyn verleent Is'I. Hy niet dien deze winst geeft
e» zulk of geen verlies doet ondergaen Zou men wel
vergeten hebben dat er niets zonder Gods toelating geschied,
en dat er zonder die toelating geen hair van uw hoofd
afvalt
De menschen ook zullen u schadeloos stellen uwen
eerbied voor de Zondagrust zal voor hun eene reden van
voorkeur zyn uwe werkwinkels en magazynen sluyten,
is luydop zeggen lk geloof in God en ik neem Hem tot
getuygen van raynen eerlvken handel en van de regtzin-
nighëyd myner woorden. God word aldus uwen geasso
cieerden, uwen gerant, terwvl gy, door de overtreding
zyner wet, met te ontbreken aen de getrouwheyd die gy
Hem verschuldigd zyt, een reglveerdig wantrouwen doet
ontslaen. Hierin zyn de liberaters het volkomen eens en
geven er alle dagen bewyzen van als hunne belangen
in 't spel zyn, hebben zv altyd liever te doen met deze die
religie hebben en ze beoefenen.
En ten anderen, mag hel tydelvk belang wel als eene
verschooning bv de christenen aengenomen worden? Zyn
zy de afstammelingen niet van deze die hunne fortuyn en
hun leven voor bun geloof opofferden Zou het geene
schande zyn hun aldus het gouden kalf te zien aenbidden
en Ghrislus verkoopen voor eenige stukken geld Zou bet
geene ergernis zyn hun den Autaer te zien ontvlugten om
zich achter hunne winkeltoogen te steken, de moeyelyk-
heden van den handel verwisselen met de vreugden der
familie en de feesten der 11. Kerk? Anne apostatendoet
dan den tarief uwer gewetens kennen raedpleegt uwe regis
ters, telt uwe winsten en zegt ons roor hoe veel franks en
centimen gy uwen God beledigt, de beloften van uw 11.
Doopsel verloochent en uwe ziele verkoopt
Er zyn er die de Zondagrust ontëeren niet uyt tydelyk
belang of baetzuchl, maer wel uyt mensehelyk opzigt
zy vreezen, als zv des Zondags rusten, dal zy zullen sclivnen
eenen godsdienstigen akt te plegenHet zyn deze die
door de fortuyn begunstigd zyn en die des Zondags hunne
aflairens doen gelyk in de week, en 't zyn ook de zelve
welke hunne arme knechten pramen, zonder den minsten
nood, des Zondags te werken met bedreyging van ze wecli
te zenden indien zy durven opmerkingen maken.
Alaer 't is gekend dat dit ellendig mensehelyk opzigt
eene onzer beweeniykste krankheden is. De hooveerdigheyd
leyd ons aldus naer de leeghertigheyd met ons geloof
te doen verloochenen en ons geweien te verdooven. De
schaemte voor het goed vervangt de schaemle voor het
kwaed. Wy zenden eenen knecht wech die zich over zyn
meester schaemtwy beladen met onze verachting dezen
die zich schaemt over zynen vader, over zyne moeder,
en wywy schamen ons over onzenGed
En dit voor wie? fs 't voor eene eerbiedweerdige en ontzag
wekkende vierschaere Is'l voor de majesteyt der wetten
en voor den toestel van vreede martelingen Neen, 't is
voor eenige goddeloozen die men minder acht dan zich
zeiven, 'tis voor eenen slechten schryveiaer die schryft
zonder overluyging en die zyne pen verkoopt aen dezen
die meest wilt gevenMisschien zal het zelfs zyn
voor eenen quidam, die wat verstand en geleerdheyd heeft.
En wat zyn bet verstand en de geleerdheyd die God en
zyne II. Religie beledigen Wat zullen wy van die
geleerden zeggen Bacon heeft ze afgeschetst met ze te ver-
gelyken aen spiegels die valschelyk de waerheyd weêr-
kaelsen of voorstellen.
Dat men zich nimmer late verschrikken door valsche
geesten die op niets anders uyt zyn dan om te bedriegen en
alles te bederven stellen wy tegen het mensehelyk opzigt
den eerbied van ons zeiven, kiezen wy tussehen de godde
loozen en de trelfclyke menschenNiets is zwakker,
niets word meer gepynigd en gefolterd dan een karakter
dat slaef is van 't mensehelyk opzigt. Den Belg, die de
vrvhevd bemint gelyk de regtschapenheyd en zynen gods
dienst, moet weten dat hel mensehelyk opzigt eene dwaes-
heyd des geesles is eu eene lafheyd des hertenEen
treffelyk man moet nooyt beschaemd zyn eene pligt te
volbrengen. De Zondagrust is eene hulde aen God bewezen,
dus eene reden te meer om ze getrouwelyk te onderhouden.
Deze aenmerkingen zullen voorzeker niet meer aen de
maconnieke liberatersbladen behagen dan onze voorgaande,
dit denken wy, maer wy zeggen hun dat dit nog ons laetste
woord niet is, want als de liberale pest niet anders werkt
dan 0111 't volk te verleyden, te bedriegen en te bederven,
dan achten wy het eene pligt al ouze krachten in te spannen
om het zelve in de principen van godsdienst en zedelykheyd
te behouden. Wy roepen op deze stof de ernstige aendacht
onzer konfraters in en sporen hun aen ons hierin krachtda-
diglvk te ondersteunen
Verleden donderdag heeft alhier de kiezing plaets gehad van
twee gcmeenteraedsleden. Tot maendag avond waren de conser
vateurs van zin niet te worstelen omdat de leden die nu te kiezen
waren tocli het aenstaende jaer moeten herkozen worden. Echter
op hel dringend verzoek, op de ernstige aèndringingen van
invloedhebbende persoonen, van vrienden zelfs der Alliance, die
het kluhsjok lot walgens toe beu zyn, hebben de conservateurs
eenen kandidaet gevoegd by den naem van M Van Langenhove-
Jelie en die lyst des anderdags of dynsdag laet in den namiddag
laten kennen. Ofschoon wy nauwelyks eenen dag voor ons hadden
om die kiezing le bewerken, ofschoon versheydene onzer meest
invloedhebbende vrienden uyt de stad afwezig waren, heeft de
worsteling voor de conservatcursparly eenen defligen uylslag
opgeleverd. M. Van Langenhove door de bcyde parlvên voorge
dragen wierd natuerlyk gekozen de worsteling moest dus meest
zyn tussehen MM. Van Santen-Van De Wielkandidaet der
conservateurs, en Evil, kandidaet der liberatery.
Na ongehoorde poogingen, na geweld zonder weerga, na alle
soorten van bedrog, listen en belofien zyn de liberaters er in
gelukt M. Evit te doen kiezen met 215 stemmen tegen 18!
verkregen door M. Van Santen, zoodat er nog slechts een verschil
beslact van 52 stemmenVcrplaclsl er 17 stemmen van, de
stemmen der regentic, en de allianceparty is hier opgeschept
Voorlyds hadden de liberaters altyd eene meerderheyd van 70 a 80
stemmen, voorlyds was er zelfs aen geene worsteling legen buil
te denken, voorlyds waren zy almagiig, zy deden kiezen wie ze
wilden, maer nu is dezen lyd voorby. Alhoewel de liberaters bier
beschikken over dry budgetten den budget van de stad, den
budget der hospicen en den budget van den armen, wefke te
samen tot 250 a 500 duyzend franks beloopen, konnen zv-slechts
nog een verschil van 52 stemmen doen ontslaen Welk verval,
welke beduydende les voor die mannen van geweldDal zy
hel onthouden, in 1857 zullen zy met ons te rekenen hebben.
Deze kiezing is voor de conservateurs een goed voorieeken
tegen hel naeste jaer, dal zy goeden moed hebben en den zegeprael
is aen hun. Zy mogen luydóp zeggen dat zy verre de meerderheyd
in de stad hebben, want als men hel groot getal der geleekende
slembriefjes in aendacht neemt die wy met onze rygene oogen
gezien hebben cn die in de bus zyn gesteken door brave en deftige
menschen die gepraemd en geperst zyn geweest, dan is den
Hauwen zegeprael der Alliance eene allerschandelyksle nederlaeg,
die voor de conservateurs troostelyk zyn moet en hun aensporen
tol de eendragt welke hunne magt uylmaekl en hun zondtr
Iwyffel zal doen boven komen
Als in eene voorgaende kiezing de Conservateurs hier boven
lagen, hadden zy den beyaerdspeler verzocht een airken af te
geven. Den beyaerdspeler zonder argwaen klom op zynen toren
en liet eenige vreugdedeuntjes hooien; maer hy had gerekend
zonder de woedende nydigheyd onzer liberaters die ailyd alles
voor hunne party alleen willen. Dadelyk wierd de deur van den
toren mei den smid opengedacn, den beyaerdspeler moest eraf
en de klokken moesten stom blyven, zy "moglen immers den lol'
van de hoogstachlbare gekozenen des volks niet verkondigen,
hunne metalen tongen moglen maer alleen toegewyd zyu om den
zegeprael van liberhaters en klubsgaslen te zingen* Wat meer is,
den beyaerdspeler wierd uyt dien hoofde voor eenen tyd in zyne
fonctie opgeschorst en den beyaerd inogl vacantie houden...;.
llacr nauwelyks was Donderdag meester Evit met al dc liberale
moeyle van de wereld er doorgesleept en gekozen, of zie den
beyacrdsplerer moest op zynen toren en de klokken doen ram
melen, juyst als of er eenen held uyt Sebaslopol ware terug
gekomen en als of 't vaderland ware gered geweest.... Arme
doch walgelyke partydigheyd hoe wel kenmerkt gy die ver
blindde haeldragersEchter, en onthoud hel wel, zyt gy bezig
met het graf voor uwe mannen ledelven, waut die zich met
parlyhael voed, zal door parlyhaet verteereu. Wy wenschen dc
liberaters met hunnen Evit proficiat, hy is weerdig door hun
gekozen te worden, maer dal zy afwachten of zy den man geenen
slechten dienst zullen bewezen hebben, want waer is het 't geen
van ouds gekend is quos perdere vult Jupiter, prius dementai.
Dit is te zeggen dat eene gescheurde kanne zoolang le water
gaet, lot dat zy eyndelyk in scherven va neen va It om nimmer te
konnen vermaekl worden
Den uytgever van den Aelstenaer geweygerd hebbende
den brief op te nemen van M. D'ltuygelaere, strekkende om
de valsche gezegdens van dit blad te logenstraffen, komt
door bet volgende exploit daer toe gedwongen te worden.
Ten jare 1856, den Donderdag elfden September
Aengezien, door de wel op de drukpers van den 20 July 1851
aen allen persoon van wien by naem in een dagblad is gesproken,
hel regl word toegekend in liet zelve eene antwoord le doen
drukken
Aengezien myn verzoeker in het nummer van het weekblad
den Aelstenaer, van den 31 Auguslv iaetslleden, mei kwaden
opzet hy naem is voorgegeven geweest zich op rang of als kan
didaet te stellen om in eene op den clfslen dezer maend plaets
te hebben kiezing als Gemeente ltaedslid gekozen te worden
Aengezien het van zyn belang is die voorgeving niet zonder
tegenspraek te laten en dal hy zich ten dien einde vruchteloos
in het vriendelyk tot hel bewind van voormeld blad heeft gewend;
Zoo is hel dal ik, OBdergeteekende Benedictus Van liever,
deurwaerder hy de reglbank van eersten aettleg zitting houdende
le Dendermonde en het vredegeregl van Aelst, woonende te Aelst
en er behoorlyk gepatenteerd den heer Gnstavc Ducaju
drukker-uitgever van 't voorzegde weekblad den Aelstenaer
woonende le Aelst, zynde ter zyner wooning en er sprekende
met zyne vrouw
Heli gesommeerd .in antwoord aen voormelde voorgeving en
dit binnen den door de wet bepacjden tyd, den ten hoofde dezer
slaendcii brief in zyn blad in le voegen, met aenzegging tevens
dat hy gebrek zulks le doen, myn verzoeker zich voorbehoud
zoodauiglyk le handelen en de reglerlyke vervolgingen inlestcllen
als naer rade.
En op dat de gesommeerde geene onwetendheid zoude konnen
voorwenden, heb ik Item met voormelden brief gelaten een dub
bel van dit mvn exploit, Kostende vyf francs 10 centimen.
Wy verstaen niet hoe den opsteller van dil bladje liet
durft wagen iemand op den leen le trappen, daer hy wel
